Παρασκευή, 2 Μαΐου, 2025
ΑρχικήΝάξος & Μικρές ΚυκλάδεςSir Colin Renfrew: Εφυγε από τη ζωή ο αρχαιολόγος που λάτρεψε την...

Sir Colin Renfrew: Εφυγε από τη ζωή ο αρχαιολόγος που λάτρεψε την Κέρο

|

Έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 87 ετών ο διακεκριμένος αρχαιολόγος και ερευνητής λόρδος (sir) Colin Renfrew, “ο σπουδαιότερος μελετητής του Κυκλαδικού Πολιτισμού”. Στην Ελλάδα, την είδηση γνωστοποίησε ο διευθυντής της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων Δημήτρης Αθανασούλης, ο οποίος έγραψε στο Facebook: “Ο λόρδος Colin Renfrew, ο ανανεωτής της αρχαιολογικής επιστήμης και ο μεγαλύτερος μελετητής του Κυκλαδικού Πολιτισμού, δεν είναι πια μαζί μας”.

Ο Colin Renfrew “καταλείπει μεγάλη κληρονομιά και καινοτόμες προσεγγίσεις”, δήλωσε στο συλλυπητήριο μήνυμά της η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη.

Να σημειώσουμε ότι για τη προσφορά του στον Πολιτισμό και την ανάδειξη της Κέρου, ο sir Colin Renfrew είχε τιμηθεί από το Δήμο Νάξου και Μικρών Κυκλάδων τον Αύγουστο του 2023 και ήταν επίτιμος πολίτης

Δήμος Νάξου & Μικρών Κυκλάδων: Επίτιμοι δημότες οι αρχαιολόγοι Sir Colin Refrewm και Michael Boyd

Μίνι βιογραφικό 

Ο Colin Renfrew γεννήθηκε στις 25 Ιουλίου 1937 στο Stockton-on-Tees της Αγγλίας. Μαθήτευσε στο Σχολείο Σαιντ ‘Αλμπανς, στο Χερτφορντσάιρ και από το 1956 έως το 1958 υπηρέτησε τη θητεία του στη Βρετανική Βασιλική Αεροπορία. Κατόπιν πήγε στο St John’s College στο Κέιμπριτζ όπου σπούδασε Αρχαιολογία και Ανθρωπολογία, αποφοιτώντας το 1962. Το 1965 ολοκλήρωσε το διδακτορικό του με τίτλο “The Neolithic and Early Bronze Age Cultures of the Cyclades and their External Relations”.

Το 1965 διορίστηκε στη θέση του λέκτορα στο Τμήμα Προϊστορίας και Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Σέφιλντ. Μεταξύ του 1968 και του 1970, διηύθυνε τις ανασκαφές στους Σιταγρούς της Μακεδονίας, στην Ελλάδα. Το 1968 ανεπιτυχώς διεκδίκησε την κοινοβουλευτική εκλογική περιφέρεια Σέφιλντ Μπραϊτσάιντ για λογαριασμό του Συντηρητικού Κόμματος. Εκείνη τη χρονιά εξελέγη μέλος της Εταιρείας Αρχαιοδιφών του Λονδίνου, το 1970 εξελέγη μέλος της Εταιρείας Αρχαιοδιφών της Σκωτίας και το 2000 έγινε επίτιμο μέλος του Συλλόγου Αρχαιοδιφών της Σκωτίας.

Το 1972 ο Colin Renfrew έγινε καθηγητής της αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Σαουθάμπτον, διαδεχόμενος τον Μπάρι Κάνλαϊφ. Κατά την παραμονή του στο Σαουθάμπτον διηύθυνε τις ανασκαφές στο Κουόντερνες (Quanterness) στα νησιά Όρκνεϊ της Σκωτίας και τη Φυλακωπή της Μήλου. Το 1973 δημοσίευσε το “Before Civilisation: The Radiocarbon Revolution and Prehistoric Europe” (“Πριν τον Πολιτισμό: Η Επανάσταση της Ραδιοχρονολόγησης και η Προϊστορική Ευρώπη”), στην οποία αμφισβήτησε την παραδοχή ότι η προϊστορική πολιτιστική καινοτομία προήλθε από την Εγγύς Ανατολή και στη συνέχεια εξαπλώθηκε στην Ευρώπη.

Το 1980 ο Ρένφριου εξελέγη μέλος της Βρετανικής Ακαδημίας κι ένα χρόνο μετά εξελέγη καθηγητής αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ, θέση που κατείχε μέχρι τη συνταξιοδότησή του. Το 1990 διορίστηκε διευθυντής του Ινστιτούτου Αρχαιολογικής Έρευνας McDonald του Πανεπιστημίου του Cambridge. Το 1987 δημοσίευσε το “Archaeology and Language: The Puzzle of the Indo-European Origins” (“Αρχαιολογία και γλώσσα: Το Παζλ των Ινδοευρωπαϊκών Πηγών”), ένα βιβλίο για τους Πρωτοϊνδοευρωπαίους. Τα έτη 1987-1991 ήταν συνδιευθυντής στις ανασκαφές της Μαρκιανής στην Αμοργό και στον κάβο του Δασκαλιού, στην Κέρο. Το 2004 αποσύρθηκε από τη θέση του καθηγητή και τα έτη 2006-2008 διηύθυνε νέες ανασκαφές στην Κέρο, στις οποίες ήταν συν-διευθυντής έως το τέλος.

Συλλυπητήρια Μενδώνη

Πληροφορούμενη την απώλεια του Colin Renfrew, η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη έκανε την ακόλουθη δήλωση:

“Με μεγάλη θλίψη πληροφορήθηκα την απώλεια του Colin Renfrew, ενός σπουδαίου αρχαιολόγου, που καταλείπει μεγάλη κληρονομιά και καινοτόμες προσεγγίσεις. Στη μακρόχρονη επιστημονική του σταδιοδρομία, ο Colin Renfrew συνδύασε αρμονικά τη διδασκαλία με τη συγγραφή, την έρευνα και την ανασκαφική δραστηριότητα, αφήνοντας διακριτή την σφραγίδα του σε κάθε τομέα. Σημαντικότατη, και πολλαπλώς επιδραστική, υπήρξε η ακαδημαϊκή συμβολή του στην προϊστορία των γλωσσών, τη ραδιοχρονολόγηση, την αρχαιογενετική και τη νευροαρχαιολογία. Κάτι που όχι μόνον αποδεικνύει την ευρύτητα των γνώσεών του και το βάθος της επιστημονικής οπτικής του, αλλά διαμόρφωνε και ένα πρότυπο επιστημονικής προσέγγισης, που εδραζόταν σε συνολική εποπτεία των επιμέρους αντικειμένων, όπως αυτή αντικατοπτρίζεται στο ογκώδες συγγραφικό του έργο.

Η παρουσία του στην έρευνα του πεδίου ήταν πάντοτε ακάματη: Από τον προϊστορικό οικισμό των Σιταγρών Δράμας για να αφιερωθεί στις Κυκλάδες, στη Φυλακωπή της Μήλου, τη Μαρκιανή της Αμοργού και, επί χρόνια και έως το τέλος, στην Κέρο. Ίσως, να ήταν η αγάπη του για τον Κυκλαδικό Πολιτισμό και τα νησιά, που τον δημιούργησαν, η αιτία που από πολύ νωρίς αφοσιώθηκε στον αγώνα κατά της αρχαιοκαπηλίας και του παράνομου εμπορίου αρχαιοτήτων, στα οποία αφιέρωσε τεράστια ενέργεια.

Είχα την τύχη να γνωρίσω από κοντά τον Colin Renfrew. Είχα τη χαρά να θαυμάσω έναν άψογο συνδυασμό θεωρίας και πράξης, και την αφοσίωση με την οποία υπηρετούσε την επιστήμη του. Σε κάθε συζήτηση μαζί του, ο συνομιλητής του μπορούσε εύκολα και να διαπιστώσει τη μεγάλη του αγάπη για την Ελλάδα και τον πολιτισμό της”.

«Αγάπησα πολύ την Ελλάδα»

Ο λόρδος Colin Renfrew είχε δώσει συνέντευξη στο ΑΠΕ-ΜΠΕ και στη δημοσιογράφο Ελένη Μάρκου τον Σεπτέμβριο του 2017, λίγους μήνες μετά τη συμπλήρωση των 80 χρόνων του.

Μεταξύ άλλων, είχε αναφέρει:

“Ξεκίνησα σε ηλικία 13 ετών, όταν μαθητής ακόμα, κατά τη διάρκεια των διακοπών, συμμετείχα στις ανασκαφές στο Καντέρμπερι, μια πολύ σημαντική θέση των ρωμαϊκών χρόνων, που τα μετέπειτα χρόνια έγινε η έδρα της κεφαλής της Εκκλησίας της Αγγλίας… Ο πρώτος σημαντικός “σταθμός” ήταν όταν πήγα στο Πανεπιστήμιο στο Κέιμπριτζ με υποτροφία για να σπουδάσω Φυσικές Επιστήμες και μετά από δυο χρόνια, έχοντας συνειδητοποιήσει το μεγάλο ενδιαφέρον μου για την αρχαιολογία, αποφάσισα να αλλάξω κατεύθυνση. Μια άλλη πολύ καλή εμπειρία ήταν όταν επισκέφτηκα για πρώτη φορά την Ελλάδα ως αρχαιολόγος, αν και φοιτητής ακόμα, για τις ανασκαφές στη Νέα Νικομήδεια, κοντά στη Βέροια. Ήταν οι πρώτες που διεξήγαγα στην Ελλάδα, μια πολύ σημαντική στιγμή και έρευνα σε μια τοποθεσία που για λίγο διάστημα ήταν η πρωιμότερη γνωστή νεολιθική θέση στην Ελλάδα”.

Για τη χώρα μας είχε πει: “Μόλις ήρθα αγάπησα πολύ την Ελλάδα, κυρίως όταν ξεκίνησα να δουλεύω στις Κυκλάδες. Είναι υπέροχα μέρη και πραγματικά αγαπώ την παραδοσιακή ζωή εκεί. Για παράδειγμα, στην Απείρανθο της Νάξου γνώρισα τη ζωή και τον πολιτισμό των Κυκλάδων, έμαθα ελληνικά, χόρεψα παραδοσιακούς χορούς. Έχω χαρεί πολύ τη γνωριμία μου με ενδιαφέροντες ανθρώπους, κυρίως ντόπιους αγρότες. Δεν θα ξεχάσω την πρώτη μου επίσκεψη στη Νάξο, όταν πήγα στη Μουτσούνα, στα ανατολικά του νησιού. Ένας ντόπιος χωρικός ευγενικά με οδήγησε με το γαϊδουράκι του στα νότια, καθώς εκείνες τις ημέρες ήταν πολύ δύσκολο να φτάσεις, δεν υπήρχε δρόμος. Έτσι επισκέφτηκα αρχαιολογικούς χώρους, νεκροταφεία κ.ά. Ήταν πολύ ευχάριστη εμπειρία να ταξιδεύεις για 2-3 μέρες πάνω στο γαϊδουράκι με αυτόν τον άνθρωπο που ήξερε καλά την περιοχή κι έτσι γνώρισα καλύτερα την αληθινή αγροτική Ελλάδα”.

Νάξος – Απείρανθος: Ο βρακάς Sir Colin Renfrew και οι “σαλιάκοι” από τα χέρια της κυρά Κυριακής

Για την Κέρο που αποτελεί, σύμφωνα με τον ίδιον, το “αρχαιότερο νησιωτικό ιερό στον κόσμο”, είχε τονίσει: “Το πιστεύω, ίσως επειδή δεν γνωρίζουμε να υπάρχουν άλλα παλιότερα νησιωτικά ιερά και φυσικά μπορούμε να μιλάμε μόνο για ό,τι ξέρουμε. Τα περισσότερα ιερά που έχουν συμβολική και θρησκευτική σημασία είναι χερσαία. Το αρχαιότερο γνωστό ιερό στον κόσμο είναι το Γκεμπεκλί Τεπέ (Gobekli Tepe) στη νοτιοανατολική Τουρκία, αλλά βρίσκεται πολύ μακριά από τη θάλασσα και φυσικά δεν είναι νησιωτικό. Υπάρχουν κι άλλα νησιωτικά ιερά στον κόσμο, αλλά κανένα δεν είναι τόσο παλιό όσο της Κέρου …”

Για το πρόβλημα της αρχαιοκαπηλίας και την αντιμετώπισή της είχε υπογραμμίσει, μεταξύ άλλων, ότι δεν υπάρχει εύκολη λύση. “Πιστεύω ότι η κυριότερη είναι τα μουσεία να συμφωνήσουν να μην αγοράζουν ή να μην δέχονται ως δώρα αρχαιότητες που έχουν εξαχθεί παράνομα από τις χώρες προέλευσής τους μετά το 1970, έτος που έχει ορίσει η σύμβαση της UNESCO. Αν αυτή η σύμβαση ακολουθηθεί πραγματικά, τότε πιστεύω ότι οι τιμές των αρχαιοτήτων στις αγορές και στις δημοπρασίες θα πέσουν, γιατί η ζήτηση θα μειωθεί, καθώς τα μουσεία δεν θα τα δέχονται, αν και οι ιδιώτες συλλέκτες θα συνεχίζουν να τα αγοράζουν”.

Όσο για την επανένωση των Γλυπτών του Παρθενώνα, είχε ταχθεί υπέρ “μακροπρόθεσμα” και “στο πλαίσιο μιας γενικής συμφωνίας που θα ορίζει ποιες αρχαιότητες θα πρέπει να επιστρέφονται από τα μουσεία του κόσμου στις χώρες προέλευσής τους και ποια όχι. Ο λόγος που πιστεύω ότι μακροπρόθεσμα θα είναι σωστό να επιστρέψουν τα Γλυπτά του Παρθενώνα στην Αθήνα είναι ότι ανήκουν σε ένα συγκεκριμένο κτίριο που ακόμα στέκεται. Φυσικά δεν θα τοποθετηθούν πάνω σε αυτό, το γνωρίζουμε, αλλά το Νέο Μουσείο Ακρόπολης έχει κάνει υπέροχη δουλειά στην παρουσίαση των αυθεντικών γλυπτών, την ίδια στιγμή που κοιτώντας έξω από τα παράθυρα βλέπεις την πραγματική Ακρόπολη”.

Με πληροφορίες από τη σελίδα Protothema.gr


Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από τις σελίδες του Naxos Press - τώρα και στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ
Τελευταία νέα
Δημοφιλή

Δονούσα: 1ο Φεστιβάλ Βιβλίου, μία γιορτή για τη Λογοτεχνία στο Αιγαίο

Από 2 έως 4 Μαΐου 2025, η Δονούσα γίνεται σημείο συνάντησης συγγραφέων, αναγνωστών και μικρών εξερευνητών του λόγου, μέσα από ένα τριήμερο γεμάτο βιβλία, δράσεις και έμπνευση. (πρόγραμμα)

Κουφονήσι: Δώσε αίμα, χάρισε ζωή – εθελοντική αιμοδοσία (08 Μαϊου)

Μια πράξη αγάπης με τεράστια σημασία για την τοπική κοινωνία, με τη στήριξη των Πολιτιστικών Συλλόγων και του Νοσοκομείου Νίκαιας.

Fast Ferries: Έκτακτα δρομολόγια από Νάξο προς Ραφήνα αυτό το μήνα (Μάιος)

Ενισχυμένη ακτοπλοϊκή σύνδεση Νάξου – Ραφήνας με το “Fast Ferries ANDROS” και καθημερινά δρομολόγια από 19 Μαΐου με το “ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ Π”.

ΑΔΜΗΕ: Στην τελική ευθεία το πρώτο σκέλος (Σαντορίνη – Νάξος) της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κυκλάδων

Έως τον Ιούνιο του 2025 ολοκληρώνεται το τμήμα Σαντορίνη–Νάξος, ενώ όλο το έργο θα είναι έτοιμο μέχρι τα μέσα του 2026, προσφέροντας καθαρή ενέργεια, ενεργειακή ασφάλεια και μείωση εκπομπών CO₂.

Την έμπρακτη στήριξη σε εργαζόμενους και επιχειρήσεις Σαντορίνης και Θηρασιάς ζητά ο Δήμος Θήρας

Η Περιφερειακή Ένωση Δήμων Νοτίου Αιγαίου (ΠΕΔ) σε μια πράξη στήριξης των αιτημάτων της Σαντορίνης, υιοθέτησε ομόφωνα το ψήφισμα και το απέστειλε στους αρμόδιους Υπουργούς

Στοίχημα – Ligue 1: Νις εναντίον Ρεμς.. σκοράρουν και οι δύο

Νις - Ρεμς: Βρίσκουν στόχο… για τους στόχους τους

Ολλανδία – Σύρος: Αυτό είναι το “κρυμμένo πετράδι” της Ελλάδας για το 2025

Το «κρυμμένo πετράδι» της Ελλάδας για το 2025​​​​​​​​​​​ σύμφωνα με τους Ολλανδούς

Η Σαντορίνη πρωταγωνίστρια στα όνειρα των Αμερικανών για γαμήλιο ταξίδι το 2025

Η Σαντορίνη στέφεται ως ο κορυφαίος γαμήλιος προορισμός για Αμερικανούς ταξιδιώτες, με εξωτικούς και ευρωπαϊκούς ανταγωνιστές να συμπληρώνουν τη λίστα.

Φολέγανδρος: Νέοι αθλητικοί χώροι και αναβαθμισμένες σχολικές μονάδες δίνουν «ανάσα» στο νησί

Με συνέπεια και έργα ουσίας, η Φολέγανδρος αποκτά σύγχρονες αθλητικές υποδομές – Ένα νησί κάνει βήματα μπροστά, εκεί όπου οι δυσκολίες δεν είναι άλλοθι αλλά κίνητρο.

Σύρος – Νοσοκομείο: Ενίσχυση με τέσσερις νέους ειδικευόμενους γιατρούς

Η άφιξη τεσσάρων νέων ειδικευόμενων ιατρών ενισχύει τις κλινικές του Νοσοκομείου και αναδεικνύει τον σημαντικό ρόλο του στη στήριξη της Δημόσιας Υγείας στις Κυκλάδες.

Νάξος – Αστυνομία: Σύλληψη έξι ατόμων για διακίνηση κοκαΐνης και κάνναβης

Συνελήφθησαν στη Νάξο από Αστυνομικούς του ΑΤ Νάξου έξι άτομα για διακίνηση κοκαΐνης και κάνναβης

Αλλοίωση αποτελέσματος στο Πανναξιακός – Θύελλα (1-1): Δεν δόθηκε καθαρό πέναλτι στο 90’!

Σε φάση εντός περιοχής, ο Μανούσος της Θύελλας έκανε ξεκάθαρο χέρι, με τον διαιτητή να υποδεικνύει φάουλ εκτός περιοχής — παρότι το σημείο της παράβασης ήταν ξεκάθαρα μέσα στη μεγάλη περιοχή.

Αμοργός – Νέα Πνοή: Κίνδυνος απαξίωσης της περιουσίας από το Π.Δ. 129/2025

Ο κίνδυνος απώλειας οικοδομησιμότητας στους οικισμούς κάτω των 2.000 κατοίκων προκαλεί αναστάτωση και έντονες αντιδράσεις στην Αμοργό - Δελτίο Τύπου από την παράταξη "Νέα Πνοή"

Κυκλάδες: Κατασκευαστικά παράδοξα σε Πάρο – Σέριφο προκαλούν αντιδράσεις

Δύο χαρακτηριστικές περιπτώσεις σε νησιά των Κυκλάδων οι οποίες προκάλεσαν τις αντιδράσεις των τοπικών κοινωνιών

Blue Star Naxos: Ο Cpt Πολυχρόνης Ραπτάκης μιλά για τη ζωή στη θάλασσα και τις δυσκολίες της ακτοπλοΐας (video)

Ο cpt Πολυχρόνης Ραπτάκης άνοιξε την καρδιά του στην κάμερα της ΕΡΤ3, περιγράφοντας τη μοναξιά του ναυτικού και τα προβλήματα των λιμενικών υποδομών. (video)

Κίνηση για τη Προστασία των Νησίδων – Νάξος: “Όχι στη θυσία της Δονούσας”, έρχονται ενημερωτικές συναντήσεις

Δύο εκδηλώσεις στη Νάξο για την απειλή που συνιστούν τα πλωτά αιολικά στη Δονούσα και οι νέες ανεμογεννήτριες στο Αιγαίο - Πότε και Που ;

Νάξος: “Fast & Furious” στις Αμμοθίνες της Πλάκας

Επεισόδιο με όχημα μέσα σε προστατευόμενη περιοχή Natura 2000 στη Νάξο – Καταγγελία πολιτών και άμεση παρέμβαση της Αστυνομίας

Blue Star Ferries: Τροποποίηση δρομολογίων σε πλοία προς Βόρειο Αιγαίο και Δωδεκάνησα

Με την ένταξη των ανέμων να αγγίζει και τα 9 μποφόρ έχουμε τροποποίηση δρομολογίων από τον Πειραιά προς Δωδεκάνησα και Βόρειο Αιγαίο

Κουφονήσι: Μπαίνει νέο πλοίο; από 3 Ιουνίου το πρωινό δρομολόγιο του Blue Star Naxos

Ενημέρωση από τον ΣΤΕΚ για τις φετινές συνδέσεις, τις ανησυχίες των επαγγελματιών και τις επερχόμενες ανακοινώσεις της Hellenic Seaways – Blue Star Ferries σχετικά με την ακτοπλοϊκή σύνδεση του Κουφονησίου

Νάξος – Κινητοποίηση στη ΔΟΥ: Διαμαρτυρία επαγγελματιών για το ψηφιακό πελατολόγιο (video)

Επιχειρηματίες και επαγγελματίες από τη Νάξο διαμαρτύρονται για ένα μέτρο που χαρακτηρίζουν άδικο και ανεφάρμοστο – «Επιβαρύνει αδικαιολόγητα τις μικρές επιχειρήσεις», δηλώνει ο Κ. Φαρκώνας.