Μπορεί η …Μέδουσα να αποτελεί παρελθόν αλλά το μελτέμι καλά κρατεί και μάλιστα έφτασε ακόμη και τα 9 μποφόρ στο Αιγαίο ενώ στις Κυκλάες έπεσε στα …8 (!!!)
Μελτέμι. Μία λέξη που την έχουμε ακούσει τόσες φορές και την συνδυάζουμε με το Αιγαίο… Είναι οι άνεμοι που ονομάζονται ετησίες ή κατά την Τούρκικη ονομασία τους Μελτέμια και εμφανίζονται κατά την θερινή περίοδο. Η ετυμολογία της λέξης Μελτέμι είναι τουρκικής προέλευσης. Οι αρχαίοι Έλληνες τον ονόμαζαν Ετήσιο (πληθ. Ἐτησίαι). Μερικοί όμως υποστηρίζουν ότι η ρίζα της είναι λατινική και προέρχεται από τον συνδυασμό των λέξεων mal tempo που σημαίνει άσχημος καιρός.
Ωστόσο στην καθομιλουμένη οι νησιώτες μας χρησιμοποιούν ονομασίες όπως «καπελλάτος» όταν παρασέρνει καπέλα από τα κεφάλια των περιπατητών, «καρεκλάτος» όταν ρίχνει κάτω τις καρέκλες στα καφενεία, «τραπεζάτος» όταν αναποδογυρίζει τραπέζια και «καμπανάτος» όταν προκαλεί ταλάντωση στις καμπάνες, για να περιγράψουν όχι μόνο το μελτέμι αλλά γενικά τους ισχυρούς ανέμους που πνέουν για πολλές ημέρες κάθε χρόνο στη θαλάσσια περιοχή του Αιγαίου. Μία πιο «ποιητική» περιγραφή πάντως του μελτεμιού μας την έδωσε πρόσφατα ο Φώτης, ένας φίλος ψαράς από τη Μονεμβασιά που περιέγραψε το μελτέμι ως το λίπασμα της θάλασσας, αφού τα ρεύματα που δημιουργούνται όταν πνέει, αναμοχλεύουν τον βυθό, παράγοντας έτσι τροφή για τα ψάρια, με αποτέλεσμα και οι ψαριές τα καλοκαίρια με μελτέμι να είναι καλύτερες.
Τα μελτέμια ανήκουν γενικά στη κατηγορία των εποχικών ανέμων. Δημιουργούνται λόγω συνδυασμού του θερμικού χαμηλού των Ινδιών που επεκτείνεται μέχρι την μέση Ανατολή και την Κύπρο, με τον αντικυκλώνα των Αζόρων όταν επεκτείνεται μέχρι τα Βαλκάνια ή με τους αντικυκλώνες της Ευρώπης.
Μάλιστα, η πρώτη αναφορά είναι από αρχαιοτάτων χρόνων… Η πρώτη ιστορική γραπτή αναφορά για το μελτέμι έγινε στο έργο του Αριστοτέλη (384 – 322 πΧ) με τον τίτλο «Μετεωρολογικά». Στο έργο του αυτό, ο πατέρας της Μετεωρολογίας κάνει ιδιαίτερη αναφορά στους βόρειας διεύθυνσης ανέμους που πνέουν κατά τη διάρκεια του θέρους, δίνοντας τους την ονομασία «ετησίες». Σύμφωνα λοιπόν με τον Αριστοτέλη οι άνεμοι αυτοί πνέουν μετά το θερινό ηλιοστάσιο, το οποίο είναι στις 21 Ιουνίου, και την Ανατολή του αστερισμού του «Κυνός» που ανατέλλει την 25η Ιουλίου και έχει ως πιο λαμπρό αστέρι τον γνωστό Σείριο. Κατά τον Εύδοξο (404 – 335 πΧ), σπουδαίο αρχαίο Έλληνα μαθηματικό, οι ετησίες άνεμοι πνέουν από την 24η Ιουλίου έως και την 31η Αυγούστου. Αυτές οι δύο αναφορές αποτελούν ουσιαστικά και τις πρώτες καταγεγραμμένες παρατηρήσεις του φαινομένου, το οποίο στην πάροδο των αιώνων άλλαξε όνομα και πλέον στις μέρες μας περιγράφεται ως μελτέμι….
Γιατί τα λέμε όλα αυτά; Μα γιατί μετά το πέρασμα της ..Μέδουσας από χθες έχουμε τα μελτέμια και μάλιστα με έντονα φαινόμενα κάτι που φαίνεται στο γράφημα της ιστοσελίδας meteo.gr. Αξιοσημείωτο είναι ότι σήμερα έφτασε η ένταση του ανέμου στο Αιγαίο και δη στην περιοχή του Ρεθύμνου στα 9 μποφόρ (!!!) με 82 χιλιόμετρα την ταχύτητά του, ενώ στις Κυκλάδες ο Κάβο Ντόρος και πάλι έκανε τη διαφορά (στα 8,5 μποφόρ) ενώ και η Νάξος δεν πήγε πίσω με 8 γεμάτα μποφόρ… Και όπως σημειώνεται στο σχετικό σχόλιο «Σχεδόν θυελλώδεις βόρειοι άνμεοι πνέουν την Τρίτη 18/07 και την Τετάρτη 19/07. Ο παρακάτω πίνακας δίνει τις μέγιστες ριπές ανέμου που έχουν καταγράψει οι σταθμοί μας μέχρι το πρωί της Τετάρτης. Εκτιμάται ότι οι τιμές αυτές θα ανέβουν κατά τη διάρκεια της ημέρας».
