Πέμπτη, 14 Νοεμβρίου, 2024
ΑρχικήΕλλάδαΤα κινήματα πολιτών για τις παραλίες: Απολογισμός μιας εκδήλωσης

Τα κινήματα πολιτών για τις παραλίες: Απολογισμός μιας εκδήλωσης

|

Το Σαββατόβραδο της 9 Δεκεμβρίου 2023 η αίθουσα Παναγούλη στο Πνευματικό Κέντρο Ερμούπολης γέμισε από 120 άτομα. Ακόμα 70 άτομα «στριμώχτηκαν» διαδικτυακά. Τι όμως έφερε όλους αυτούς τους ανθρώπους κοντά;

Ήταν η εκδήλωση «Ένα παράξενο καλοκαίρι: Τα κινήματα πολιτών για τις παραλίες» που συνδιοργάνωσε το Παρατηρητήριο Ποιότητας Περιβάλλοντος Σύρου και το Τμήμα Μηχανικών Σχεδίασης Προϊόντων & Συστημάτων του Πανεπιστημίου Αιγαίου. Μια εκδήλωση με άκρως καλοκαιρινό θέμα, στο -αργοπορημένο- ξεκίνημα του χειμώνα.

To θέμα της εκδήλωσης ήταν κοινωνικό και, τελικά, βαθιά πολιτικό: η υπεράσπιση του δημόσιου χώρου, η προάσπιση του δικαιώματος των πολιτών για ελεύθερη πρόσβαση στις παραλίες του τόπου μας. Την αφορμή για την εκδήλωση έδωσαν τα ποικιλόμορφα κινήματα για τις παραλίες που τάραξαν τα νερά στην Ελλάδα (και διεθνώς) προσφέροντας θετικές ειδήσεις στο δύσκολο καλοκαίρι του 2023. Τα κινήματα αυτά κινητοποίησαν χιλιάδες ενεργούς πολίτες που ανέπτυξαν θεσμικές και κινηματικές δράσεις διεκδικώντας το αυτονόητο. Ελεύθερο χώρο για τους πολίτες.

Η εκδήλωση φιλοξένησε εκπροσώπους τέτοιων δραστήριων κινήσεων πολιτών από την Πάρο, τη Ρόδο και τη Νάξο που παρουσίασαν το χρονικό των δράσεών τους, τους τρόπους που οργανώθηκαν, τα αποτελέσματα που πέτυχαν.

Από τις τοποθετήσεις των ομιλητών αναδείχθηκε ότι το υφιστάμενο νομοθετικό πλαίσιο ευνοεί την παραβατικότητα στις παραλίες. Η πολυνομία και η αλληλοεπικάλυψη αρμοδιοτήτων των πολλών εμπλεκόμενων φορέων (Δήμοι, Κτηματική Υπηρεσία του Δημοσίου, Αστυνομία, Λιμεναρχείο, Λιμενικό Ταμείο, ΤΑΙΠΕΔ, Πολεοδομία, κλπ) δυσχεραίνει την εφαρμογή της νομοθεσίας και των διοικητικών και δικαστικών αποφάσεων. Η αδυναμία εφαρμογής του Νόμου αποθρασύνει τους καταπατητές «επιχειρηματίες» που ιδιοποιούνται αυθαίρετα δημόσιο χώρο στις παραλίες (με τοποθέτηση ομπρελών/ξαπλωστρών ή με μόνιμες/ημιμόνιμες κατασκευές), κατά παράβαση των όρων παραχώρησης απλής χρήσης αιγιαλού, ενίοτε δε χωρίς να υπάρχει καμία άδεια παραχώρησης.

Ιωάννα Δρόσου (δημοσιογράφος), Χρήστος Γεωργούσης (Κίνηση Πολιτών Πάρου)
Δαμιανός Γαβαλάς (Κίνηση Πολιτών Πάρου)
Ιάκωβος Γρύλλης (Δίκτυο Ομπρέλα, Ρόδος)
Αλεξία Τζεφρίδη (Παρατηρητήριο Ποιότητας Περιβάλλοντος Σύρου)

Αναδείχθηκε, επίσης, η σημασία της αναλυτικής τεκμηρίωσης των παραβάσεων, όπως συνέβη με το διαδραστικό «χάρτη παρανομίας» digitallabparos που κατέδειξε τη βαρύτητα και το εύρος των παραβάσεων στις παραλίες της Πάρου, αντιπαραβάλλοντας τα νομίμως παραχωρημένα τμήματα παραλιών (βάσει των συμβάσεων παραχώρησης που έχουν αναρτηθεί στη «Διαύγεια») με τις πραγματικές καλύψεις από ξαπλώστρες (αεροφωτογραφίες από drones).

Παρουσιάσθηκαν εκτενώς οι άξονες δράσης της Κίνησης Πολιτών στην Πάρο που περιλάμβαναν θεσμική και κινηματική δράση: καταγραφή κραυγαλέων παραβάσεων στις παραλίες που καταγγέλθηκαν στον Εισαγγελέα, συνδυαστικά με διαμαρτυρίες χιλιάδων πολιτών σε παραλίες του νησιού και παραστάσεις σε συνεδριάσεις του Δημοτικού Συμβουλίου.

Διαμαρτυρίες σε παραλίες της Πάρου το καλοκαίρι του 2023

Τα κινήματα πολιτών για τις παραλίες είχαν μεγάλη διάδοση, στα νησιά του Αιγαίου και ευρύτερα (Πάρο, Νάξο, Ρόδο, Χανιά, Αττική, Ίο, Αίγινα, Χαλκιδική, Θεσπρωτία, Θάσο, Λευκάδα, και αλλού). Γνώρισαν, μάλιστα, εντυπωσιακή δημοσιότητα, τυγχάνοντας θετικής προβολής από το σύνολο των μέσων, πανελλαδικών και περιφερειακών, συστημικών και εναλλακτικών, δεξιών και αριστερών. Μόνη παραφωνία η αποσιώπηση των δράσεων τους, έως και δυσφήμισή τους, από τη μεγάλη μερίδα των τοπικών μέσων.

Αναφορές στα κινήματα πολιτών για τις παραλίες στον Ελληνικό τύπο.
Αναφορές στα κινήματα πολιτών για τις παραλίες στο διεθνή τύπο: Der Spiegel (Γερμανία), New York Times (ΗΠΑ), BBC (Βρετανία), Il Piccolo (Ιταλία)

Οι κινήσεις πολιτών απέδωσαν αποτελέσματα -και- σε πρακτικό επίπεδο. Κατ’ αρχάς, και με τη βοήθεια της δημοσιότητας που πήρε το θέμα, υπήρξε  αντίδραση σε ανώτατο κυβερνητικό επίπεδο με τον Υπουργό Οικονομικών (και προϊστάμενο της Κτηματικής Υπηρεσίας) κ. Χατζηδάκη να απειλεί τους παρανομούντες ότι «θα τους ταράξει στη νομιμότητα» ενώ προαναγγέλθηκαν και νομοθετικές παρεμβάσεις. Η εισαγγελέας Αρείου Πάγου προχώρησε σε κατεπείγουσα εισαγγελική παραγγελία, συνεπεία της οποίας είχαμε την παρέμβαση του Εισαγγελέα Εφετών κ. Τσορμπατζόγλου στην Πάρο αλλά και άλλα νησιά (στην Τήνο, στη Νάξο και αλλού). Για πρώτη φορά, κλιμάκια της Κτηματικής Υπηρεσίας αλλά και μικτά κλιμάκια Αστυνομίας-Δημοτικών υπαλλήλων έκαναν εκτεταμένους ελέγχους στις παραλίες, διαπίστωσαν παραβάσεις και προχώρησαν σε δεκάδες αυτόφωρες συλλήψεις. Στην Πάρο, στρέμματα ολόκληρα παραλίας απελευθερώθηκαν και επέστρεψαν στους νόμιμους ιδιοκτήτες τους, τους πολίτες.

Ποια είναι όμως η κατάσταση στη Σύρο; Αίσθηση προκάλεσε η τοποθέτηση εκπρόσωπου του Παρατηρητηρίου Ποιότητας Περιβάλλοντος Σύρου που παρουσίασε την τρέχουσα κατάσταση των παραλιών στο νησί. Η εικόνα με τα παλουκοδρόμια (δάση από στύλους ομπρελών με τσιμεντένιες βάσεις πακτωμένων στην άμμο που δεν αφαιρούνται ούτε το χειμώνα) σε όλες σχεδόν τις παραλίες της νότιας Σύρου είναι οικτρή. Φαίνεται, μάλιστα, πως το φαινόμενο αποτελεί είδος ενδημικό της Σύρου καθώς δεν υπάρχουν αντίστοιχες αναφορές από αλλού. Και είναι απολύτως ενδεικτικό του πώς εννοείται από ορισμένους η τουριστική «ανάπτυξη»: Παραλίες που προσφέρονται για «κατανάλωση» αποκλειστικά από επισκέπτες που διατίθενται να πληρώσουν αδρά για ένα σετ ξαπλώστρες. Παραλίες που δεν αποδίδονται στους μόνιμους κατοίκους (πολίτες Β’ κατηγορίας) ούτε καν το χειμώνα, όσο οι «επιχειρήσεις» παραμένουν κλειστές. Παραλίες θλιβερές και αφιλόξενες, ακατάλληλες για πικνίκ, για περίπατο, για σχολικές εκδρομές, για παιδικό παιχνίδι.

Η νέα δημοτική αρχή πρέπει να αναλάβει άμεσα δράση αποκαθιστώντας το δημόσιο χαρακτήρα των παραλιών. Οφείλει να διενεργεί συστηματικά (και όχι μόνο κατόπιν καταγγελιών) ελέγχους στις παραλίες, επιτηρώντας τη συμμόρφωση των επιχειρήσεων με τους όρους παραχώρησης και ανακαλώντας την άδεια παραχώρησης όταν οι όροι παραβιάζονται. Οφείλει να περιορίσει δραστικά τις παραχωρήσεις τμημάτων αιγιαλού που ως σήμερα παραχωρούνται αντί αστείου τιμήματος χωρίς ίχνος ανταποδοτικού οφέλους προς τον πολίτη. Και, ασφαλώς, οφείλει να φροντίσει ώστε να απομακρύνονται κατά τη χειμερινή περίοδο οι στύλοι από τις παραλίες, όπως ο Νόμος και οι συμβάσεις παραχώρησης προβλέπουν.

Ας μην το ξεχνάμε: Η παραβίαση των όρων παραχώρησης αιγιαλού και η παγίωση της ανομίας, βάλει ευθέως κατά του δικαιώματος των πολιτών για ελεύθερη πρόσβαση και χρήση των κοινών αγαθών, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις έχει ως συνέπεια και την υποβάθμιση του περιβάλλοντος και τη διατάραξη του ευαίσθητου οικοσυστήματος του αιγιαλού. Ο Δήμος έχει την υποχρέωση να ενεργεί σύμφωνα με τις αρμοδιότητές του διασφαλίζοντας το δημόσιο χαρακτήρα των παραλιών.

Αγκαθωπές (Σύρος), Δεκέμβριος 2023
Μέγας Γυαλός (Σύρος), Δεκέμβριος 2023
Γαλησσάς (Σύρος), Δεκέμβριος 2023
Βάρη (Σύρος), Δεκέμβριος 2023

Το βασικό μήνυμα της εκδήλωσης ήταν αισιόδοξο. Τα κινήματα για τις παραλίες ανέδειξαν τη δυσφορία της πλειοψηφίας των πολιτών για τον αποκλεισμό τους από χώρους που μέχρι πρόσφατα μπορούσαν να απολαύσουν ελεύθερα αλλά πλέον διαμορφώνονται σε ζώνες ταξικού διαχωρισμού. Τα κινήματα του καλοκαιριού συγκρότησαν συλλογικότητες ανθρώπων με κοινή αγωνία για το μέλλον των τόπων μας, που ζητούν έναν αναστοχασμό και μια άλλου είδους ανάπτυξη που θα τοποθετεί στο κέντρο της τον άνθρωπο, την ευημερία των πολλών, το φυσικό περιβάλλον, το ίδιο το δικαίωμα των επόμενων γενεών να ζήσουν σε τόπους οι οποίοι υπήρχαν και πριν τους ανακαλύψει ο τουρισμός. Τα κινήματα των παραλιών προσέφεραν ένα θετικό υπόδειγμα συλλογικής διεκδίκησης με όραμα, επιμονή και οργάνωση που μπορεί να πετυχαίνει νίκες.

Δαμιανός Γαβαλάς


Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από τις σελίδες του Naxos Press - τώρα και στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ
Τελευταία νέα
Δημοφιλή

Μήλος: “πράσινο” φως για κατασκευή ξενοδοχείου

Εγκρίθηκε έργο για νέο ξενοδοχείο 4 αστέρων στη Μήλο

Νάξος – Εθελοντές Πολιτικής Προστασίας: Ταξιδεύω το χειμώνα με ασφάλεια!

Οι εθελοντές μας έχουν πρωτοστατήσει στην υλοποίηση δράσεων ενημέρωσης και όχι μόνο, όπως το σεμινάριο πέρυσι με τη βοήθεια του ΕΚΑΒ για το ΚΑΡΠΑ

Ενδελέχεια: Πέθανε ο κιθαρίστας Αντώνης Δημητρίου

Αντώνης Δημητρίου: Πέθανε ο κιθαρίστας των "Ενδελέχεια" σε ηλικία 57 ετών

ΚΚΕ: Το θέμα της μη λειτουργίας της ΣΑΕΚ Νάξου έφτασε στη Βουλή

Βουλευτές του ΚΚΕ κατέθεσαν ερώτηση σχετικά με την ... λειτουργία της ΣΑΕΚ Νάξου - Ποιες είναι οι ερωτήσεις

Ψυχή & Ίασις: Εθισμός στο Διαδίκτυο και στα Social Media στους Εφήβους (video)

Εθισμός στο Διαδίκτυο και στα Social Media στους Εφήβους (13-18 ετών): Πρόληψη και Αντιμετώπιση (video)

JYSK: Ερχεται Κυκλάδες, σε ποιο νησί ανοίγει κατάστημα;

Συνεχίζει τη στρατηγική των μικρών καταστημάτων τύπου «σούπερ μάρκετ» - Τι είπε ο διευθυντής μάρκετινγκ της JYSK στην Ελλάδα, κ. Κώστας Δημόπουλος.

Περιφερειακά Αεροδρόμια: Διψήφια άνοδος επισκεπτών στην Ρόδο, οριακή μείωση στην Μύκονο

Νέο ρεκόρ κίνησης στα 14 περιφερειακά αεροδρόμια - Στο δεκάμηνο ο συνολικός αριθμός επιβατών ανήλθε σε 34,3 εκατομμύρια

Αρχαίοι σκελετοί “ρίχνουν φως” σε σύγχρονα ιατρικά μυστήρια

Οι ερευνητές δημοσίευσαν μια μελέτη για τη σκλήρυνση κατά πλάκας, καθώς και τρεις ακόμα μελέτες πάνω σε θέματα γενετικής και υγείας των αρχαίων λαών

Νάξος: Σύλληψη για εξόρυξη πετρωμάτων (!!!)

Σύλληψη ημεδαπού για εξόρυξη πετρωμάτων στη Νάξο

Το Δένδρο της Μνήμης: Δωρεά γλυπτού μνημείου θυμάτων Τεμπών στον Δήμο Θεσσαλονίκης

Αποτελεί μνημείο προς τιμήν των θυμάτων των Τεμπών, συντίθεται μεταξύ άλλων από έναν ασύμμετρο βράχο στον οποίο θα στηριχθεί ένα μεταλλικό δέντρο ύψους 4 μέτρων

Νάξος – Αγερσανί: Το τελευταίο “αντίο” σήμερα στον Γιάννη Καρεγλά

Το μεσημέρι της Κυριακής συγγενείς και φίλοι στον Αγιο Αρσένιο αποχαιρετούν τον αγαπητό Γιάννη Καρεγλά

Ακτοπλοϊα – Παρατηρητήριο Τιμών: Αυξήθηκε η τιμή στο εισιτήριο Πειραιάς – Ρόδος, μείωση στο Πειραιάς – Πάρος

Πώς διαμορφώνεται ο χάρτης των τιμών στην ακτοπλοΐα με βάση το Παρατηρητήριο Τιμών - Η εικόνα στις Κυκλάδες σε συμβατικά και ταχύπλοα

ΔΕΔΔΗΕ: Χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα θα ξημερώσει αύριο (09/11) η πόλη της Νάξου

Χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα η πόλη της Νάξου, τα Αγγίδια και η Στελίδα αύριο Σάββατο

Ιος: Εγκρίθηκε η κατασκευή νέου ξενοδοχείου

Εγκρίθηκε έργο για νέο ξενοδοχείο στην Ίο – Σε ποιά περιοχή θα γίνει

Γιάννα Σταυράκη: “Τα τελευταία χρόνια δηλώνω Ναξιώτισσα” (video)

Η αγαπημένη ηθοποιός Γιάννα Σταυράκη εξηγεί στον Νίκο Σκορδιαλό γιατί αγαπάει τη Νάξο (video)

Taste Atlas: Αρσενικό Νάξου, το ημίσκληρο τυρί, 2ο καλύτερο στον κόσμο

Με βαθμολογία 4.6/5: Το ελληνικό ημίσκληρο τυρί που είναι 2ο καλύτερο στον κόσμο – Το μέλλον του Αρσενικού Νάξου αβέβαιο

Νάξος – “Μία βραδιά κάτω από την Ελιά”: Ερχονται σεμινάρια, ο Luca Piscazzi νέος “πρεσβευτής” γαστρονομίας

Ο Luca Piscazzi είναι ο νέος πρεσβευτής των γαστρονομικών δράσεων του Φεστιβάλ Γαστρονομίας - Τι περιμένουμε τον Ιανουάριο και Φεβρουάριο

Αμοργός: Τιμητική βραδιά για τον cpt Γιάννη Φωστιέρη

Η Αμοργός, ο Δήμος και ο Αθλητικός Ναυτικός Πολιτιστικός Όμιλος θα τιμήσουν τον cpt Γιάννη Φωστιέρη

Κώστας Τέο: Ενιωσε αδιαθεσία, δεν πρόλαβε, η καρδιά του τον πρόδωσε στα 44 του χρόνια

Πέθανε ο αθλητικογράφος Κώστας Τέο - Κάλυπτε το ρεπορτάζ της ΑΕΚ

Νάξος – Κεραμωτή: Γερακίνα τραυματίστηκε από 11 σκάγια (!!!)

Πυροβολημένη με 11 σκάγια από κυνηγετικό όπλο βρέθηκε μία Γερακίνα – Σε σοβαρή κατάσταση η υγεία της