Μία διαφορετική πρόταση που ενδέχεται να δώσει ανάσα ζωής στα νησιά του Αιγαίου αρκεί να υπάρξει η σωστή εκμετάλλευση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας
Τι θα λέγατε εάν μέσω του ήλιου και του αέρα, που έχουμε σε περίσσεια στα ελληνικά νησιά, μπορούσαμε να αντιμετωπίσουμε δύο από τα μεγαλύτερα ζητούμενα για πολλά απ’ αυτά; Ενέργεια και νερό και μάλιστα σε συνδυασμό φιλοδοξεί να παρέχει η τεχνολογική πρόταση που διαμόρφωσαν ερευνητές του Εργαστηρίου Hπιων Μορφών Ενέργειας και Προστασίας του Περιβάλλοντος του ΑΕΙ Πειραιά (πρώην ΤΕΙ). Οι ερευνητές έχουν ήδη θέσει σε πραγματικές συνθήκες λειτουργίας μια ολοκληρωμένη πιλοτική μονάδα αφαλάτωσης σε συνεργασία με φωτοβολταϊκά και αιολικά συστήματα, με σκοπό να προσομοιώσει πλήρως τόσο σε ηλεκτρονικό υπολογιστή όσο και σε πειραματικό επίπεδο τη λειτουργία αντίστοιχων μονάδων στα νησιά του Αιγαίου και να πάρουν απαντήσεις για τη διαστασιολόγηση και το κόστος.
«Η πρότασή μας καταρχήν περιλαμβάνει την εγκατάσταση υβριδικού σταθμού Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας στο νησί. Υβριδικού, γιατί θα συνδυάζει την αιολική με την ηλιακή ενέργεια, μέσω φωτοβολταϊκών, καθώς και με συστοιχία μπαταριών. Θα εξασφαλίζεται η μεταξύ τους αλληλεπίδραση και θα αντιμετωπίζεται έτσι η μη συνεχής παροχή ενέργειας από τις ΑΠΕ. Η ηλεκτρική ενέργεια που λαμβάνουμε μέσω του υβριδικού σταθμού θα διοχετεύεται στο ηλεκτρικό δίκτυο του νησιού, με στόχο την ενίσχυση της αυτονομίας του. Ενα μέρος της θα αξιοποιείται από τη μονάδα αφαλάτωσης, για την παραγωγή καθαρού πόσιμου νερού», εξηγεί στην «Κ» ο κ. Ιωάννης Καλδέλλης, επικεφαλής του Εργαστηρίου και καθηγητής Μηχανολογίας στο ΑΤΕΙ Πειραιά. «Με τον τρόπο αυτό αντιμετωπίζουμε έξυπνα και την περίπτωση περίσσειας παραγωγής ενέργειας από τις ΑΠΕ, δηλαδή ενέργειας που δεν χρειάζεται για την ηλεκτροδότηση. Θα πηγαίνει στην αφαλάτωση και με τον τρόπο αυτό, μέσω της παραγωγής αποθέματος πόσιμου νερού, θα αποθηκεύουμε και ηλεκτρική ενέργεια. Είναι μάλιστα πιο αποδοτική η αποθήκευση από την μπαταρία, αν και πρέπει να υπάρχουν και μπαταρίες για λόγους συνολικής αξιοπιστίας του συστήματος», συμπληρώνει ο κ. Καλδέλλης.
Η πιλοτική μονάδα αφαλάτωσης λειτουργεί με την αρχή της αντίστροφης όσμωσης, όπως ακριβώς και όλες οι πραγματικές μονάδες αφαλάτωσης στα ελληνικά νησιά. Πιο συγκεκριμένα: αφού το θαλασσινό νερό περάσει από προεπεξεργασία για να αποβληθούν πετραδάκια και άλλα μεγάλα στοιχεία, ωθείται με πολύ μεγάλη πίεση (70 ατμόσφαιρες) σε μια ημιπερατή μεμβράνη, που φιλτράρει το νερό και κατακρατά το αλάτι. Ενδιαφέρον στοιχείο της συγκεκριμένης διάταξης του Εργαστηρίου Ηπιων Μορφών Ενέργειας είναι το γεγονός πως αξιοποιείται η υψηλή πίεση που διατηρεί το νερό μετά το φιλτράρισμα (υπολογίζεται σε 55-60 ατμόσφαιρες) για να κινήσει στρόβιλο, από τον οποίο παράγεται ενέργεια και ανακτάται μέρος του ηλεκτρισμού που δαπανήθηκε για την ώθηση του θαλασσινού νερού πάνω στη μεμβράνη!
Στη συνέχεια, η διαδικασία ολοκληρώνεται με τη χλωρίωση και τον καθαρισμό του νερού, ώστε να γίνει πόσιμο. «Με αυτό τον τρόπο υπολογίζουμε πως για κάθε κυβικό μέτρο αφαλατωμένου νερού χρειαζόμαστε πέντε κιλοβατώρες ρεύματος, ενώ παλιότερες μονάδες απαιτούν 10 ή και 15 κιλοβατώρες (kWhe)», εξηγεί ο κ. Καλδέλλης.
Τα αποτελέσματα της συγκεκριμένης μελέτης, που αναπτύχθηκε στο πλαίσιο του Ερευνητικού Προγράμματος «PHAROS-ΑΡΙΣΤΕΙΑ ΙΙ» της Γενικής Γραμματείας Ερευνας και Τεχνολογίας, μπορούν να συμβάλλουν στην αντιμετώπιση της έλλειψης νερού και στην κάλυψη των ενεργειακών αναγκών των νησιών, που τους καλοκαιρινούς μήνες είναι μεγάλες.
Με τον τρόπο αυτό μπορεί να επιτευχθεί η ανεξαρτησία των νησιών από τις εισαγωγές πετρελαίου και νερού, οι οποίες επιβαρύνουν ετησίως με αρκετά εκατ. ευρώ την εθνική οικονομία. Οπως σημειώνουν οι ερευνητές, σε ορισμένες περιπτώσεις το κόστος ηλεκτροπαραγωγής (μέσω χρήσης παλιών και ρυπογόνων ντιζελογεννητριών) προσεγγίζει το 0,5 ευρώ ανά kWhe, όταν το κόστος παραγωγής των λιγνιτικών μονάδων δεν ξεπερνά τα 0,03 ευρώ ανά kWhe, ενώ και η αποζημίωση των παραγωγών αιολικής ενέργειας στα νησιά είναι μικρότερη του 0,1 ευρώ ανά kWhe.
Τα τελευταία χρόνια το κόστος μεταφοράς του νερού με υδροφόρες ξεπερνά τα 10 ευρώ το κ.μ. (έναντι μόλις 0,3 ευρώ από την ΕΥΔΑΠ). «Εμείς υπολογίζουμε πως μια μονάδα αφαλάτωσης σαν αυτή που προτείνουμε μπορεί να διαθέτει το κ.μ. πόσιμου νερού προς 1,5 ευρώ, με στόχο να πάμε στο ένα ευρώ, ειδικά εάν τη μονάδα λειτουργεί μη κερδοσκοπικός φορέας, όπως ο δήμος», σημειώνει ο κ. Καλδέλλης.
(του Γιάννη Ελαφρού, Καθημερινή, 2/5/2015)
