Τετάρτη, 11 Ιουνίου, 2025
ΑρχικήΠαιδείαΝάξος - Ι.Μ. Φανερωμένης: Ο θυμός και το σύγχρονο Κολοσσαίο

Νάξος – Ι.Μ. Φανερωμένης: Ο θυμός και το σύγχρονο Κολοσσαίο

|

Αρθρο του Καθηγούμενου της Ιερας Μονής Φανερωμένης Νάξου, Αρχιμανδρίτη Χρυσόστομου με τίτλο ” Ο θυμός και το σύγχρονο Κολοσσαίο” 

Οργή, αγανάκτηση, συγκλονίζει, ανατριχιάζει, κρεσέντο, σκοταδισμός, είναι μερικἐς λέξεις που προεξάρχουν στο επικοινωνιακό στερέωμα σήμερα. Το κρεσέντο όμως δεν χαρακτηρίζει τόσο τα θέματα και γεγονότα που προβάλλονται, ὀσο τα ίδια τα εχθρικά συναισθήματα αποστροφής εκ μέρους των συντακτών, και τον θυμό που επιμελώς επιχειρείται να διεγερθεί στους αποδέκτες.

Δεν είναι βέβαια αγανάκτηση και θυμός για ό,τι κακό συμβαίνει στον κόσμο. Εϊναι μόνο για εκείνα που αποκτούν έναν ηχηρό τίτλο στα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Ἐναν τίτλο που μπορεί να μην ανταποκρίνεται στο περιεχόμενο του κειμένου, αλλά όσο πιο ηχηρός είναι, τόσο περισσότερο ξεκλειδώνει ή διεγείρει τις θυμικές ορμητικές δυνάμεις.

Ο θυμός λοιπόν διοχετεύεται εκεί που κάποιοι τον κατευθύνουν. Ως κύρια αιτία εμφανίζεται η κοινωνική αδικία ή η παραβίαση των ατομικών δικαιωμάτων. Η σημερινή, όμως, γενικευμένη οργή δεν επιτρέπει βάθος σκέψης, δεν αναζητά τις πραγματικές αιτίες. Απλώς βρίσκει διέξοδο όπως ο ορμητικός χείμαρος.

Για παράδειγμα, θεριεύει όταν ένα δεκαπεντάχρονο παιδί κλωτσά ένα ζώο, αλλά δεν αναρωτιέται τι φταίει ώστε το παιδί αυτό να εκδηλώνει τόση βία. Μαίνεται όταν η Ιερά Σύνοδος συνιστά την αποφυγή των αμβλώσεων, αλλά δεν εξεγείρεται όταν προβεβλημένος νεαρός του μουσικού «τίποτα» δηλητηριάζει με χυδαία στιχάκια μισανθρωπισμού τα μυαλά εκατομμυρίων παιδιών στο διαδίκτυο. Παθιασμένος ο θυμός παρακολουθεί τα επεισόδια ενός οικογενειακού δράματος, αλλά ακινητοποιείται όταν διασχίζει το μέγα δράμα και την καθολική ντροπή της εν Αθήναις οδού Σατωβριάνδου. Λες και ένας δείκτης αόρατος υποδεικνύει την κατεύθυνση προς την οποία θα διοχετευθεί ο θυμός.

Όμως, έχουμε αλήθεια αναρωτηθεί γιατί θυμώνουμε και μάλιστα τόσο έντονα κάθε φορά;

Το θέμα δεν είναι τα ίδια τα γεγονότα. Το μεγάλο θέμα είναι ο θυμός που περιφέρεται μέσα μας «ως λέων ζητών τίνα καταπίη». Γι’ αυτό ακριβώς και εμφανίζει μορφές ακραίες, ακόμη κι αν τα γεγονότα (σε κάποιες περιπτώσεις, όχι πάντα) δεν δικαιολογούν ακραία αντίδραση.

Έτσι, στην πιο ελαφρά του έκδοση, συναντά κανείς νέους ανθρώπους που ξεσπούν σε νευρικό κλάμα ή χρησιμοποιούν γλώσσα μίσους, όποτε τύχει να αντιμετωπίσουν διαφορετικές απόψεις. Υπάρχουν και οι βαρειές περιπτώσεις της θυματοποίησης του θύτη, όπως η ψυχοπαθολογική ανάρτηση Ορθὀδοξου Ρώσου αξιωματούχου για τον δυτικό κόσμο: «τους μισώ, θέλουν τον θάνατό μας, και όσο ζω θα κάνω τα πάντα για να εξαφανιστούν».  Ή από την άλλη το «ανθρωπιστικό» αξίωμα του δυτικού κόσμου ότι «είμαστε ανεκτικοί, και το μόνο που δεν μπορούμε να ανεχθούμε είναι η μη ανεκτικότητα».  Τούτο διεκδικεί εύσημα εξυπνάδας, αλλά στην ουσία αναιρεί βλακωδώς και κατάφωρα αυτό που υπερασπίζεται.

Αλλά το πιο θλιβερό χαρακτηριστικό των θυμικών διαθέσεών μας είναι η απαίτηση της τιμωρίας. Της άμεσης τιμωρίας του παραβάτη. Η απαίτηση αυτή έχει γίνει μέρος και της αυτοσυνειδησίας πολλών Ορθοδόξων πιστών, αν και προέρχεται από Ιουδαϊκές αντιλήψεις. Και πάλι η συμπεριφορά αυτή είναι επιλεκτική. Έτσι, μπορεί να ζητείται η ποινή γιά τον ένα πατριάρχη διότι αναγνώρισε σχισματικούς, όχι όμως για τον άλλον που ευλογεί τη σφαγή αμάχων ως ιερό πόλεμο κατά του κακού. Άξιο προσοχής είναι ότι και εδώ παίρνουμε το μέρος του «αγανακτισμένου» εξολοθρευτή, σαν να σαγηνευόμαστε από την οργή του, ενώ δεν μας ικανοποιεί η φιλάνθρωπη ενέργεια του πρώτου!

Ας αναζητήσουμε, όμως, την αρωγή της φιλοσοφίας και της επιστήμης για την έννοια του θυμού.

Ο θυμός άποτελεί φυσική ορμή και μια από τις ισχυρότερες δυνάμεις της ψυχής, είναι το νεύρο που μας κινητοποιεί σε αγώνες, αλλά και το σινιάλο ή ερέθισμα που διεγείρει τους μηχανισμούς άμυνας μπροστά σε μια απειλή. Είναι σαν τον ανιχνευτή καπνού. Ὀταν όμως ο άνθρωπος βλέπει παντού καπνό και ερμηνεύει τα πάντα ως απειλές, τότε και από αυτό το σημείο ξεκινά το πρόβλημα.

Γιατί τα πάντα ερμηνεύονται κατ’ αυτόν τον τρόπο;

Η εγωκεντρική προοπτική και η βαθειά ανασφάλειά μας μας κάνουν να βλέπουμε τα πάντα ως απειλή κατά της ίδιας της υπόστασής μας, με αποτέλεσμα να οδηγούμαστε σε παράλογες αντιδράσεις. Οτιδήποτε δὲν συμβαδίζει με τη δική μας σκέψη εκλαμβάνεται ως προσβολή, ταπείνωση και έλλειψη σεβασμού εκ μέρους των άλλων.

Βρισκόμαστε σε ένα συνεχή συναγερμό. Μέσα στη διάσπαση και τον πανικό δεν μπορούμε να διακρίνουμε το πραγματικό πρόβλημα. Όταν τα κύματα του θυμού μάς καλύψουν ολόκληρους, τότε συμπαρασύρουν τη λογική σκέψη. Το μόνο που μένει μέσα σε αυτόν τον ψυχικό κυκεώνα είναι να επιτεθούμε στους άλλους. Να τιμωρήσουμε με κάποιον τρόπο και να εξουδετερώσουμε τον εχθρό, προκειμένου να απαλύνουμε τον πόνο της προσβολής που μας προκάλεσε.

Και έτσι ο θυμός εξελίσσεται σε ανθρωποφαγία, επί του παρόντος συμβολική. Δεν οδηγεί σε καμία επανάσταση σε καμία αλλαγή, διότι παράγεται από αλογία και αδυναμία.  Η σύγχρονη κοινωνία φαντάζει πλέον σαν ένα Κολοσσαίο, όπου μπορεί κάποιος είτε να συμμετέχει σε φονικό αγώνισμα είτε να χαίρεται με το αντίστοιχο θέαμα, αναπληρώνοντας τα δικά του ανεκπλήρωτα πάθη. Αυτός είναι  πραγματικά ο «μεσαίωνας» στην κακή του όψη (την καλή του όψη ούτε καν πλησιάζει η εποχή μας).

Δεν πρέπει όμως να κλείσουμε με διαπιστώσεις αλλά με προτάσεις, τουλάχιστον για όσους θέλουν να γνωρίσουν τον εαυτό τους.

Πριν νιώσουμε τον θυμό να μας κυριεύει, ας δούμε σοβαρά κι ας επαναλαμβάνουμε τις ακόλουθες αλήθειες που μπορούν να τον τιθασεύσουν:

Ότι δεν είμαστε το κέντρο του κόσμου, και ότι η ευθιξία μπορεί να είναι σημάδι εγωισμού και ανασφάλειας.

Ότι ο άλλος ούτε μας απειλεί ούτε μας προσβάλλει, εάν διαφωνεί με την άποψή μας.

Ότι κανείς δεν έχει υποχρέωση να συμφωνήσει με την άποψή μας, ακόμη και την άποψη για τον εαυτό μας.

Ότι η κριτική του άλλου δεν είναι απαραιτήτως εχθρική. Μπορεί εγώ απλώς να μη δέχομαι οποιαδήποτε κριτική.

Ότι ακόμη κι αν η κριτική που δέχομαι είναι εχθρική, δεν είναι απαραιτήτως έγκυρη ούτε αλλάζει το τί πραγματικά είμαστε.

Ότι το ζήτημα είναι να βρεθεί η αλήθεια, και όχι να επιβληθεί η άποψή μας.

Ότι εχθρός είναι περισσότερο ο άγνωστος εαυτός μας και όχι οι άλλοι.

Ότι αν δεν ακολουθήσουμε αληθινά αυτόν που είπε «Μάθετε ἀπ’ ἐμοῦ, ὅτι πρᾷός εἰμι, καὶ ταπεινὸς τῇ καρδίᾳ» (Ματθ. 11,29), θα αφανιστούμε μέσα στην ανεπίγνωστη και ακατανίκητη μιζέρια μας, όσο κι αν νομίζουμε ότι είμαστε αγωνιστές και ελεύθεροι.

 Αρχιμανδρίτης Χρυσόστομος
Καθηγούμενος Ιεράς Μονής Φανερωμένης Νάξου


Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από τις σελίδες του Naxos Press - τώρα και στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ
Τελευταία νέα
Δημοφιλή

Νέος ΚΟΚ: Ισόβια για πολύνεκρα τροχαία και κλιμακωτές ποινές για παραβάσεις όπως το κινητό, το αλκοόλ, η παραβίαση STOP

Αυστηρότερες ποινές με στόχο τη μείωση των τροχαίων και την προστασία της ανθρώπινης ζωής

Τριήμερη περιοδεία Κατερίνας Μονογυιού σε Μύκονο, Σαντορίνη και Νάξο

Κ. Μονογυιού: Στηρίζουμε έμπρακτα την Υγεία, τη Δικαιοσύνη και τον Τουρισμό στη Μύκονο, τη Σαντορίνη και τη Νάξο

Αντιδράσεις για τη μεταφορά των Κούρων του Φλεριού – Τι δηλώνει ο Βασίλης Φλεριανός (video)

Ο Βασίλης Φλεριανός μιλά στη Ραδιοφωνία Κυκλάδων για την απόφαση μεταφοράς των Κούρων στη Νησίδα Μουσείων και τις αντιδράσεις που προκαλεί στην τοπική κοινωνία των Μελάνων.

Μέλανες: Αντίθετος και ο Κυνηγετικός Σύλλογος Νάξου στην απομάκρυνση των Κούρων

Ο Σύλλογος εκφράζει την έντονη αντίθεσή του στην απομάκρυνση των αρχαιοτήτων από τις Μέλανες - Πλήρης στήριξη σε φορείς και κατοίκους που αντιδρούν

Επιμελητήριο Κυκλάδων: Νέο επιδοτούμενο πρόγραμμα για ανέργους στις Κυκλάδες

Η δράση συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο ΕΚΤ), από εθνικούς πόρους του ΠΔΕ.

Σαντορίνη: Την Τετάρτη 11 Ιουνίου το 3ο εκπαιδευτικό σεμινάριο για την αυθεντικότητα και την ταυτότητα του νησιού

Ο Δήμος Θήρας προσκαλεί επαγγελματίες του τουρισμού στο τρίτο και τελευταίο σεμινάριο με θέμα «Γνωριμία με τη Σαντορίνη» – Διαδικτυακή συμμετοχή και από τον καθηγητή Κώστα Παπαζάχο

Στάση εργασίας και κινητοποίηση των ταξί Αττικής για τις ρυθμίσεις του νέου ΚΟΚ

Έντονη αντίδραση του ΣΑΤΑ στις αλλαγές για τις λεωφορειολωρίδες – Συγκέντρωση στις 17:00

Λειψυδρία στην Ευρώπη: Ο αγροτικός κόσμος σε ασφυξία, τα μέτρα σε αναμονή

Με το 40% των Ευρωπαίων να πλήττεται από έλλειψη νερού, η γεωργία πληρώνει το κόστος – Σχέδια κινήτρων, καθυστερήσεις σε έργα και ανησυχία για τη ρύπανση των υδάτων

Αμοργιανό Φεστιβάλ: Ζωντάνεψε η Πλατεία Καταπόλων με Χορούς και Μουσική (video)

Παραδοσιακοί χοροί από το Λύκειο Ελληνίδων στην πλατεία Καταπόλων και πανηγυρικός εσπερινός στη Λαγκάδα με τη χορωδία “Ορφέας Τρίπολης

Πανευρωπαϊκή διαμαρτυρία κατά του ανεξέλεγκτου τουρισμού στις 15 Ιουνίου

Η Μαγιόρκα αναμένεται να είναι το επίκεντρο των διαδηλώσεων, με 60 ομάδες να προγραμματίζουν μαζικές κινητοποιήσεις.

Νάξος – Αεροδρόμιο: Επιστροφή στη κανονικότητα, αλλά μας έμεινε “αμανάτι” το αεροσκάφος (!!!)

Ένα περιστατικό που θα μπορούσε να εξελιχθεί σε κρίση, μετατράπηκε σε απόδειξη επαγγελματισμού και ετοιμότητας. Η επόμενη ημέρα βρίσκει το νησί να μετρά την ωριμότητά του ως τουριστικός προορισμός πρώτης γραμμής.

Εκτακτο – Olympic Air: Καθηλωμένο στο διάδρομο το αεροσκάφος λόγω προβλήματος στον κινητήρα

Εκτακτο.. Καθηλώθηκε αεροπλάνο της Olympic Air στον διάδρομο καθότι πήρε φωτιά ο κινητήρας του λίγο μετά την απογείωσή του από το αεροδρόμιο της Νάξου

Νάξος – Κόρωνος: Μια προσφορά από καρδιάς στη μνήμη του Νικόλα Μανωλά

Οι γονείς των μαθητών του Δημοτικού Σχολείου Κορώνου Νάξου ευγνωμονεί την οικογένεια του Νικόλα Μανωλά για μια δωρεά που θα δώσει φωνή στις μαθητικές εκδηλώσεις

Μια ιστορική βραδιά: Οι Κονιτοπουλαίοι επανενώνονται στο Άλσος Βεΐκου

Στις 22 Ιουλίου, η οικογένεια-σύμβολο της νησιώτικης μουσικής ανεβαίνει ξανά στη σκηνή, σε μια γιορτή της παράδοσης και των ριζών μας

Νάξος – “Emerald Azzurra”: Η πολυτέλεια “έδεσε” στο νησί των Κυκλάδων

Με 110 μέτρα μήκος και 50 πολυτελείς καμπίνες, το υπερσύγχρονο "Emerald Azzurra" πραγματοποιεί μία ακόμη επταήμερη κρουαζιέρα στο Αιγαίο και φέρνει τη Νάξο στο χάρτη των VIP προορισμών

Cine Naxos Open: Το καλοκαίρι ξεκινά με… “Επικίνδυνες Αποστολές”

Η θερινή σεζόν στη Νάξο ανοίγει επίσημα την Πέμπτη 5 Ιουνίου με την ταινία περιπέτειας "Mission: Impossible – The Final Reckoning"!

Νάξος: Πυρκαγιά σε ενοικιαζόμενο αυτοκίνητο καθοδόν προς τη Χώρα

Με ψυχραιμία και συνεργασία πολιτών και Πυροσβεστικής αποφεύχθηκε σοβαρό περιστατικό στο δρόμο Γλυνάδου – Χώρας

Reddit – Νάξος: Στη δεύτερη θέση των πιο υποτιμημένων νησιών στον κόσμο

Το μεγαλύτερο νησί των Κυκλάδων εντυπωσιάζει τη διεθνή κοινότητα του Reddit με την αυθεντικότητα, την ηρεμία και την φυσική του ομορφιά

«Το Γλέντι»… αλλιώς! ONIRAMA & Νίκος Οικονομίδης ενώνουν κόσμο, βιολί και καλοκαίρι (video)

Η πιο feel-good διασκευή του καλοκαιριού είναι εδώ: Νησιώτικο βιολί, ηλεκτρική ενέργεια και ρυθμός που δεν κάθεται ποτέ

Τραγωδία στην Πάρο: Συνελήφθησαν οι γονείς βρέφους 5 μηνών που έχασε τη ζωή του

Υπόθεση θανάτου βρέφους συγκλονίζει την Πάρο – Σε εξέλιξη η έρευνα των Αρχών για τις συνθήκες του περιστατικού και τις ευθύνες των γονέων.