Η ιστορία πίσω από τα κελιά της Παναγιάς Αργοκοιλιώτισσας στην περιοχή της Κορώνου Νάξου
Η Παναγία η Αργοκοιλιώτισσα αν και ποτέ δεν ήταν ενεργό μοναστήρι είχε και έχει κελιά . Τα κελιά αυτά φτιάχτηκαν με δαπάνες των ορυχείων σμύριδας . Δηλαδή κάθε ορυχείο σμύριδας της περιφέρειας Κορώνου ανέλαβε να κατασκευάσει ένα κελί με δικά του έξοδα και εργασία . Όποιο ορυχείο είχε την οικονομική ευχέρεια πλήρωσε τους κτίστες είτε σε χρήμα είτε σε σμύριδα και όποιο δεν είχε δούλεψαν στην κατασκευή των κελιών οι μεριδιούχοι του ορυχείου .
Η μεγάλη αυτή προσφορά των σμυριδεργατών πέρα από πράξη πίστης είναι και μεγάλη πράξη αλληλεγγύης , διότι δεν κατασκεύασαν αυτά τα κελιά για να φιλοξενηθούν οι ίδιοι αλλά για να φιλοξενήσουν το πλήθος των πιστών από τα Κάτω Χωριά που ερχόταν να προσκυνήσουν . Η κατασκευή τους ξεκίνησε στις αρχές του 20ου αιώνα και τελειώνει τη δεκαετία του 1960 . Είναι ένα αρχιτεκτονικό μουσείο μιας εποχής με πολλά ιδιαίτερα στοιχεία .
Κάποια στιγμή πέρα του ιερού προσκυνήματος της Παναγίας της Αργοκοιλιώτισας πρέπει να αναδειχτεί και ο περιβάλλοντας χώρος που είναι εξίσου ιερός και ιστορικός για την Κόρωνο και την Νάξο γενικότερα .
Το προσκύνημα
Με το όνομα Παναγία Αργοκοιλιώτισσα ή Παναγία η Αργοκοιλιώτισσα φέρεται ιερό εικόνισμα που ανευρέθηκε στην ορεινή Νάξο, στη θέση Αργοκοίλι, εξ ου και το προσωνύμιο, καθώς και το Μοναστήρι που έχει ανεγερθεί στο σημείο εύρεσης, το οποίο και καταλαμβάνει έκταση περίπου 25 στρεμμάτων.
Το 1835 κατόπιν “καθ΄ ύπνου υπόδειξης”, κατοίκου του χωριού Κόρωνος Νάξου και μετά από επανάληψη δεύτερης έρευνας επίσης ομοίας υπόδειξης στη θέση Αργοκοίλι βρέθηκαν τελικά δύο παλαιές βυζαντινές εικόνες της Παναγίας εκ των οποίων η μία παρουσίαζε την Παναγία επί της Ζωοδόχου Πηγής. Οι δύο αυτές εικόνες μεταφέρθηκαν αρχικά στο χωριό Κόρωνος και από εκεί στη Μητρόπολη Παροναξίας. Τον επόμενο χρόνο, και ανήμερα της εύρεσης, εμφανίσθηκε αγίασμα σε επιφάνειο φρεάτιο μπροστά σε αντικρινό βράχο, από το σημείο εκείνο της εύρεσης. Σκάβοντας στη συνέχεια στο σημείο αυτό αποκαλύφθηκε είσοδος μικρού σπηλαίου εντός του οποίου μέσα από μια μικρή κρύπτη, αριστερά, υπήρχαν λαξευμένες βαθμίδες σχεδόν σε κάθετη διάταξη που οδηγούν στην από οροφής έξοδο. Ολόκληρο αυτό το σπήλαιο αποδίδεται σήμερα ως βυζαντινό παρατηρητήριο φυλάκιο παρά τη βάση του οποίου είχαν αποκρύψει τις εικόνες πιθανώς στη περίοδο της εικονομαχίας. Το σημείο αυτό του βράχου του αγιάσματος είναι ορατό από τη θάλασσα όχι όμως από την ακτή. Βρίσκεται δε σε απόλυτη ευθυγράμμιση με δύο κατ΄ έναντι κορυφές λόφων με κατεύθυνση Α – Δ.
Σε σύντομο σχετικά διάστημα στο σημείο εύρεσης αναγέρθηκε στην αρχή μικρή εκκλησία σε ρυθμό βασιλικής, που με το πέρασμα του χρόνου επεκτάθηκε σε μήκος. Πριν 20 περίπου χρόνια αναγέρθηκε ο μικρός ναός του αγιάσματος ακριβώς παρά το αρχικό επιφάνειο φρεάτιο το οποίο και περιλήφθηκε στο αριστερό σημείο του εικονοστασίου του ναϊδρίου, ενώ όλη η αριστερή πλευρά είναι η είσοδος του αποκαλυφθέντος σπηλαίου – παρατηρητηρίου. Η άνοδος από τη κρύπτη στην έξοδο της οροφής γίνεται από κάθετες σχεδόν λαξευμένες βαθμίδες φρεατίου που επιτρέπουν λόγω στενότητας μόνο την κατ΄ άτομο διέλευση και με δυνατότητα στήριξης μόνο από τα τοιχώματα του φρεατίου. Παρά ταύτα δεν έχει συμβεί κανένα ατύχημα.
Επίσης στον ίδιο χώρο ολοκληρώθηκε η ανέγερση νέου μεγαλοπρεπή ναού, ανατολικότερα του αρχικού που σε διαστάσεις κρίνεται ο μεγαλύτερος των Κυκλάδων και που βρίσκεται στο στάδιο της αποπεράτωσης. Πέριξ αυτού προγραμματίζεται η ανέγερση περιμετρικών κελιών φιλοξενίας πιστών καθώς και αίθουσες πολιτιστικών εκδηλώσεων μεταξύ των οποίων και μεγάλο αμφιθέατρο.
ΟΡΕΙΝΟΣ ΑΞΩΤΗΣ email: giorgos.manolas@yahoo.gr
