Για οικονομία στα καύσιμα κάποιοι προτείνουν την επαναφορά ενός μέτρου που εφαρμόστηκε στην πετρελαϊκή κρίση του 1973: Να απαγορευθεί η χρήση Ι.Χ. αυτοκινήτου τις Κυριακές.
Την αρχή έκανε η υπουργός Περιβάλλοντος της Βάδης-Βυρτεμβέργης Τέκλα Βάλκερ. «Γιατί να μην καθιερώσουμε όρια ταχύτητας ή και μια ‘Κυριακή χωρίς αυτοκίνητο’ όπως είχε γίνει στη δεκαετία του ’70; Την εποχή εκείνη το μέτρο αποδείχθηκε αποτελεσματικό και συνέβαλε στη μείωση της κατανάλωσης καυσίμων» δήλωσε προ ημερών η υπουργός από το Κόμμα των Πρασίνων, μιλώντας στο Γερμανικό Πρακτορείο Ειδήσεων (DPA). Σε ένα κρατίδιο που «φιλοξενεί» μεγάλες αυτοκινητοβιομηχανίες όπως η Mercedes-Benz και η Porsche, η πρόταση αυτή δεν θα μπορούσε να περάσει απαρατήρητη.
Τη σκυτάλη πήρε η Νίνα Σέερ, εκπρόσωπος του συγκυβερνώντος Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος (SPD) για θέματα ενέργειας και προστασίας του κλίματος. «Στο παρελθόν οι ‘Κυριακές χωρίς αυτοκίνητο’ δεν μας έβλαψαν καθόλου και σήμερα θα μπορούσαν επίσης να μας βοηθήσουν, εάν παρατηρηθεί έλλειψη καυσίμων» δηλώνει χαρακτηριστικά στην εφημερίδα Die Welt, για να συμπληρώσει ότι «κάθε εξοικονόμηση ενέργειας μειώνει τη ζήτηση και εξομαλύνει την κατάσταση στην αγορά καυσίμων» και ότι «οι ίδιοι οι πολίτες μπορούν να κάνουν πολλά, για να αποψιλώσουν το πολεμικό ταμείο του Πούτιν».
Μνήμες δεκαετίας του ‘70
Την «Κυριακή χωρίς αυτοκίνητο» είχε θεσπίσει για πρώτη φορά ο κυβερνητικός συνασπισμός Σοσιαλδημοκρατών και Φιλελευθέρων (FDP) υπό τον Βίλλυ Μπραντ το 1973, σε μία προσπάθεια να αντιμετωπίσει τις συνέπειες της πετρελαϊκής κρίσης μετά τον πόλεμο του Γιομ Κιπούρ στη Μέση Ανατολή. Η αρχή έγινε στις 25 Νοεμβρίου 1973, ενώ ακολούθησαν άλλες τρεις «Κυριακές χωρίς αυτοκίνητο». Όσοι παρέβαιναν την απαγόρευση τιμωρούνταν με πρόστιμο 500 γερμανικών μάρκων. Παράλληλα, για τις εργάσιμες ημέρες είχε επιβληθεί γενικό όριο ταχύτητας 100 χλμ. την ώρα στους αυτοκινητοδρόμους και 80 χλμ. σε εθνικές οδούς, το οποίο περέμεινε σε ισχύ επί έξι ολόκληρους μήνες.
Την πρώτη «Κυριακή χωρίς αυτοκίνητο» η Γερμανία έδινε εικόνα κινηματογραφικού θρίλερ: Χιλιάδες πεζοί και ποδηλάτες ξεχύθηκαν στους αυτοκινητοδρόμους περιπλανώμενοι, η αστυνομία ήταν επί ποδός για να εντοπίσει τους παραβάτες, στη Νυρεμβέργη ένας ποδηλάτης έχασε τη ζωή του λόγω …υπερκόπωσης, ενώ αυξήθηκαν κατακόρυφα οι τιμές στις αγορές αλόγων, όπως μετέδιδαν τα ΜΜΕ της εποχής. Δεν έλειψαν και οι κωμικές σκηνές. Κάποιοι σκέφτηκαν να ζέψουν άλογα στο αυτοκίνητό τους, ώστε να κυκλοφορούν νομίμως, αν και εποχούμενοι. Ρεπορτάζ της Βαυαρικής Ραδιοφωνίας έκαναν λόγο για οδηγούς που έμεναν πολύ κοντά στην Αυστρία και …έσπρωχναν με τα χέρια το αυτοκίνητό τους μέχρι τα σύνορα, για να καθίσουν στο τιμόνι μόλις βρεθούν σε αυστριακό έδαφος.
Μείωση στην κατανάλωση έως 10%
Θα μπορούσε το μέτρο να αποφέρει αποτελέσματα; Αναλυτές της γερμανικής τηλεόρασης (ARD) εκτιμούν ότι η απαγόρευση της αυτοκίνησης τις Κυριακές σε συνδυασμό με την επιβολή γενικού ορίου ταχύτητας θα μειώσει την κατανάλωση καυσίμων έως και 10%. Το ζήτημα είναι πόσο αποδεκτό μπορεί να είναι ένα τέτοιο μέτρο σήμερα, όταν μάλιστα όλο και περισσότεροι χρησιμοποιούν το αυτοκίνητό τους λόγω πανδημίας, για να αποφύγουν καταστάσεις συνωστισμού στα μέσα μαζικής μεταφοράς. «Νομίζω ότι θα ήταν δύσκολο να υλοποιηθεί η πρόταση αυτή, άλλωστε σήμερα πολλοί εργάζονται και την Κυριακή», λέει o Αμαντέους Μπαχ, ερευνητής στο πανεπιστήμιο του Μάνχαϊμ, μιλώντας στη Γερμανική Ραδιοφωνία (SWR). «Καλύτερα θα ήταν να παρέχουν οι αρμόδιοι την κατάλληλη πληροφόρηση για εξοικονόμηση ενέργειας και να δίνουν κίνητρα, για παράδειγμα για την χρήση των μέσων μαζικής μεταφοράς», επισημαίνει ο γερμανός οικονομολόγος. Τα τελευταία χρόνια πάντως όλες οι ευρωπαϊκές πρωτεύουσες έχουν καθιερώσει, συμβολικά, τουλάχιστον μία “Ημέρα χωρίς αυτοκίνητο” τον χρόνο, δίνοντας την ευκαιρία σε πεζούς και ποδηλάτες να απολαύσουν το κέντρο της πόλης.
Υπάρχουν διαφωνίες, ακόμη και μεταξύ των οικολόγων. Για παράδειγμα η Greenpeace προτείνει δύο «Κυριακές χωρίς αυτοκίνητο» κάθε μήνα στη Γερμανία, στη σημερινή συγκυρία. Αντιθέτως, ο Γιούργκεν Ρες, επικεφαλής της οικολογικής οργάνωσης Deutsche Umwelthilfe (DIH), υποστηρίζει ότι «πρόκειται για μία πολιτική συμβολισμών, ενώ στην πραγματικότητα χρειάζονται πιο μόνιμες λύσεις για να μειωθεί η κατανάλωση ορυκτών καυσίμων». Ο ίδιος πάντως, μιλώντας στην εφημερίδα Rheinische Post, εκτιμά ότι ένα όριο ταχύτητας θα είχε νόημα, γιατί «θα εξοικονομούσαμε κάθε χρόνο 3,7 δις λίτρα βενζίνη και 9,2 εκ. τόνους εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα».
Γιάννης Παπαδημητρίου / Deutsche welle
