Τα ξημερώματα της Κυριακής 30 Οκτωβρίου το ρολόι γυρίζει μία ώρα πίσω – Καλά νέα; Επιπλέον ύπνος. Ασχημα νέα; Νυχτώνει νωρίς. Μόνο οι Τούρκοι κρατούν τη θερινή ώρα πλέον σε μόνιμη βάση
Τα καλά νέα είναι ότι κερδίζουμε μια ώρα ύπνου. Τα κακά νέα είναι ότι θα νυχτώνει νωρίτερα. Το βράδυ του Σαββάτου προς Κυριακή θα πρέπει να γυρίσουμε τα ρολόγια μας μία ώρα πίσω, αποχαιρετώντας για 6 μήνες τη θερινή ώρα και καλωσορίζοντας τη χειμερινή. Η εφαρμογή της θερινής ώρας ουσιαστικά δεν είναι τίποτα περισσότερο από ένα εφεύρημα των κρατών για να ξεκινούν οι καθημερινές μας δραστηριότητες νωρίτερα και να εκμεταλλευόμαστε περισσότερες ώρες ηλιακού φωτός. Η κανονικη (ή καλύτερα ηηλιακή) ώρα είναι η χειμερινή και ουσιαστικά στο τέλος εφαρμογής της θερινής ώρας (στο τέλος του φθινοπώρου), τα ρολόγια διορθώνονται μια ώρα πίσω ώστε να δείχνουν την πραγματική ώρα.
Η αλλαγή της ώρας γίνεται πάντα την τελευταία Κυριακή του Οκτωβρίου. Για την ακρίβεια, το βράδυ του τελευταίου Σαββάτου του Οκτωβρίου προς Κυριακή, στις 04:00 ξημερώματα, γυρνάμε το ρολόι μας μία ώρα πίσω και το βάζουμε στις 03:00.
Εφαρμογή
Δύο χρόνια μετά την ενεργειακή κρίση που ξέσπασε στην Ευρώπη το 1974 αποφασίστηκε η υιοθέτηση του μέτρου της θερινής ώρας από μεγάλο μέρος των κρατών της Ευρώπης συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας. Ο Βενιαμίν Φραγκλίνος ήταν ο εμπνευστής αυτής της ιδέας, την οποία «συνέλαβε» το 1784, ενώ στις αρχές του 20ου αιώνα, κατατέθηκε πρόταση στη βρετανική κυβέρνηση για αλλαγή της ώρας από τον Γουίλιαμ Γουίλετ, ο οποίος σε σχετικό άρθρο του έκανε εκτενή αναφορά στη «σπατάλη του φυσικού φωτός». Η πρώτη εφαρμογή αυτής της ιδέας στην πράξη έγινε στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο με σκοπό να εξοικονομηθούν ενεργειακοί πόροι. Στην Αγγλία και στην Ιρλανδία, καθιερώθηκε το 1916, στην Ιταλία το 1966, στη Γαλλία το 1976, στην Ελλάδα το 1978, ενώ στη Γερμανία και τη Δανία το 1980.
Αν και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο προσπαθούσε να ρυθμίσει το ζήτημα από το 1976, αυτό επιτεύχθηκε τέσσερα χρόνια μετά, με μία ιστορική Οδηγία που καθόριζε τις διατάξεις για την κοινή θερινή ώρα (22/7/80) και τέθηκε σε εφαρμογή την επόμενη χρονιά.
Κερδισμένοι και χαμένοι
Σε μια έκθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου όπου γινόταν προσπάθεια να διερευνηθεί το θέμα, τα πράγματα περιπλέκονταν ακόμη περισσότερο. Όπως αναφερόταν: «Πρόκειται για ένα λεπτό θέμα, επί του οποίου οι απόψεις των κοινωνικών στρωμάτων διαφέρουν.
Αυτοί που προτιμούν τη λήξη της θερινής ώρας στο τέλος Σεπτεμβρίου (έχοντας έτσι φωτεινότερα πρωινά, αλλά και σκοτεινότερα βραδινά τον Οκτώβριο) στην ηπειρωτική Ευρώπη είναι οι υπάλληλοι, οι γονείς των παιδιών σχολικής ηλικίας που αρχίζουν το σχολείο στις 8.00 π.μ., οι ταχυδρόμοι και οι εργαζόμενοι το πρωί.
Ενώ σε εκείνους που επιθυμούν τη λήξη της θερινής ώρας στο τέλος Οκτωβρίου (γιατί, έτσι κερδίζουν φωτεινότερα απογεύματα, αλλά σκοτεινότερα πρωινά τον Οκτώβριο) περιλαμβάνονται οι Βρετανοί και οι Ιρλανδοί αγρότες που πρέπει να πληρώνουν εργάτες, οι οποίοι περιμένουν μέχρι το μεσημέρι ώστε να στεγνώσει η πάχνη προτού αρχίσουν τη συγκομιδή ή τη σπορά».
Τελικά, συμφωνία για κοινή ημερομηνία έναρξης και λήξης της θερινής ώρας επιτεύχθηκε το 1994 με καταληκτική ημερομηνία την τελευταία Κυριακή του Οκτωβρίου, όπως απαιτούσαν οι δύο βορειοευρωπαϊκές χώρες και το μέτρο άρχισε να ισχύει από το 1996, στη μορφή που επιβιώνει μέχρι σήμερα.
Σε δική τους λογική
Υπάρχουν όμως και χώρες που αντιστέκονται:
Η Τουρκία ακολουθεί τις αλλαγές της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στην ημερομηνία και στην ώρα αλλαγής, ωστόσο τον Σεπτέμβριο 2016 αποφασίστηκε η μόνιμη χρήση της θερινής ώρας όλο τον χρόνο, ενώ το 2015 είχε παραταθεί μέχρι τις 8 Νοεμβρίου 2015, λόγω εκλογών.
Η Ισλανδία δεν έχει υιοθετήσει το μέτρο. Λόγω του υψηλού γεωγραφικού πλάτους η ανατολή και η δύση του ήλιου αλλάζουν κατά πολλές ώρες στη διάρκεια του έτους και η επίδραση της αλλαγής του ρολογιού κατά μία ώρα θα ήταν, σε σύγκριση, μικρή.
Η Ρωσία, όπως όλα τα υπόλοιπα ευρωπαϊκά κράτη ακολουθούσε τις ίδιες ημερομηνίες αλλαγής με αυτές της Ευρωπαϊκής Ένωσης και άλλαζε στις 2 π.μ. ώρα Μόσχας (3 π.μ. θερινή ώρα τον Οκτώβρη). Από τις 27 Απριλίου 2011 και με διάταγμα του Ρώσου προέδρου Ντμίτρι Μεντβέντεφ καθιερώθηκε η θερινή ώρα Μόσχας (+4 UTC) καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου. Ο πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν αποφάσισε την χρήση μόνιμης χειμερινής ώρας αρχίζοντας από τις 26 Οκτωβρίου 2014. Ακόμη, την περίοδο Μάρτιο-Απρίλιο 2016 ορισμένες περιοχές άλλαξαν ώρα, κάτι σαν επαναχρησιμοποίηση μόνιμης θερινής ώρας.
Οσο για τη Βόρεια Κορέα; Εκεί ζουν ανάλογα με τις διαθέσεις του …Κιμ.
