Η Νάξος γιόρτασε με περίλαμπρο τρόπο την Παναγιά, την Μητέρα όλων με σημείο αναφοράς την Παναγιά την Αργοκοιλιώτισσα
Παναγιά η Αργοκοιλιώτισσα… Το μεγάλο πανηγύρι της Ορεινής Νάξου. Η πρώτη Παρασκευή μετά το Πάσχα είναι αφιερωμένη στην Μητέρα όλων και η Νάξος έχει την τιμητική της. Παναγιά η Αργοκοιλιώτισσα στο Αργοκοίλι της Κορώνου και χιλιάδες πιστοί από το πρωί της προηγούμενης ημέρας βρέθηκαν στο ιερό προσκύνημα για να αποδώσουν φόρο τιμής στην Παναγία. Με την αρωγή του καιρού, οι προσκυνητές όπως κάνουν κάθε χρόνο κάλυψαν με τα πόδια την απόσταση ακόμη και από την Χώρα Νάξου ξεκινώντας μάλιστα πριν ακόμη χαράξει, γύρω στις πέντε το πρωί (!!!) με τους περισσότερους να απολαμβάνουν το χάραμα της νέας μέρας με τον ήλιο να αναδύεται από τα νερά των Μικρών Κυκλάδων.
Ο Πανηγυρικός Εσπερινός της Πέμπτης έδωσε τη θέση του στην Αγρυπνία που γίνεται κατά παράδοση στον παλιό ναό και η σκυτάλη δόθηκε στο υπόγειο του υπό έγερση ναού της Παναγιάς της Αργοκοιλιώτισσας που όταν ολοκληρωθεί θα είναι η μεγαλύτερη σε όλες τις Κυκλάδες… Η Αρχιερατική Θεία Λειτουργία πραγματοποιήθηκε χοροστατούντος του τιτουλάριου Μητροπολίτη Διοσπόλεως, κ. Προτέριου (με καταγωγή από τη Κόρωνο και ως Αρχιερατικός Επίτροπος Ορεινής Νάξου) και συλλειτουργούντος του Μητροπολίτη Παροναξίας, κ. Καλλίνικου ενώ πλήθος κόσμου παρακολούθησε τόσο την Θεία Λειτουργία όσο και την μικρή λιτανεία της θαυματουργού Εικόνας της Παναγίας από τη νέα Εκκλησία στο Ιερό Προσκύνημα. Ανάμεσα στους εκπροσώπους της πολιτικής και τοπικής αρχής ήταν οι Ιωάννης Βρούτσης (βουλευτής Κυκλάδων της ΝΔ), Ιωάννης Μαργαρίτης (Αντιπεριφερειάρχης Αθλητισμού και Επαρχος Νάξου), Μανόλης Μαργαρίτης (Δήμαρχος Νάξου και Μικρών Κυκλάδων), Νίκος Μαϊτός (επικεφαλής της Νησιωτικής Πολιτείας), Μανόλης Πολυκρέτης (Αντιδήμαρχος), Ιωάννης Βλασερός (υποψήφιος βουλευτής), δημοτικοί σύμβουλοι και πρόεδροι κοινοτήτων..
Η πρώτη εύρεση
Στο βιβλίο ΠΑΝΑΓΙΑ Η ΑΡΓΟΚΟΙΛΙΩΤΙΣΣΑ εκδόσεις Ερμής το 1932 γράφει ο αρχιμανδρίτης Γαβριήλ Λεγάκης…
«Κατά το έτος στη θέση Αργοκοίλι, λίγο έξω από την Κόρωνο, κατά τη διάρκεια ανασκαφών επί 4 έως 5 χρόνια, από τους κατοίκους της Κορώνου, κατόπιν πολλών και διαφόρων οραμάτων χριστιανών Κορωνιδιατών, του Ιωάννου Μαγγιώρου, του Χριστόδουλου Μανωλά, του Μανώλη Σαχά και άλλων, ευρέθει, κατά την ημέρα του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, 25 Μαρτίου, μέσα σε βαθύ σπήλαιο, αρχαιότατη εικόνα, ανάγλυφος, λεπτότατης τέχνης, μικρή στο μέγεθος, ύψους μόλις και πλάτους 50 χιλιοστών του μέτρου, η οποία παρίστανε από τη μια όψη τον Ευαγγελισμό της Παρθένου Μαρίας, από την άλλη την βάπτιση του Ιησού Χρηστού. Το εικόνισμα δεν ήταν από ξύλο ή μέταλλο αλλά από κηρομαστίχη. Η πολύτιμος αυτή εικόνα έμεινα απροφύλακτη στο μικρό ναϊδριω όπου είχε βρεθεί αλλά την νύκτα εκλάπη από φανατικό χριστιανό προσκυνητή και έκτοτε η τύχη της αγνοείτε αλλά πολλοί πιστεύουν πως είναι στην πόλη της Νάξου.
Σε χειρόγραφο του ο αυτόπτης μάρτυρας Ιωάννης Μιχαήλ Κορρές μετέπειτα ιερέα της Κορώνου γράφει: το εικόνισμα έλαβε πρώτος στα χέρια του εντός του πυθμένα του εκ των ανασκαφών ανακαλυφθέντος σπηλαίου ο ονειρευάμενος Ιωάννης Μαγγιώρος, ο οποίος από τότε ονομάσθηκε Πάτερ Γιάννης . Αυτός το έδωσε λίγο ψηλότερα στον ιερέα από την Κόρωνο Γεώργιο Ιωαν. Λεγάκη Σακέλλιον, αυτός στον ψηλότερα ευρισκόμενο ιερέα από το Σκαδό Γεώργιο Κορρέ και αυτός τέλος στον ιερέα Ιωάννη Μανωλά Οικονόμο από την Κωμιακή που περίμενε στο στόμιο του σπηλαίου.
Οι τρεις αυτοί ιερείς έδειξαν το ιερό εικόνισμα στο συγκεντρωμένο πλήθος των χριστιανών οι οποίοι με δάκρυα έπεσαν στα γόνατα και το προσκυνούσαν. Το ίδιο χειρόγραφο λέει επίσης πως πολλές ιάσεις και θεραπείες διαφόρων νοσημάτων κατά την ώρα εκείνη τελέσθηκαν μεταξύ των παρισταμένων χριστιανών. ‘’
Πηγή: Ορεινός Αξώτης
Το αγίασμα
Σημειώνουμε ότι «Τον επόμενο χρόνο, και ανήμερα της εύρεσης, εμφανίσθηκε αγίασμα σε επιφάνειο φρεάτιο μπροστά σε αντικρινό βράχο, από το σημείο εκείνο της εύρεσης. Σκάβοντας στη συνέχεια στο σημείο αυτό αποκαλύφθηκε είσοδος μικρού σπηλαίου εντός του οποίου μέσα από μια μικρή κρύπτη, αριστερά, υπήρχαν λαξευμένες βαθμίδες σχεδόν σε κάθετη διάταξη που οδηγούν στην από οροφής έξοδο. Ολόκληρο αυτό το σπήλαιο αποδίδεται σήμερα ως βυζαντινό παρατηρητήριο φυλάκιο παρά τη βάση του οποίου είχαν αποκρύψει τις εικόνες πιθανώς στη περίοδο της εικονομαχίας. Το σημείο αυτό του βράχου του αγιάσματος είναι ορατό από τη θάλασσα όχι όμως από την ακτή. Βρίσκεται δε σε απόλυτη ευθυγράμμιση με δύο κατ΄ έναντι κορυφές λόφων με κατεύθυνση Ανατολή – Δύση.
Σε σύντομο σχετικά διάστημα στο σημείο εύρεσης αναγέρθηκε στην αρχή μικρή εκκλησία σε ρυθμό βασιλικής, που με το πέρασμα του χρόνου επεκτάθηκε σε μήκος. Περί το 1985 μ.Χ. αναγέρθηκε ο μικρός ναός του αγιάσματος ακριβώς παρά το αρχικό επιφάνειο φρεάτιο το οποίο και περιλήφθηκε στο αριστερό σημείο του εικονοστασίου του ναϊδρίου, ενώ όλη η αριστερή πλευρά είναι η είσοδος του αποκαλυφθέντος σπηλαίου – παρατηρητηρίου. Η άνοδος από τη κρύπτη στην έξοδο της οροφής γίνεται από κάθετες σχεδόν λαξευμένες βαθμίδες φρεατίου που επιτρέπουν λόγω στενότητας μόνο την κατ΄ άτομο διέλευση και με δυνατότητα στήριξης μόνο από τα τοιχώματα του φρεατίου. Παρά ταύτα δεν έχει συμβεί κανένα ατύχημα».
