Πρόσφατη έκθεση του WWF με τίτλο «Watering Resilience: Case studies of Nature-based Solutions for climate adaptation in action», καταδεικνύει πως η αποκατάσταση των υδάτινων και παράκτιων οικοσυστημάτων είναι βασική προϋπόθεση για την προσαρμογή μας στην κλιματική αλλαγή, δημιουργώντας την ίδια στιγμή πολλαπλά και άμεσα οφέλη για τις ανθρώπινες κοινωνίες.
Ιδιαίτερη θέση στην έκθεση έχει το πρόγραμμα κατασκευής μικροφραγμάτων που πραγματοποιείται στην Πάρο από το WWF Ελλάς, το Μεσογειακό Ινστιτούτο για τη Φύση και τον Άνθρωπο (MedINA), το Ινστιτούτου Σπηλαιολογικών Ερευνών Ελλάδας (ΙΝΣΠΕΕ) και τον Δήμο Πάρου. Στο πλαίσιο του προγράμματος, κατασκευάστηκαν 34 αναβαθμοί σε μήκος 1.300 μέτρων στον Καβουροπόταμο της Πάρου, χρησιμοποιώντας πέτρες μέσα από το ρέμα, μια πρακτική για την αποτελεσματική και βιώσιμη διαχείριση του νερού που εφαρμόζεται από τη μινωική εποχή.
Οι λύσεις βασισμένες στη φύση (Nature-based Solutions) είναι δράσεις για την προστασία, βιώσιμη διαχείριση, και αποκατάσταση φυσικών ή τροποποιημένων οικοσυστημάτων, με στόχο να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά και προσαρμοστικά οι κοινωνικές προκλήσεις, παρέχοντας ταυτόχρονα οφέλη για την ανθρώπινη ευημερία και τη βιοποικιλότητα. Όπως εξηγεί η WWF, τα μικρά πέτρινα φράγματα ήταν ανάμεσα στα τεχνικά έργα που εφάρμοσαν οι τοπικές κοινωνικές για να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα της λειψυδρίας με την αναβίωση των λίθινων αναβαθμών σε ρέματα περιοδικής ροής των νησιών του Αιγαίου.
Οι αναβαθμοί επιβραδύνουν τη ροή του νερού μετά από έντονες βροχοπτώσεις και έτσι μειώνουν τον κίνδυνο πλημμύρας, ενώ παράλληλα αυξάνουν την κατείσδυση του νερού στα υπόγεια νερά, άρα και τον εμπλουτισμό τους, γεγονός που συμβάλλει στον μετριασμό της ξηρασίας. Επιπλέον, εποχικά, πίσω από τα μικρά φράγματα σχηματίζονται μικρά λιμνία, που μπορούν να συνδράμουν στην παροχή νερού για άρδευση μικρής κλίμακας, ενώ αποτελούν και οάσεις για τη βιοποικιλότητα στο άνυδρο Κυκλαδίτικο τοπίο.
Η επιστημονική παρακολούθηση του έργου στην Πάρο γίνεται μέσω του προγράμματος Horizon «Spongescapes», ενώ η συγκεκριμένη πρακτική εφαρμόζεται επίσης στην Ίο, μέσω του προγράμματος MedReset, στο Ληλάντιο πεδίο της Εύβοιας (ευρωπαϊκό πρόγραμμα NATALIE) και στη Σίφνο (ευρωπαϊκό πρόγραμμα Cardimed).
