Τρίτη, 15 Ιουλίου, 2025
ΑρχικήΠεριβάλλονΕλλάδα: Πλαστική σακούλα, η αρχή του ...τέλους και απολογισμός ενός έτους δράσης

Ελλάδα: Πλαστική σακούλα, η αρχή του …τέλους και απολογισμός ενός έτους δράσης

|

Απολογισμός ενός χρόνου επιβολής ανταποδοτικού περιβαλλοντικού τέλους για την πλαστική σακούλα- Τα θετικά της χρονιάς που έφυγε, τι μπορεί να γίνει το 2019 – Αναλυτικός πίνακας 

Ένα χρόνο μετά την επιβολή του ανταποδοτικού περιβαλλοντικού τέλους των 0,04€/τεμάχιο στην λεπτή πλαστική σακούλα με πάχος 15-50μm, η Οικολογική Εταιρεία Ανακύκλωσης, το Δίκτυο ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS, η Greenpeace και το WWF Ελλάς προχώρησαν σε έναν αναλυτικό απολογισμό, σημειώνοντας τις θετικές εξελίξεις, αλλά και τα κενά που υπάρχουν ακόμα, εις βάρος τόσο των καταναλωτών, όσο και του περιβάλλοντος. 

Ειδικότερα, εκτιμάται ότι η χρήση της σε όλη την Ελλάδα έχει μειωθεί σε τεμάχια κατά περίπου 54% και σε ποσότητα πλαστικού κατά περίπου 42%. Η εκτιμώμενη μείωση είναι μία πολύ θετική εξέλιξη για το 2018. Αναμένονται τα επίσημα στοιχεία του ειδικού μητρώου του Ελληνικού Οργανισμού Ανακύκλωσης – ΕΟΑΝ (Εθνικό Μητρώο Παραγωγών) με τις δηλώσεις παραγωγής και κατανάλωσης συνολικά της πλαστικής σακούλας στη χώρα μας για να καταλήξουμε στο ακριβές ποσοστό μείωσης για το 2018.

Όμως, τα θετικά τελειώνουν εδώ, διότι:

Μπορούσαμε καλύτερα το 2018: Η εκτιμώμενη μείωση θα μπορούσε να ήταν ακόμη μεγαλύτερη εάν: α) δεν είχαν εξαιρεθεί από το ανταποδοτικό τέλος τα περίπτερα και οι υπαίθριες αγορές, β) εάν είχε υλοποιηθεί σε όλο το 2018 ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα ενημέρωσης, ευαισθητοποίησης, και γ) εάν άρχιζε από τις αρχές του 2018 η διανομή δωρεάν τσαντών και μέσων πολλών χρήσεων στους πολίτες (σύμφωνα με προτάσεις του LIFE DEBAG ).

Δεν υπάρχει πλήρης ανταποδοτικότητα του περιβαλλοντικού τέλους: Ενώ, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, το χρηματικό ποσό που θα συλλεγόταν από τους πολίτες μέσω του ανταποδοτικού περιβαλλοντικού τέλους θα επέστρεφε ολόκληρο στον πολίτη, με δωρεάν διανομή τσαντών πολλαπλών χρήσεων και με διάφορες άλλες δράσεις, στην πραγματικότητα πάνω από το 35% του ανταποδοτικού τέλους δεν θα επιστραφεί τελικά, λόγω παρακράτησης ΦΠΑ και επιπλέον 20% κρατήσεων από το Υπουργείο Οικονομικών (με βάση το νόμο 4270/2014).

Ποια ανταποδοτικότητα και πότε θα έρθει: Το ΥΠΕΝ και ο ΕΟΑΝ επιμένουν η ανταποδοτικότητα να αφορά μόνο τσάντες και καρότσια προς τους πολίτες. Οι οικολογικές οργανώσεις εκτιμούν ότι ανταποδοτικότητα σημαίνει κυρίως δράσεις ενημέρωσης – ευαισθητοποίησης με πολλαπλές συμμαχίες με κοινωνικούς φορείς. Εκτιμάται ότι οι πολίτες θα αρχίσουν να βλέπουν πρακτικά το ανταποδοτικό τέλος του 2018 προς το τέλος του 2019, εξαιτίας των γραφειοκρατικών επιλογών διαχείρισής του και η αποτελεσματικότητά του θα είναι σαφώς μειωμένη.

Η κοινωνία καλύπτει το κενό της ανταποδοτικότητας, δεδομένου ότι οι πολίτες, σε πολύ μεγάλο βαθμό, έχουν ήδη προμηθευτεί από μόνοι τους επαναχρησιμοποιούμενες τσάντες και άλλα μέσα μεταφοράς για τα ψώνια τους. Ωστόσο, αυτό δεν αποτελεί λύση, ιδιαίτερα αφού μια πολύ μεγάλη μερίδα πολιτών επιλέγει ακόμα πλαστικές σακούλες / δεν είναι εξοικειωμένη ακόμα με τις επαναχρησιμοποιούμενες τσάντες.

Οι καταναλωτές στρέφονται στις υπάρχουσες ακόμη δωρεάν επιλογές: Αυξήθηκε η χρήση της πολύ λεπτής πλαστικής σακούλας με πάχος μικρότερο από 15 μm (για συσκευασία νωπών φρούτων και λαχανικών), που δεν υπόκειται σε ανταποδοτικό περιβαλλοντικό τέλος και η οποία άρχισε να χρησιμοποιείται πλέον και ως σακούλα μεταφοράς. Επίσης, λόγω της εξαίρεσης των υπαίθριων αγορών και περιπτέρων από το ανταποδοτικό τέλος, η κατανάλωση πλαστικής σακούλας δεν έχει μειωθεί σημαντικά στα σημεία αυτά.

Υπάρχουν πολλές ενδείξεις για μη εφαρμογή της νομοθεσίας για την πλαστική σακούλα: Από όλο και περισσότερους πολίτες διαπιστώνεται ότι, σε πολλές κατηγορίες καταστημάτων, το ανταποδοτικό τέλος της πλαστικής σακούλας δεν αναγράφεται ακόμα στην απόδειξη και δεν εισπράττεται σε μεγάλο βαθμό.

Πρακτικά δε θα εισπραχθεί ανταποδοτικό περιβαλλοντικό τέλος το 2019: Στο λιανεμπόριο υπάρχει προσφορά για πλαστικές σακούλες πάχους άνω των 50μm, (συγκεκριμένα των 52μm) που δεν έχουν υποχρέωση για ανταποδοτικό τέλος, χρεώνονται κυρίως από 0,04€-0,07€ και είναι λίγο μεγαλύτερες και ανθεκτικότερες από τις κλασσικές λεπτές πλαστικές σακούλες μεταφοράς με πάχος 16-20 μm που έχουν την υποχρέωση του ανταποδοτικού περιβαλλοντικού τέλους. 

Άρα, από 1/1/2019, που το ανταποδοτικό τέλος της κλασσικής πλαστικής σακούλας ανέβηκε στα 0,09€/τεμάχιο, εκτιμάται ότι οι καταναλωτές θα επιλέγουν φυσικά τις μεγαλύτερες και ανθεκτικότερες πλαστικές σακούλες των 52μm, που κοστίζουν και λιγότερο και άρα το ανταποδοτικό τέλος του 2019 σχεδόν θα μηδενιστεί.

Το λιανεμπόριο «αντιστέκεται» νόμιμα: Ήδη, από ελέγχους του ΕΟΑΝ στο λιανεμπόριο, διαπιστώθηκαν παραβάσεις και αποκλίσεις από τη νομοθεσία, καθώς και περιπτώσεις, όπου οι καταναλωτές δεν ενημερώνονται σωστά στα ταμεία για τις επιλογές που έχουν. Συχνά, το λιανεμπόριο προβάλλει στα ταμεία πρώτα την επιλογή της πλαστικής σακούλας πάχους 52μm ως «επαναχρησιμοποιήσιμης» τσάντας και μετά την επιλογή της κλασσικής λεπτής πλαστικής σακούλας, η οποία περιέχει και το ανταποδοτικό τέλος. Υπάρχει σοβαρό κενό στις προδιαγραφές των διατιθέμενων επαναχρησιμοποιήσιμων τσαντών, που θα πρέπει άμεσα να καλυφθεί από τα αρμόδια Υπουργεία για να σταματήσει πιθανή παραπληροφόρηση των καταναλωτών.

Εάν δεν αλλάξουν τα παραπάνω δεδομένα, εκτιμάται για το 2019 ότι:

Θα είναι αμφίβολη η επίτευξη του στόχου: Tο 2019, εάν η συνολική μείωση σε όλη τη χώρα των τεμαχίων πλαστικής σακούλας φθάσει ακόμη και το 65-70%, δε φαίνεται ότι θα επιτευχθεί ο ευρωπαϊκός ετήσιος στόχος των 90 τεμαχίων ανά κάτοικο, αφού η κατά κεφαλή χρήση θα κυμαίνεται από 120-175 τεμ./κάτοικο/έτος ανάλογα με τις εκτιμήσεις (βλέπε εκτιμήσεις πίνακα).

Είναι πολύ πιθανή η αύξηση της ποσότητας πλαστικού στις πλαστικές σακούλες: Το 2019 η κατά κεφαλή κατανάλωση της ποσότητας πλαστικού στις πλαστικές σακούλες μπορεί να αυξηθεί από 8-26% σε σχέση ακόμη και με το 2017, αφού οι λιγότερες πλαστικές σακούλες θα είναι πολύ βαρύτερες (βλέπε εκτιμήσεις πίνακα).

Θα υπάρξει αρνητικό παγκόσμιο ρεκόρ: Το 2019 θα ελαχιστοποιηθεί το ανταποδοτικό τέλος που εισπράττεται, χωρίς να ελαχιστοποιηθεί ανάλογα η χρήση πλαστικής σακούλας, και μάλιστα η ποσότητα πλαστικού για την χρήση πλαστικής σακούλας μπορεί να αυξηθεί και να υπερβεί και τα επίπεδα του 2017 προ της επιβολής του ανταποδοτικού τέλους! Αυτό μπορεί να αποτελέσει άλλη μία παγκόσμια πρωτοτυπία της χώρας μας (βλέπε εκτιμήσεις πίνακα).

Όλες οι ποσοτικές εκτιμήσεις για τα έτη 2017 – 2019 παρουσιάζονται αναλυτικά στον παρακάτω πίνακα. Για να αποτραπεί αυτή η πολύ αρνητική εξέλιξη προτείνονται άμεσα να ληφθούν τα εξής μέτρα:

-Να αρθεί η εξαίρεση επιβολής του ανταποδοτικού τέλους στις υπαίθριες αγορές και τα περίπτερα.

-Να επιβληθεί το ανταποδοτικό τέλος και στις πλαστικές σακούλες με πάχος 50μm έως 70μm.

-Να προσδιορισθούν από τις αρμόδιες αρχές οι προδιαγραφές των επαναχρησιμοποιήσιμων σακουλών. 

-Το ανταποδοτικό τέλος του 2018 να διατεθεί, κυρίως, σε εκστρατείες ενημέρωσης – ευαισθητοποίησης των πολιτών και πολύ λιγότερο σε επιπλέον διανομή τσαντών μεταφοράς πολλών χρήσεων.

-Μέχρι το τέλος του 2019 να ξεκινήσει η δημόσια συζήτηση για το χρονοδιάγραμμα απαγόρευσης της χρήσης πλαστικής σακούλας.


Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από τις σελίδες του Naxos Press - τώρα και στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ
Τελευταία νέα
Δημοφιλή

Νάξος: Ο Κώστας Μακεδόνας έρχεται (16/07) για μια βραδιά γεμάτη μουσική και συναίσθημα

Ο αγαπημένος ερμηνευτής έρχεται την Τετάρτη 16 Ιουλίου για μια μοναδική συναυλία στον Μουσικό Περίβολο, με τη συμμετοχή της Χριστιάνας Γαλιάτσου

«ΜΗΛΩΣΙΑ 2025» στο Φιλώτι: Αθλητισμός, μνήμη και πολιτισμός (πλήρες πρόγραμμα)

Το Φιλώτι τιμά πρόσωπα και παραδόσεις μέσα από δυναμικές διοργανώσεις του Συλλόγου «ΖΕΥΣ» – Ένα πλήρες καλοκαιρινό πρόγραμμα για όλους

Πάρος: Ώρα μηδέν για τη νέα δομή υγείας, δύο εκτάσεις στο τραπέζι, αποφασίζει το Υπουργείο

Ομόθυμη η απαίτηση της τοπικής κοινωνίας για σύγχρονες υγειονομικές υποδομές – Το κάλεσμα του Δήμου Πάρου για τεχνική και νομική αξιολόγηση από τις αρμόδιες αρχές

Με λαμπρότητα και πλήθος πιστών ο εορτασμός του Αγίου Νικοδήμου στη Νάξο

Αρχιερείς, τοπικές αρχές και ευλαβείς προσκυνητές τίμησαν τον Άγιο Νικόδημο στην πατρίδα του, με επίκεντρο τον Ιερό Ναό στην πόλη της Νάξου

Τήνος – Μελωδίες και μήνυμα ζωής στην Τήνο: Αφιέρωμα στη Βίκυ Μοσχολιού από τη Χορωδία του Συλλόγου Γυναικών

Μια βραδιά γεμάτη συγκίνηση, μουσική και ανθρωπιά, με παράλληλη δράση στήριξης της Τράπεζας Εθελοντών Δοτών Μυελού των Οστών από τον Σύλλογο Γυναικών Τήνου

Νικοδήμεια 2025: Λαμπρός Εσπερινός και Ιερά Αγρυπνία σε Χώρα Νάξου και Γλινάδο

Με πάνδημη συμμετοχή, λαμπρές παρουσίες Ιεραρχών και την υποδοχή Ιερού Λειψάνου της Οσίας Γαβριηλίας εορτάστηκε ο Αγιορείτης Άγιος σε Χώρα και Γλινάδο

Σίριους – Μιάλμπι: Κλείνει τον πρώτο γύρο με… διπλασιασμό!

Σίριους – Μιάλμπι: Όλα δείχνουν... διπλό! Η φορμαρισμένη Μιάλμπι στοχεύει κορυφή στην Allsvenskan με νίκη στην Ουψάλα. Ανάλυση, στατιστικά και στοίχημα.

Ποντάροντας πέρα από την παραλία: Γιατί οι νησιώτες επιλέγουν το Hexabet από το σπίτι

Ποντάροντας Πέρα από την Παραλία: Γιατί οι Νησιώτες Επιλέγουν το Hexabet από το Σπίτι

Νάξος – Γλινάδο: Παρουσία του Μητροπολίτη Παροναξίας, η λειτουργία στον Αγιο Νικόδημο

Ο Σεβ. Μητροπολίτης Καλλίνικος χοροστάτησε στον Όρθρο και προεξήρχε της Θείας Λειτουργίας στον Ιερό Ναό Αγίου Νικοδήμου στο Γλινάδο Νάξου, τιμώντας την παραμονή της εορτής του Αγίου.

Νάξος – Πολιτιστικός Σύλλογος “Κούρος, ο Ελληνας”: Το “ευχαριστώ” και … η υπόσχεση για συνεχή μάχη

Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Μελάνων «Κούρος ο Έλληνας» ευχαριστεί τον Δήμο Νάξου για την ιστορική του στάση και καλεί σε συνέχεια του αγώνα για την παραμονή των μνημείων στο Φλεριό

Νάξος – Κατερίνα Καινούργιου: Ρομαντικό ηλιοβασίλεμα και η ξακουστή πατάτα στο τραπέζι της

Η παρουσιάστρια περνά τις διακοπές της στο νησί των Κυκλάδων με τον Παναγιώτη Κουτσουμπή, απολαμβάνοντας τα τοπικά εδέσματα, τη γαλήνη του τοπίου και τις συγκινήσεις μετά το φινάλε της σεζόν.

Απίστευτο: Πήδηξε από τον καταπέλτη του “Champion Jet 3” στην Πάρο

ναστάτωση στο λιμάνι της Παροικιάς όταν 24χρονος ημεδαπός πήδηξε από τον καταπέλτη πλοίου κατά τον απόπλου – Παρενέβη το Λιμενικό, χωρίς να υπάρξει τραυματισμός

Αποκαλύφθηκε σκάνδαλο 40 εκατ. ευρώ στο μεταφορικό ισοδύναμο, έγκαιρη παρέμβαση Παππά έσωσε το Δημόσιο

Χάρη σε διοικητικούς ελέγχους και αποφασιστικές κινήσεις, απετράπη καταβολή δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ σε ύποπτες αιτήσεις επιχειρήσεων – Η συντριπτική πλειονότητα από την Κρήτη

Σέριφος: 87χρονη ανασύρθηκε χωρίς τις αισθήσεις της από την παραλία Συκαμιά

Η άτυχη γυναίκα διακομίστηκε στο Πολυδύναμο Ιατρείο του νησιού, όπου διαπιστώθηκε ο θάνατός της – Προανάκριση από το Λιμεναρχείο

Εκρηκτική αύξηση επιβατών στο λιμάνι Νάξου τον Ιούνιο (πίνακας)

Οι αριθμοί αυξάνονται, οι υποδομές όμως όχι. Η Νάξος «ασφυκτιά» και χρειάζεται λύση τώρα.

Νάξος: Πέντε «κρυμμένες» παραλίες για ήσυχες (!!!) αποδράσεις

Από τον εξωτικό Πάνορμο μέχρι τη μυστική Χαβάη, ανακαλύψτε πέντε μοναδικές ακτές της Νάξου που προσφέρουν αυθεντική νησιωτική εμπειρία, μακριά από την πολυκοσμία.

Νάξος – Σύλλογος Αποφοίτων Γυμνασίου: Αντίο στον Στέλιο Ζαφειρόπουλο, ένα δάσκαλο με ψυχή και φως

Ο Σύλλογος Αποφοίτων Γυμνασίου Νάξου αποχαιρετά με συγκίνηση τον αγαπημένο εκπαιδευτικό και επιστήμονα, που άφησε ανεξίτηλο αποτύπωμα στη μαθητική και τοπική κοινότητα.

Στασιμότητα στην επιβατική και οχηματική κίνηση στο λιμάνι Νάξου το πρώτο εξάμηνο του 2025

Οριακή πτώση στους επισκέπτες και τα οχήματα φέτος, με έντονη πτώση τον χειμώνα αλλά θετικά σημάδια από την άνοιξη και μετά (πίνακας)

Νάξος – Ορφέας Παπαδόπουλος: Από την υποκριτική στο τατουάζ και… στην Παναγία των Παρισίων (video)

Ο γνωστός ηθοποιός και tattoo artist μιλά αποκλειστικά στο Naxospress για την τέχνη, τη ζωή του στη Νάξο, τα παράξενα τατουάζ και τη νέα του θεατρική πρόκληση

Γιώργος Πρίντεζης στην Ηρακλειά: Ο θρύλος του μπάσκετ δείπνησε στο εμβληματικό “Αράκλεια”

Μετά το AegeanBall Festival, ο Πρίντεζης χαλάρωσε στις Μικρές Κυκλάδες, απολαμβάνοντας τις γεύσεις του Γιάννη Γαβαλά σε ένα από τα κορυφαία εστιατόρια του Αιγαίου.