Ο Υφυπουργός Ναυτιλίας Νεκτάριος Σαντορινιός σε μία εκ βαθέων συνέντευξη στο ΑΠΕ – ΜΠΕ μιλάει για τις κινήσεις που πρέπει να γίνουν ώστε να αναπτυχθούν τα νησιά (σ.σ. μιλάει για αφαλατώσεις και φοροελαφρύνσεις), να αποκτήσει νόημα η «νησιωτικότητα» ενώ δεν θα μπορούσε να μην αναφερθεί και στο θέμα της ακτοπλοΐας που καίει την νησιωτική Ελλάδα
Για να μπορέσει να υπάρξει η ανάπτυξη στα νησιά, χρειάζεται υδατική και ενεργειακή αυτονομία, διαχείριση απορριμάτων και λυμάτων, τονίζει σε συνέντευξή του στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο υφυπουργός Ναυτιλίας Νεκτάριος Σαντορινιός. Υποστηρίζει ότι η Ελλάδα έχει καταφέρει να πείσει τους Ευρωπαίους εταίρους σε μεγάλο βαθμό για το θέμα τη νησιωτικότητας, συμπληρώνοντας ότι πλέον οι κατανομές των χρηματοδοτικών προγραμμάτων δεν θα γίνονται με βάση το πλασματικό δείκτη του ΑΕΠ, αλλά με βάση το δείκτη ανταγωνιστικότητας της κάθε περιοχής. Επισημαίνει επίσης ότι για να μπορέσει να εφαρμοστεί το σύστημα ακτινωτής διασύνδεσης στην ακτοπλοΐα για καλύτερο δίκτυο, χρειάζονται συνδυασμένες μεταφορές και καλύτερες υποδομές.
Για το προσφυγικό δηλώνει ότι οι τοπικές κοινωνίες έχουν καταφέρει να αποδεχθούν τους πρόσφυγες, προκειμένου το μεταναστευτικό να μην αποτελεί πλέον πρόβλημα, ενώ για τη συγκοινωνία των νησιών συμπληρώνει ότι το θέμα των συνδυασμένων μεταφορών με νομοσχέδιο που θα έρθει στη βουλή, θα λύσει πολλά από τα προβλήματα. Σημειώνει, ακόμα, ότι η αντίληψη της αξιωματικής αντιπολίτευσης είναι «τα πάντα στον ιδιωτικό τομέα με οποιοδήποτε κόστος, κάτι που δεν ισχύει για τη σημερινή κυβέρνηση».
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της συνέντευξης:
Είμαστε η μεγαλύτερη πολυνησιακή χώρα της Ευρώπης. Πώς θα καταφέρουμε κ.υπουργέ να πείσουμε τους Ευρωπαίους εταίρους ότι οι ασκούμενες πολιτικές για τα νησιά θα πρέπει να εξετάζονται διαφορετικά;
«Σήμερα υπάρχουν δύο κείμενα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η συνθήκη της Λισαβόνας αλλά και αυτή του ‘Αμστερνταμ όπου η νησιωτικότητα αναγνωρίζεται. Το πρόβλημα δεν είναι μόνο να αναγνωρίζει κανείς τη νησιωτικότητα διακηρυκτικά. Το πρόβλημα είναι να την κάνεις πράξη. Να καταλάβεις δηλαδή ότι η συνοχή δεν μπορεί να υπάρχει, αν ο πολίτης του πιο απομακρυσμένου νησιού της χώρας αλλά και όλης της Ευρώπης, δεν αισθανθεί πολίτης της ίδιας κατηγορίας με τον πολίτη των Αθηνών, των Βρυξελλών και του Βερολίνου. Αν δεν καταφέρεις να το κάνεις αυτό έχεις αποτύχει σαν πολιτική συνοχής. Αυτό που καταφέραμε να πετύχουμε με την προηγούμενη προεδρία της Μάλτας αλλά και με της Εσθονίας, είναι ότι οι κατανομές των χρηματοδοτικών προγραμμάτων για τη συνοχή δεν θα γίνονται πλέον με βάση το πλασματικό δείκτη του ΑΕΠ -που μπορεί για κάποια νησιά ιδιαίτερα τουριστικά να είναι μεγάλος-αλλά με βάση το δείκτη ανταγωνιστικότητας κάθε περιοχής.
Αναφορικά τώρα με το θέμα τη νησιωτικότητας και αν λαμβάνεται υπόψη στο κοινοβουλευτικό έργο, έχω αναλάβει πρωτοβουλίες προς τον πρόεδρο της βουλής προκειμένου να υπάρχει πρόνοια για τα νησιά σε κάθε νομοσχέδιο».
Υπάρχει κάποιος σχεδιασμός για το επόμενο διάστημα προκειμένου να υπάρξει αποσυμφόρηση των νησιών που έχουν δεχθεί μεγάλα μεταναστευτικά ρεύματα;
«Η εικόνα του τουρισμού είναι εξαιρετικά καλή για όλα τα νησιά, ενώ οι τοπικές κοινωνίες έχουν καταφέρει να αποδεχθούν τους πρόσφυγες προκειμένου το μεταναστευτικό να μην αποτελεί πλέον πρόβλημα. Το σημαντικό είναι ότι οι κάτοικοι των νησιών που υποδέχθηκαν τα μεγαλύτερα μεταναστευτικά ρεύματα, έχουν σταθεί στο ύψος των περιστάσεων και έχουν βγάλει ασπροπρόσωπη την Ελλάδα, τιμώντας την εικόνα της φιλοξενίας όπως την ορίζει ο «Ξένιος Ζευς». Ο σχεδιασμός είναι να υλοποιηθεί η συμφωνία ΕΕ -Τουρκίας. ‘Ηδη οι μεταναστευτικές ροές είναι ξεκάθαρα μειωμένες σε σχέση με τα Αυτό που προσπαθούμε να κάνουμε αυτή τη στιγμή είναι να ενισχύσουμε επιπλέον τις δομές ασύλου για να μπορέσουμε να αυξήσουμε τους ελέγχους».
Μπορούν να υπάρξουν αντίμετρα για την ανάπτυξη της νησιωτικής πολιτικής, κυρίως για μικρά νησιά κάτω των 3.000 κατοίκων;
«Βρισκόμαστε σε επικοινωνία με τον υπουργείο Οικονομικών, προκειμένου να υπάρξουν φοροελαφρύνσεις σε νησιά κάτω των 3.000 κατοίκων. Επίσης, έχει στηθεί ένα μηχανισμός από τέσσερα υπουργεία(Ναυτιλίας, Ανάπτυξης, Εσωτερικών και Υποδομών) που σχεδιάζει σε συνεργασία με τους δήμους ποια έργα είναι απαραίτητα και πως μπορούν αυτά να χρηματοδοτηθούν. Προχωράμε σε ωρίμανση των έργων αυτών και υλοποίηση. ‘Ηδη, ο συγκεκριμένος μηχανισμός προετοίμασε φακέλους να κατατεθούν στο ειδικό αναπτυξιακό γι’ αυτά τα μικρά νησιά με 48 έργα σε βόρειο και νότιο Αιγαίο».
Το τελευταίο διάστημα έχετε επιδοθεί στην ανάπτυξη πολιτικών, προκειμένου να βελτιωθούν οι υποδομές στα νησιά, αλλά και να αποκτήσουν υδατική και ενεργειακή αυτονομία;
«Σε ένα νησί για να μπορούμε να μιλάμε για ανάπτυξη χρειάζεται υδατική και ενεργειακή αυτονομία, διαχείριση απορριμμάτων και λυμάτων. Έχουμε κάνει τη δράση για τις αφαλατώσεις, ενώ προχωράμε σε συνεργασία με το υπουργείο Ενέργειας, την ειδική γραμματεία του ΕΣΠΑ και το υπουργείο Περιβάλλοντος για το θέμα των ενεργειακών κοινοτήτων, των λυμάτων και των απορριμμάτων.
Αναφορικά με τις ενεργειακές κοινότητες προβλέπεται σχετική κατάθεση νομοσχεδίου για το θέμα αυτό το Σεπτέμβριο. Οι τοπικοί φορείς προκειμένου να αποκτήσουν ενεργειακή αυτονομία στα νησιά θα προχωρήσουν σε συνεταιρισμούς φυσικών και νομικών προσώπων, ιδιωτικού η δημοσίου δικαίου. Θα μπορεί εύκολα ένας δήμος μαζί με την Περιφέρεια αλλά και με τη συμμετοχή ιδιωτών να δημιουργήσει μια ενεργειακή κοινότητα, προκειμένου να ικανοποιηθούν οι ανάγκες των νησιών με ρεύμα, ενώ το πλεόνασμα του ρεύματος αυτού θα μπορεί να πουληθεί στη ΔΕΗ και τα χρήματα από την αξιοποίησή του να μπορούν να χρησιμοποιηθούν γι’ άλλους αναπτυξιακούς σκοπούς.
Γι’ αυτούς τους ενεργειακούς συνεταιρισμούς Θα υπάρχουν συγκεκριμένες φοροαπαλλαγές και κίνητρα για συγκεκριμένο διάστημα. Στα νησιά αυτή τη στιγμή η ενέργεια παράγεται από ντίζελ και από μαζούτ χαμηλού θείου. Μόνο το κόστος μεταφοράς αυτών των ενεργειακών πόρων αυξάνει και πενταπλασιάζει το κόστος παραγωγής της ενέργειας στα νησιά.
Αναφορικά με τις αφαλατώσεις έχουμε κάνει μία προσπάθεια να σταματήσει η μεταφορά νερού στα νησιά του Αιγαίου με υδροφόρες πλοία, κάτι που είναι κοστοβόρο για το κράτος και στοιχίζει αυτή τη στιγμή 12 ευρώ το κυβικό. Ήδη, έχουν εγκατασταθεί αφαλατώσεις επιπλέον αυτών που ήδη υπήρχανε σε Πάτμο, Λέρο, Ψέριμο, Τέλενδο, ενώ υπογράφεται και στο Καστελόριζο.
Επίσης, είναι έτοιμες οι διακηρύξεις για τις αφαλατώσεις στους Λειψούς στην Αμοργό στην Κίμωλο και στην Ηρακλειά σε συνεργασία με την περιφέρεια νοτίου Αιγαίου. Επίσης στο Μαράθι και το Αγαθονήσι. Πριν από λίγο μάλιστα υπέγραψα και τη χρηματοδότηση του δήμου Θήρας προκειμένου να αγοραστεί και τοποθετηθεί μια μονάδα αφαλάτωσης. Προσπαθούμε να κλείσουμε το ζήτημα της υδατικής αυτονομίας των νησιών. Το μοντέλο της Πάτμου, του Καστελόριζου και των Λειψών, είναι το εξής: Κατασκευάζω τη μονάδα αφαλάτωσης, τη λειτουργώ για κάποια χρόνια και τη μεταφέρω στο δήμο ως ιδιοκτησία. Για παράδειγμα στο Καστελόριζο που υπογράψαμε τώρα το κόστος ανά κυβικό είναι 2,58 ευρώ από 12 ευρώ το κυβικό που είναι σήμερα με πλοίο υδροφόρα. Το κράτος πληρώνει την εταιρεία πιο φθηνά για να τις παρέχει νερό για πέντε χρόνια, ενώ οι αφαλατώσεις παραμένουν μετά στο δήμο και αυτός αποφασίζει πως θα τις λειτουργήσει».
Με ποιον τρόπο έχετε αντιμετωπίσει έως σήμερα τις ελλείψεις σε ιατρικό και εκπαιδευτικό προσωπικό, ιδιαίτερα στα μικρά νησιά;
«Δεν υπάρχει κανένα μικρό νησί αυτή τη στιγμή που να μην υπάρχει γιατρός και ιατρική φροντίδα με τον έναν η τον άλλο τρόπο. Όλα τα νησιά έχουν γιατρό ακόμα και σε αυτά που δεν μπορούσε να βρεθεί στείλαμε οπλίτες γιατρούς που κάνουν ταυτόχρονα και το αγροτικό τους και πληρώνονται. Επίσης σε κάποιες περιπτώσεις οι ανάγκες καλύφθηκαν και από μόνιμους στρατιωτικούς γιατρούς.
Υπάρχουν δύο μικρά νησιά που δεν πήγαινε ποτέ γιατρός σε αυτά. Πρόκειται για τη Ψέριμο με 60 περίπου μόνιμους κατοίκους και τους Αρκούς με 25 μόνιμους κατοίκους. Σε αυτά τα νησιά πηγαίνει τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα ένα γιατρός και βλέπει του κατοίκους. Δεν είναι το τέλειο αλλά είναι κάτι που δεν υπήρχε μέχρι σήμερα. Σε ότι έχει να κάνει να κάνει με τα τρία δωδεκάμετρα πλωτά ασθενοφόρα σκάφη αυτό θα γίνει μέσω του προγράμματος «Interreg Ελλάδα Κύπρος» στα οποία θα χρηματοδοτηθεί η αγορά και ο εξοπλισμός τους αλλά και η μισθοδοσία των διασωστών που θα επιβαίνουν σε αυτά. Τα σκάφη που θα έχουν και επιχειρησιακή ικανότητα περιπολιών θα τα λειτουργεί το λιμενικό σώμα, ενώ πρόκειται να γίνει ανοιχτός διαγωνισμός για την κατασκευή τους».
Η ΕΕ ενισχύει τις χερσαίες μεταφορές επιδοτώντας την κατασκευή οδικών αρτηριών, αλλά όχι τις ακτοπλοϊκές. Τι μπορεί να αλλάξει ως προς το θέμα αυτό αλλά και με το κομμάτι των συνδυασμένων μεταφορών που έχει προαναγγελθεί;
«To θέμα των συνδυασμένων μεταφορών είναι ένα κομμάτι που το αντιμετωπίζουμε σε νομοσχέδιο που φέρνουμε το Σεπτέμβριο στη βουλή. Θεσμοθετείται μία επιτροπή στην οποία θα συζητείται από τις ναυτιλιακές εταιρείες, τις αεροπορικές, την Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας αλλά και το υπουργείο Ναυτιλίας με ποιόν τρόπο τα νησιά μπορούν να εξυπηρετηθούν καλύτερα στο θέμα των μεταφορών. Ταυτόχρονα έχουμε μία συνεργασία με το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο προκειμένου να δημιουργήσουμε ένα καλύτερο ακτοπλοϊκό δίκτυο που θα στηρίζεται σε ένα βαθμό στο σύστημα ακτινωτής διασύνδεσης που αρκετοί φορείς της ναυτιλίας το θεωρούν καλύτερο. Η απόλυτη εφαρμογή ενός τέτοιου συστήματος χρειάζεται συνδυασμένες μεταφορές, ενώ το μεγάλο πρόβλημα είναι ότι τα λιμάνια που θα είναι κόμβοι θα πρέπει να έχουν υποδομές τέτοιες που να μπορούν να την εξυπηρετήσουν επιβάτες οχήματα και εμπορεύματα.
Σκοπός είναι να καταλήξουμε σε ένα λειτουργικό σύστημα το οποίο με βάση τις ανάγκες τις ακτοπλοϊκές, να δίνει βέλτιστες διαδρομές με βάση το στόλο που έχουμε. Αυτό είναι ένα μακροπρόθεσμο σχέδιο το οποίο πιστεύω ότι θα έχει χρόνο εφαρμογής τουλάχιστον μετά από 2 χρόνια.
Στο πανεπιστήμιο Αιγαίου έχουμε αναθέσει επίσης ένα ξεχωριστό κομμάτι πέραν των συνδυασμένων μεταφορών, που έχει να κάνει με το πως μπορεί κανείς να καλύψει και να μειώσει το κόστος μεταφοράς ταυτόχρονα προσώπων και εμπορευμάτων από και προς τα νησιά.
Κυρίως επικεντρωνόμαστε στους νησιώτες και ιδιαίτερα σε αυτούς που βρίσκονται στα πιο απομακρυσμένα νησιά γιατί αυτοί έχουν το μεγαλύτερο κόστος μεταφοράς. Ένα μεγάλο κομμάτι προϊόντων που χρειάζονται για τη διαβίωση των κατοίκων πηγαίνει στα νησιά, αλλά έχουμε και νησιά που έχουν σημαντικό πρωτογενή και δευτερογενή τομέα και έχουν το συγκριτικό μειονέκτημα του υψηλού κόστους μεταφοράς των προϊόντων στην ηπειρωτική χώρα και στις εξαγωγικές χώρες. Αυτό θέλουμε να το αντιμετωπίσουμε και θέλουμε να βρούμε λύσεις εντός χρηματοδοτικών πλαισίων προκειμένου να μειώσουμε το κόστος».
Η αξιωματική αντιπολίτευση έχει αναφερθεί στη σύσταση εξεταστικής επιτροπής αναφορικά με τα sms του Γ.Βαρουφάκη για πιθανό Grexit το 2015, ενώ η ΝΔ έχει πει ότι ο πρωθυπουργός θα πρέπει να δώσει μια ξεκάθαρη απάντηση για το θέμα αυτό.
«Κάποιοι προσπαθούν να ανακαλύψουν τρόπους για να πλήξουν την κυβέρνηση. Εσχάτως ανακάλυψαν τη «Βαρουφακειάδα». Η πραγματικότητα ποια είναι: Η πρόταση του κ.Σόιμπλε που αναφέρεται στα sms του κ.Βαρουφάκη είναι μια πρόταση για Grexit της Ελλάδας με «ευνοϊκότερους όρους» που αποτυπώθηκε στη διάρκεια της 17ωρης διαπραγμάτευσης και την οποία απέρριψε ο ίδιος ο πρωθυπουργός, αλλά και η κοινοβουλευτική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ. Ως πρόταση μπορεί να υπήρχε, αλλά εμείς δεν την επιλέξαμε και αυτή είναι η πραγματικότητα και η απλή αλήθεια.
Το δεύτερο που ακούγεται είναι ότι υπήρξαν συζητήσεις στην κοινοβουλευτική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ για εναλλακτικά πλάνα. Ουδέν ψευδότερον. Ποτέ δεν συζητήθηκε plan B στην κοινοβουλευτική ομάδα και αυτό που συζητείτο ήταν οι εξελίξεις της διαπραγμάτευσης και η επόμενη ημέρα.
Η αξιωματική αντιπολίτευση έχει αντιληφθεί πλήρως το αδιέξοδο στο οποίο έχει βρεθεί μετά την καταστροφολογία ότι δεν θα κλείσει η δεύτερη αξιολόγηση. Της έχουν τελειώσει τα πάντα αλλά αυτό που πρέπει να ξέρει πολύ καλά, είναι ότι εμείς δεν πετάξαμε χρήματα σε τούνελ- όπως προκύπτει από τις συμβάσεις των εθνικών οδών- δεν ξεπουλήσαμε νοσοκομεία και δεν στήσαμε προσλήψεις μέσω του ΚΕΕΛΠΝΟ».
Έχουνε νόημα αυτές οι συνεχείς πολιτικές αντιπαραθέσεις όταν η χώρα προσπαθεί να σταθεί στα πόδια της;
«Αυτό που δεν έχει νόημα αυτή τη στιγμή είναι να προσπαθεί το πολιτικό σύστημα να δηλητηριάζει την οικονομική και κοινωνική ζωή του τόπου, σήμερα που έκλεισε η δεύτερη αξιολόγηση. Σήμερα που πάμε να μπούμε σε μια κανονικότητα οφείλουμε να την υπερασπιστούμε και συζητούμε με ποιο τρόπο θα το κάνουμε, γιατί είναι προφανές ότι η αντίληψη της αξιωματικής αντιπολίτευσης είναι τα πάντα στον ιδιωτικό τομέα με οποιοδήποτε κόστος.
Η δική μας η αντίληψη δεν είναι αυτή. Γι αυτό σήμερα και χθες προασπιστήκαμε το δημόσιο πανεπιστήμιο και τη δημόσια υγεία. Το να κυνηγάμε φαντάσματα σήμερα για να πλήξουμε μία κυβέρνηση και κατ’ επέκταση το ελληνικό κράτος είναι καταστροφικό και για την κοινωνία και για τους πολίτες, αλλά και για την ίδια την αξιωματική αντιπολίτευση εν τέλει».
