Κυριακή, 24 Αυγούστου, 2025
ΑρχικήΚυκλάδεςΌταν οι Κυκλάδες ήταν μία: Το βυθισμένο τοπίο του Αιγαίου πριν 20.000...

Όταν οι Κυκλάδες ήταν μία: Το βυθισμένο τοπίο του Αιγαίου πριν 20.000 χρόνια

|

Πριν την άνοδο της θάλασσας, η Νάξος, η Πάρος και η Μύκονος δεν ήταν νησιά, αλλά μέρος μιας μεγάλης στεριάς – η ιστορία της χαμένης ενδοκυκλαδικής πεδιάδας και της ξεχωριστής Αμοργού

Πριν από περίπου 20.000 χρόνια, κατά τη διάρκεια της τελευταίας Εποχής των Παγετώνων, το Αιγαίο πέλαγος δεν έμοιαζε σε τίποτα με αυτό που γνωρίζουμε σήμερα. Η στάθμη της θάλασσας ήταν έως και 150 μέτρα χαμηλότερη από τη σημερινή, καθώς τεράστιες ποσότητες νερού ήταν δεσμευμένες σε παγετώνες που κάλυπταν τη βόρεια Ευρώπη και τις πολικές περιοχές.

Αυτό το παγωμένο παρελθόν άφησε πίσω του ένα γεωγραφικό σκηνικό που σήμερα έχει χαθεί κάτω από τα κύματα. Οι Κυκλάδες δεν ήταν νησιά, αλλά κορυφές ενός ενιαίου ορεινού όγκου, συνδεδεμένες μεταξύ τους και με την ηπειρωτική Ελλάδα και τη Μικρά Ασία. Οι λεγόμενες Κεντρικές Κυκλάδες – η Πάρος, η Νάξος, η Αντίπαρος, η Ίος, η Σίκινος, η Σέριφος, η Μύκονος – σχημάτιζαν τότε ένα αδιάσπαστο σύνολο ξηράς.

Μπορεί σήμερα να χρειάζεται κανείς πλοίο για να περάσει από την Τήνο στη Νάξο, αλλά τότε, ο άνθρωπος μπορούσε να περπατήσει από νησί σε νησί, μέσα από την εκτεταμένη πεδιάδα που ένωνε τα εδάφη. Μέσα σε αυτή τη «χαμένη» γη κυλούσαν ποτάμια, έβοσκαν ζώα και πιθανότατα άφησαν τα ίχνη τους οι πρώτοι άνθρωποι που αναζήτησαν καταφύγιο σε ένα τοπίο πολύ πιο εύφορο και ενιαίο απ’ ό,τι σήμερα.

Η Αμοργός: Το νησί που δεν ήταν ποτέ ξηρά

Μέσα σε αυτή τη στεριά υπήρξε όμως μια μοναδική εξαίρεση: η Αμοργός. Το νησί αυτό, λόγω της γεωλογικής του διαμόρφωσης – με τις απότομες πλαγιές και τα βαθιά θαλάσσια αυλάκια που το περιβάλλουν – παρέμεινε απομονωμένο ακόμα και όταν η στάθμη της θάλασσας βρισκόταν στο χαμηλότερο δυνατό σημείο. Δεν αποτέλεσε ποτέ μέρος της ενιαίας ενδοκυκλαδικής πεδιάδας.

Αυτή η απομόνωση αποτυπώνεται μέχρι σήμερα και στη φύση της. Στην Αμοργό δεν υπάρχουν οχιές ή άλλα δηλητηριώδη φίδια, όπως συμβαίνει σε άλλα νησιά που συνδέονταν κάποτε με την ηπειρωτική στεριά. Επιπλέον, το νησί φιλοξενεί 28 ενδημικά φυτικά είδη – περισσότερα από τη μεγαλύτερη Νάξο, που έχει 16. Η βοτανική της απομόνωση είναι η ζωντανή απόδειξη της νησιωτικής της συνέχειας από τα παγετώδη χρόνια μέχρι σήμερα.

Μνήμη κάτω από τα νερά

Η αρχαία ενδοκυκλαδική πεδιάδα δεν υπάρχει πια. Καθώς το κλίμα θερμαινόταν σταδιακά, οι πάγοι έλιωσαν και η στάθμη της θάλασσας ανέβηκε, κατακλύζοντας τα χαμηλότερα εδάφη και μετατρέποντας την άλλοτε ενιαία στεριά σε ένα σύμπλεγμα νησιών. Οι γνώριμες μορφές των Κυκλάδων που βλέπουμε σήμερα είναι τα τελευταία απομεινάρια αυτής της μεγάλης βύθισης.

Κι όμως, κάτω από τα νερά του Αιγαίου παραμένει το ίχνος αυτής της αρχαίας γης. Το υπέδαφος των νησιών, τα ενδημικά είδη, ακόμα και οι πολιτισμικές διαδρομές, κρύβουν σιωπηλές ενδείξεις για το πώς ήταν κάποτε ο κόσμος. Οι επιστήμονες, με τη βοήθεια γεωλογικών χαρτών και παλαιοντολογικών μελετών, ανασυνθέτουν αυτό το χαμένο τοπίο – ένα τοπίο που φιλοξενούσε άγρια ζωή, ίσως και τις πρώτες ανθρώπινες κοινότητες του Αιγαίου.

Μια διαρκής μεταμόρφωση

Η ιστορία των Κυκλάδων μας υπενθυμίζει ότι το τοπίο που θεωρούμε δεδομένο είναι στην πραγματικότητα το αποτέλεσμα χιλιάδων ετών φυσικής εξέλιξης και αλλαγής. Η Γη δεν είναι στατική. Είναι ένας ζωντανός οργανισμός, που μεταμορφώνεται διαρκώς. Η κατανόηση του παρελθόντος – του γεωλογικού, του βιολογικού και του ανθρώπινου – είναι το κλειδί για να ερμηνεύσουμε το παρόν και να προετοιμαστούμε για το μέλλον.

Σήμερα, κοιτάζοντας από τη Νάξο προς την Πάρο ή την Ίο, μπορούμε να φανταστούμε όχι νησιά, αλλά κορυφές ενός χαμένου βουνού που ταξιδεύει στο χρόνο κάτω από τα κύματα. Κι ίσως, μέσα στη σιωπή του Αιγαίου, να αντηχεί ακόμα η μνήμη μιας γης που ενώνει όσα τώρα μας φαίνονται χωρισμένα.


Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από τις σελίδες του Naxos Press - τώρα και στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ
Τελευταία νέα
Δημοφιλή

Έφυγε από τη ζωή ο δημοσιογράφος και πολιτικός Δημήτρης Κωνσταντάρας σε ηλικία 79 ετών

Γιος του αξέχαστου ηθοποιού Λάμπρου Κωνσταντάρα, υπηρέτησε τη δημοσιογραφία, την πολιτική και τον πολιτισμό

Αμοργός: Η «Γιορτή του Παστελιού» επιστρέφει στη Λόζα Χώρας

ην Κυριακή 24 Αυγούστου 2025 στις 20:00, ο Σύλλογος «Σημωνίδης» μας καλεί σε μια γιορτή γεύσεων, μουσικής και παράδοσης με παστέλι, ψημένη ρακή, χορό και τραγούδι ως το πρωί.

Νάξος: Νέα προγραμματισμένη διακοπή ρεύματος τη Δευτέρα 25 Αυγούστου

Από τις 05:00 έως τις 07:00 το πρωί – Δεύτερη συνεχόμενη ημέρα με διακοπές ηλεκτροδότησης στο νησί

Πρόσκληση σε Γενική Συνέλευση και εκλογές του Συλλόγου Αποφοίτων Γυμνασίου Νάξου

Το Σάββατο 30 Αυγούστου στον χώρο της βιβλιοθήκης του 1ου Γυμνασίου Νάξου

ΑΕΚ – Πανσερραϊκός: Πρεμιέρα στη Σούπερ Λιγκ με φαβορί την «Ένωση»

Στη «OPAP Arena» (20:15) η πρώτη εμφάνιση της ΑΕΚ στο πρωτάθλημα, λίγες ημέρες πριν τον ευρωπαϊκό «τελικό» με την Άντερλεχτ.

Νάξος: Περισσότερα από 20 χελωνάκια Caretta caretta στη θάλασσα από φωλιά στη Μικρή Βίγλα (video)

Η τρίτη φωλιά θαλάσσιας χελώνας φέτος στο νησί – Παρουσία Λιμεναρχείου και εθελοντών η προστασία των μικρών

Άρση απαγόρευσης απόπλου για το «Blue Star Mykonos», εκτελεί κανονικά το δρομολόγιό του

Το πλοίο παρέμεινε δεμένο στον Πειραιά λόγω βλάβης στο σύστημα ελέγχου καυσαερίων – Απέπλευσε μετά την αποκατάσταση και την προσκόμιση πιστοποιητικών.

Κρυοσυντήρηση ωαρίων: Η σύγχρονη μέθοδος για διατήρηση της γονιμότητας

Η διατήρηση γονιμότητας προσφέρει τη δυνατότητα να γίνουν γονείς όταν αισθανθούν έτοιμες, ψυχολογικά και οικονομικά.

Φιλώτι: Συγκίνηση με κοτσάκια η αναφορά στην εκδήλωση μνήμης για τον Δημήτρη Ημελλο

Η αυλή της Παναγίας γέμισε από λόγια αγάπης και μνήμης – Η μητέρα του αείμνηστου ηθοποιού συγκίνησε με την παρουσία της.

Κύστη κόκκυγος στη Θεσσαλονίκη: Όσα πρέπει να γνωρίζετε για τη διάγνωση και τη θεραπεία

Η θεραπεία εξαρτάται από το στάδιο της νόσου. Στην οξεία φάση, απαιτείται διάνοιξη του αποστήματος και παροχέτευση του πύου, κάτι που προσφέρει άμεση ανακούφιση.

Εκτακτο: Δυστύχημα με έναν νεκρό στη πόλη της Νάξου

Νάξος και δυστύχημα με έναν νεκρό και έναν σοβαρά τραυματία στη πόλη της Νάξου -τι συνέβη;

Τραγωδία στη Νάξο: 20χρονος νεκρός και 17χρονος σοβαρά τραυματίας σε τροχαίο

Θλίψη στη Νάξο: 20χρονος νεκρός και 17χρονος σοβαρά τραυματίας σε τροχαίο τα ξημερώματα της Τρίτης. Η ανακοίνωση της Αστυνομίας.

Εκτακτο: Ατύχημα στον επαρχιακό δρόμο προς το αεροδρόμιο, τι συνέβη

Λίγο πριν τις 8 το βράδυ σημειώθηκε ατύχημα στον δρόμο Χώρας - Αεροδρομίου, τι συνέβη

Νάξος: Χωρίς τις αισθήσεις του ανασύρθηκε ηλικιωμένος από τη θάλασσα

Χθες το απόγευμα σε περιοχή της Ανατολικής Νάξου ανασύρθηκε χωρίς τις αισθήσεις του ηλικιωμένος ενώ είχε πάει για ψάρεμα

Νάξος: Συμμορία διαρρηκτών με λεία άνω των 120.000 ευρώ – Συνελήφθη 33χρονος

Αστυνομικοί του Α.Τ. Νάξου και Μικρών Κυκλάδων εξάρθρωσαν κύκλωμα που «χτυπούσε» σπίτια και τουριστικά καταλύματα – Δώδεκα οι εξιχνιασμένες κλοπές.

Εσπερινό ΓΕ.Λ. Νάξου: Θλίψη για τον άδικο χαμό του μαθητή Χύκα Μικέλ

H σχολική κοινότητα αποχαιρετά τον 20χρονο μαθητή με λόγια αγάπης και συγκίνησης – Συλλυπητήρια στην οικογένεια και ευχές ανάρρωσης στον τραυματισμένο φίλο του.

Νάξος – “Σώστε τις παραλίες”: Μετά από μισό αιώνα κατεδαφίζεται το αυθαίρετο ξενοδοχείο στο Αλυκό Νάξου

Ένα εμβληματικό έργο αποκατάστασης ξεκινά: η φύση παίρνει πίσω τον χώρο που της ανήκει

Διάψευση από τον Δήμο Κέας για φημολογούμενα κρούσματα γαστρεντερίτιδας

«Ανυπόστατες οι αναφορές για εκατοντάδες περιστατικά και θάνατο – Σταθερά μειούμενα τα κρούσματα μετά τον Δεκαπενταύγουστο»

Συνεδριάζει (19/08) η Δημοτική Επιτροπή Νάξου και Μικρών Κυκλάδων, επίκεντρο το νέο λιμάνι στη Σχοινούσα

Στις 12:00 το μεσημέρι της Τρίτης (19/08) στο Δημοτικό Κατάστημα, με 13 θέματα στην ημερήσια διάταξη - Ποια είναι

Γερασμένα και ανεπαρκή τα λιμάνια των νησιών, SOS από τους πλοιάρχους, στο επίκεντρο το λιμάνι της Νάξου

Κατασκευασμένα πριν από 40-50 χρόνια, τα περισσότερα λιμάνια αδυνατούν να καλύψουν τις σημερινές τουριστικές ανάγκες – Σοβαρά προβλήματα σε Νάξο, Πάρο, Τήνο, Λέρο και Σαντορίνη.