Η καταδίκη της Ελλάδας για την υπόθεση της caretta caretta με σημείο αναφοράς τα όσα έγιναν στην Κυπαρισσία της Μεσσηνίας το 2011 που δυστυχώς δεν βοήθησαν στην προστασία της χελώνας με την Ελληνική κυβέρνηση να φέρει σημαντική ευθύνη
Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο ανακοίνωσε σήμερα ότι κάνει δεκτή μια ακόμη προσφυγή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κατά της Ελλάδας, που έγινε το 2011, με αντικείμενο την προστασία της χελώνας καρέτα καρέτα (Caretta caretta, γνωστή επίσης και ως χελώνα Caouanne). Η σημερινή απόφαση αφορά ως γεωγραφικό πλαίσιο τον κόλπο της Κυπαρισσίας στη Μεσσηνία, ενώ οι παλαιότερες αφορούσαν τα Ιόνια νησιά. Σημειώνεται πως το 2006, η Επιτροπή ενέγραψε, μεταξύ άλλων, τις θίνες της Κυπαρισσίας [Θίνες Κυπαρισσίας (Νεοχώρι – Κυπαρισσία)] στον κατάλογο των τόπων κοινοτικής σημασίας, για τον λόγο, ιδίως, ότι στη ζώνη αυτή ζουν χελώνες καρέτα καρέτα. Σημειώνεται, επίσης, ότι η καρέτα καρέτα αναγνωρίζεται από την ευρωπαϊκή νομοθεσία, ως ζωικό είδος κοινοτικού ενδιαφέροντος που χρήζει αυστηρής προστασίας και του οποίου η διατήρηση προϋποθέτει τη δημιουργία ειδικών ζωνών διατήρησης.
Οι διαπιστώσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου
Με τη σημερινή απόφασή του να κάνει δεκτή την προσφυγή της Επιτροπής, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο επί της ουσίας διαπιστώνει ότι η Ελλάδα παρέβη την υποχρέωσή της να προστατεύσει τις χελώνες καρέτα καρέτα εντός του κόλπου της Κυπαρισσίας. Ειδικότερα, το Δικαστήριο φρονεί ότι «πολλές υποδομές (όπως, μεταξύ άλλων, οικιστικά σχέδια και η κατασκευή κατοικιών), όπως και η μελλοντική τους χρήση είναι ικανές να επηρεάσουν σημαντικά τους οικότοπους εντός της ζώνης της Κυπαρισσίας. Ομοίως, η κατασκευή και η χρήση των υποδομών αυτών, μπορούν, ιδίως λόγω της ηχορύπανσης, της φωτορύπανσης και της ανθρώπινης παρουσίας που συνεπάγονται, όπως ακριβώς και το ελεύθερο κάμπινγκ και η λειτουργία των μπαρ, να παρενοχλήσουν σημαντικά τη θαλάσσια χελώνα κατά την αναπαραγωγή της. Επιπροσθέτως, η ανεξέλεγκτη στάθμευση των οχημάτων όπως και η ασφαλτόστρωση ορισμένων οδών βλάπτουν τους οικότοπους αμμοθινών της χελώνας επιδεινώνοντας την ηχορύπανση και τη φωτορύπανση και παρενοχλώντας τις χελώνες κατά την ωοτοκία καθώς και κατά την εκκόλαψη των νεοσσών. Το Δικαστήριο διαπιστώνει ομοίως ότι τα φώτα των εστιατορίων, των ξενοδοχείων και των καταστημάτων γύρω από τη ζώνη της Κυπαρισσίας επίσης προκαλούν παρενόχληση των χελωνών».
Οι σκόπιμες παρενοχλήσεις
Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο διευκρινίζει επιπλέον ότι «από τη διαπίστωση τέτοιων παραβάσεων τεκμαίρεται ότι δεν υπήρχε ένα πλήρες και συνεκτικό νομοθετικό πλαίσιο προληπτικού χαρακτήρα στη ζώνη της Κυπαρισσίας κατά τον χρόνο της προ της ασκήσεως της προσφυγής διαδικασίας που κίνησε η Επιτροπή. Το τεκμήριο αυτό περί του ατελούς χαρακτήρα του εθνικού νομοθετικού πλαισίου επιρρωνύεται από το γεγονός ότι η Ελλάδα εξέδωσε ορισμένες νομικές πράξεις μετά τη διαδικασία ενώπιον της Επιτροπής».
Τέλος, το Δικαστήριο διαπιστώνει ότι «οι αυτουργοί των παρενοχλήσεων που συνδέονται με τα οικιστικά σχέδια παραδέχθηκαν τουλάχιστον το ενδεχόμενο να παρενοχλούνται οι χελώνες Caretta caretta κατά την περίοδο αναπαραγωγής, γεγονός που καταδεικνύει ότι υπήρξε εκ προθέσεως παρενόχληση απαγορευόμενη από το δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης».
Σημειώνεται ότι η καρέτα καρέτα έχει κατά μέσο όρο μήκος 90 εκατοστά και βάρος 135 κιλά, και απαντάται, μεταξύ άλλων, και στη Μεσόγειο. Χαρακτηριστικό της είναι ότι γεννά μόνο κάθε δύο ή τρία έτη, από τον Μάιο μέχρι τον Αύγουστο. Η χελώνα βγαίνει από τη θάλασσα τη νύχτα και κατευθύνεται προς το πιο στεγνό μέρος της παραλίας, όπου σκάβει έναν λάκκο βάθους 40 έως 60 εκατοστών για να γεννήσει εκεί κατά μέσο όρο 120 αβγά. Δύο μήνες αργότερα, τα αβγά εκκολάπτονται και οι μικρές χελώνες βγαίνουν από την άμμο και τρέχουν προς τη θάλασσα. Οι μικρές χελώνες είναι ευάλωτες και πολλές από αυτές πεθαίνουν.
