Τέσσερις περιοχές στην Ελλάδα έχουν χαρακτηριστεί ως ιδιαίτερα ευάλωτες στον κίνδυνο τσουνάμι και εξετάζονται στενά από την UNESCO. Πρόκειται για περιοχές που εντοπίστηκαν από ειδικούς επιστήμονες από την Ευρώπη, οι οποίοι συμμετείχαν πρόσφατα σε συνάντηση που οργανώθηκε από την UNESCO, με σκοπό την καλύτερη κατανόηση του κινδύνου.
Σύμφωνα με τους ειδικούς, ένα τσουνάμι στον ελληνικό χώρο δεν θα επηρέαζε μόνο τοπικά σημεία, αλλά θα είχε ευρύτερες, περιφερειακές συνέπειες. Για τον λόγο αυτό, είναι κρίσιμη η έγκαιρη προετοιμασία και ο σχεδιασμός από τις Αρχές. Η UNESCO προτείνει συγκεκριμένες δράσεις ώστε οι ευάλωτες περιοχές να αποκτήσουν τον χαρακτηρισμό Tsunami Ready, όπως αντίστοιχα συμβαίνει με τη «Γαλάζια Σημαία» για τις παραλίες.
Οι γεωλογικές ζώνες υψηλού κινδύνου
Στη συνάντηση των 20 ειδικών επιστημόνων που έγινε στο Παρίσι υπό την εποπτεία της Διακυβερνητικής Ωκεανογραφικής Επιτροπής της UNESCO, δόθηκε έμφαση σε δύο βασικές γεωτεκτονικές ζώνες:
- Το Ελληνικό Σεισμικό Τόξο, που ξεκινά από το Ιόνιο, περνά από τη Δυτική Πελοπόννησο και την Κρήτη και καταλήγει στη Ρόδο. Εκεί συναντώνται οι αφρικανική και ευρασιατική λιθοσφαιρική πλάκα – μια ισχυρή ζώνη σεισμικής δραστηριότητας.
- Η περιοχή Αζόρες – Γιβραλτάρ, που έχει δώσει στο παρελθόν πολύ ισχυρούς σεισμούς και μεγάλα τσουνάμι.
Πόσο μεγάλο μπορεί να είναι ένα τσουνάμι στην Ελλάδα;
Όπως εξηγεί ο σεισμολόγος Γεράσιμος Παπαδόπουλος, ένα ισχυρό τσουνάμι στην Ελλάδα μπορεί να φτάσει ακόμη και τα 10 μέτρα ύψος και να εισχωρήσει μέχρι 3 χιλιόμετρα μέσα στην ξηρά, ανάλογα με τη μορφολογία της περιοχής. Αυτό σημαίνει πως η σωστή χαρτογράφηση και τα κατάλληλα σενάρια πρόβλεψης ανά περιοχή είναι ζωτικής σημασίας.
Εκτιμάται ότι ένα τέτοιο τσουνάμι θα επηρέαζε ολόκληρη την Ανατολική Μεσόγειο. Η UNESCO εφαρμόζει διεθνή προγράμματα για τη μείωση του κινδύνου και έχει εκδώσει οδηγίες που ξεπερνούν το επιστημονικό επίπεδο και περνούν πλέον στη φάση εφαρμογής από τις Αρχές.
Τι σημαίνει να είναι μια περιοχή «Tsunami Ready»;
Για να χαρακτηριστεί μια περιοχή ως Tsunami Ready, θα πρέπει να πληροί ορισμένα κριτήρια, όπως:
- Να έχουν εκπαιδευτεί οι κάτοικοι και οι επισκέπτες στο πώς να αντιδρούν σε περίπτωση κινδύνου.
- Να έχουν οριστεί ζώνες κινδύνου ανάλογα με την ακτογραμμή και το πόσο μπορεί να φτάσει το νερό.
- Να υπάρχουν πινακίδες και οδηγίες διαφυγής.
- Να διανέμεται ενημερωτικό υλικό και να υπάρχουν σχέδια εκτάκτου ανάγκης σε εφαρμογή.
Η πρώτη περιοχή στην Ελλάδα που έλαβε τη σχετική αναγνώριση είναι η παράκτια ζώνη της Σάμου, η οποία το 2020 είχε πληγεί από ισχυρό σεισμό 7 Ρίχτερ (με βάση το USGS) που προκάλεσε τσουνάμι μετρίου μεγέθους.
Το σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης για τσουνάμι στην Ευρώπη
Μετά το καταστροφικό τσουνάμι του 2004 στον Ινδικό Ωκεανό, αναπτύχθηκε στην Ευρώπη ένα σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης για τσουνάμι, στο οποίο συμμετέχουν χώρες της Μεσογείου. Το σύστημα αυτό, που τελεί υπό τον συντονισμό της UNESCO, επιτρέπει την άμεση ανταπόκριση σε περίπτωση επικείμενου κινδύνου.
Ο σχεδιασμός συνεχίζεται, με στόχο να προστατευθούν οι παράκτιες περιοχές της Ελλάδας και της Μεσογείου από μελλοντικά τσουνάμι και να περιοριστούν οι ανθρώπινες απώλειες και οι καταστροφές.
Πηγή: ΤΑ ΝΕΑ
