Παρασκευή, 22 Νοεμβρίου, 2024
ΑρχικήΕλλάδαΤα κινήματα πολιτών για τις παραλίες: Απολογισμός μιας εκδήλωσης

Τα κινήματα πολιτών για τις παραλίες: Απολογισμός μιας εκδήλωσης

|

Το Σαββατόβραδο της 9 Δεκεμβρίου 2023 η αίθουσα Παναγούλη στο Πνευματικό Κέντρο Ερμούπολης γέμισε από 120 άτομα. Ακόμα 70 άτομα «στριμώχτηκαν» διαδικτυακά. Τι όμως έφερε όλους αυτούς τους ανθρώπους κοντά;

Ήταν η εκδήλωση «Ένα παράξενο καλοκαίρι: Τα κινήματα πολιτών για τις παραλίες» που συνδιοργάνωσε το Παρατηρητήριο Ποιότητας Περιβάλλοντος Σύρου και το Τμήμα Μηχανικών Σχεδίασης Προϊόντων & Συστημάτων του Πανεπιστημίου Αιγαίου. Μια εκδήλωση με άκρως καλοκαιρινό θέμα, στο -αργοπορημένο- ξεκίνημα του χειμώνα.

To θέμα της εκδήλωσης ήταν κοινωνικό και, τελικά, βαθιά πολιτικό: η υπεράσπιση του δημόσιου χώρου, η προάσπιση του δικαιώματος των πολιτών για ελεύθερη πρόσβαση στις παραλίες του τόπου μας. Την αφορμή για την εκδήλωση έδωσαν τα ποικιλόμορφα κινήματα για τις παραλίες που τάραξαν τα νερά στην Ελλάδα (και διεθνώς) προσφέροντας θετικές ειδήσεις στο δύσκολο καλοκαίρι του 2023. Τα κινήματα αυτά κινητοποίησαν χιλιάδες ενεργούς πολίτες που ανέπτυξαν θεσμικές και κινηματικές δράσεις διεκδικώντας το αυτονόητο. Ελεύθερο χώρο για τους πολίτες.

Η εκδήλωση φιλοξένησε εκπροσώπους τέτοιων δραστήριων κινήσεων πολιτών από την Πάρο, τη Ρόδο και τη Νάξο που παρουσίασαν το χρονικό των δράσεών τους, τους τρόπους που οργανώθηκαν, τα αποτελέσματα που πέτυχαν.

Από τις τοποθετήσεις των ομιλητών αναδείχθηκε ότι το υφιστάμενο νομοθετικό πλαίσιο ευνοεί την παραβατικότητα στις παραλίες. Η πολυνομία και η αλληλοεπικάλυψη αρμοδιοτήτων των πολλών εμπλεκόμενων φορέων (Δήμοι, Κτηματική Υπηρεσία του Δημοσίου, Αστυνομία, Λιμεναρχείο, Λιμενικό Ταμείο, ΤΑΙΠΕΔ, Πολεοδομία, κλπ) δυσχεραίνει την εφαρμογή της νομοθεσίας και των διοικητικών και δικαστικών αποφάσεων. Η αδυναμία εφαρμογής του Νόμου αποθρασύνει τους καταπατητές «επιχειρηματίες» που ιδιοποιούνται αυθαίρετα δημόσιο χώρο στις παραλίες (με τοποθέτηση ομπρελών/ξαπλωστρών ή με μόνιμες/ημιμόνιμες κατασκευές), κατά παράβαση των όρων παραχώρησης απλής χρήσης αιγιαλού, ενίοτε δε χωρίς να υπάρχει καμία άδεια παραχώρησης.

Ιωάννα Δρόσου (δημοσιογράφος), Χρήστος Γεωργούσης (Κίνηση Πολιτών Πάρου)
Δαμιανός Γαβαλάς (Κίνηση Πολιτών Πάρου)
Ιάκωβος Γρύλλης (Δίκτυο Ομπρέλα, Ρόδος)
Αλεξία Τζεφρίδη (Παρατηρητήριο Ποιότητας Περιβάλλοντος Σύρου)

Αναδείχθηκε, επίσης, η σημασία της αναλυτικής τεκμηρίωσης των παραβάσεων, όπως συνέβη με το διαδραστικό «χάρτη παρανομίας» digitallabparos που κατέδειξε τη βαρύτητα και το εύρος των παραβάσεων στις παραλίες της Πάρου, αντιπαραβάλλοντας τα νομίμως παραχωρημένα τμήματα παραλιών (βάσει των συμβάσεων παραχώρησης που έχουν αναρτηθεί στη «Διαύγεια») με τις πραγματικές καλύψεις από ξαπλώστρες (αεροφωτογραφίες από drones).

Παρουσιάσθηκαν εκτενώς οι άξονες δράσης της Κίνησης Πολιτών στην Πάρο που περιλάμβαναν θεσμική και κινηματική δράση: καταγραφή κραυγαλέων παραβάσεων στις παραλίες που καταγγέλθηκαν στον Εισαγγελέα, συνδυαστικά με διαμαρτυρίες χιλιάδων πολιτών σε παραλίες του νησιού και παραστάσεις σε συνεδριάσεις του Δημοτικού Συμβουλίου.

Διαμαρτυρίες σε παραλίες της Πάρου το καλοκαίρι του 2023

Τα κινήματα πολιτών για τις παραλίες είχαν μεγάλη διάδοση, στα νησιά του Αιγαίου και ευρύτερα (Πάρο, Νάξο, Ρόδο, Χανιά, Αττική, Ίο, Αίγινα, Χαλκιδική, Θεσπρωτία, Θάσο, Λευκάδα, και αλλού). Γνώρισαν, μάλιστα, εντυπωσιακή δημοσιότητα, τυγχάνοντας θετικής προβολής από το σύνολο των μέσων, πανελλαδικών και περιφερειακών, συστημικών και εναλλακτικών, δεξιών και αριστερών. Μόνη παραφωνία η αποσιώπηση των δράσεων τους, έως και δυσφήμισή τους, από τη μεγάλη μερίδα των τοπικών μέσων.

Αναφορές στα κινήματα πολιτών για τις παραλίες στον Ελληνικό τύπο.
Αναφορές στα κινήματα πολιτών για τις παραλίες στο διεθνή τύπο: Der Spiegel (Γερμανία), New York Times (ΗΠΑ), BBC (Βρετανία), Il Piccolo (Ιταλία)

Οι κινήσεις πολιτών απέδωσαν αποτελέσματα -και- σε πρακτικό επίπεδο. Κατ’ αρχάς, και με τη βοήθεια της δημοσιότητας που πήρε το θέμα, υπήρξε  αντίδραση σε ανώτατο κυβερνητικό επίπεδο με τον Υπουργό Οικονομικών (και προϊστάμενο της Κτηματικής Υπηρεσίας) κ. Χατζηδάκη να απειλεί τους παρανομούντες ότι «θα τους ταράξει στη νομιμότητα» ενώ προαναγγέλθηκαν και νομοθετικές παρεμβάσεις. Η εισαγγελέας Αρείου Πάγου προχώρησε σε κατεπείγουσα εισαγγελική παραγγελία, συνεπεία της οποίας είχαμε την παρέμβαση του Εισαγγελέα Εφετών κ. Τσορμπατζόγλου στην Πάρο αλλά και άλλα νησιά (στην Τήνο, στη Νάξο και αλλού). Για πρώτη φορά, κλιμάκια της Κτηματικής Υπηρεσίας αλλά και μικτά κλιμάκια Αστυνομίας-Δημοτικών υπαλλήλων έκαναν εκτεταμένους ελέγχους στις παραλίες, διαπίστωσαν παραβάσεις και προχώρησαν σε δεκάδες αυτόφωρες συλλήψεις. Στην Πάρο, στρέμματα ολόκληρα παραλίας απελευθερώθηκαν και επέστρεψαν στους νόμιμους ιδιοκτήτες τους, τους πολίτες.

Ποια είναι όμως η κατάσταση στη Σύρο; Αίσθηση προκάλεσε η τοποθέτηση εκπρόσωπου του Παρατηρητηρίου Ποιότητας Περιβάλλοντος Σύρου που παρουσίασε την τρέχουσα κατάσταση των παραλιών στο νησί. Η εικόνα με τα παλουκοδρόμια (δάση από στύλους ομπρελών με τσιμεντένιες βάσεις πακτωμένων στην άμμο που δεν αφαιρούνται ούτε το χειμώνα) σε όλες σχεδόν τις παραλίες της νότιας Σύρου είναι οικτρή. Φαίνεται, μάλιστα, πως το φαινόμενο αποτελεί είδος ενδημικό της Σύρου καθώς δεν υπάρχουν αντίστοιχες αναφορές από αλλού. Και είναι απολύτως ενδεικτικό του πώς εννοείται από ορισμένους η τουριστική «ανάπτυξη»: Παραλίες που προσφέρονται για «κατανάλωση» αποκλειστικά από επισκέπτες που διατίθενται να πληρώσουν αδρά για ένα σετ ξαπλώστρες. Παραλίες που δεν αποδίδονται στους μόνιμους κατοίκους (πολίτες Β’ κατηγορίας) ούτε καν το χειμώνα, όσο οι «επιχειρήσεις» παραμένουν κλειστές. Παραλίες θλιβερές και αφιλόξενες, ακατάλληλες για πικνίκ, για περίπατο, για σχολικές εκδρομές, για παιδικό παιχνίδι.

Η νέα δημοτική αρχή πρέπει να αναλάβει άμεσα δράση αποκαθιστώντας το δημόσιο χαρακτήρα των παραλιών. Οφείλει να διενεργεί συστηματικά (και όχι μόνο κατόπιν καταγγελιών) ελέγχους στις παραλίες, επιτηρώντας τη συμμόρφωση των επιχειρήσεων με τους όρους παραχώρησης και ανακαλώντας την άδεια παραχώρησης όταν οι όροι παραβιάζονται. Οφείλει να περιορίσει δραστικά τις παραχωρήσεις τμημάτων αιγιαλού που ως σήμερα παραχωρούνται αντί αστείου τιμήματος χωρίς ίχνος ανταποδοτικού οφέλους προς τον πολίτη. Και, ασφαλώς, οφείλει να φροντίσει ώστε να απομακρύνονται κατά τη χειμερινή περίοδο οι στύλοι από τις παραλίες, όπως ο Νόμος και οι συμβάσεις παραχώρησης προβλέπουν.

Ας μην το ξεχνάμε: Η παραβίαση των όρων παραχώρησης αιγιαλού και η παγίωση της ανομίας, βάλει ευθέως κατά του δικαιώματος των πολιτών για ελεύθερη πρόσβαση και χρήση των κοινών αγαθών, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις έχει ως συνέπεια και την υποβάθμιση του περιβάλλοντος και τη διατάραξη του ευαίσθητου οικοσυστήματος του αιγιαλού. Ο Δήμος έχει την υποχρέωση να ενεργεί σύμφωνα με τις αρμοδιότητές του διασφαλίζοντας το δημόσιο χαρακτήρα των παραλιών.

Αγκαθωπές (Σύρος), Δεκέμβριος 2023
Μέγας Γυαλός (Σύρος), Δεκέμβριος 2023
Γαλησσάς (Σύρος), Δεκέμβριος 2023
Βάρη (Σύρος), Δεκέμβριος 2023

Το βασικό μήνυμα της εκδήλωσης ήταν αισιόδοξο. Τα κινήματα για τις παραλίες ανέδειξαν τη δυσφορία της πλειοψηφίας των πολιτών για τον αποκλεισμό τους από χώρους που μέχρι πρόσφατα μπορούσαν να απολαύσουν ελεύθερα αλλά πλέον διαμορφώνονται σε ζώνες ταξικού διαχωρισμού. Τα κινήματα του καλοκαιριού συγκρότησαν συλλογικότητες ανθρώπων με κοινή αγωνία για το μέλλον των τόπων μας, που ζητούν έναν αναστοχασμό και μια άλλου είδους ανάπτυξη που θα τοποθετεί στο κέντρο της τον άνθρωπο, την ευημερία των πολλών, το φυσικό περιβάλλον, το ίδιο το δικαίωμα των επόμενων γενεών να ζήσουν σε τόπους οι οποίοι υπήρχαν και πριν τους ανακαλύψει ο τουρισμός. Τα κινήματα των παραλιών προσέφεραν ένα θετικό υπόδειγμα συλλογικής διεκδίκησης με όραμα, επιμονή και οργάνωση που μπορεί να πετυχαίνει νίκες.

Δαμιανός Γαβαλάς


Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από τις σελίδες του Naxos Press - τώρα και στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ
Τελευταία νέα
Δημοφιλή

Πρόταση Ημέρας: Ριγκατόνι με σάλτσα φέτας

Μία άλλη προσέγγιση στο φαγητό εκεί όπου η Ιταλία συναντά την Ελλάδα

ΣΥΡΙΖΑ – Κυκλάδες: Παραιτήσεις μελών από Τήνο και Σύρο

Ο ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ και ποια η σχέση του με τα μέλη… Νέες παραιτήσεις

Κίνα: Ρομπότ με AI «έπεισε» άλλα ρομπότ να… στασιάσουν (!!!)

Ρομπότ με Τεχνητή Νοημοσύνη στην Κίνα «έπεισε» άλλα ρομπότ να... στασιάσουν και να το ακολουθήσουν (video)

Νάξος: Γιατί ο Δημήτρης Λιανός μιλάει για “ιδιαίτερη τιμή”;

Η ανάρτηση που έγινε από τον Δήμαρχο Νάξου και Μικρών Κυκλάδων με αφορμή την εκδήλωση χθες Πέμπτη (21/11) στη Νάξο

Ενδοκυκλαδικά: Το “Αρτεμις” κάθε Τρίτη θα ενώνει τη Σύρο με τη Παροναξία και τη Σαντορίνη

Αλλαγή στο δρομολόγιο του "Αρτεμις"... Δείτε πως θα κινείται κάθε Τρίτη

Μητσοτάκης σε Λιανό “Είναι δέσμευσή μου το φράγμα αυτό επιτέλους να ολοκληρωθεί “

Τι είπε ο Μητσοτάκης για τα προβλήματα που υπάρχουν στα νησιά και δη στη Νάξο - Φθηνό ρεύμα και καλό, ποιοτικό, καθαρό νερό για τα νησιά μας

Μονογυιού: “Σημαντική η δέσμευση του Πρωθυπουργού για την ολοκλήρωση του φράγματος Τσικαλαριού”

Κατερίνα Μονογυιού: Στην εκδήλωση για την υπογραφή σύμβασης για τη σύσταση του Ταμείου Απανθρακοποίησης Ελληνικών Νησιών

Νάξος: Ο Γ. Λεονταρίτης στην τελετή υπογραφής της σύμβασης σύστασης Ταμείου Απανθρακοποίησης Νησιών

Η συμφωνία αποσκοπεί στην επιτάχυνση της απεξάρτησης των ελληνικών νησιών από τις εκπομπές άνθρακα κάνοντας πράξη την πράσινη μετάβαση και κλιματική προσαρμογή τους.

Νάξος – Στ. Γκίκας: “Θα αλλάξει η εικόνα των νησιών μας, στο σύνολό τους”

Μιλώντας για «το μοντέλο των “έξυπνων” και ”πράσινων” νησιών» ο Στέφανος Γκίκας δήλωσε πως «δημιουργεί σημαντική προστιθέμενη αξία για τα νησιά μας»

The Voice: Ο Ναξιώτης Κουτελιέρης και η συγκίνηση της Παπαρίζου (video)

Μπορεί ο Μιχάλης Κουτελιέρης να μην πέρασε στον επόμενο γύρο του The Voice όμως η σχέση του με την Κλαύδια έφερε δάκρυα στα μάτια της; Παπαρίζου (video)

Νάξος – Μητσοτάκης: Συμμετοχή στη λιτανεία και καφέ για χαλάρωση

Στη Νάξο βρίσκεται από το πρωί ο πρωθυπουργός της Ελλάδας Κυριάκος Μητσοτάκης

Αμοργός: Εννέα μέτρα μετακινήθηκε ο υποθαλάσσιος πυθμένας και έδωσε τον σεισμό του 1956

Διεθνής ερευνητική ομάδα ρίχνει «φως» στις αιτίες του καταστροφικού σεισμού του 1956 στην Αμοργό - Τι λέει η Εύη Νομικού

Πάρος: Ο καπετάν – Χρήστος Τζουάνης “έφυγε” από την ζωή

Στα 42 του χρόνου ο cpt Χρήστος Τζουάνης έφυγε από τη ζωή ...

Δονούσα: Ανεμογεννήτριες καλύπτουν την Καλοταρίτισσα

φωτορεαλιστικές απεικονίσεις για το πώς θα φαίνεται το συγκεκριμένο έργο στην πλήρη του ανάπτυξη (60 ανεμογεννήτριες) στη Δονούσα

Νάξος: Επίσκεψη εξπρές του Μητσοτάκη με συνοδεία αξιωματούχων σε τρία αεροπλάνα (!!!)

Τρία αεροσκάφη της Olympic Air θα μεταφέρουν τον Κυριάκο Μητσοτάκη και τους συνοδούς του στη Νάξο – Η ώρα άφιξης και αναχώρησης

Ενδοκυκλαδικά: Το “Αρτεμις” κάθε Τρίτη θα ενώνει τη Σύρο με τη Παροναξία και τη Σαντορίνη

Αλλαγή στο δρομολόγιο του "Αρτεμις"... Δείτε πως θα κινείται κάθε Τρίτη

Πανναξιακός ΑΟ: Με “τριπλό” Μανωλά το …τρίποντο κόντρα στον Πανθηραϊκό

Με χατ τρικ του Μανωλά ο Πανναξιακός 5-2 τον Πανθηραϊκό - Η αφιέρωση στην επέτειο του Πολυτεχνείου (video)

Blue Star Ferries – Απεργία: Αλλαγές στα δρομολόγια, τι ώρα αναχωρούν Blue Star Paros και Αρτεμις

Τα δρομολόγια των πλοίων της Blue Star Ferries όπως διαμορφώνονται με βάση την απεργία της 20ης Νοεμβρίου