Ομιλία του βουλευτή Κυκλάδων του ΣΥΡΙΖΑ, Νίκου Συρμαλένιου στην Ολομέλεια της Βουλής – «Στο πλαίσιο ενός νέου νόμου για την περιφερειακή οργάνωση του κράτους, πρέπει να καταργηθούν οι αποκεντρωμένες διοικήσεις»
“Η πολιτική αλλαγή που συνέβη στη χώρα το 2015 με τις δυο διαδοχικές εκλογές, του Ιανουαρίου και του Σεπτεμβρίου, και που έφερε στη διακυβέρνηση της χώρας για πρώτη φορά μια αριστερή δύναμη, δεν θα μπορούσε σε αυτή τη φάση, και ιδιαίτερα τώρα που έχουμε βγει από τα μνημόνια, να μην ολοκληρωθεί με την έναρξη της Συνταγματικής Αναθεώρησης. Η Συνταγματική Αναθεώρηση αποτελεί μια αναγκαία τομή στο πολιτικό σύστημα της χώρας, αφού η Κυβέρνησή μας επαγγέλλεται τη ρήξη με το παρελθόν και με το παλιό πολιτικό σύστημα και με ό,τι προκάλεσε τη χρεοκοπία της χώρας, στην οποία μπήκαμε με τα μνημόνια μετά το 2010.
Οι αιτίες αυτής της χρεοκοπίας όλοι ξέρουμε ότι ήταν η οικονομική ασυδοσία των μεγάλων οικονομικών συμφερόντων, η διαπλοκή πολιτικής και οικονομικής εξουσίας, η ατιμωρησία των Υπουργών με το περίφημο άρθρο περί ευθύνης Υπουργών, η τυπική λειτουργία της Δημοκρατίας και του δημοκρατικού πολιτεύματος, η απίσχναση των κοινωνικών και ατομικών δικαιωμάτων.
Σε αντίθεση, λοιπόν, με όλες αυτές τις αιτίες και στον αντίποδα με αυτό που εμπεδώθηκε όλες τις τελευταίες δεκαετίες, η Κυβέρνησή μας επιδιώκει την εμβάθυνση και τη στερέωση της ουσιαστικής Δημοκρατίας, την κατοχύρωση των ατομικών και κοινωνικών δικαιωμάτων, την κατάργηση της ατιμωρησίας των Υπουργών, την κατοχύρωση των δημόσιων πόρων ως δημόσιων αγαθών, τον εξορθολογισμό των σχέσεων Κράτους και Εκκλησίας, τη διασφάλιση αξιοπρεπούς επιπέδου διαβίωσης, τη βιωσιμότητα και την αειφορία της ανάπτυξης.
Τέτοιες προτάσεις, λοιπόν, που αναδεικνύονται και από τις προτάσεις μας στη Συνταγματική Αναθεώρηση είναι συνοπτικά οι εξής: η θρησκευτική ουδετερότητα του κράτους, ο πολιτικός όρκος, η ταυτότητα φύλου ανεξαρτήτως σεξουαλικού προσανατολισμού, το αξιοπρεπές επίπεδο διαβίωσης, ο κατώτατος μισθός και οι συλλογικές συμβάσεις, η λαϊκή νομοθετική πρωτοβουλία, η προσφυγή σε δημοψηφίσματα, η καθιέρωση θητειών στους Βουλευτές, η ποινική ευθύνη των Υπουργών, η αποσύνδεση της εκλογής του Προέδρου της Δημοκρατίας από τη διάλυση της Βουλής, η ενίσχυση της αντιπροσωπευτικότητας της Αυτοδιοίκησης, η καθιέρωση αναλογικού εκλογικού συστήματος και της απλής αναλογικής.
Ωστόσο, θέλω να αναφερθώ σε δυο ζητήματα: Πρώτον, στα θέματα που αφορούν την Αυτοδιοίκηση και την περιφερειακή οργάνωση του κράτους και δεύτερον, στα θέματα της νησιωτικής ιδιαιτερότητας, δηλαδή μιλάμε για τις προτάσεις αναθεώρησης αλλά και προσθήκες που αφορούν τα άρθρα 101 και 102 του Συντάγματος.
Και επειδή αυτό που μας ενδιαφέρει πρωτίστως είναι η αποκέντρωση και η περιφερειακή ανάπτυξη με Αυτοδιοίκηση, τώρα ιδιαίτερα που η χώρα βγαίνει από τα μνημόνια και προσπαθεί να γίνει μια χώρα κανονικότητας. Αυτό γίνεται σαφές με την πρόταση αναθεώρησης της παραγράφου 1 του άρθρου 101 ότι «νόμος ορίζει το σύστημα της περιφερειακής οργάνωσης της κεντρικής διοίκησης». Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει ότι ανοίγει, κατά την άποψή μου, ο δρόμος να ξαναδούμε συνολικά τις δομές των υπηρεσιών σε περιφερειακό επίπεδο, άρα και το νόημα και την αναγκαιότητα ύπαρξης ή όχι των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων.
Προσωπικά πιστεύω ότι οι Αποκεντρωμένες Διοικήσεις πρέπει να καταργηθούν. Αφήνει το δικαίωμα, λοιπόν, η Συνταγματική Αναθεώρηση στον νομοθέτη μετά τη Συνταγματική Αναθεώρηση να προχωρήσει σε αυτή την επιλογή.
Μέχρι σήμερα αυτό το οποίο κάνουν οι Αποκεντρωμένες Διοικήσεις είναι να υπάρχουν ως ένα επίπεδο μεταξύ Τοπικής Αυτοδιοίκησης και Κράτους, κάτι το οποίο καθιστά δυσλειτουργικό και αναποτελεσματικό το σύστημα διεκπεραίωσης των τοπικών υποθέσεων, με αποτέλεσμα να έχουμε μεγάλες καθυστερήσεις και πολλά πράγματα να χάνονται στον δρόμο.
Πρέπει, λοιπόν, να καταργηθούν οι Αποκεντρωμένες Διοικήσεις και οι αρμοδιότητές τους να επιμεριστούν είτε σε Υπουργεία σε επίπεδο περιφερειακών υπηρεσιών είτε στην Τοπική Αυτοδιοίκηση Α΄ και Β΄ βαθμού.
Και για να προλάβω τους εργαζόμενους, επειδή, όταν είχα ξαναπεί την άποψη αυτή, κάποιοι μου είπαν ότι «θέλετε να μας οδηγήσετε στην ανεργία»: Είναι προφανές ότι η μεταβίβαση των αρμοδιοτήτων θα πάει παρέα με τη μεταβίβαση των θέσεων εργασίας εκεί που θα πάνε οι αντίστοιχες αρμοδιότητες.
Σε ό,τι αφορά δε την Αυτοδιοίκηση, είναι προφανές ότι οι προτάσεις για την αναγνώριση του τεκμηρίου αρμοδιότητας των τοπικών υποθέσεων στους ΟΤΑ, η κατοχύρωση της απλής αναλογικής στις εκλογές των οργάνων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, η θέσπιση των λαϊκών συνελεύσεων, δημοψηφισμάτων και λαϊκών πρωτοβουλιών, η κατοχύρωση του συμμετοχικού προϋπολογισμού με διαβούλευση με τις τοπικές κοινωνίες είναι σαφές ότι δίνουν μια οντότητα πολύ δυναμική και ουσιαστική στην Τοπική Αυτοδιοίκηση.
Σε ό,τι αφορά τη νησιωτικότητα, είναι πολύ σημαντική η πρόταση αναθεώρησης της παραγράφου 4 του άρθρου 101 για την εύρυθμη και απρόσκοπτη λειτουργία της διοίκησης, όπως επίσης και η προσθήκη ερμηνευτικής παραγράφου στο άρθρο 101, που προσαρμόζει το διοικητικό μοντέλο στο περιβάλλον των νησιωτικών και ορεινών περιοχών, με την εκπόνηση επιχειρησιακών σχεδίων αλλά και κινήτρων για τους δημοσίους υπαλλήλους.
Βεβαίως, η συνταγματική αναθεώρηση, για να μπορεί να ισχύσει, θα πρέπει να ακολουθηθεί από νομοθετικές ρυθμίσεις τέτοιες που να εναρμονίζονται με τη συνταγματική αναθεώρηση.
Κλείνοντας, θα ήθελα να αναφερθώ σύντομα στην όλη συζήτηση που έγινε για τη δέσμευση ή όχι της επόμενης Βουλής σε σχέση με τις κατευθύνσεις των προτάσεων που έχουν κατατεθεί για την αναθεώρηση του Συντάγματος. Είναι προφανές ότι όλα τα κόμματα που κατέθεσαν προτάσεις στο πλαίσιο της Επιτροπής για την Συνταγματική Αναθεώρηση, κατέθεσαν προτάσεις με συγκεκριμένο περιεχόμενο. Δεν υπάρχουν προτάσεις άοσμες και άχρωμες, οι οποίες κατατίθενται απλώς με αριθμούς, δηλαδή θέλω να αλλάξω το άρθρο 3, 5, 25 κ.λπ. Υπάρχει ένα συγκεκριμένο περιεχόμενο. Αυτό το περιεχόμενο είτε ψηφίζεται εδώ με εκατόν πενήντα έναν είτε με εκατόν ογδόντα Βουλευτές και στην επόμενη Βουλή, βεβαίως, ψηφίζεται πάλι με εκατόν πενήντα έναν ή με εκατόν ογδόντα Βουλευτές, ανάλογα με το τι θα έχει πάρει σε αυτή τη Βουλή.
Κατά συνέπεια, με τη λαϊκή ετυμηγορία που μεσολαβεί μεταξύ των δύο Βουλών, καλείται όταν θα πάει ο εκλογέας στην κάλπη να ξέρει ποια είναι η πρόταση που προτείνει το κάθε κόμμα για την αναθεώρηση του Συντάγματος. Άρα, αυτοί που θέλουν να ψηφίσουν τα δημοψηφίσματα, τις θητείες στους Βουλευτές και μια σειρά άλλα θέματα, θα πουν ότι αυτές είναι προτάσεις του ΣΥΡΙΖΑ άρα, να πάω να ψηφίσω ΣΥΡΙΖΑ, αυτοί που θέλουν τη συνταγματοποίηση του νεοφιλελευθερισμού, τους ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς, ψηφίζουν Νέα Δημοκρατία,. Άρα, περί αυτού πρόκειται. Υπάρχει η σχετική δέσμευση. Κανένας δεν μπορεί να δεσμεύσει την επόμενη Βουλή απολύτως. Επομένως, αυτή η συζήτηση θα έπρεπε να απομυθοποιηθεί τελείως».
