Ανοίγει σήμερα την … πόρτα της η έκθεση από το ινστιτούτο σύγχρονης τέχνης State of Concept Athens, με τίτλο «Υφαίνοντας Ιστορίες: Η Μάργκαρετ Κένα και η Ανάφη» – Επικεντρώνεται στη φροντίδα που ασκείται μέσα από το έργο και την έρευνα της ανθρωπολόγου στο μικρό νησί.
Πόσο εύκολο είναι για μία βρετανίδα την δεκαετία του 60 να ταυτιστεί με ένα κυκλαδίτικο νησί; Η απάντηση; Ακούει στο όνομα Margaret Kenna. Αν και γεννημένη στην Αυστραλία, με πανεπιστημιακή καριέρα στο Ηνωμένο Βασίλειο, η ανθρωπολόγος Margaret Kenna είναι για τους Αναφιώτες η συμπατριώτισσα της καρδιάς τους. Επίτιμη δημότης της Ανάφης από το 2006, έχει σκύψει πάνω στην ιστορία του για πολλές δεκαετίες, με έγνοια και τρυφερότητα. Η επιτόπια έρευνά της ξεκίνησε λίγο πριν από τη χούντα (το 1966), όταν οι κάτοικοι ζούσαν σε συνθήκες περίπου ίδιες με εκείνες των αρχαίων προγόνων τους.
Καρπός αυτής της πολυετούς ενασχόλησης υπήρξαν πολλά βιβλία, γραμμένα στα ελληνικά και στα αγγλικά, με κορυφαίο το πόνημά της για την κοινωνική οργάνωση των αριστερών εξορίστων από το 1935 έως το 1942, με δεκάδες ανέκδοτες φωτογραφίες τις οποίες ανακάλυψε το 1998. Η ανθρωπολόγος το 2019 αποφάσισε να δωρίσει όλο το ερευνητικό της υλικό στη Βρετανική Σχολή Αθηνών, μια δωρεά που δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμα λόγω της παγκόσμιας πανδημίας του SARS COVID-19. Προηγουμένως, η Kenna είχε δωρίσει μεγάλο μέρος του φωτογραφικού της αρχείου στο Μουσείο Μπενάκη στην Αθήνα.
Και το Ινστιτούτο σύγχρονης τέχνης State of Concept Athens με ιδιαίτερη χαρά ανακοινώνει την έκθεση «Υφαίνοντας Ιστορίες: Η Margaret Kenna και η Ανάφη» σε συμπαραγωγή και σύλληψη με το Association Phenomenon. Η έκθεση – από σήμερα έως και τις αρχές Σεπτεμβρίου – διοργανώνεται σε συνεργασία με το Μουσείο Μπενάκη και στηρίζεται από το British Council και τη Βρετανική Σχολή των Αθηνών. Η έκθεση είναι η τρίτη που διοργανώνεται στα πλαίσια της ερευνητικής πλατφόρμας «The Bureau of Care» (μετά τις εκθέσεις των Chto Delat και Kader Attia), η οποία εξετάζει την πολιτική και ηθική της φροντίδας. Και επικεντρώνεται στη φροντίδα που ασκείται μέσα από το έργο και την έρευνα της ανθρωπολόγου Margaret Kenna στο νησί της Ανάφης, εξετάζοντας τον γενικότερο ρόλο του αρχείου στην τέλεση της φροντίδας.
Το πρότζεκτ, που σχεδιάστηκε σε διάλογο με το Association Phenomenon, το οποίο διοργανώνει την Μπιενάλε σύγχρονων εικαστικών τεχνών στο νησί από το 2015, στοχεύει να συγκεράσει το κολοσσιαίο έργο μιας ανθρωπολόγου με τις σύγχρονες καλλιτεχνικές πρακτικές, με στόχο να δημιουργήσει έμπρακτα διάλογο μεταξύ ανθρωπολογίας και εικαστικών τεχνών, με γνώμονα την έννοια της φροντίδας.
Η Kenna έφτασε στην Ανάφη για πρώτη φορά την άνοιξη του 1966, έντεκα μήνες πριν από την επιβολή της δικτατορίας των συνταγματαρχών στη χώρα. Η έρευνα της είναι πολύπλευρη και περιλαμβάνει πολλές πτυχές της νησιωτικής ζωής, προσφέροντας ένα ζωντανό πορτρέτο των αλλαγών σε μια μικρή νησιωτική κοινωνία στην αυγή της παγκοσμιοποίησης, ένα είδος μικρο-γεωγραφικού πορτρέτου των ραγδαίων αλλαγών που σημειώθηκαν σε ολόκληρη την Ελλάδα – και τον κόσμο- μεταξύ 1960 και 1990.
Η έκθεση δίνει στο κοινό (έως 11 Σεπτεμβρίου) την ευκαιρία να δει μοναδικά έγγραφα και καταγραφές της ζωής στο μακρινό αυτό νησί, τα οποία περιγράφουν τις διάφορες αλλαγές που σημειώθηκαν σε αυτή τη μικρή κοινωνία κατά την περίοδο πριν και μετά τη δικτατορία έως και σήμερα. Αποτελεί μια μοναδική οπτική, σε ένα πρωτοφανές παράδειγμα μικρογραφίας κοινωνικής οργάνωσης και της ριζικής εξέλιξής της μέσα στις δεκαετίες, θέτοντας πολλά ερωτήματα σε σχέση με την παράδοση, τους δεσμούς μεταξύ των πολιτών στις μικρές κοινότητες, τον ρόλο των γυναικών σε αυτές, αλλά και σε σχέση με την αποκέντρωση, τον εκσυγχρονισμό και την απομόνωση σε απομακρυσμένα νησιά όπως η Ανάφη, με τους κατοίκους τους γνωστούς ως «ακρίτες».
Τρεις καλλιτέχνιδες κλήθηκαν να ανταποκριθούν στο έργο της Kenna και να δημιουργήσουν νέα έργα που θα παρουσιαστούν για πρώτη φορά μαζί με τμήματα από το αρχείο της Kenna. Η Hellen Ascoli, η Ζωή Χατζηγιαννάκη και η Μαρία Βαρελά, επικεντρώθηκαν σε συγκεκριμένες πτυχές της πολυποίκιλλης έρευνας του ακαδημαϊκού έργου της Kenna των τελευταίων πενήντα χρόνων.
Η έκθεση συνοδεύεται από μια έκδοση με κείμενα των Ηλιάνας Φωκιανάκη, Margaret Kenna, Piergiorgio Pepe & Iordanis Kerenidis και αρχεία από την εφημερίδα του νησιού.
Με πληροφορίες από τη σελίδα culturenow.gr Φωτογραφίες: Εφημερίδα “Καθημερινή”
