Επίσκεψη του Δημάρχου Νάξου και Μικρών Κυκλάδων στην Στελίδα όπου ενημερώθηκε για τη πορεία των ερευνών όσον αφορά τη παρουσία Νεάντερνταλ στη Νάξο
Από τον Αύγουστο του 2014 όταν η κ. Λεγάκη (Επιμελήτρια Νάξου και Μικρών Κυκλάδων της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων) αρχικά και στη συνέχεια ο Τριστάν Κάρτερ (καθηγητής του Πανεπιστημίου McMaster) έκαναν αναφορά (η πρώτη περιληπτικά ως συνέχεια των εργασιών που είχαν ξεκινήσει από το 1981 από την Εφορεία Κυκλάδων και ο δεύτερος από το 2013) η Νάξος βρίσκεται υπό το …μικροσκόπιο της επιστήμης λόγω της πιστοποίησης ότι στο νησί εμφανίστηκαν πρώιμοι άνθρωποι ως και πριν από 260.000 χρόνια. Η συντριπτική πλειοψηφία των ευρημάτων που εντοπίστηκαν στις επιφανειακές αρχαιολογικές έρευνες των τελευταίων ετών είχαν τη μορφή πελεκημένης πέτρας (πυριτόλιθος), ενώ βρέθηκε και μικρή ποσότητα σμύριδας (υλικό που αφθονεί στο νησί, αν και όχι στη Στελίδα) και ακόμα μικρότερες ποσότητες μαρμάρου, που επίσης υπάρχει στη Νάξο.
Το ευχάριστο είναι ότι από τον Μάιο οι εργασίες καλά κρατούν την ευρύτερη περιοχή της Στελίδας καθώς το νέο πενταετές πρόγραμμα πήρε το «πράσινο φως» από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο και η η χρονολόγηση των ευρημάτων, αλλάζει τα προϊστορικά δεδομένα στις Κυκλάδες. Μέχρι πρόσφατα οι ειδικοί θεωρούσαν ότι η ανθρώπινη δραστηριότητα στα νησιά ξεκινούσε πολύ αργότερα, γύρω στην 5η χιλιετία π.Χ., ενώ μόλις το 1981, με την ανακάλυψη της θέσης στη Στελίδα, εμφανίστηκε δειλά η πιθανότητα μιας πρωιμότερης χρονολόγησης.
Και πρόσφατα, την περασμένη Παρασκευή (26/06) ο Δήμαρχος Νάξου και Μικρών Κυκλάδων Μανόλης Μαργαρίτης, συνοδευόμενος από τον Πρόεδρο της Δημοτικής Κοινότητας Νάξου Μάκη Μαυρογιάννη και τον Πρόεδρο του ΝοΠΠΑΠΠΠΑ Γιάννη Τσολάκη επισκέφθηκαν την αρχαιολογική ανασκαφή στη Στελίδα. Για τη σπουδαιότητα των ευρημάτων ενημέρωσαν τον Δήμαρχο οι επικεφαλής αρχαιολόγοι της ανασκαφικής έρευνας, η Ειρήνη Λεγάκη, Επιμελήτρια Νάξου και Μικρών Κυκλάδων της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων και ο Τριστάν Κάρτερ, καθηγητής του Πανεπιστημίου McMaster. Όπως τόνισε στον Δήμαρχο ο Καναδός καθηγητής, η ανασκαφική αυτή έρευνα μπορεί να αλλάξει τα ιστορικά δεδομένα, καθώς τα έως τώρα ανασκαφικά στοιχεία δείχνουν ότι η Στελίδα χρησιμοποιήθηκε από τον Homo Sapiens, τον Νεάντερνταλ και πιθανώς από το πρώιμο ανθρώπινο τύπο της Χαϊδελβέργης. Ο Μανόλης Μαργαρίτης εξέφρασε τον ενθουσιασμό του για τα νέα στοιχεία που ήρθαν στο φως και τόνισε πως ο Δήμος θα σταθεί αρωγός σε κάθε προσπάθεια της αρχαιολογικής ομάδας. Άλλωστε, ο Δήμος παρέχει φιλοξενία στην ομάδα των 30 αρχαιολόγων που απασχολούνται στην ανασκαφική έρευνα, ενώ προτίθεται να φιλοξενήσει διεθνές αρχαιολογικό συνέδριο, συμβάλλοντας στην ανάδειξη της Νάξου και του αρχαιολογικού πλούτου της στη διεθνή επιστημονική κοινότητα.
Λίγα λόγια για την ανασκαφή
Η ανασκαφή λαμβάνει χώρα στο λόφο και την ακτογραμμή της Στελίδας από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων και διεπιστημονική ομάδα υπό την αιγίδα του Καναδικού Ινστιτούτου υπό τη διεύθυνση του Καθηγητή Tristan Carter του Πανεπιστημίου McMaster. Η διεθνής διεπιστημονική ομάδα πλαισιώνεται από Έλληνες, Καναδούς, Αμερικανούς και Σέρβους αρχαιολόγους, γεωλόγους, κλιματολόγους και ανθρωπολόγους, με σκοπό να εξαχθούν ασφαλείς και ακριβείς χρονολογίες κατά τις οποίες ο πρώιμος ανθρώπινος τύπος επισκέφθηκε αυτήν τη θέση.
Η Στελίδα είναι πηγή πυριτόλιθου, δηλαδή της πρώτης ύλης που χρησιμοποιούνταν πριν την ανακάλυψη της μεταλλουργίας. Η συνεργασία των επιστημόνων έχει σκοπό να αποδείξει ότι στην περιοχή έγινε εκμετάλλευση πυριτόλιθου τουλάχιστον 250.000 χρόνια πριν από σήμερα, γεγονός που την καθιστά μακράν την αρχαιότερη θέση στις Κυκλάδες.
Τα έως τώρα ανασκαφικά δεδομένα δείχνουν ότι η Στελίδα χρησιμοποιήθηκε από τον Homo Sapiens, τον Νεάντερνταλ και πιθανώς από το πρώιμο ανθρώπινο τύπο της Χαϊδελβέργης.
Όπως επισήμαναν οι επικεφαλής της ανασκαφής στη συνομιλία τους με το Δήμαρχο Νάξου, το ερευνητικό πρόγραμμα στη Στελίδα είναι πολύ πιθανόν να επαναπροσδιορίσει την κατανόηση πώς οι πρώιμοι ανθρώπινοι τύποι προσήλθαν στην Ευρώπη. Τέλος, το αποτέλεσμα που θα εξαχθεί θα κάνει γνωστή τη θέση της Στελίδας σε όλη την επιστημονική κοινότητα παγκοσμίως, σε επιστήμονες, σε μελετητές και φοιτητές αρχαιολογικών σχολών διεθνώς.
