Πέμπτη, 10 Ιουλίου, 2025
ΑρχικήΠεριβάλλονΑιγαίο: Απροστάτευτοι οικότοποι ηλικίας 7.500 ετών ανάμεσα σε Αμοργό - Δονούσα;

Αιγαίο: Απροστάτευτοι οικότοποι ηλικίας 7.500 ετών ανάμεσα σε Αμοργό – Δονούσα;

|

«Σε αυτούς τους οικοτόπους υπολογίζεται πως ζουν 1.800 θαλάσσια είδη, μεταξύ αυτών και αρκετά πολύ εμπορικά είδη, όπως οι αστακοί και οι συναγρίδες», λέει στην «Κ» η θαλάσσια βιολόγος Αναστασία Μήλιου. Αξιοποιώντας το σκάφος τους «Aegean Explorer» και με σύγχρονο εξοπλισμό, οι ερευνητές του «Αρχιπελάγους» ξεκίνησαν την περιπέτεια της καταγραφής των κοραλλιγενών οικοτόπων.

Μια ζωή δεν φτάνει για να γνωρίσεις τις ομορφιές του κόσμου, τόσες γενιές πέρασαν από αυτό τον τόπο κι ακόμα δεν έχει πάψει να μας εκπλήσσει. Aρκούν όμως μερικές δεκαετίες εντατικής εκμετάλλευσης για να καταστραφεί η μοναδική όσο και άγνωστη ομορφιά. 

Oταν μιλάμε για κοράλλια, κανενός το μυαλό δεν πάει στο Αιγαίο. Κι όμως σε βάθη 70-250 μέτρων βρίσκονται οι πανέμορφοι κοραλλιγενείς (έτσι ονομάζονται στη Μεσόγειο και όχι κοραλλιογενείς) οικότοποι. «Η ομορφιά τους σου κόβει την ανάσα. Ακόμα και οι ειδικοί επιστήμονες εξέφρασαν την έκπληξή τους για την ύπαρξη αυτού του μοναδικού περιβάλλοντος», λέει στην «Καθημερινή» ο Θοδωρής Τσιμπίδης, διευθυντής του Ινστιτούτου Θαλάσσιας Προστασίας «Αρχιπέλαγος», που ξεκίνησε ένα πιλοτικό πρόγραμμα καταγραφής και προστασίας των κοραλλιγενών οικοτόπων.

Οι εικόνες που μετέφερε το τηλεκατευθυνόμενο βαθυσκάφος (ROV) από βάθη 90-98 μέτρων είναι μαγικές, τόσο που μοιάζουν επεξεργασμένες· κι όμως είναι απλώς αληθινές…

korallia-ilikias-7-500-eton-krymmena-sto-aigaio0

«Οι κοραλλιγενείς οικότοποι στη Μεσόγειο είναι αποικίες κοραλλιών, μαζί με ασβεστολιθικά ροδοφύκη, που οι ψαράδες ονομάζουν τραγάνες, και άλλα συστατικά. Δεν είναι μόνο η ομορφιά τους. Παίζουν πολύ ουσιαστικό ρόλο στην αναπαραγωγή των θαλάσσιων ειδών, έχουν πολύ υψηλότερη βιοποικιλότητα απ’ ό,τι άλλα σημεία. Από αυτές τις περιοχές εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό η ζωή στη θάλασσα και βεβαίως η αλιεία.

Σε αυτούς τους οικοτόπους υπολογίζεται πως ζουν 1.800 θαλάσσια είδη, μεταξύ αυτών και αρκετά πολύ εμπορικά είδη, όπως οι αστακοί και οι συναγρίδες», λέει στην «Κ» η θαλάσσια βιολόγος Αναστασία Μήλιου, διευθύντρια ερευνών στο «Αρχιπέλαγος». 

Αν στα βάθη μέχρι 50 μέτρα τα παραγωγικά οικοσυστήματα είναι κυρίως τα υποθαλάσσια λιβάδια (ιδιαίτερα σημαντικά είναι αυτά της Ποσειδωνίας), κατεβαίνοντας πιο βαθιά συναντάμε τις κοραλλιγενείς συνθέσεις. Οπως εξηγεί η κ. Μήλιου, στο Αιγαίο οι κοραλλιγενείς οικότοποι βρίσκονται σε μεγαλύτερα βάθη απ’ ό,τι στη δυτική Μεσόγειο, γιατί τα νερά του έχουν μεγαλύτερη διαύγεια, μεταφέροντας φως πιο βαθιά.

«Γι’ αυτόν τον λόγο οι αποικίες κοραλλιών του Αιγαίου, που ζουν στη μεσοφωτική θαλάσσια ζώνη, προστατεύονται περισσότερο από τις εναλλαγές θερμοκρασίας, αφού στα βάθη που υπάρχουν η θερμοκρασία μεταβάλλεται λίγο και πολύ αργά», σημειώνει η ερευνήτρια του «Αρχιπελάγους». 

Η ηλικία των κοραλλιγενών συνθέσεων στο Αιγαίο υπολογίζεται σε 7.500 χρόνια, ενώ η ανάπτυξή τους είναι εξαιρετικά αργή, δεν ξεπερνά το ένα χιλιοστό τον χρόνο. Μιλάμε για ομορφιά που δίνεται με το σταγονόμετρο και για καταστροφή που –εάν συμβεί– είναι ανεπανόρθωτη.

korallia-ilikias-7-500-eton-krymmena-sto-aigaio2

Οι κίνδυνοι

Και όμως αρκεί το πέρασμα ενός βαριού συρόμενου αλιευτικού εργαλείου από πάνω τους για να συντρίψει για πάντα τους οικοτόπους και μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα να καταστρέψει το έργο αιώνων της φύσης. Σοβαρή ζημιά μπορούν να προκαλέσουν και εγκαταλελειμμένα δίχτυα, ενώ σε συνολικό εκμηδενισμό οδηγούν οι εκρήξεις δυναμίτη, που δυστυχώς ακόμα χρησιμοποιούνται από ασυνείδητους.

«Οι κοραλλιγενείς οικότοποι επιβιώνουν μόνο από τύχη. Με βάση την ελληνική, την ευρωπαϊκή και τη διεθνή νομοθεσία αποτελούν προστατευόμενες περιοχές. Στην Ελλάδα αλλά και άλλες περιοχές της Μεσογείου κάτι τέτοιο όμως δεν ισχύει στην πράξη, γιατί πολύ απλά κανείς δεν ξέρει πού βρίσκονται αυτά τα ευάλωτα οικοσυστήματα. Δεν έχουν γίνει χαρτογράφηση και οριοθέτηση, έτσι ώστε να απαγορευτεί στις περιοχές αυτές η χρήση συρόμενων αλιευτικών εργαλείων και άλλων καταστροφικών πρακτικών», υπογραμμίζει η κ. Μήλιου.

Ηδη άλλα πεδία πλούσια σε βιοποικιλότητα, όπως οι υψηλές τραγάνες, έχουν λεηλατηθεί και καταστραφεί σε μεγάλο βαθμό από την εντατική αλιεία, εξαντλώντας βάναυσα τις πηγές πλούτου του σήμερα και του αύριο.

Πρόγραμμα πιλοτικής καταγραφής τους

«Στα βαθιά νερά της Μεσογείου και ιδίως στο Αιγαίο κρύβεται ένα μυστικό που κινδυνεύουμε να χάσουμε προτού καν μάθουμε ότι υπάρχει. Οι κοραλλιγενείς οικότοποι αποτελούν κάποια από τα πιο σύνθετα και πιο πλούσια θαλάσσια οικοσυστήματα της Μεσογείου. Παράλληλα όμως είναι ίσως και τα λιγότερο μελετημένα», σημειώνει το Ινστιτούτο «Αρχιπέλαγος». Σε συνεργασία με το Περιφερειακό Κέντρο Δράσης των Ηνωμένων Εθνών για τη Μεσόγειο (UNEP/MAP SPA/RAC) και με το τμήμα Βιολογίας του Πανεπιστημίου του  Εσεξ της Αγγλίας, καθώς και με τη στήριξη του γαλλικού φορέα Pure Ocean, το «Αρχιπέλαγος» προχωρά στη δράση «Προστατεύοντας τα κοραλλιογενή του Αιγαίου» (Protecting Aegean Coralligene).

Αξιοποιώντας το σκάφος του Ινστιτούτου «Aegean Explorer» και με σύγχρονο αλλά προσιτό εξοπλισμό, οι ερευνητές του «Αρχιπελάγους» ξεκίνησαν την περιπέτεια της καταγραφής των κοραλλιγενών οικοτόπων, στοχεύοντας να αναπτύξουν μία νέα μεθοδολογία σχετικά χαμηλού κόστους αλλά υψηλής επιστημονικής αξιοπιστίας, με σύγχρονα ερευνητικά εργαλεία (ROV, multibeam sonar, biomass scanner, CTD).

«Στόχος μας είναι να μπορεί να εφαρμόζεται από μικρά ερευνητικά σκάφη ανά τη Μεσόγειο, συμβάλλοντας στην πιο αποτελεσματική έρευνα και προστασία αυτών των ευάλωτων θαλάσσιων οικοτόπων. Παράλληλα θα συγκεντρωθούν βίντεο υψηλής ευκρίνειας και από εντυπωσιακά ζωντανά κοραλλιογενή αλλά και από κατεστραμμένα, με στόχο την ευαισθητοποίηση του κοινού και των αρχών στην Ελλάδα και την Ευρώπη. Η τεχνολογία μας βοηθάει στο συγκεκριμένο πεδίο», λέει στην «Κ» ο κ. Τσιμπίδης, διευθυντής του «Αρχιπελάγους». «Κατεβαίνοντας εκεί κάτω βλέπουμε απίστευτη ομορφιά, αλλά και πραγματικές χωματερές σκουπιδιών. Η θάλασσα δεν μπορεί πια να αντιδράσει. Δεν μπορεί να είναι το χαλί κάτω από το οποίο κρύβουμε τα αδιέξοδά μας», τονίζει ο έμπειρος ερευνητής.

korallia-ilikias-7-500-eton-krymmena-sto-aigaio6

Το πιλοτικό πρόγραμμα θα αναπτυχθεί κατ’ αρχάς στις περιοχές των Φούρνων, της Αμοργού, της Κινάρου και της Δονούσας.

«Είναι ένα καινούργιο πεδίο δράσης για το “Αρχιπέλαγος”. Εχουμε μεγάλο αίσθημα ευθύνης για το κατά πόσο θα μπορέσουμε να προστατεύσουμε αυτά τα ιδιαίτερα σημαντικά οικοσυστήματα, αφενός από τις ολοένα και πιο έντονες ανθρώπινες απειλές και αφετέρου από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, καθώς ήδη κατά καιρούς καταγράφουμε ασυνήθιστα υψηλές θερμοκρασίες στα μεγάλα βάθη», αναφέρει η κ. Μήλιου.

Γιατί ακριβώς εκεί είναι η ουσία. Δεν έχουμε να κάνουμε με πολλά μεγάλα ή μικρότερα προβλήματα, ασύνδετα μεταξύ τους, που μπορούν να αντιμετωπιστούν με ξεχωριστά «προγράμματα» και «δράσεις». Αντιμετωπίζουμε ένα συνολικό πρόβλημα περιβαλλοντικής κρίσης, που απαιτεί από το καράβι να αλλάξει ρότα.


Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από τις σελίδες του Naxos Press - τώρα και στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ
Τελευταία νέα
Δημοφιλή

Η Ένωση Ξενοδόχων Νάξου στηρίζει την παραμονή των Κούρων του Φλεριού στο φυσικό τους περιβάλλον

Κατηγορηματικά αντίθετη στη μεταφορά των Κούρων στην υπό κατασκευή «Νησίδα Μουσείων» η Ένωση Ξενοδόχων – Επιστολή συμπαράστασης στον Σύλλογο Μελάνων λίγο πριν το κρίσιμο Δημοτικό Συμβούλιο

Golden Plates 2025: Ο chef Νίκος Δημητροκάλης και το Dal Professore σε Νάξο και Αττική έκλεψαν τη παράσταση

Με φόντο τη θάλασσα και πρώτη ύλη την αυθεντικότητα, οι Κυκλάδες σάρωσαν στα φετινά βραβεία γαστρονομίας Golden Plates, αποσπώντας σημαντικές διακρίσεις που επιβεβαιώνουν το διεθνές γευστικό αποτύπωμά τους.

Κορυφαίες τάσεις στον σχεδιασμό κουλοχέρηδων το 2025 στο Casino VegasHero

Η αφήγηση, ο οπτικός σχεδιασμός και η ηχητική εμπειρία επανακαθορίζουν την ψυχαγωγία στα διαδικτυακά καζίνο – Η πρωτοπορία του VegasHero το 2025.

Στην Πλάκα ξανά: 7η αυτοψία και 32η συνέλευση πολιτών για τη σωτηρία των παραλιών της Νάξου

Οι ενεργοί πολίτες της Νάξου επιστρέφουν στην Πλάκα την Παρασκευή 11 Ιουλίου, για μια ακόμη αυτοψία και την 32η συνέλευσή τους, εν μέσω καταγγελιών για ανεξέλεγκτες καταπατήσεις, περιβαλλοντική υποβάθμιση και αδράνεια των αρχών.

Μητρόπολη Παροναξίας: Υποδοχή Τιμίου Λειψάνου της Οσίας Γαβριηλίας στην Νάξο

Την Κυριακή 13 Ιουλίου 2025 θα πραγματοποιηθεί με ευλάβεια η επίσημη υποδοχή αποτμήματος του λειψάνου της Οσίας Γαβριηλίας της Κωνσταντινουπολίτισσας στον πανηγυρίζοντα Ιερό Ναό Αγίου Νικοδήμου.

Αιμοδοσία Ιουλίου στη Νάξο: Όταν η προσφορά γίνεται ζωή (πρόγραμμα)

Ο Σύλλογος «Εθελοντική Αιμοδοσία Νάξου» καλεί τους πολίτες να συμμετάσχουν στη νέα σειρά αιμοδοσιών, δίνοντας το πιο πολύτιμο δώρο — το αίμα τους.

Σύρος: Εκπαιδευτική δράση για παιδιά στο Ενυδρείο Κινίου

Γνωριμία με το θαλάσσιο περιβάλλον του νησιού μέσα από ξενάγηση και βιωματική εμπειρία – Εκδηλώσεις στις 23 και 30 Ιουλίου με ελεύθερη είσοδο

Γαλλικό αφιέρωμα – ύμνος στο ελληνικό καλοκαίρι. Το GEO «ταξιδεύει» στο Αιγαίο

Σειρά δημοσιευμάτων σε έντυπη και ψηφιακή μορφή αναδεικνύει τη φυσική ομορφιά, την αυθεντικότητα και τη γαστρονομία των Κυκλάδων και του Βορείου Αιγαίου

Σαντορίνη: Διακοπή ρεύματος την Παρασκευή 11 Ιουλίου

Από τις 06:30π.μ. έως τις 08:00π.μ. σε διάφορες περιοχές του νησιού λόγω τεχνικών εργασιών στο δίκτυο ηλεκτροδότησης

Π.Ν.Αι.: Ανοιχτή δημόσια διαβούλευση για το Σχέδιο Δράσης για την Ισότητα των Φύλων

Η διαβούλευση απευθύνεται τόσο σε πολίτες όσο και σε θεσμικούς φορείς που δραστηριοποιούνται σε διάφορους τομείς και θα είναι ανοικτή έως τις 27 Ιουλίου 2025

Τζεφ Μπέζος: After wedding party στη Νάξο με την Λόρεν Σάντσεζ, η «έξυπνη» αγάπη του για το νησί

Μετά τον χλιδάτο γάμο των 48 εκατομμυρίων στη Βενετία, ο ιδρυτής της Amazon και η εκρηκτική σύζυγός του επιλέγουν τη Νάξο για το after wedding ταξίδι τους, επιβεβαιώνοντας την ιδιαίτερη σχέση του δισεκατομμυριούχου με το νησί και τα φιλόδοξα σχέδιά του για το «smart island» των Κυκλάδων.

Aperto – Cucina Italiana: Η αυθεντική ιταλική εμπειρία ήρθε στη Νάξο με την υπογραφή του κορυφαίου pizzaiolo Νίκου Σωτηρόπουλου

Ένα νέο γαστρονομικό σημείο στην καρδιά της Νάξου που ενώνει την ιταλική φινέτσα με τη δημιουργικότητα του Έλληνα pizzaiolo που διακρίθηκε δύο φορές ως ο καλύτερος της χώρας και στους 50 κορυφαίους της Ευρώπης.

Κατ’ Οίκον Νοσηλευτική Φροντίδα στη Νάξο από τη Φραντζέσκα Λαγογιάννη

Με επιστημονική γνώση, σεβασμό και ολιστική προσέγγιση, η Φραντζέσκα Λαγογιάννη προσφέρει υψηλού επιπέδου υπηρεσίες νοσηλείας στο σπίτι, σε όλη τη Νάξο.

Νάξος: Αλλαγές στην κυκλοφορία σε Χώρα, Αγία Άννα, Άγιο Προκόπη και Πλάκα, “εμφάνιση” του e-naxios

Ο Δήμος Νάξου και Μικρών Κυκλάδων ανακοινώνει τις νέες κυκλοφοριακές ρυθμίσεις για την τουριστική περίοδο – Δωρεάν στάθμευση και έλεγχος τροφοδοσίας στα παραλιακά μέτωπα

Νάξος – Κατερίνα Καινούργιου: Ρομαντικό ηλιοβασίλεμα και η ξακουστή πατάτα στο τραπέζι της

Η παρουσιάστρια περνά τις διακοπές της στο νησί των Κυκλάδων με τον Παναγιώτη Κουτσουμπή, απολαμβάνοντας τα τοπικά εδέσματα, τη γαλήνη του τοπίου και τις συγκινήσεις μετά το φινάλε της σεζόν.

Εκρηκτική αύξηση επιβατών στο λιμάνι Νάξου τον Ιούνιο (πίνακας)

Οι αριθμοί αυξάνονται, οι υποδομές όμως όχι. Η Νάξος «ασφυκτιά» και χρειάζεται λύση τώρα.

Αποκαλύφθηκε σκάνδαλο 40 εκατ. ευρώ στο μεταφορικό ισοδύναμο, έγκαιρη παρέμβαση Παππά έσωσε το Δημόσιο

Χάρη σε διοικητικούς ελέγχους και αποφασιστικές κινήσεις, απετράπη καταβολή δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ σε ύποπτες αιτήσεις επιχειρήσεων – Η συντριπτική πλειονότητα από την Κρήτη

Blackout στη Χώρα Νάξου τα πρώτα λεπτά της Κυριακής, αντιδράσεις επιχειρηματιών

Στο σκοτάδι για μισή ώρα το κέντρο της τουριστικής ζωής – Αυξάνονται τα παράπονα επαγγελματιών

Γιάννης Πάριος: Το θαλασσινό του ταξίδι με 16 τραγούδια-ανάσα Ελλάδας και καρδιάς (video)

Ο αγαπημένος ερμηνευτής παρουσίασε το νέο του άλμπουμ «Τα Θαλασσινά του Πάριου» με ένα αξέχαστο νησιώτικο γλέντι στην Αθηναϊκή Ριβιέρα, με αναφορές στον πατέρα του, την καταγωγή του και τις ρίζες της μουσικής του πορείας.

Blue Star Ferries: Αλλαγή ώρας αναχώρησης (18:30) για το “BLUE STAR 1”

Το πλοίο θα αναχωρήσει από το λιμάνι του Πειραιά στις 18:30 αντί για 17:30 – Δείτε το ανανεωμένο ωράριο για Πάρο, Νάξο, Ίο και Θήρα