Ο ίδιος ο δήμος, με την ανοχή των αστυνομικών και εισαγγελικών αρχών του νησιού, προχώρησε στη διάνοιξη παράνομου δρόμου στον μεγαλύτερο υγρότοπο των Κυκλάδων, ο οποίος έχει χαρακτηριστεί Καταφύγιο Άγριας Ζωής και προστατεύεται από την περιβαλλοντική νομοθεσία, για να διευκολύνει τις στρατιές των γουιντσέρφερ
Φαίνεται ότι για τις τοπικές αρχές της Νάξου δεν αρκούσε το γεγονός ότι με την ανοχή τους καταπατούνταν βάναυσα τα τελευταία χρόνια μια αμμώδης παραλία, τμήμα μοναδικού προστατευόμενου υγροτόπου του νησιού, από στρατιές γουιντσέρφερ. Πλέον, νομιμοποίησαν τις παραβιάσεις της νομοθεσίας, δίνοντας τη συγκατάθεσή τους στο άνοιγμα δρόμου προκειμένου οι λάτρεις του αθλήματος να μπαίνουν με τα βαριά τους οχήματα που μεταφέρουν τον εξοπλισμό τους και να τα παρκάρουν στην κυριολεξία δίπλα στο κύμα, πάνω στον αιγιαλό.
Του Τάσου Σαραντή – Εφημερίδα των Συντακτών
Μόλις 2,5 χιλιόμετρα νότια της Χώρας βρίσκεται ο μεγαλύτερος υγρότοπος της Νάξου και των Κυκλάδων, γνωστός ως Αλυκή, που είναι χαρακτηρισμένος ως Καταφύγιο Άγριας Ζωής (ΚΑΖ) από το 2004, με εμβαδόν 1.700 στρέμματα. Στα βόρεια του υγροτόπου βρίσκεται μια αμμώδης παραλία, η Λαγκούνα, η οποία καλύπτεται από αμμοθίνες, αλμυρίκια, θαλάσσιους κρίνους και άλλα είδη χλωρίδας και αποτελεί ενδιαίτημα ειδών ορνιθοπανίδας που τρέφονται και φωλιάζουν στην άμμο. Όλη η ακτογραμμή, ιδιαίτερα κατά την άμπωτη και πλήμμη, ελκύει πολλά παρυδάτια και θαλάσσια πτηνά τα οποία τρέφονται με μικρά ψάρια και βενθικά είδη ασπόνδυλων.
Η παράκτια ζώνη τού ΚΑΖ της Αλυκής αποτελείται από την παραλία Λαγκούνα και τις αμμοθίνες που εκτείνονται μέχρι τη λιμνοθάλασσα και τις διαπερνά ο δημοτικός δρόμος αεροδρομίου – Αγίου Προκοπίου. Ο κόλπος της Λαγκούνας κοιτά βόρεια-βορειοδυτικά και, λόγω της θέσης του, επηρεάζεται πολύ από τους βόρειους ανέμους. Έτσι, τις μέρες που πνέουν, ιδιαίτερα τον Ιούλιο και τον Αύγουστο, κατακλύζεται από λάτρεις του γουίντ σέρφινγκ που με μηχανοκίνητα οχήματα καταπατούν όχι μόνο τις ξερές εκτάσεις, αλλά και τις αμμοθίνες και την παραλία, καταστρέφοντας παράνομα την άγρια πανίδα και χλωρίδα.
Δίχως να τους νοιάζει το γεγονός ότι στην άμμο κατά τους ανοιξιάτικους και καλοκαιρινούς μήνες ζουν και φωλιάζουν οι θαλασσοσφυριχτές, οι κορυδαλλοί και οι ποταμοσφυριχτές, που καμουφλάρουν τα αυγά τους και μεγαλώνουν τα μικρά τους πάνω στις ξερές κοίτες των λιμνοθαλασσών και τρέφονται από έντομα, καρκινοειδή και μαλάκια. Για όλη αυτή την κατάσταση επιδεικνυόταν παγερή αδιαφορία, με τον Δήμο Νάξου και τις αρμόδιες αρχές να δείχνουν απροθυμία να εφαρμόσουν τον νόμο και να προστατεύσουν αυτόν τον πολύτιμο υγροβιότοπο από τις παράνομες δραστηριότητες. Η κατάσταση είχε εξομαλυνθεί κάπως τα τελευταία δύο χρόνια, καθώς ένας δρόμος, μη χαρακτηρισμένος ως τέτοιος σύμφωνα με την Υπηρεσία Περιβάλλοντος της Περιφέρειας και συνεπώς παράνομος, που πρόσφερε πρόσβαση στην παραλία είχε κλειστεί με τη σύμφωνη γνώμη του τότε εισαγγελέα.
Έτσι, οι σέρφερ στάθμευαν στον παρακείμενο δρόμο του αεροδρομίου και έσερναν τον βαρύ εξοπλισμό τους εντός της προστατευόμενης παραλίας, δυσχεραίνοντας όμως την κυκλοφορία. Οι παρεμβάσεις και συστάσεις από τις αστυνομικές αρχές για την απομάκρυνση των οχημάτων δεν έφερναν αποτέλεσμα.
Έτσι, φαίνεται ότι βρέθηκε η «μαγική» λύση και ο δρόμος πρόσβασης –δίπλα στο πρώτο φανάρι στον δρόμο του αεροδρομίου– ξανάνοιξε στις 18 Αυγούστου από τον ίδιο τον δήμο. Βέβαια, είχε προηγηθεί στις αρχές του μήνα παράσταση διαμαρτυρίας στο δημαρχείο από επιχειρηματίες του νησιού μαζί με σέρφερ που ζήτησαν από τον δήμαρχο Νάξου και Μικρών Κυκλάδων, Δημήτρη Λιανό, να μπορούν να μπαίνουν με τα οχήματά τους στην παραλία και να στρατοπεδεύουν. Όπερ και εγένετο.
Στις διαμαρτυρίες της Περιβαλλοντικής Κίνησης Νάξου και του Συλλόγου Προστασίας Άγριας Ζωής, ο αστυνομικός διοικητής του νησιού απάντησε πως διενεργήθηκε αυτοψία από τον ίδιο, τον δήμαρχο και την αρμόδια εισαγγελική αρχή, κατά την οποία δεν βρέθηκε τίποτε το επιλήψιμο, με την εισαγγελέα Πρωτοδικών Νάξου να θεωρεί ότι πραγματοποιείται ήπια δραστηριότητα. Κατά τα λοιπά, η ίδια εισαγγελέας διενεργεί έρευνα για την υπόθεση, αν και φαίνεται να θεωρεί ότι η είσοδος οχημάτων στη Λαγκούνα, η στάθμευση και η κατασκήνωση δεν αποτελούν αδίκημα υποβάθμισης του περιβάλλοντος σε προστατευόμενη περιοχή.
Ο δρόμος που διανοίχτηκε και επιτρέπει την πρόσβαση και στάθμευση στην παραλία
Η «Εφ.Συν.» επικοινώνησε με τον δήμαρχο του νησιού Δημήτρη Λιανό, ρωτώντας τον για τη διάνοιξη του δρόμου και εάν τελούνται παρανομίες μέσα στον προστατευόμενο υγρότοπο. Σε ό,τι αφορά τη διάνοιξη, ο κ. Λιανός απάντησε ότι ήταν ένας δρόμος που υπήρχε πάντα, ενώ δεν απάντησε ευθέως στο δεύτερο ερώτημα. Αντίθετα, απέδωσε την κατάσταση σε υπάρχον νομικό κενό. «Το εάν τελούνται παρανομίες, θα το εξετάσει η Εισαγγελία».
«Ιδιάζουσα περίπτωση»
Σε ό,τι αφορά την περιοχή, ανέφερε ότι «έχει γίνει η κήρυξη της περιοχής ως προστατευόμενης, αλλά το υπουργείο Περιβάλλοντος δεν έχει προχωρήσει στο επόμενο βήμα, τους όρους δηλαδή που θα ισχύουν γι’ αυτήν. Είναι μια ιδιάζουσα περίπτωση. Πρέπει να επιταχυνθεί η διαδικασία για να κλείσουν οι ειδικοί όροι για την περιοχή και για άλλες ανάλογες με τις Ειδικές Περιβαλλοντικές Μελέτες. Δηλαδή, να ξεκαθαριστεί τι μπορεί να γίνει και τι δεν μπορεί εκεί. Αυτή τη στιγμή υπάρχει νομικό κενό», ανέφερε.
Ωστόσο, επισημάναμε στον δήμαρχο ότι η υπάρχουσα νομοθεσία για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας (3937/2011) είναι σαφής. Όπως προβλέπεται στο άρθρο 13, «δεν επιτρέπεται η κίνηση μηχανοκίνητων οχημάτων εκτός οδικού δικτύου σε οικολογικά ευαίσθητες εκτάσεις, όπως, ενδεικτικά, μόνιμες ή εποχικές λίμνες και τέλματα και οι ακτές τους, ο αιγιαλός, οι αμμοθίνες, ποτάμια, ρέματα και ρυάκια, δάση, λιβάδια, βοσκότοποι, οι οικότοποι προτεραιότητας του παραρτήματος Ι της Οδηγίας για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας (92/43/ΕΟΚ), καθώς και σε μονοπάτια που βρίσκονται σε τέτοιες περιοχές».
Κι ακόμη, «δεν επιτρέπεται η, μέσω της κίνησης μηχανοκίνητων οχημάτων, αυτόβουλη δημιουργία νέων ή η επέκταση υφιστάμενων δρόμων σε δασικά, χορτολιβαδικά και παράκτια οικοσυστήματα». Ωστόσο, ο δήμαρχος επέμενε να μιλά για το «νομικό κενό».
Βαρύ πλήγμα
Πρέπει να σημειωθεί ότι η παράνομη καταπάτηση της Λαγκούνας για χάρη των σέρφερ αποτελεί ακόμη ένα βαρύ πλήγμα για τον υγρότοπο της Αλυκής, αφού έχει κακοποιηθεί στο παρελθόν επανειλημμένα. Η λανθασμένη κατασκευή του δρόμου του αεροδρομίου διαχώρισε την ακτογραμμή από τη λιμνοθάλασσα και αποτέλεσε εμπόδιο στην κάποτε ανοιχτή σύνδεση του υγροτόπου με τη θάλασσα, έχοντας καταστρέψει την εκβολή του.
Παραμένει μόνο ένα άνοιγμα που συνδέει τη θάλασσα με τη μεγάλη λιμνοθάλασσα, το οποίο λόγω του μικρού πλάτους κλείνει από τη συσσώρευση άμμου και διακόπτει τη συνεχή εισροή θαλασσινού νερού και την είσοδο και έξοδο ψαριών. Έτσι, ο υγρότοπος περνάει μια περίοδο που καλύπτεται με νερό και μια περίοδο που είναι ξερός.
Όμως, καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου διαφορετικοί οργανισμοί χλωρίδας και πανίδας ευημερούν. Πριν από δεκαετίες, όλη η περιοχή ήταν μια ενιαία λιμνοθάλασσα, όμως, πρώτα κατασκευάστηκε ένα φράγμα άμμου στα νότια, χωρίζοντάς τη σε δύο τμήματα, και στη συνέχεια κατασκευάστηκε το αεροδρόμιο στα ανατολικά, πάνω σε ελώδες τμήμα της Αλυκής, διαχωρίζοντας τον υγρότοπο σε μικρότερα επιμέρους λιμνία.
«Ο υγροβιότοπος της Αλυκής είναι μοναδικός στις Κυκλάδες και είναι καθήκον μας η προστασία του, δεν είναι ούτε πάρκινγκ αυτοκινούμενων ούτε κατασκήνωση τουριστών ούτε πεδίο αθλητικών δραστηριοτήτων, όπως θέλουν κάποιοι να το μετατρέψουν», αναφέρει ο Σύλλογος Προστασίας Άγριας Ζώης Νάξου.
Και απαιτεί από τις αρμόδιες αρχές, «που είναι υποχρεωμένες να προστατεύσουν αυτό το φυσικό μας κεφάλαιο, να εφαρμόσουν τον νόμο», ενώ προειδοποιεί ότι έχει σκοπό να διαφυλάξει με κάθε νόμιμο μέσο την ισορροπία του Καταφυγίου Άγριας Ζωής.
