Κυριακή, 27 Ιουλίου, 2025
ΑρχικήΠεριβάλλονΕλλάδα: 126 φυτά και ζώα αποτελούν απειλή για τη φύση

Ελλάδα: 126 φυτά και ζώα αποτελούν απειλή για τη φύση

|

Αυτοί είναι οι  «εισβολείς» της ελληνικής φύσης: 32 φυτά, 14 ασπόνδυλα, 12 πτηνά, 8 θηλαστικά, 5 ερπετά και 3 αμφίβια.

Οι περισσότεροι γνωρίζουν τον λαγοκέφαλο και το λεοντόψαρο, δύο ψάρια «εισβολείς» τα οποία έγιναν γνωστά τα τελευταία χρόνια μέσα από εκστρατείες περιβαλλοντικών οργανώσεων. Ωστόσο τα ξενικά, εισβλητικά είδη στη χώρα μας είναι πολύ περισσότερα και ορισμένα από αυτά έχουν σοβαρές επιπτώσεις στο οικοσύστημα, καθώς «επικρατούν» έναντι των υπολοίπων. Το Πανεπιστήμιο Αθηνών και το ΕΛΚΕΘΕ ολοκλήρωσαν πρόσφατα τον πρώτο κατάλογο των ειδών αυτών στην Ελλάδα, που περιλαμβάνει 126 είδη φυτών και ζώων, και ο οποίος τώρα θα πρέπει να εγκριθεί από την πολιτεία.

Τα ξενικά, εισβλητικά είδη έχουν αναγνωριστεί στην Ε.Ε. ως μια από τις πέντε βασικές απειλές για τη βιοποικιλότητα και η κοινοτική νομοθεσία επιβάλλει ήδη από το 2014 από τα κράτη-μέλη να τα καταγράψουν και να λάβουν συγκεκριμένα μέτρα για την αντιμετώπιση της εξάπλωσής τους. Η Ελλάδα, ως είθισται σε θέματα περιβάλλοντος, ήρθε με μεγάλη καθυστέρηση στα τέλη του 2021 να ορίσει ποια θα είναι η αρμόδια αρχή στη χώρα μας (το υπουργείο Περιβάλλοντος), ποιες θα είναι οι αρμοδιότητές της καθώς και οι υποχρεώσεις των υπόλοιπων συναρμόδιων υπηρεσιών. Τον Φεβρουάριο του 2022 η Ελλάδα –μαζί με άλλες 14 χώρες– έλαβε αιτιολογημένη γνώμη από την Επιτροπή, καθώς δεν είχε θεσπίσει και εφαρμόσει σχέδιο δράσης, ούτε είχε δημιουργήσει σύστημα επιτήρησης (όφειλε να το είχε πράξει έως τον Ιανουάριο του 2018).

Εθνικός κατάλογος
Το πρώτο βήμα για τη θέσπιση μέτρων είναι η κατάρτιση του «εθνικού καταλόγου» των ειδών εισβολέων. Το υπουργείο Περιβάλλοντος ανέθεσε το έργο πριν από ενάμισι έτος σε ερευνητική ομάδα του τμήματος Βιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, η οποία συμπληρώθηκε με επιστήμονες από το ΕΛΚΕΘΕ για τα θαλάσσια είδη και τα είδη στα εσωτερικά ύδατα. Στα μέσα του καλοκαιριού η επιστημονική ομάδα ολοκλήρωσε το έργο της και παρέδωσε τον «εθνικό κατάλογο» στο υπουργείο Περιβάλλοντος. Το υπουργείο, με τη σειρά του, σύστησε μια επιτροπή με εκπροσώπους διαφόρων φορέων, η οποία θα ελέγξει τον κατάλογο ώστε να εγκριθεί από το υπουργείο και να αποσταλεί στις κοινοτικές αρχές.

Επιστημονική υπεύθυνη στο έργο ήταν η Μαργαρίτα Αριανούτσου-Φαραγγιτάκη, καθηγήτρια Οικολογίας και Χερσαίων Οικοσυστημάτων στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Οπως εξηγεί, ο προτεινόμενος κατάλογος περιλαμβάνει 126 είδη, από τα οποία 74 είναι χερσαία, 30 εσωτερικών υδάτων (λιμνών και ποταμών) και 22 θαλάσσια. Στα χερσαία είδη, τα 32 είναι φυτά, 14 χερσαία ασπόνδυλα, 12 πτηνά, 8 θηλαστικά, 5 ερπετά και 3 αμφίβια. Στα 30 είδη των εσωτερικών υδάτων, τα 14 είναι ψάρια και τα 16 ασπόνδυλα. Στα θαλασσινά είδη κυριαρχούν τα ασπόνδυλα με 9 είδη, ακολουθούν τα ψάρια με 8 είδη και τέλος τα φυτά με 5 είδη.

Βαθμός επικινδυνότητας
Η επιστημονική ομάδα κατέταξε τα είδη σε κατηγορίες, ανάλογα με τον βαθμό επικινδυνότητάς τους. «Συνολικά, από τα 126 είδη το 63% αξιολογήθηκε ως υψηλής επικινδυνότητας και το 34% ως μέσης», αναφέρει η κ. Αριανούτσου-Φαραγγιτάκη. «Χαρακτηριστικά, 15 φυτικά είδη αξιολογήθηκαν ως υψηλής επικινδυνότητας, με ενδεικτικά παραδείγματα τη βρωμοκαρυδιά (ή αείλανθος) που εισήχθη από την Κίνα ως καλλωπιστικό, χρησιμοποιήθηκε στον Εθνικό Κήπο και έκτοτε έχει ξεφύγει και βρίσκεται κυριολεκτικά παντού, και την ψευδακακία, η οποία χρησιμοποιείται ευρύτατα –αλλά λανθασμένα– σε αναδασώσεις. Ενα άλλο παράδειγμα είναι το αμερικανικό μινκ (θηλαστικό), που έχει ήδη σημαντικές επιπτώσεις στη βιοποικιλότητα».

Η επιστημονική ομάδα διατύπωσε και προτάσεις διαχειριστικών μέτρων για τα είδη αυτά, οι οποίες διαβαθμίζονται από απαγόρευση εισόδου και εμπορίας έως απαγόρευση χρήσης στη δασοπονία. «Σε κάποιες περιπτώσεις, όπως λ.χ. για κάποια υδρόβια φυτά που είναι πιθανό να περάσουν στη χώρα μας μέσω των διασυνοριακών ποταμών, μπορούμε με τα κατάλληλα μέτρα να ελέγξουμε την είσοδο και να εμποδίσουμε την εγκατάσταση και εξάπλωσή τους στη χώρα. Σε άλλες περιπτώσεις, η εξάπλωση των ξενικών ειδών είναι τέτοια που είναι εξαιρετικά δύσκολο πια να επέμβεις, όπως στην περίπτωση των θαλασσίων ειδών».

Η ενημέρωση των πολιτών είναι μέρος της λύσης
Σχέδιο δράσης για τη βελτίωση της γνώσης του κοινού και της επικοινωνίας ειδικών επιστημόνων και δημοσίων λειτουργών για τα είδη «εισβολείς» διαμόρφωσε ο Οργανισμός Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής (ΟΦΥΠΕΚΑ). Ο οργανισμός συμμετέχει στο κοινοτικό πρόγραμμα INVALIS (χρηματοδοτούμενο από το ευρωπαϊκό πρόγραμμα Interreg) μαζί με άλλες έξι χώρες, το οποίο ολοκληρώνεται τον Μάιο του 2023.

Στόχος του προγράμματος είναι η ενδυνάμωση των πολιτικών γύρω από την αντιμετώπιση των εισβλητικών ειδών. «Το πρόγραμμα κινήθηκε σε τρεις άξονες: την εκπαίδευση των μαθητών και γενικά την ενημέρωση του κοινού, τη δημιουργία μιας διατομεακής και διεπιστημονικής ομάδας (στην οποία θα συμμετέχουν από ερευνητές έως δημόσιοι λειτουργοί) και τη δημιουργία ενός web portal, στο οποίο θα μπορούν οι ειδικοί να ανταλλάσσουν απόψεις για τα ξενικά είδη», αναφέρει η συντονίστρια του προγράμματος, Δήμητρα Πέτζα. «Στη χώρα μας υπάρχει ακόμη μεγάλο έλλειμμα ενημέρωσης για τα είδη αυτά, όχι μόνο στο κοινό, αλλά και σε ομάδες ανθρώπων που είναι σχετικές με το αντικείμενο, λ.χ. στη δημόσια διοίκηση. Οι συναντήσεις μας με δημόσιους λειτουργούς και ειδικούς επιστήμονες, ερευνητές και ακαδημαϊκούς ασχολήθηκαν με τις διαστάσεις του προβλήματος στο περιβάλλον, στην υγεία και στην οικονομία».

Η βελτίωση της επιστημονικής γνώσης των δημοσίων λειτουργών είναι κρίσιμη για τη λήψη και εφαρμογή των μέτρων που απαιτούνται. «Σημαντικό είναι όμως να ενημερωθεί και ο κόσμος, ώστε να αποτελέσει κομμάτι της λύσης. Για παράδειγμα, πολλοί γνωρίζουν ότι το λεοντόψαρο είναι «εισβολέας», δεν γνωρίζουν ωστόσο ότι είναι βρώσιμο και νοστιμότατο. Αν ο κόσμος αρχίσει να το προτιμά στις αγορές του, τότε οι ψαράδες θα προσαρμόσουν τα αλιευτικά εργαλεία τους για να στοχεύσουν σε αυτό το είδος». 

Με πληροφορίες από την εφημερίδα “Καθημερινή” 


Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από τις σελίδες του Naxos Press - τώρα και στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ
Τελευταία νέα
Δημοφιλή

Κίμωλος: Όταν η Παράδοση Γίνεται Βίωμα, έκθεση για την Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά στο «Espera Suites»

Μια ζωντανή εμπειρία ιστορίας και μνήμης, φτιαγμένη από ανθρώπους, μνήμες και ψίχουλα παράδοσης που φωτίζουν το μέλλον του νησιού

Αμοργός: Ένταση και επεισόδια στο πανηγύρι της ψημένης ρακής μετά από πολιτικό σύνθημα

Απρόσμενη τροπή πήρε το παραδοσιακό γλέντι στα Κατάπολα, όταν συνθήματα υπέρ της Παλαιστίνης προκάλεσαν αντιδράσεις, λογομαχίες και τελικά, διακοπή της γιορτής.

Μητρόπολη Παροναξίας: Με ευλάβεια και κατάνυξη ο Εσπερινός της Αγίας Παρασκευής στο Καστράκι Νάξου

Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Παροναξίας κ. Καλλίνικος χοροστάτησε στον εσπερινό της Αγίας Παρασκευής στο Καστράκι, μεταφέροντας μήνυμα πίστης, ελπίδας και ενότητας στους πιστούς της Νάξου.

Ιστορική νίκη για τους ναυτικούς στα ιδιωτικά σκάφη, μειώνεται η φορολογία μετά από παρέμβαση του Γ. Βάλλη

Ο πρόεδρος της Π.Ε.Π.Ι.Ε.Θ. ανοίγει νέο κεφάλαιο για το yachting στην Ελλάδα: Δίκαιη φορολόγηση, προστασία εγκύων ναυτικών και ριζικές θεσμικές μεταρρυθμίσεις σε ασφάλεια και επαγγελματικά δικαιώματα

Μηλώσια 2025 – Στίβος: Με συγκίνηση και μεγάλη συμμετοχή η Νάξος τίμησε τον Ιουλιανό Βλασέρο

Ο ΑΜΣ Φιλωτίου διοργάνωσε τους αγώνες στίβου “Μηλώσια” στη μνήμη του Ιουλιανού Βλασέρου, ενώ η συγκινητική συμμετοχή της οικογένειάς του και η στήριξη της τοπικής κοινωνίας ανέδειξαν ξανά τη δύναμη της μνήμης και του αθλητισμού.

Kalami Festival: Μουσική απόψε κάτω από τα αστέρια της Νάξου με Aggelina, Usurum & Σκιαδαρέσσες

Η παραλία της Μικρής Βίγλας υποδέχεται για πρώτη φορά το Kalami Festival σήμερα (27 Ιουλίου) με τρεις καλλιτεχνικές παρουσίες και μια βραδιά γεμάτη ψυχή, αφήγηση και ρυθμό.

Ολονύχτια μάχη με τις φλόγες σε Κύθηρα και Μεσσηνία. ενδείξεις βελτίωσης αλλά ο κίνδυνος παραμένει

Από Εύβοια και Κύθηρα μέχρι Χανιά και Μεσσηνία, οι πυροσβέστες συνεχίζουν με αυταπάρνηση – Νέες αναζωπυρώσεις, ενεργά μέτωπα και προειδοποίηση για κρίσιμη Κυριακή

Καίγεται η Προύσα: Η Τουρκία μετρά πληγές από πύρινη λαίλαπα στη βορειοδυτική επαρχία

Ανεξέλεγκτη πυρκαγιά κατακαίει δασικές εκτάσεις και απειλεί οικισμούς στην επαρχία Προύσα – Εκκενώσεις, αποκλεισμοί δρόμων και δραματικές εικόνες καταστροφής

ΠΕΔ Νοτίου Αιγαίου: Παρέμβαση Λιανού για δίκαιη κατανομή πόρων

Ο Δήμαρχος Νάξου & Μικρών Κυκλάδων ζητά αλλαγή πλαισίου ώστε τα Δημοτικά Λιμενικά Ταμεία να έχουν έσοδα για ανταποδοτικά έργα – Νέες ισορροπίες στους νησιωτικούς δήμους

Νάξος – Μουτσούνα: Η μικρή Διονυσία και το γλαράκι της ελπίδας

Από τη Μουτσούνα ως τη Χώρα, ένα κορίτσι με καρδιά μεγαλύτερη απ’ την ηλικία του δείχνει τι σημαίνει αγάπη για τη ζωή και τους αθόρυβους ήρωες της φύσης

“Μαχαιριά” στο λιμάνι της Νάξου: Σοβαρό επεισόδιο βίας μεταξύ νεαρών εργαζομένων

Ένα μεσημέρι του Ιουλίου μετατράπηκε σε σκηνικό τρόμου για περαστικούς και ντόπιους, όταν διαπληκτισμός ανάμεσα σε δύο υπαλλήλους γραφείου ενοικίασης εξελίχθηκε σε αιματηρό περιστατικό.

Δικαστική δικαίωση για τους κατοίκους του Καλοξύλου, ακυρώθηκε η άδεια λειτουργίας του νέου τυροκομείου της ΕΑΣ Νάξου

Μετά από μακροχρόνιο δικαστικό αγώνα, το Τριμελές Διοικητικό Εφετείο Πειραιά ακύρωσε την άδεια λειτουργίας του υπό ανέγερση τυροκομείου, δικαιώνοντας πλήρως τους περιοίκους

Όταν το GPS σε οδηγεί… σε αδιέξοδο: Τουρίστας σφήνωσε όχημα σε σοκάκι της Νάξου

Αμερικανός οδηγός ακολούθησε πιστά τις οδηγίες πλοήγησης και κατέληξε… στα στενά της Φουντάνας – Η φωτογραφία που έγινε viral και η ανάγκη για καλύτερη καθοδήγηση στους τουρίστες

Δονούσα: Ο τραυματισμός κοπέλας από ομπρέλα (!!!) αποκαλύπτει μια τρύπα στο σύστημα

Μια γυναίκα τραυματίστηκε σοβαρά σε απομονωμένη παραλία της Δονούσας και σώθηκε χάρη στην αλληλεγγύη ντόπιων και τουριστών — αλλά η πολιτεία έλειπε. Και την επόμενη φορά;

Αλυκό Νάξου: Κατεδαφίζεται το φάντασμα του ξενοδοχείου – Σώζεται το κεδροδάσος

Υπεγράφη η σύμβαση κατεδάφισης των ερειπίων στο Αλυκό – Ένα διαχρονικό «τραύμα» για τη Νάξο οδεύει προς θεραπεία μετά από δεκαετίες αδράνειας

Κυκλάδες – Ανατροπή στο τουριστικό χάρτη: Νάξος και Πάρος ανεβαίνουν, Μύκονος και Σαντορίνη «κατεβαίνουν»

Το καλοκαίρι του 2025 φέρνει ανακατατάξεις στους δημοφιλείς νησιωτικούς προορισμούς – Η Νάξος και η Πάρος «λάμπουν» με αύξηση ζήτησης, ενώ Σαντορίνη και Μύκονος μετρούν απώλειες και ανησυχίες

Θλίψη στη Σχοινούσα: Το ύστατο χαίρε στη Ρίτα Μούρτζη από τον Σύλλογο Σχοινουσιωτών

Μια αγαπημένη παρουσία του νησιού έφυγε πρόωρα – Συγκινητικό μήνυμα αποχαιρετισμού και κάλεσμα για στήριξη στη μνήμη της

Νάξος – Τραγαία: Όταν η προσπάθεια γράφει ιστορία, Επιτυχίες για τους μαθητές του Γενικού Λυκείου (πίνακας)

Με δάκρυα συγκίνησης, χαμόγελα και βαθιά υπερηφάνεια, οι μαθητές του ΓΕΛ Τραγαίας πέτυχαν σπουδαίες εισαγωγές στις Πανελλαδικές 2025 — αποδεικνύοντας πως τα μεγάλα όνειρα ανθίζουν και στα μικρά σχολεία

Νάξος -“Ξόβορα 2025”: Μουσικά σεμινάρια, χορός και παράδοση στην καρδιά της Απειράνθου

Από 26 έως 31 Ιουλίου, η Απείρανθος φιλοξενεί για τέταρτη χρονιά τα Ξόβορα — με δασκάλους τον Γ. Ζευγόλη, Ν. Αγγελόπουλο, Δ. Παππούλη και Στ. Γανωτή — σε ένα πενθήμερο γεμάτο μουσική, χορό, παραμύθι και εξορμήσεις

Νάξος – «Τέλος στα πρόστιμα, Δήμαρχε – Πεζοδρόμηση τώρα»: Η κραυγή μίας πόλης που πνίγεται

Αδικημένοι επαγγελματίες κρεμούν πανό αγανάκτησης στην καρδιά της Νάξου και ζητούν κάτι απλό: Ίδιους όρους για όλους.