Οι Ανανεώσιμες πηγές Ενέργειας στις Κυκλάδες προκαλούν ένταση – Η περίπτωση της Τήνου – Τι απαντούν Δήμοι και Εταιρείες – Στο χορό, Νάξος, Πάρος και Ανδρος
Νάξος, Άνδρος, Πάρος και Τήνος. Τα άκρως θιγόμενα κυκλαδίτικα νησιά είναι τέσσερα, τα «στρατόπεδα» δύο και «Μήλον της Έριδος» η δημιουργία αιολικών πάρκων στις Κυκλάδες. Οι τοπικοί φορείς και των τεσσάρων νησιών βλέπουν πίσω από την ενέργεια «σκάνδαλο» επιδοτήσεων, καταστροφή του φυσικού πλούτου, ενώ καταγγέλλεται πως δεν υπήρξε ποτέ καμία ενημέρωση για τα «θηρία» που προβλέπεται να υψωθούν στα νησιά, αλλά και κανένα κριτήριο επιλογής αυτής της τεχνολογίας.
Οι ανεμογεννήτριες που πρόκειται να κατασκευαστούν, όπως καταγγέλλεται, αναμένεται να έχουν ύψος από 80 ως 110 μέτρα και πτερύγια μήκους περίπου 50 μέτρων, ενώ η μεταφορά της ενέργειας από τις ανεμογεννήτριες «φαραωνικού στιλ» ως τον υποσταθμό θα γίνεται αναγκαστικά με εναέρια καλώδια κατά μήκος του κάθε νησιού, γεγονός που προβληματίζει έντονα τους τοπικούς φορείς. Από το «στρατόπεδο» των εταιρειών, η ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΚΥΚΛΑΔΩΝ ΕΠΕ που έχει ξεκινήσει εργασίες στο νησί της Τήνου δίνει τη δική της απάντηση, κάνοντας λόγο για μια πολύ ασφαλή επένδυση, φιλική προς το περιβάλλον, υποστηρίζοντας ότι όλες οι κατηγορίες είναι αναληθείς. Μεταξύ άλλων, αναφέρεται πως «το έργο θα παράξει ενέργεια μόλις 1,8 MW, ενώ ο κάθε πυλώνας θα είναι 45 μέτρα και ούτε καν ορατός από οικισμό ή ένα σπίτι». «Όχι μόνο δεν μπορούμε, δεν έχουμε δικαίωμα να σταματήσουμε τις εργασίες, έχουμε άδεια για όλα».
Τήνος: «Κερδισμένες βγαίνουν μόνο οι εταιρείες» – ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΚΥΚΛΑΔΩΝ ΕΠΕ: «Μας κυνηγούν αδικαιολόγητα – Τα έργα λογοδοτούν στη ΡΑΕ»
Ο δήμος Τήνου καταγγέλλει ότι ενώ δεν έχει εκδώσει απόφαση το ΣτΕ, στο οποίο έχει γίνει προσφυγή, η εταιρεία που επιδιώκει να τοποθετήσει τρεις ανεμογεννήτριες στο νησί, ξεκίνησε στις 24 Ιανουαρίου του 2019 την προετοιμασία για την εγκατάστασή τους, κάνοντας χρήση σκαπτικών μηχανημάτων στη θέση Πράσσα, πάνω από το ορεινό χωριό Καρδιανή. Μάλιστα, όπως καταγγέλλει ο δήμος Τήνου, η πρόσβαση των μηχανημάτων αυτών στον χώρο, έγινε μέσω παράνομης διάνοιξης σε δημοτική έκταση, ενώ η αλυσίδα της εισόδου έσπασε εν μία νυκτί. Λέει, επίσης, πως στην περιοχή έχουν γίνει επιχωματώσεις, διαπλάτυνση στην λωρίδα από όπου περνούν τα μηχανήματα, επικάλυψη των πετρωμάτων και έργα οδοποιίας.
Η αντιδήμαρχος Τήνου Αναστασία Δεληγιάννη – Άσπρου που «μάχεται» με κάθε μέσο, διατρανώνει την σθεναρή αντίθεσή της. Και όπως δηλώνει στην ιστοσελίδα Protothema.gr «Στις μέρες μας τα αιολικά πάρκα ”διαφημίζονται” ως καλή πρακτική και επιθυμητή μορφή εναλλακτικής ηλεκτροδότησης. Πόσο ακριβές όμως είναι αυτό, όταν στην Ευρώπη είναι ήδη μία παρωχημένη τακτική; Ας μην ξεχνάμε ότι τα αιολικά είναι μάλλον ένας υποχρεωτικός και μη ανταποδοτικός “φόρος”, αφού τα πληρώνει ο καθένας μας μέσω των λογαριασμών της ΔΕΗ. Η εγκατάστασή τους είναι περισσότερο ”υποχρεωτική” από ”επιθυμητή”, αφού προκαλούν τόση ζημιά στον τόπο που εγκαθίστανται, που αν δούμε τις υπόλοιπες επιπτώσεις, το αισθητικό κομμάτι φαντάζει τουλάχιστον το λιγότερο τρομακτικό. Ουσιαστικό όφελος και κέρδος έχουν μόνο οι εταιρείες που τα τοποθετούν. Είναι θέμα διατήρησης του φυσικού πλούτου του νησιού μας, της κληρονομιάς που θα παραδώσουμε στα παιδιά μας, της ποιότητας ζωής μας και της οικονομικής ανάπτυξης του τόπου μας». Και βέβαια δυναμική είναι η παρουσία των πολιτών μέσα από την ομάδα “Η Τήνος εναντίον των Ανεμογεννητριών” με συνεχείς ενημερωτικές ημερίδες για τα θετικά και τα αρνητικά αυτής της επένδυσης. Τελευταία ήταν την περασμένη Πέμπτη στα Υστέρνια ενώ υπάρχει ανάλογη δράση και στην Αθήνα για τους Τήνιους κατοίκους της πρωτεύουσας την 30η Μαρτίου…
«Ασφαλής η επένδυση» απαντά η εταιρεία
Την ίδια ώρα, ο βασικός μέτοχος και εκπρόσωπος της εταιρείας ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΚΥΚΛΑΔΩΝ ΕΠΕ, Γιάννης Στέφας, υποστηρίζει για τις ανεμογεννήτριες στην Τήνο: «Μας κυνηγούν άδικα και αδικαιολόγητα. Είναι όλα αναληθή. Την πρώτη αδειοδότηση τη λάβαμε από τη ΡΑΕ, τη Νομαρχία και την Περιφέρεια το 2004, μαζί με την ομόφωνη γνώμη του πρώην δήμου της Τήνου, η οποία, εμμέσως πλην σαφώς, επιβεβαιώνεται μέσα από γνωμοδοτήσεις μέχρι και το 2014. Μιλάμε για ένα έργο που θα παράξει ενέργεια μόλις 1,8 MW, ενώ ο κάθε πυλώνας θα είναι 45 μέτρα και ούτε καν ορατός από οικισμό ή ένα σπίτι».
Εν συνεχεία αναφέρει: «Τα έργα αυτά λογοδοτούν για την εξέλιξή τους στη ΡΑΕ και οποιαδήποτε καθυστέρηση πρέπει να είναι αιτιολογημένη. Μας καταδιώκουν δικαστικά ανεπιτυχώς. Όχι μόνο δεν μπορούμε, δεν έχουμε δικαίωμα να σταματήσουμε. Η μόνη αλήθεια είναι ότι δεν θα μπορούσαμε να προσεγγίσουμε αυτό το έργο πιο καλοπροαίρετα και μάλιστα, με οικονομικό κόστος. Πρέπει να υπογραμμιστεί δε, ότι η ενέργεια θα καταναλώνεται στο σύνολό της στο νησί για τις τοπικές ανάγκες. Είναι ένα έργο καθαρό φιλικό στο περιβάλλον και χρησιμοποιεί υφιστάμενα δίκτυα και υφιστάμενους δρόμους».
Και καταλήγει: «Προσπαθούν να μας εμποδίσουν με βασικό τους επιχείρημα, τη χρήση ενός δρόμου που προφασίζονται ότι τον ανοίξαμε παράνομα, όταν εμείς τον χρησιμοποιούμε από το 2001, όπου και αγοράσαμε το κτήμα. Ο δρόμος προϋπήρχε. Το έργο, επίσης, κατασκευάστηκε χωρίς καμία κρατική επιδότηση. Η εταιρεία έχει καταβάλει σημαντικά ποσά για τη δυνατότητα χρήσης του ηλεκτρικού δικτύου στον ΑΔΜΗΕ και υλοποιείται αγορασμένη ιδιόκτητη έκταση».
Ανδρος
Για τη δημιουργία των αιολικών πάρκων, την ίδια ώρα, εκφράζει την αντίθεσή του και ο δήμαρχος Άνδρου, Θεοδόσης Σουσούδης. «Είμαστε 100% αντίθετοι με τη δημιουργία αιολικών πάρκων. Η Ανδρς δεν πρόκειται να γίνει ένα ανεξέλεγκτο αιολικό πάρκο. Έχουμε ήδη κινηθεί νομικά και δεν θα επιτρέψουμε να συμβεί αυτό. Δεν μπορούμε να βάλουμε στο νησί αιολικά πάρκα και όπου γυρνάμε το κεφάλι μας να βλέπουμε ανεμογεννήτριες. Οι Κυκλάδες έχουν φοβερή μοναδικότητα, που δεν υφίσταται στα υπόλοιπα Ευρωπαϊκά κράτη. Κάθε ξένος επιζητά να επισκεφτεί ένα Κυκλαδονήσι, έστω μία ή δυο φορές στη ζωή του. Δεν μπορούμε να γίνουμε ούτε Δανία, ούτε Γερμανία, όπου υπάρχουν πεδιάδες γεμάτες με ανεμογεννήτριες. Δεν γίνεται», δηλώνει στο protothema. Αναφορικά με την εγκατάσταση ανεμογεννητριών και τη δημιουργία αιολικού πάρκου έχει δημοσιευθεί στην ηλεκτρονική πλατφόρμα avaaz.org δημόσιο ψήφισμα των πολιτών της Πάρου (2.590 υπογραφές), ενώ ανάλογα ψηφίσματα έχουν εκδώσει και τα υπόλοιπα νησιά.
Ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Γιώργος Σταθάκης έχει προχωρήσει σε συναντήσεις στο παρελθόν με εκπροσώπους φορέων και της Αυτοδιοίκησης των τεσσάρων νησιών, δηλώνοντας ότι συμμερίζεται τις ανησυχίες και τις απόψεις τους, ενώ είχε δεσμευτεί ότι οι αποφάσεις που θα ληφθούν θα στηρίζονται αυστηρά στη νομιμότητα, ενόψει και της εξέτασης των προσφυγών στο Συμβούλιο της Επικρατείας. Με την εκδίκαση να έχει οριστεί για τις αρχές Απριλίου….
Στις 19 Μαρτίου του 2018 ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας παρευρέθηκε στη Σύρο για να εγκαινιάσει την ηλεκτρική διασύνδεση των Κυκλάδων με την ηπειρωτική Ελλάδα. Στις δηλώσεις του ανέφερε πως «είναι προφανές ότι αυτές οι διασυνδέσεις είναι αμφίδρομες, είναι διπλής κατεύθυνσης. Δεν φέρνουν ρεύμα μονάχα από την ηπειρωτική χώρα, αλλά θα έχουν την δυνατότητα στο μέλλον να στέλνουν και ρεύμα στην ηπειρωτική χώρα, πράγμα το οποίο, εφόσον έχει ξεκινήσει η υλοποίηση… ήδη προσελκύει το ενδιαφέρον επενδυτών για επενδύσεις στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ)».
Σε ομιλία του ο Περιφερειάρχης Νοτίου Αιγαίου, Γιώργος Χατζημάρκος ενώπιον του πρωθυπουργού, με αφορμή την επικείμενη εγκατάσταση γιγάντιων ανεμογεννητριών στα νησιά Πάρο, Άνδρο, Τήνο και Νάξο, για τις οποίες η Περιφέρεια είχε ήδη προσφύγει μαζί με τους αντίστοιχους Δήμους στο ΣτΕ, για να αποτρέψει την περιβαλλοντική και αναπτυξιακή καταστροφή τους, εξέφρασε την αγωνία του, το έργο αυτό (της ηλεκτρικής διασύνδεσης των Κυκλάδων με την ηπειρωτική Ελλάδα) να λειτουργήσει για την ενεργειακή αναβάθμιση των Κυκλάδων και όχι για την περιβαλλοντική υποβάθμισή τους, λόγω του αυξημένου ενδιαφέροντος για επενδύσεις στον τομέα των ΑΠΕ στα νησιά.
Οι στόχοι που έχουν τεθεί σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο και που αφορούν στην Ελλάδα, είναι η χώρα να καλύψει ένα ποσοστό των ενεργειακών τις αναγκών μέσω της ενσωμάτωσης των τεχνολογιών Α.Π.Ε. (Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας) 20% μέχρι το 2020. Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία που δημοσίευσε η Ευρωπαϊκή Ένωση Αιολικής Βιομηχανίας, η αιολική ενέργεια παρείχε πέρυσι το 14% της ηλεκτρικής ενέργειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, από 12% το 2017.
Μεγάλη πρόκληση τα αιολικά πάρκα στις Κυκλάδες
Η ανάπτυξη αιολικών πάρκων στα νησιά των Κυκλάδων αποτελεί μια πρόκληση για τον σχεδιαστή μιας και στην περιοχή συντρέχουν ποικίλες συνθήκες που θέτουν εμπόδια σε αυτή (ανάπτυξη), ενώ παράλληλα οι ενεργειακές απαιτήσεις ειδικά σε περιόδους αιχμής όπως είναι η καλοκαιρινή, καταστούν αναγκαία την εύρεση μιας αποδοτικής λύσης με το μικρότερο παραγωγικό κόστος.
Το μικρό μέγεθος των νησιών αποτελεί από μόνο του ένα πολύ σημαντικό περιορισμό για την ανάπτυξη των αιολικών πάρκων, κατασκευές που δυνητικά-ανάλογα με το μέγεθος-απαιτούν αρκετό χώρο. Επιπλέον με τη σειρά του θέτει περιορισμούς και ως προς τη γειτνίαση των αιολικών πάρκων με προστατευόμενες περιοχές, πολιτιστικά και αρχαιολογικά μνημεία αλλά και οικισμούς και τμήματα παραθεριστικής κατοικίας. Ακόμη, λόγω του μεγέθους των πυλώνων, απαραίτητη είναι η διάνοιξη οδών, εκεί που δεν υπάρχουν, για τη μεταφορά τους στις περιοχές χωροθέτησης, διαμορφώνοντας εκ νέου προβλήματα αφού κάτι τέτοιο προκαλεί αλλοιώσεις στο τοπίο. Εξίσου σημαντική, είναι η ύπαρξη λιμενικών υποδομών που θα μπορέσουν να υποστηρίξουν όλη τη διαδικασία.
Επιπρόσθετα, περιορισμοί τίθενται μέσω των τεχνικών περιορισμών που θέτει το ισχύον δίκτυο ηλεκτροδότησης, με τον διαχειριστή του συστήματος να περικόπτει την αιολική παραγωγή σε χρονικά σημεία που η ζήτηση είναι μικρότερη της παραγωγής. Ένα ακόμη σημαντικό ζήτημα που αφορά κατά βάση το πεδίο της αισθητικής, είναι οι οπτικές οχλήσεις που δημιουργούν τα αιολικά πάρκα, υποβαθμίζοντας την συνολικότερη εικόνα του νησιού.
Τέλος, σημαντικά είναι τα προβλήματα συγκρούσεων γης, ειδικά με εκείνη του τουρισμού, που δημιουργεί νέα ζητήματα ανεύρεσης και εντοπισμού των κατάλληλων θέσεων που θα συνδυάζουν τα παραπάνω στοιχεία. Φυσικά υπάρχουν και άλλα ζητήματα που ανάγονται στην διαδικασία του σχεδιασμού των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, που ωστόσο μπορούν να λυθούν και να ξεπεραστούν μέσω ενός εμπεριστατωμένου χωροταξικού σχεδιασμού.
