Πέμπτη, 24 Ιουλίου, 2025
ΑρχικήΠαιδείαΣαντορίνη: Η αρχαία νήσος Καμένη ζωντανεύει χάρη στους επιστήμονες

Σαντορίνη: Η αρχαία νήσος Καμένη ζωντανεύει χάρη στους επιστήμονες

|

Για πρώτη φορά ξένοι και Έλληνες επιστήμονες, οι οποίοι μελέτησαν τα υποθαλάσσια απομεινάρια στο βυθό από εκείνη τη μινωική έκρηξη, καθώς και τα κομμάτια ανδεσιτικής λάβας μέσα στην ελαφρόπετρα, προχώρησαν στην ανασύσταση της λεγόμενης προ-Καμένης, καταλήγοντας σε εκτιμήσεις για την έκτασή της, τον τρόπο της δημιουργίας της και την ηλικία της.

Πριν από τη σημερινή νήσο Καμένη μέσα στην καντέρα της Σαντορίνης, που δημιουργήθηκε μετά την έκρηξη του ηφαιστείου πριν από περίπου 3.600 χρόνια, υπήρχε μια πολύ παλαιότερη Καμένη στο ίδιο περίπου σημείο, η οποία καταστράφηκε ολοσχερώς από την έκρηξη.

      Για πρώτη φορά ξένοι και Έλληνες επιστήμονες, οι οποίοι μελέτησαν τα υποθαλάσσια απομεινάρια στο βυθό από εκείνη τη μινωική έκρηξη, καθώς και τα κομμάτια ανδεσιτικής λάβας μέσα στην ελαφρόπετρα προχώρησαν στην ανασύσταση της λεγόμενης προ-Καμένης, καταλήγοντας σε εκτιμήσεις για την έκτασή της, τον τρόπο της δημιουργίας της και την ηλικία της.

      Πριν από περίπου 22.000 χρόνια είχε προηγηθεί μια άλλη μεγάλη έκρηξη στη Θήρα, η λεγόμενη έκρηξη της Ρίβας, από την οποία είχε δημιουργηθεί μια μεγάλη ημίκλειστη καντέρα. Μέσα σε αυτήν σταδιακά ανυψώθηκε ένα νησί, η προ-Καμένη, που έμελλε να καταστραφεί, μαζί με τμήματα της Θήρας και της Θηρασίας, κατά την πιο πρόσφατη μινωική έκρηξη κατά την Ύστερη Εποχή του Χαλκού.

      Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον Ούγγρο γεωεπιστήμονα Ντέιβιντ Κάρατσον του Τμήματος Φυσικής Γεωγραφίας του Πανεπιστημίου Eotvos της Βουδαπέστης, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Scientific Reports» του Nature Group, χρησιμοποίησαν φωτοστατιστική ανάλυση, κοκκομετρία και άλλες τεχνικές για να υπολογίσουν ότι η προ-Καμένη είχε όγκο 2,2 έως 2,5 κυβικών χιλιομέτρων, έναντι 3,2 κυβικών χιλιομέτρων της σημερινής Παλαιάς και Νέας Καμένης.

      Όπως δήλωσε στο Αθηναϊκό και Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο Ντ. Κάρατσον, «το τοπογραφικό ανάγλυφο της Σαντορίνης πριν από την μινωική έκρηξη χαρακτηριζόταν από ένα μικρότερο λιμάνι μαζί με ένα κεντρικό νησί, περίπου παρόμοιο με τη σημερινή Καμένη, σύμφωνα με πολλούς ερευνητές. Όμως οι διαστάσεις και η ηλικία αυτού του νησιού είχαν παραμείνει άγνωστες. Στη νέα μελέτη μας, ανακατασκευάσαμε το προ-μινωικό νησί με την ονομασία Προ-Καμένη τόσο σε μέγεθος όσο και σε ηλικία».

      Όπως ανέφερε ο Ούγγρος ερευνητής, «εστιάσαμε το ενδιαφέρον μας στα πιο χαρακτηριστικά λιθικά ανδεσιτικά δείγματα που βρίσκονται μέσα στη μινωική ελαφρόπετρα, που αντιπροσωπεύουν το εκρηκτικό υλικό από την Προ-Καμένη. Εφαρμόζοντας μια φωτο-στατιστική ανάλυση, υπολογίσαμε τον όγκο της Προ-Καμένης σε 2,2 έως 2,5 κυβικά χιλιόμετρα, που είναι μικρότερος από τον όγκο της Παλαιάς και της Νέας Καμένης. Προσδιορίσαμε επίσης την ηλικία των ανδεσιτικών κομματιών της λάβας, με τη μέθοδο Cassignol-Gillot K-Ar, σε 20.000 χρόνια πριν από σήμερα, κάτι που σημαίνει ότι η προ-Καμένη άρχισε να αναπτύσσεται πολύ σύντομα μετά την προηγούμενη μεγάλη έκρηξη της Ρίβας πριν από 22.000 χρόνια».

      Σύμφωνα με τη νέα μελέτη, μετά την ισχυρή έκρηξη Ρίβα που είχε προηγηθεί της μινωικής, στο προμινωικό τοπίο της Σαντορίνης κυριαρχούσε μια ρηχή πλημμυρισμένη καντέρα, όπου σιγά-σιγά, καθώς εξέρρεε λάβα από το υποθαλάσσιο ηφαίστειο, άρχισε να ξεμυτίζει η προ-Καμένη. Μέχρι σήμερα μόνο πολύ αβέβαιες εκτιμήσεις μπορούσαν να γίνουν για το μέγεθος και την ηλικία της.

«Η προμινωική καντέρα ήταν μικρότερη από τη σημερινή, κλειστή στα νοτιοδυτικά και με ένα μόνο μικρό άνοιγμα στα βορειοδυτικά με ένα στενό κανάλι. Στο κέντρο της ρηχής πλημμυρισμένης καντέρας υπήρχε η μικρότερη από τη σημερινή προ-Καμένη με ένα χαμηλό ηφαιστειακό κώνο», αναφέρει η επίκουρη καθηγήτρια Παρασκευή Νομικού του Τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος του Πανεπιστημίου Αθηνών.

      Η προ-Καμένη αναπτύχθηκε πολύ γρήγορα μετά την έκρηξη Ρίβα, με ένα ελάχιστο ρυθμό εκροής λάβας 0,13 έως 0,14 κυβικών χιλιομέτρων ανά χιλιετία. Ο ρυθμός αυτός είναι πολύ πιο αργός -περίπου το ένα έβδομο- από τον μέσο ρυθμό διόγκωσης της σημερινής Παλαιάς και Νέας Καμένης μετά το 1600 π.Χ., ο οποίος εκτιμάται σε περίπου 0,9 κυβικά χιλιόμετρα ανά χιλιετία.

      Η έκρηξη της Θήρας μεταξύ 1627-1600 π.Χ. κατά την Ύστερη Εποχή του Χαλκού (Μινωϊκή) υπήρξε μια από τις μεγαλύτερες στη διάρκεια της Ολοκαίνου. Τα προϊόντα της έκρηξης εκτιμάται ότι είχαν όγκο 117 έως 129 κυβικά χιλιόμετρα ισοδύναμα με 78 έως 86 κυβικά χιλιόμετρα πυκνών πετρωμάτων.

      Ένα μέρος αυτών των πυροκλαστικών εναποθέσεων στο βυθό της Σαντορίνης προέρχεται από την προϋπάρχουσα Καμένη, η οποία διαλύθηκε τελείως από την έκρηξη. Η σύνθεσή της από μαύρο υαλώδη ανδεσίτη, που είναι γεωχημικά διακριτός, επέτρεψε στους επιστήμονες να ξεχωρίσουν ποια προϊόντα της έκρηξης προέρχονταν από την προ-Καμένη και ποια από τη Θήρα.

      Στη μελέτη επίσης συμμετείχαν γεωεπιστήμονες από τη Βρετανία, τη Γαλλία και τη Νέα Ζηλανδία.

Με πληροφορίες από το ΑΠΕ – ΜΠΕ 


Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από τις σελίδες του Naxos Press - τώρα και στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ
Τελευταία νέα
Δημοφιλή

Σαντορίνη και NFL: Το μεγάλο στοίχημα για το πρώτο camp των LA Chargers

Ο Δήμος Θήρας και το Santorini Experience επιχειρούν να φέρουν τους Los Angeles Chargers στο νησί, «στοχεύοντας» σε τουριστική προβολή παγκόσμιας εμβέλειας μέχρι το 2028.

Κυκλάδες: Έναρξη υπηρεσιών Νευρολόγου στο Νοσοκομείο Σύρου

Η νέα συνεργασία του Γ.Ν. Σύρου με ιατρούς νευρολόγους προσφέρει κρίσιμη υποστήριξη στην αντιμετώπιση εγκεφαλικών και στην κάλυψη των αναγκών του πληθυσμού.

Χάϊδω Φλώρακα: “Δανακός. Ένας μικρός τόπος με μεγάλη ψυχή και σπουδαίους ανθρώπους” (video)

Η Χάιδω Φλώρακα, ιδρυτικό μέλος της Πολιτισμικής Εταιρείας Δανακού, μιλά στην εκπομπή “Cyclades On Air” για το χωριό που αγαπά και υπηρετεί με πάθος

Ταξίδι ντροπής στη Θάσο: Στο γκαράζ παιδί ΑμεΑ, ενεργοποιούνται κυρώσεις κατά πλοιάρχου

Με εντολή Κικίλια, το Λιμενικό Καβάλας κινεί διαδικασία επιβολής κυρώσεων μετά την καταγγελία για απάνθρωπη μεταχείριση ανήλικου ΑμεΑ. Στο μικροσκόπιο οι ακτοπλοϊκές εταιρείες.

Μελάνες Νάξου: Όταν η αιμοδοσία γίνεται γιορτή ζωής και προσφοράς

Ο Πολιτιστικός Σύλλογος "Κούρος ο Έλληνας" ευχαριστεί όσους συμμετείχαν στην πρόσφατη αιμοδοσία και ανανεώνει το ραντεβού για αλληλεγγύη και αγάπη στον συνάνθρωπο.

Φιλ. Φόρτωμας: “Περί Φιλοξενίας ο λόγος”

“Περί Φιλοξενίας ο λόγος” – Άρθρο του Φίλιππου Φόρτωμα στην Political

Πανελλαδικές: Έρχεται το Εθνικό Απολυτήριο, νέο σύστημα εισαγωγής στα ΑΕΙ από το 2029

Ο πρόεδρος του ΕΟΕ, Γιώργος Δάσιος, προτείνει εξετάσεις σε όλα τα μαθήματα του Λυκείου με τμηματική αξιολόγηση και έμφαση στην ουσιαστική γνώση αντί της αποστήθισης.

Η ΑΕΚ υποδέχεται τη Χάποελ Μπερ Σεβά με στόχο το πρώτο βήμα πρόκρισης, η έδρα νίκη προβάδισμα

Η Ένωση ξεκινά τις ευρωπαϊκές της υποχρεώσεις στο Conference League με αντίπαλο τη Χάποελ και θέλει νίκη με ουσία και καθαρό σκορ στην OPAP Arena.

Αγία Άννα & Πλάκα SOS: Ενημερωτική Δράση για τη Σωτηρία του Κεδροδάσους και των Αμμοθινών

Το Κίνημα «Σώστε τις παραλίες της Νάξου» καλεί τους επισκέπτες να μάθουν – και να προστατεύσουν – τις πολύτιμες φυσικές ομορφιές που κινδυνεύουν να χαθούν.

Λαζάνια με ντομάτα, ρικότα και μοτσαρέλα: Ένα ιταλικό comfort food στο πιάτο μας

Ζουμερά, μυρωδάτα και ξεροψημένα, αυτά τα λαζάνια με ντομάτα, ρικότα και μοτσαρέλα είναι η απόλυτη απάντηση σε ένα οικογενειακό τραπέζι ή ένα τραπέζι φίλων. Συνταγή από τον Χριστόφορο Πέσκια.

“Μαχαιριά” στο λιμάνι της Νάξου: Σοβαρό επεισόδιο βίας μεταξύ νεαρών εργαζομένων

Ένα μεσημέρι του Ιουλίου μετατράπηκε σε σκηνικό τρόμου για περαστικούς και ντόπιους, όταν διαπληκτισμός ανάμεσα σε δύο υπαλλήλους γραφείου ενοικίασης εξελίχθηκε σε αιματηρό περιστατικό.

Νάξος – «Τέλος στα πρόστιμα, Δήμαρχε – Πεζοδρόμηση τώρα»: Η κραυγή μίας πόλης που πνίγεται

Αδικημένοι επαγγελματίες κρεμούν πανό αγανάκτησης στην καρδιά της Νάξου και ζητούν κάτι απλό: Ίδιους όρους για όλους.

Όταν το GPS σε οδηγεί… σε αδιέξοδο: Τουρίστας σφήνωσε όχημα σε σοκάκι της Νάξου

Αμερικανός οδηγός ακολούθησε πιστά τις οδηγίες πλοήγησης και κατέληξε… στα στενά της Φουντάνας – Η φωτογραφία που έγινε viral και η ανάγκη για καλύτερη καθοδήγηση στους τουρίστες

Έκτακτα μέτρα στη Σέριφο λόγω υπερκατανάλωσης νερού – Απαγορεύσεις και πρόστιμα

Ο Δήμος Σερίφου καλεί τους πολίτες να περιορίσουν τη χρήση νερού λόγω αυξημένης κατανάλωσης και περιορισμένων αποθεμάτων – Πρόστιμα έως και 1.000€ για παραβάτες.

Καμπανάκι Γιαννάκου για το Νοσοκομείο Σύρου: “Αν εφαρμοστεί το πρωτόκολλο, κλείνει”

Σοβαρές ελλείψεις σε ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό – Η υπερπροσπάθεια των βοηθών νοσηλευτών κρατά όρθιο το νοσοκομείο αναφοράς των Κυκλάδων

Αλυκό Νάξου: Κατεδαφίζεται το φάντασμα του ξενοδοχείου – Σώζεται το κεδροδάσος

Υπεγράφη η σύμβαση κατεδάφισης των ερειπίων στο Αλυκό – Ένα διαχρονικό «τραύμα» για τη Νάξο οδεύει προς θεραπεία μετά από δεκαετίες αδράνειας

Κυκλάδες – Ανατροπή στο τουριστικό χάρτη: Νάξος και Πάρος ανεβαίνουν, Μύκονος και Σαντορίνη «κατεβαίνουν»

Το καλοκαίρι του 2025 φέρνει ανακατατάξεις στους δημοφιλείς νησιωτικούς προορισμούς – Η Νάξος και η Πάρος «λάμπουν» με αύξηση ζήτησης, ενώ Σαντορίνη και Μύκονος μετρούν απώλειες και ανησυχίες

Η SEAJETS εξασφαλίζει δωρεάν μετακίνηση από και προς Ηρακλειά για όλους τους επιβάτες

Πρωτοβουλία ευθύνης από την εταιρεία και το Ίδρυμα Τάκης Ηλιόπουλος για τη στήριξη της τουριστικής σύνδεσης με τις Μικρές Κυκλάδες

Θλίψη στη Σχοινούσα: Το ύστατο χαίρε στη Ρίτα Μούρτζη από τον Σύλλογο Σχοινουσιωτών

Μια αγαπημένη παρουσία του νησιού έφυγε πρόωρα – Συγκινητικό μήνυμα αποχαιρετισμού και κάλεσμα για στήριξη στη μνήμη της

Δονούσα: Ο τραυματισμός κοπέλας από ομπρέλα (!!!) αποκαλύπτει μια τρύπα στο σύστημα

Μια γυναίκα τραυματίστηκε σοβαρά σε απομονωμένη παραλία της Δονούσας και σώθηκε χάρη στην αλληλεγγύη ντόπιων και τουριστών — αλλά η πολιτεία έλειπε. Και την επόμενη φορά;