Ενα ζήτημα που έχει απασχολήσει εκτενώς τη δημόσια σφαίρα στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια, αυτό της χωροθέτησης αιολικών πάρκων μέσα ή δίπλα σε προστατευόμενες περιοχές, αποφάσισε να ανοίξει (εκ νέου) η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Χθες εστάλη αιτιολογημένη γνώμη στη χώρα για μη συμμόρφωση με την κοινοτική νομοθεσία και δόθηκε διορία δύο μηνών, πριν από την παραπομπή της χώρας στο Ευρωδικαστήριο.
Η εξέλιξη αυτή αναμένεται να προκαλέσει αλυσιδωτές αντιδράσεις, καθώς η θεσμοθέτηση νέου χωροταξικού πλαισίου για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας έχει καθυστερήσει, ενώ οι Αρχές έχουν πολλάκις κατηγορηθεί από περιβαλλοντικές οργανώσεις και φορείς σε όλη τη χώρα ότι προωθούν «άνευ όρων» τη δημιουργία νέων αιολικών πάρκων, ακόμη και μέσα σε εξαιρετικά ευαίσθητες περιβαλλοντικά περιοχές.
Σύμφωνα με τη χθεσινή της ανακοίνωση, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε να ανοίξει και πάλι το θέμα έπειτα από σχεδόν μια δεκαετία (η προειδοποιητική επιστολή είχε σταλεί το 2014).
Η Ελλάδα εγκαλείται για τη μη συμμόρφωσή της με την οδηγία για τους οικοτόπους κατά τη χωροθέτηση αιολικών πάρκων, σύμφωνα με την οποία όλα τα σχέδια και τα έργα που ενδέχεται να έχουν σημαντικές επιπτώσεις σε περιοχές Natura 2000 πρέπει να υποβάλλονται σε κατάλληλη εκτίμηση των επιπτώσεών τους. «Το υφιστάμενο σχέδιο για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, με τίτλο “Ειδικό πλαίσιο χωροταξικού σχεδιασμού και αειφόρου ανάπτυξης για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας”, εγκρίθηκε χωρίς να έχει προηγηθεί εκτίμηση επιπτώσεων. Αυτό σημαίνει ότι τα έργα εγκρίνονται βάσει ενός σχεδίου που δεν συμμορφώνεται με τη νομοθεσία της Ε.Ε.», αναφέρει η χθεσινή ανακοίνωση της Επιτροπής.
«Η Επιτροπή απέστειλε προειδοποιητική επιστολή στην Ελλάδα τον Ιούλιο του 2014. Εκτοτε, το σχέδιο δεν έχει ακόμη αναθεωρηθεί ούτε έχει υποβληθεί στην κατάλληλη εκτίμηση επιπτώσεων, όπως απαιτείται από την οδηγία για τους οικοτόπους. Παρά την προσφορά τεχνικής υποστήριξης από την Επιτροπή, η διαδικασία αναθεώρησης του σχεδίου δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή αποφάσισε να απευθύνει αιτιολογημένη γνώμη στην Ελλάδα, η οποία έχει τώρα προθεσμία δύο μηνών για να απαντήσει και να λάβει τα αναγκαία μέτρα. Διαφορετικά, η Επιτροπή μπορεί να αποφασίσει να παραπέμψει την υπόθεση στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ενωσης», καταλήγει.
Καταγγελίες
Η εξέλιξη αυτή έρχεται ως αποτέλεσμα πολλών διαφορετικών καταγγελιών. Κατ’ αρχάς, η περιβαλλοντική οργάνωση WWF έστειλε πρόσφατα επιστολή στην Επιτροπή ζητώντας να παραπέμψει την Ελλάδα στο Ευρωδικαστήριο για την ελλιπή προστασία των περιοχών Natura 2000. Στην Επιτροπή είχε φτάσει και καταγγελία 23 περιβαλλοντικών οργανώσεων για τροπολογία του υπουργείου Ανάπτυξης το 2021 με την οποία προβλέφθηκε ο κατακερματισμός των περιοχών Natura υπέρ της χωροθέτησης αναπτυξιακών δραστηριοτήτων. Αλλά και διάφορες καταγγελίες τοπικών οργανώσεων, για τη χωροθέτηση πλήθους νέων αιολικών πάρκων μέσα σε προστατευόμενες περιοχές. Επίσης το 2020 η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία μαζί με άλλες οργανώσεις κατήγγειλαν στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή τη συστηματική παραβίαση της ενωσιακής νομοθεσίας ως προς την αδειοδότηση και εγκατάσταση αιολικών πάρκων. Η Επιτροπή έχει επισημάνει, όχι μόνο την απουσία νέου θεσμικού πλαισίου για τη χωροθέτηση των ΑΠΕ, αλλά και την πλημμελή εφαρμογή της νομοθεσίας περί «δέουσας εκτίμησης» των περιβαλλοντικών επιπτώσεων, την οποία η χώρα μας έχει σκοπίμως υποβαθμίσει.
Πηγές του υπουργείου Περιβάλλοντος, πάντως, σημείωναν χθες ότι το νέο ειδικό χωροταξικό για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας πρόκειται να δοθεί σε διαβούλευση μέσα στον επόμενο μήνα, ενώ θεωρείται ότι με αυτό τον τρόπο το ζήτημα έναντι της Επιτροπής θα κλείσει.
Δύο ακόμη υποθέσεις
Παράλληλα η Επιτροπή κίνησε διαδικασία παράβασης της κοινοτικής νομοθεσίας από τη χώρα μας (αποστέλλοντας προειδοποιητική επιστολή) για ακόμη δύο υποθέσεις. Επειδή δεν έχει συμμορφωθεί με την οδηγία – πλαίσιο για τη θαλάσσια στρατηγική, σύμφωνα με την οποία έπρεπε να είχε ολοκληρώσει και υποβάλλει προγράμματα μέτρων προστασίας των θαλασσών και βιώσιμης διαχείρισης των πόρων τους έως την άνοιξη του 2022. Και επειδή δεν ολοκλήρωσε την αναθεώρηση τόσο των σχεδίων διαχείρισης κινδύνων πλημμύρας, όσο και των σχεδίων διαχείρισης λεκανών απορροής ποταμών.
