Εκδήλωση της Ιεράς Μητρόπολης Παροναξίας , για τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση , τιμώντας τον Μητροπολίτη Παροναξίας Ιερόθεο Αριστάρχου για την προσφορά του στην Ελληνική Επανάσταση – Ποιοι έδωσαν το παρών (photo)
«Ο Μητροπολίτης και Αρχιεπίσκοπος Αιτωλίας και Ακαρνανίας, αγωνισθείς προσωπικώς και θυσιάσας και τον τελευταίον αυτού οβολόν υπέρ πίστεως και πατρίδος, εις του οποίου την οικίαν εύρισκεν αείποτε άσυλον και άρτον και ο πένης και ο ορφανός, απέθανεν επί ψάθης»! Έτσι απλά αναγγέλθηκε το καλοκαίρι 1851 η εκδημία ενός από τους σημαντικότερους Ιεράρχες και αγωνιστές της Ελληνικής Επαναστάσεως, του Ιερόθεου Αρίσταρχου.
Αλήθεια, πόσοι γνωρίζουμε την ιστορία ενός εκ των πλέον σημαντικών ιεραρχών όχι μόνο της Μητρόπολης Παροναξίας αλλά σε πανελλαδικό επίπεδο και με ιδιαίτερη συμβολή στην Ελληνική επανάσταση; Νικοδήμεια 2021 και η Ιερά Μητρόπολη Παροναξίας στα πλαίσια των δράσεων για τα 200 χρόνια από την έναρξης της Επανάστασης (σ.σ. έχει προγραμματίσει μία ακόμη τον Αύγουστο στην Πάρο) διοργάνωσε χθες Δευτέρα 12 Ιουλίου εκδήλωση με θέμα “Ο Μητροπολίτης Παροναξίας Ιερόθεος Αριστάρχος και η προσφορά του στην Ελληνική Επανάσταση”, Κεντρικός ομιλητής, ο Αιδεσιμολογιώτατος π. Οδυσσέας Κυρόσιμος, κληρικός της Ιεράς Μητροπόλεως Αιτωλίας και Ακαρνανίας.
Kαι τόπος; ο εξωτερικός χώρος ανάμεσα στον Ιερό Ναό Ζωοδόχου Πηγής και το μουσείο που βρίσκεται στην είσοδο σχεδόν της παλιάς πόλης.. Ενα πολύ όμορφο σημείο που πρόσφερε – ελέω και των καιρικών συνθηκών αλλά και των μέτρων υγειονομικής προστασίας – την ευκαιρία σε αρκετό κόσμο να παρακολουθήσει την εκδήλωση..
Ανάμεσά τους; Ο πρώην υπουργός Εργασίας και Κοινοβουλευτικός Εκπρόσωπος της Νέας Δημοκρατίας, Γιάννης Βρούτσης, οι Βουλευτές Κυκλάδων της Νέας Δημοκρατίας, Κατερίνα Μονογυϊού και Φίλιππος Φόρτωμας, ο Επαρχος Νάξου, Μικρών Κυκλάδων, Αμοργού, Ιωάννης Μαργαρίτης, ο Δήμαρχος Νάξου και Μικρών Κυκλάδων, Δημήτρης Λιανός, ο επικεφαλής της αντιπολίτευσης και της δημοτικής παράταξης “Μαζί Αλλάζουμε” Λεονάρδος Χατζηανδρέου, ο πρώην υπουργός και συγγραφέας Γιώργος Ανωμερίτης, ιερείς, δημοτικοί σύμβουλοι αλλά και αρκετοί πιστοί και απλοί πολίτες της Νάξου… Προ της ομιλίας θα τελεσθεί Επιμνημόσυνη Δέηση υπέρ αναπαύσεως της ψυχής του τιμωμένου ηρωικού Ιεράρχου χοροσταντούντος του Μητροπολίτη Παροναξίας κκ Καλλινίκου..
Ο βίος του Παροναξιας Ιερόθεου
«Ο Μητροπολίτης και Αρχιεπίσκοπος Αιτωλίας και Ακαρνανίας, αγωνισθείς προσωπικώς και θυσιάσας και τον τελευταίον αυτού οβολόν υπέρ πίστεως και πατρίδος, εις του οποίου την οικίαν εύρισκεν αείποτε άσυλον και άρτον και ο πένης και ο ορφανός, απέθανεν επί ψάθης»! Έτσι απλά αναγγέλθηκε το καλοκαίρι 1851 η εκδημία ενός από τους σημαντικότερους Ιεράρχες και αγωνιστές της Ελληνικής Επαναστάσεως, του Ιερόθεου Αρίσταρχου.
Γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Ζαγορά Πηλίου και ο πατέρας του ήταν ευκατάστατος έμπορος. Επέλεξε το ιερατικό στάδιο και από μικρός εντάχθηκε στους κόλπους της Εκκλησίας. Χειροτονήθηκε Επίσκοπος Βονδίτσης, υπαγόμενος στη Μητρόπολη Ιωαννίνων. Το 1820 προήχθη σε Μητροπολίτη Παροναξίας από τον εθνομάρτυρα Πατριάρχη Γρηγόριο τον Ε’, ο οποίος τον χαρακτήρισε «πράο, σώφρονα, ιεροπρεπή, κόσμιον και της καθ’ ημάς ιεράς παιδείας και της θύραθεν αποχρώντως μεμυημένον».
Μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία. Εξήγειρε τους Ναξίους κατά των Τούρκων και στις 6 Μαΐου 1821 ύψωσε τη Επαναστατική Σημαία στον Μητροπολιτικό Ναό Νάξου, μπροστά σε δύο χιλιάδες κατοίκους του νησιού. Στη συνέχεια συγκρότησε με δικά του έξοδα στρατιωτικό σώμα, στο οποίο τέθηκε επικεφαλής ο ίδιος. Έκπληκτοι οι Αθηναίοι τον αντίκρισαν να συμμετέχει στις μάχες της Ακρόπολης φορώντας στρατιωτική σχολή και μπαίνοντας στην πρώτη γραμμή.
Ίνδαλμα
Ήταν από τους Αρχιερείς που καθοδηγούσαν τους αγωνιστές καθ’ όλη τη διάρκεια της Επαναστάσεως και θαυμαζόταν για την ανδρεία και τον ατάραχο νού του. «Ουδέποτε πτωχός έκρουσε την θύραν του και έφυγε δυσηρεστημένος», όπως έγραψε η εφημερίδα «Ελπίς». Ο Φιλικός, δικαστής και δραματικός ποιητής Ιωάννη Ζαμπέλιου (1787-1856) είχε τοποθετήσει την εικόνα του «πλησίον εκείνων του Κολοκοτρώνου, του Νικηταρά και των άλλων ανδρείων της Επαναστάσεως». Ονειρευόταν δε ότι τα εγγόνια του, ανοίγοντας τα μάτια τους, θα έβλεπαν την εικόνα του που αρκούσε για να εκπροσωπήσει την Πατρίδα και τη Θρησκεία.
Ο Ιερόθεος παρέμεινε Μητροπολίτης Παροναξίας έως το 1833, οπότε και μετατίθεται στην έδρα της Επιδαύρου Λιμηράς. Οκτώ χρόνια αργότερα, το 1841, αναλαμβάνει την «Αρχιεπισκοπή Αιτωλίας και Ακαρνανίας», όπου έμελλε να ποιμάνει επί μία εξαετία, μέχρι το 1847. Διαπρέπει για το ήθος και την ανοιχτή ψυχή του. Ανυποχώρητος στις αρχές του και συνεπής στις εκκλησιαστικές παραδόσεις, δεν δίστασε να συγκρουστεί ακόμη και με τον παντοδύναμο Ιωάννη Κωλέττη, ενόσω ο τελευταίος ήταν Πρωθυπουργός. Μετατράπηκε λοιπόν και σε απηνή διώκτη του. Ο υπερήφανος αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τη Μητρόπολή του και να καταφύγει στη Ζάκυνθο όπου ζούσαν πολλοί συναγωνιστές και αδελφοί του. Σημειωτέον ότι τα Επτάνησα δεν είχαν ακόμη ενσωματωθεί στην ελληνική επικράτεια. Εκεί παρέμεινε περίπου επί μία τετραετία απολαμβάνοντας φιλοξενία και ιδιαίτερες τιμές.
Ως απλός μοναχός
Το 1850 αναγνωρίζεται το Αυτοκέφαλο. Ο δημοτικός σύμβουλος Αθηναίων Νικόλαος Δραγούμης, ο οποίος είχε γνωρίσει τον Ιεράρχη στη Νάξο –όταν εκεί κατέφυγε η οικογένειά του κυνηγημένη από τους Τούρκους– τον κάλεσε να έλθει στην Αθήνα. Πράγματι, ο Ιερόθεος εγκαθίσταται –αρχές 1851– σε ένα φτωχικό καλύβι στην Αθήνα. Προσπαθεί να επιβιώσει πουλώντας τα ενδύματα και τις πέτρες της αρχιερατικής μήτρας. Ευελπιστεί σε αποκατάστασή του από την Ιερά Σύνοδο έχοντας κοντά του τον συναγωνιστή του στη μάχη της Ακρόπολης Ν. Δραγούμη και τον ιερέα Θεόδωρο Κτενά.
Πράγματι, το Σάββατο 30 Ιουνίου 1851 η Ιερά Σύνοδος αποφασίζει την αποκατάσταση του Ιεράρχη. Ευχαριστημένος και ήσυχος, έχοντας πράξει το καθήκον του προς τον Θεό και την Πατρίδα κοιμήθηκε λίγες ώρες αργότερα, ξημερώματα της Κυριακής 1η Ιουλίου 1851. Ο Έλληνας Ιεράρχης Ιερόθεος Αριστάρχου, κηδεύθηκε ως απλός μοναχός, παρά την απόφαση της Ιεράς Συνόδου να του απονεμηθούν τιμές αρχιερέα.
Ευχαριστούμε την Κατερίνα Κοττάκη και τον Δημήτρη Δεουδέ για τις φωτογραφίες
