Ο …Μυστράς του Αιγαίου αρχίζει σιγά σιγά να γίνεται επισκέψιμος για τους φίλους του πολιτισμού. Μετά τον Άγιο Γεώργιο Διασορίτη από φέτος θα ανοίξει και ο Ταξιάρχης στα Μονοίτσια – Αναμονή για την Παναγιά Πρωτόθρονο και σε καθημερινή λειτουργία τελικά ο Άγιος Γεώργιος στις Μέλανες
Ονομάζεται …Μυστράς του Αιγαίου. Για όσους γνωρίζουν την περιοχή απλά κρατούν την ανάσα τους από …ευγνωμοσύνη για το μοναδικό θέαμα που συναντούν. Σταυροκοπιούνται ότι δεν είναι όνειρο και αρχίζουν… Ούτε δέκα, ούτε είκοσι, ούτε τριάντα. Περισσότεροι από εκατό τοιχογραφημένοι και ιδιαίτεροι βυζαντινοί ναοί μοιάζει να ξεφυτρώνουν μέσα απ’ τη γη της Νάξου. Και οι περισσότεροι, οι πιο εντυπωσιακοί (σ.σ. χωρίς ίχνος σωβινισμού) στο οροπέδιο της Τραγαίας. Έναν ευλογημένο τόπο.
Όχι μόνο λόγω φυσικού κάλους αλλά και για την.. ανάπαυση στην πανέμορφη αυτή γη εκκλησιών που μεταφέρουν σε εμάς σήμερα όλη την ιστορία του Ελληνισμού. Από την αρχαιότητα έως σήμερα και με δεδομένο ότι μέσα από τους Ιερούς Ναούς μπορείς να δεις την συνέχεια όχι απλά του Χριστιανισμού αλλά του ίδιου του Ελληνισμού…
Μυστράς του Αιγαίου… Υπερβολικό; Μπορεί. Όμως, όσοι γνωρίζουν μιλούν απλά για ένα μοναδικό φαινόμενο που αντίστοιχο βρίσκεις στη Μάνη ή την Κρήτη. Πουθενά αλλού (αα και στην Θεσσαλονίκη) αυτός ο πλούτος πολιτισμού και επιστήμονες απ όλο τον κόσμο πλέον έρχονται σε τακτικά χρονικά διαστήματα για να δουν αυτές τις εκκλησίες και τα μυστήρια που κρύβουν μέσα τους. Μικρά και μεγάλα. Σημαντική ή ασήμαντα. Δεν έχει σημασία. Αυτό που μετράει είναι ότι κάθε ναός έχει την δική του ιστορία. Και επιτέλους σιγά σιγά γίνονται αυτοί οι ναοί προσβάσιμοι στην καθημερινότητα των επισκεπτών…
Μυστράς του Αιγαίου και η αδιάκοπη δραστηριότητα σε ναούς της Νάξου, από την παλαιοχριστιανική περίοδο που αγγίζει ακόμη και τον 4ο αιώνα μετά Χριστό και φτάνει έως και τον 13ο αιώνα καθιστά τους αρχαιολόγους ευτυχισμένους… Μία ζωντανή ουσιαστικά πινακοθήκη αγιογραφίας με καλλιτέχνες που προσφέρουν μοναδικά έργα… Και το φαινόμενο της Νάξου είναι στη διάθεσή τους προς αξιοποίηση..
Και για πρώτη φορά έχουμε αρμονική συνεργασία. Από τονΕφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων που έχει την αρμοδιότητα να ανοίγουν και να είναι προσβάσιμοι οι μοναδικής πολιτιστικής ομορφιάς Ιεροί Ναοί, από την Ιερά Μητρόπολη Παροναξίας που κατέχει το …ιδιοκτησιακό καθεστώς και βέβαια τα μέλη του Πολιτιστικού Εξωραϊστικού Συλλόγου Τραγαίας (σ.σ. από τη στιγμή που μιλάμε για την συγκεκριμένη περιοχή) που προσφέρει την αγάπη τους και το πάθος τους ώστε να μέσω εθελοντικής εργασίας να λειτουργούν σε καθημερινή βάση την καλοκαιρινή περίοδο τα πανέμορφα αυτά διαμάντια του πολιτισμού μας.
Η αρχή έγινε από τη Παναγιά Πρωτόθρονο (Ευαγγελίστρια) στο Χαλκί (του 6ου αιώνα) με την εκπληκτική αρχιτεκτονική και τα επάλληλα στρώματα των τοιχογραφιών της. Φέτος είναι το μεγάλο ερωτηματικό για το εάν θα την δούμε σε καθημερινή λειτουργία, αν και πέρυσι όλα κύλισαν ομαλά..
Υπάρχει ο Άγιος Γεώργιος ο Διασορίτης λίγο έξω από το Χαλκί στο δρόμο για τα Μονοίτσια. Σταυροειδής με τρούλο, με σημαντικές αγιογραφίες του 11ου -13ου αιώνα. Από το 2015 είναι πλέον προσβάσιμος και μάλιστα πέρυσι έσπασε κάθε ..κοντέρ επισκεψιμότητας και μάλιστα με δεκάδες διαφορετικές εθνικότητες προκαλώντας ευχάριστες σκέψεις από τους εθελοντές για την αποδοχή της κίνησης αυτής…
Και φέτος θα δούμε για πρώτη φορά σε κοινή ..θέα, τον ναό του Ταξιάρχη στα Μονοίτσια… Δύο βήματα από τον Αι Γιώργη τον Διασορίτη. Η διατηρούμενη αψίδα του σημερινού νοτίου κλίτους είναι η κεντρική αψίδα της τρίκλιτης βασιλικής, δεδομένου ότι το αρχικό νότιο κλίτος έχει καταστραφεί. Και από τον τοιχογραφικό διάκοσμο του ναού, ιδιαίτερα σημαντική είναι η παράσταση Θεοφάνειας που αποκαλύφθηκε μετά τις εργασίες συντήρησης στο τεταρτοσφαίριο της αψίδας του ιερού και η οποία μαζί με τους αποστόλους στον ημικύλινδρο της αψίδας ανήκει στην αρχική φάση του μνημείου, που ανάγεται στην πρώτη χιλιετία.
Και ανοίγει; Στην ερώτηση αυτή οι πληροφορίες αναφέρουν ότι στις 8 ή τις 9 Ιουλίου και στα πλαίσια των εκδηλώσεων για τον εορτασμό του Αγίου Νικοδήμου, πολιούχου του νησιού θα πραγματοποιηθούν τα θυρανοίξια… Και μαζί με τον Διασορίτη θα είναι επισκέψιμοι σε καθημερινή βάση… Μάλιστα, πριν λίγες εβδομάδες ολοκληρώθηκε και η κατασκευή πέτρινης σκάλας που οδηγεί στον βυζαντινό ναό του Ταξιάρχη στα Μονοίτσια. Οπότε έχουμε την … ένωση των δύο εκκλησιών σε μία απόσταση έξι λεπτών.
Παράλληλα, θα τοποθετηθούν και ξύλινες πινακίδες σε όλη τη διαδρομή από το Χαλκί μέχρι τους ναούς. Επίσης στα πλαίσια συντήρησης θα πραγματοποιηθει η επισκευή της στέγης του Διασορίτη που έχει υποστεί φθορές από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων. Όλα τα έξοδα θα καλυφθούν από τις δωρεές των επισκεπτών του Διασορίτη, οι οποίες συγκεντρώθηκαν τα δύο προηγούμενα καλοκαίρια που εθελοντές του συλλόγου Τραγαίας. Να σημειώσουμε εδώ ότι στις ταμπέλες η γραφή έγινε με τη χρήση πυρογράφου από μέλος του συλλόγου Τραγαίας, ενώ υπάρχει σήμανση με το χρόνο που υπολείπεται για να φτάσει ο περιπατητής στο ναό.
Ααα και για να ολοκληρώσουμε το αφιέρωμα στις εκκλησίες του Μυστρά του Αιγαίου να ενημερώσουμε ότι ο Αγιος Γεώργιος Μελάνων θα είναι ανοιχτός τελικά όλες τις ημέρες της εβδομάδας αντί για τις πέντε που αρχικά υπήρξε ενημέρωση. Και έτσι από τις 10 έως τις 1 το μεσημέρι σε καθημερινή βάση, ένας ναός κόσμημα με υψηλή πολιτιστική παράδοση θα είναι προσβάσιμος στο κοινό.
Φωτογραφίες από την ιστοσελίδα του Πολιτιστικού Εξωραϊστικού Συλλόγου Τραγαίας tragaia.gr
