Τα πάνω κάτω έρχεται να φέρει ένας ιστορικός τέχνης που ισχυρίζεται πως ο διάσημος πίνακας της Μόνα Λίζα βασίστηκε όχι μόνο στη σύζυγο ενός εμπόρου της Φλωρεντίας, αλλά και στον νεαρό μαθητευόμενο του Λεονάρντο ντα Βίντσι και πιθανού γκέι εραστή του.
Όσοι έχουν βρεθεί στο Μουσείου του Λούβρου στο Παρίσι, έχουν αιχμαλωτιστεί από τη γοητεία και το μυστήριο που εκπέμπει το αινιγματικό χαμόγελο της «Μόνα Λίζα», ενδεχομένως του κορυφαίου έργου που μας άφησε ο Λεονάρντο ντα Βίντσι με την ιδιότητα του ζωγράφου. Άλλωστε η πολυσχιδής προσωπικότητα του διάσημου καλλιτέχνη έχει αφήσει δεκάδες έργα τέχνης… Η Μόνα Λίζα έχει γοητεύσει εκατομμύρια θεατές για πολλές γενιές, αλλά η πραγματική ταυτότητα του πιο διάσημου θέματος στην Αναγέννηση έχει ξεφύγει από τους ιστορικούς τέχνης για αιώνες με θεωρίες που ξεπερνούν κάθε φαντασία… Τώρα, μια θεωρία που διατυπώνεται από έναν Ιταλό ερευνητή, αναφέρει ότι η εικόνα αυτή βασίζεται κυρίως σε έναν νεαρό άνδρα ο οποίος ήταν μαθητευόμενος του Λεονάρντο και πιθανώς εραστής του. Ο λόγος για τον Σιλβάνο Βινσέτι, επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας με το όνομα Εθνική Επιτροπή για την Πολιτιστική Κληρονομιά, οποίος δήλωσε πως το πορτρέτο είναι ένα «ανδρόγυνο» αμάλγαμα της Λίζα Γκεραρντίνι, της συζύγου ενός πλούσιου εμπόρου από την Τοσκάνη, και του Τζιαν Τζιάκομο Καπρότι, γνωστού με το παρατσούκλι, Σαλάι. Και το συμπέρασμα αυτό προήλθε με βάση την υπέρυθρη εξέταση της Μόνα Λίζα, του αναμφισβήτητα διασημότερου πίνακα στον κόσμο.
Ισχυρίζεται ότι η μύτη, το μέτωπο και το χαμόγελο της Μόνα Λίζα είναι εντυπωσιακά παρόμοια με άλλα έργα τέχνης του Λεονάρντο στα οποία ο Σαλάι ήταν το μοντέλο, μεταξύ των οποίων και το πορτρέτο του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου αλλά και στον Άγγελο, όπου εικονίζεται ένας νεαρός άνδρας. «Η Μόνα Λίζα είναι ανδρόγυνο – μισός άνδρας – μισή γυναίκα. Ο πίνακας βασίστηκε σε δύο μοντέλα. Το πρώτο ήταν η Λίζα Γκεραρντίνι και το δεύτερο ήταν ο Σαλάι, μαθητευόμενος του Λεονάρντο ντα Βίντσι» δήλωσε ο Βινσέτι στην Telegraph. Ο ιστορικός συνέκρινε το πρόσωπο της Μόνα Λίζα με τους πίνακες που βασίζονται στον Σαλάι και ισχυρίζεται ότι υπάρχουν ομοιότητες. «Μπορεί να τις δει κανείς ιδιαίτερα στη μύτη της Μόνα Λίζα, το μέτωπο και το χαμόγελό της. Έχουμε καταλήξει σε μία απάντηση σε ένα ερώτημα που διχάζει τους μελετητές εδώ και χρόνια – σε ποιον βασίστηκε η Μόνα Λίζα» δήλωσε, μιλώντας από την Φλωρεντία, όπου τα τελευταία τέσσερα χρόνια κάνει ανασκαφές κάτω από ένα παλιό μοναστήρι με την ελπίδα να βρεθούν τα οστά και το κρανίο της Λίζα Γκεραρντίνι.
Αντιδράσεις
Ο Καπρότι είχε ενταχθεί στο προσωπικό του Λεονάρντο γύρω στο 1490, όταν ήταν περίπου 10 ετών. Εργάστηκε ως βοηθός του Λεονάρντο για τα επόμενα 20 χρόνια και απέκτησε το παρατσούκλι Σαλάι, ή Μικρός Διάβολος. Οι ισχυρισμοί αυτοί φυσικά αντιμετωπίζονται με σκεπτικισμό από έναν από τους κορυφαίους ειδικούς στον κόσμο για τον Λεονάρντο ντα Βίντσι. «Πρόκειται για ένα συνονθύλευμα γνωστών πραγμάτων, ημι-γνωστών πραγμάτων και πλήρης φαντασίας» δήλωσε ο Μάρτιν Κέμπ, ομότιμος καθηγητής ιστορίας της τέχνης στο Trinity College της Οξφόρδης. «Οι υπέρυθρες αναλύσεις δεν υποστηρίζουν με κανέναν τρόπο την ιδέα πως ο Λεονάρντο ζωγράφισε κατά κάποιον τρόπο ένα μίγμα της Λίζας Γκεραρντίνι και του Σαλάι».
Κανείς δεν γνωρίζει με βεβαιότητα πως έμοιαζε ο Σαλάι, με αποτέλεσμα να είναι αδύνατο να πούμε αν τα χαρακτηριστικά του ενσωματώθηκαν στον πίνακα της Μόνα Λίζα, δήλωσε ο καθηγητής Κεμπ, ο οποίος γράφει ένα νέο βιβλίο με τίτλο «Μόνα Λίζα: Οι άνθρωποι και ο πίνακας». Και πρόσθεσε «Ο Τζόρτζιο Βαζάρι – ένας σύγχρονος ζωγράφος και χρονικογράφος των καλλιτεχνών της Αναγέννησης – τον περιέγραψε ως ένα όμορφο αγόρι με σγουρά μαλλιά αλλά αυτό ήταν το πρότυπο της εποχής εκείνης».
Η Λίζα Γκεραρντίνι παντρεύτηκε τον έμπορο της Φλωρεντίας, Φραντσέσκο ντελ Τζιοκόντο. Στην οικογένειά του ανήκει μια επιβλητική βίλα έξω από τη Φλωρεντία, που την περασμένη εβδομάδα βγήκε προς πώληση, για πρώτη φορά μετά από 50 χρόνια, για 20 εκατομμύρια ευρώ. Η οικογένεια είχε στην κατοχή της το ακίνητο μεταξύ 1498 και 1517, το χρονικό διάστημα που έγινε ο πίνακας της Μόνα Λίζα, και ο οποίος πιστεύεται ότι ολοκληρώθηκε από τον Λεονάρντο ντα Βίντσι μεταξύ 1503 και 1506.
Με πληροφορίες από το «Εθνος»
