Ξεκίνησε το Εργαστήριο Ξερολιθιάς «Η Αμοργιανή Μαστοριά» που διοργανώνει το Μιτάτο της Αμοργού από τις 11 έως τις 15 Οκτωβρίου 2021 στην Αμοργό – Ποιο είναι το πρόγραμμα των δράσεων.
Οι εργασίες του εργαστηρίου Ξερολιθιάς με τίτλο “Η Αμοργιανή Μαστοριά” για την αποκατάστασή ξερολιθικών κατασκευών ξεκίνησαν νωρίς το πρωί της Δευτέρας 11 Οκτωβρίου με τρεις δασκάλους (από την Αμοργό) και μαθητές .
Μάλιστα, όπως διαβάζουμε μέσα από τη σελίδα “Το Μιτάτο της Αμοργού” …. είχαμε την τιμή για το ξεκίνημα του εργαστηρίου να μας μιλήσει η κα. Παγκρατίου για τη σπουδαιότητα των ξερολιθικών κατασκευών στα νησιά, καθώς και για τις βασικές αρχές της κατασκευής της. Ποιο είναι όμως το πρόγραμμα της δράσης και κυρίως ποιος είναι ο σκοπός του Εργαστηρίου;
Σκοπός του εργαστηρίου είναι η ανάδειξη της τέχνης της ξερολιθιάς μέσα από την εμπειρία των ντόπιων μαστόρων, η διδασκαλία της σε νεότερους επαγγελματίες (οικοδόμους, παραγωγούς κλπ) αλλά και η παρουσίασή της στο ευρύτερο κοινό, με έμφαση στους μαθητές και τη νεότερη γενιά εν γένει. Ο συνολικότερος στόχος της δράσης είναι η εξοικείωση του κοινού με τις ξερολιθικές κατασκευές και την πολυδιάστατη σημασία τους, καθώς και την ανάγνωση του ανθρωπογενούς νησιωτικού τοπίου, όπως έχει διαμορφωθεί από αυτές.
Η τέχνη της ξερολιθιάς, η κατασκευή δηλαδή με λίθους χωρίς κανένα συνδετικό υλικό (εν ξηρώ), έχει εγγραφεί στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς από το 2015, ενώ το 2018 εγγράφηκε και στον Αντιπροσωπευτικό Κατάλογο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ανθρωπότητας (UNESCO, 2003). Τα δύο αυτά ορόσημα υπογραμμίζουν τη σπουδαιότητα της τέχνης της ξερολιθιάς και τη διεθνή αναγνώρισή της ως πολιτισμικό στοιχείο που οφείλουμε να διατηρήσουμε και να αναδείξουμε.
Η Αμοργός αποτελεί ένα εξαιρετικό παράδειγμα νησιού των Κυκλάδων όπου η παράδοση και η τουριστική ανάπτυξη συνυπάρχουν αρμονικά. Πολλά στοιχεία της τοπικής παράδοσης επιβιώνουν ακόμα στο νησί και αποτελούν σημαντικό κομμάτι του τουριστικού προϊόντος. Εξέχουσα θέση κατέχει το δίκτυο μονοπατιών, με τον περιπατητικό τουρισμό να συμβάλλει σημαντικά στην οικονομία του νησιού. Σε αυτά τα πλαίσια, η προστασία και ανάδειξη του Αμοργιανού τοπίου, με το πλήθος μονοπατιών, αναβαθμίδων (χτιών), τοίχων, αγροτικών κτισμάτων, μύλων και πηγών, αποτελεί κύρια προτεραιότητα. Από την άλλη πλευρά, ο άνυδρος και βραχώδης χαρακτήρας του νησιού επέβαλε στο παρελθόν τη δημιουργία αναβαθμίδων για την επιβίωση των κατοίκων του.
Η εγκατάλειψη της πρακτικής αυτής έχει ήδη ορατά αποτελέσματα, με τη σταδιακή ερημοποίηση του τόπου, την αδυναμία συγκράτησης υδάτων και εδάφους αλλά και το κατά τόπους κλείσιμο των μονοπατιών. Συνδυάζοντας τις παραπάνω παραμέτρους, κρίνεται απαραίτητη η ευαισθητοποίηση των κατοίκων και των αρχών ως προς τη σημασία της διατήρησης και ανάδειξης της τέχνης της ξερολιθιάς, η αναγνώριση της αξίας των «πετράδων» και η συνέχιση της δραστηριότητάς τους.
Το Εργαστήριο Ξερολιθιάς «Η Αμοργιανή Μαστοριά» θα κινηθεί σε τρεις άξονες.
- Ο πρώτος άξονας θα αφορά στις εργασίες αποκατάστασης τμήματος αναλημματικών τοίχων εκατέρωθεν του σηματοδοτημένου μονοπατιού 4, σε κόμβο του έξω από το χωριό Στρούμπος στην περιοχή της Λαγκάδας.
- Ο δεύτερος άξονας θα πραγματοποιηθεί στο πεδίο και θα περιλαμβάνει το πρακτικό κομμάτι του Εργαστηρίου Ξερολιθιάς που θα διεξαχθεί από τις 11 έως τις 15 Οκτωβρίου 2021 και θα αφορά στις κυρίως εργασίες αποκατάστασης των ξερολιθικών κατασκευών στη θέση που αναφέρθηκε παραπάνω. Οι εργασίες θα καθοδηγούνται από τρεις ντόπιους μάστορες και θα υλοποιούνται με τη συνδρομή των μαθητευόμενων εργατών/συμμετεχόντων. Στις εργασίες θα παρευρεθούν και οι μαθητές της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης της Αμοργού, στα πλαίσια εκπαιδευτικής εκδρομής.
- Ο τρίτος άξονας θα περιλαμβάνει το θεωρητικό κομμάτι του Εργαστηρίου Ξερολιθιάς, με ομιλίες από προσκεκλημένους ομιλητές, ειδικούς στους τομείς της ξερολιθιάς, των παραδοσιακών τεχνών και των αναβαθμίδων. Οι ομιλίες θα πραγματοποιηθούν τις απογευματινές ώρες και θα είναι ανοιχτές στο κοινό. Παράλληλα, προβλέπεται η παρουσίασή τους και στο Γυμνάσιο-Λύκειο Αμοργού, κατά τη διάρκεια σχολικών ωρών.
Το Εργαστήριο Ξερολιθιάς «Η Αμοργιανή Μαστοριά» πραγματοποιείται με χορηγία του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, της Γενικής Γραμματείας Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής και της Blue Star Ferries, με την υποστήριξη του Cyclades Preservation Fund και τελεί υπό την αιγίδα του Δήμου Αμοργού.
Περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να βρείτε εδώ..