Μία θεωρητικός Μαθηματικός και ένας μοριακός Φυσικός συνομιλούνε πίνοντας μπύρες στην Ανάφη – Το θέμα αυτής της ιδιαίτερης συζήτησης; Η ύπαρξη ή όχι του Θεού, ο Χρόνος και η διάσημη εξίσωση του Schrodinger
Μία θεωρητικός Μαθηματικός και ένας μοριακός Φυσικός συνομιλούνε πίνοντας μπύρα στην Ανάφη. Θα μου πείτε τώρα γιατί να ακούσετε εσείς μια τέτοια συνομιλία; Μα για τον ίδιο λόγο που θα ακούγατε την αντίστοιχη με έναν βιολόγο : Για να μην παντρευτείτε ποτέ την εξαδέλφη σας!!!
Ουπς… πολύ αργά; Την έχετε ήδη παντρευτεί; Ε, αυτά παθαίνετε άμα δεν ακούτε επιστημονικές συζητήσεις… και η συγκεκριμένη -με το μοριακό φυσικό – είναι άκρως συναρπαστική. Μπορεί να είναι και η πιο συναρπαστική που έχω κάνει ποτέ με φυσικό…
Για να μην το κουράζω, η μαθηματικός που κάνει τις ερωτήσεις είναι με μη -σκιασμένα γράμματα ενώ ο μοριακός που απαντά είναι με έντονα. Η Μαρία και ο Γιάννης δηλαδή.
Η Ατομική και Μοριακή Φυσική μελετά τον μικρόκοσμο δηλ. ό,τι βλέπουμε μόνο σε μικροσκόπιο… μη σας πω και ό,τι δε βλέπουμε. Το άτομο π.χ. δεν έχουμε καταφέρει ακόμη να το δούμε… όπως έμαθα προσφάτως. Από το Γιάννη.
– Καταρχήν Μαθηματικά ή Φυσική ; (έτσι να ανάψουν λίγο τα αίματα!!!)
-Μμ… όλα στη ζωή είναι Μαθηματικά. Απλώς η έκφρασή τους είναι Φυσική…
– Καλά μετά από μια τέτοια δήλωση είμαι σίγουρη ότι θα έχουμε μια πολύ ειρηνική κουβέντα οι δυο μας!
– Μα έτσι είναι…
-Υπάρχει Θεός ; (Ε, τι περιμένατε; Να τον βάλω να λύσει καμιά διαφορική; Στα ουσιώδη κατευθείαν! Εξάλλου οι φυσικοί δεν ξέρουν να λύνουν διαφορικές. Από μας παίρνουν τις λύσεις)
-Δεν υπάρχει Θεός! Ο Θεός είναι η μεγαλύτερη αυταπάτη που εφηύρε ποτέ ο άνθρωπος μετά το Χρόνο…
– Ο χρόνος; Με το χρόνο θα τα βάλεις τώρα;
– Ο χρόνος με την έννοια που την καταλαβαίνουμε εμείς δεν υπάρχει. Είναι μια αυθαίρετη ποσότητα που στην ουσία εκφράζει μήκος.
– Συγνώμη ο χρόνος έχει μονάδα μήκους όχι sec ;
– Ναι, ο χρόνος μετριέται σε μονάδες μήκους του Χώρου
– Θα εννοείς την 4η διάσταση μάλλον στην διατεταγμένη τετράδα του χωροχρόνου (x,y,z,t) όπου όντως το t είναι μήκος.
– Περίπου…
– Καλά πάμε στο Θεό…
– Αυταπάτη σου είπα. Στην αρχή η κοινωνία έφτιαξε το ανθρωποκεντρικό μοντέλο. Ο άνθρωπος ήταν στο κέντρο… Μετά άρχισε να φοβάται και έτσι έφτιαξε το Θεό. Για να μην φοβάται. Μετά απαλλάχτηκε από το Θεό και έφτιαξε την επιστήμη για να εξηγήσει το Θεό. Μετά ήρθε η κλασική νευτώνεια μηχανική που τον έκανε να νομίζει ότι ξέρει τα πάντα… ότι μπορεί να εξηγήσει τα πάντα. Και τέλος ήρθε η Κβαντομηχανική με το χαοτικό των πιθανοτήτων της όπου ο άνθρωπος είδε ότι δεν ξέρει τίποτα. Για να φτάσει τελικά στην πιο αποκεντρωμένη αντίληψη σήμερα που τοποθετεί τον άνθρωπο εκτός συστήματος. Δεν είναι μόνο στο κέντρο… αλλά και εκτός. Μια κουκκίδα απλώς στο άπειρο συνεχώς μετακινούμενο και διαστελλούμενου σύμπαν μας.
– Θυμίζει Ηράκλειτο… «Τα πάντα ρει»
– Ναι γιατί όχι μόνο οι πλανήτες μας κινούνται γύρω από τον Ήλιο αλλά και ολόκληρο το ηλιακό μας σύστημα κινείται προς μια αδιευκρίνιστη κατεύθυνση όπως και ο γαλαξίας μας και όλοι οι άλλοι ήλιοι και γαλαξίες μαζί. Όλα κινούνται ! Πιο κέντρο λοιπόν να είναι ο άνθρωπος; Και το σύμπαν διαστέλλεται απεριόριστα. Σαν ένα μπαλόνι που το φουσκώνουμε συνεχώς χωρίς να υπάρχει περίπτωση να σκάσει γιατί πάντα υπάρχει κι άλλος χώρος…
– Ναι αλλά έτσι η εντροπία θα αυξάνεται συνεχώς! Δε θα αυτοκαταστραφεί λοιπόν το σύμπαν κάποια στιγμή; Δεδομένου ότι η εντροπία είναι το μέτρο της αταξίας του σύμπαντος…λέω τώρα εγώ.
– Όχι γιατί όσο φουσκώνεις ένα μπαλόνι μπορεί μεν να αυξάνει η αταξία όλων αυτών που περικλείει μέσα αλλά είναι σα να αραιώνονται δε ταυτοχρόνως και όλα αυτά στο χώρο. Οπότε δεν υπάρχει πρόβλημα. Και συγκρούσεις γίνονται αδιάλειπτα εκεί μέσα ούτως ή άλλως . Η εντροπία εν τω μεταξύ παίζει να είναι και το πιο θεμελιώδες μέγεθος στη Φυσική. Και να ξέρεις… είναι το τελευταίο πράγμα που θα πείραζε ο Θεός!
– Νόμιζα είπες δεν υπάρχει Θεός …
– Εννοώ αν υπήρχε…
– Πες μου. Μπορούμε να εξηγήσουμε με απλά λόγια τέτοια υψηλή φυσική; Θα μπορούσε ο κόσμος να καταλάβει κβαντομηχανική π.χ.;
– Ε, άμα δεν μπορούμε να περάσουμε τέτοιες έννοιες απλά και κατανοητά τότε τι κάνουμε;
– Εγώ αυτό που έχω καταλάβει είναι ότι μια εξίσωση μπορεί να αλλάξει τον κόσμο! Δες τη διαφορική του Schrodinger για παράδειγμα που έθεσε τη βάση στη θεωρία της Κβαντομηχανικής βάζοντας τις πιθανότητες στο μικρόκοσμό μας. Έτσι δεν είναι; Δεν μπορούμε να γνωρίζουμε την ακριβή θέση ενός ηλεκτρονίου π.χ. που βρίσκεται κατά το πρότυπα του Bohr σε προκαθορισμένη βαρετή τροχιά γύρω από τον πυρήνα αλλά μονάχα να υπολογίσουμε την πιθανότητα να βρίσκεται σε ένα δεδομένο σημείο και σε μια δεδομένη στιγμή! (απλά και κατανοητά…)
– Ακριβώς!!! Μόνο που αυτό υπήρχε και στη θεωρία του Bohr… απλώς ο Schrodinger έλυσε την εξίσωση που είχε ήδη την κβαντισμένη ποσότητα του Bohr- Heisenberg . Όλα είναι πια πιθανοτικά και κβαντισμένα… κι αυτό ακριβώς είναι που δεν μπορούσε να δεχτεί ο Einstein. Που αναγκάστηκε βέβαια να παραδεχτεί λίγο πριν πεθάνει.
– Δεν ξέρουμε πια που πατάμε και που βρισκόμαστε δηλ… Δώσε μου τον ορισμό του κβάντο.
– Κβάντο είναι η μικρότερη αδιαίρετη ποσότητα ενός μεγέθους του οποίου οι τιμές λαμβάνουν μόνο ακέραια πολλαπλάσια αυτής!
– Ένα απλό παράδειγμα;
– Π.χ. σε ένα ψυγείο γεμάτο μπύρες κβάντο είναι το ένα κουτάκι μπύρας. Το ψυγείο δεν μπορεί να περιέχει λιγότερη μπύρα από ένα κουτάκι και η ποσότητα της μπύρας γενικά μπορεί να είναι ακέραια πολλαπλάσια αυτού του κουτιού και μόνο. Δηλ. μπορεί να περιέχει 1, 2, 3, 4 … κουτάκια μπύρας αλλά δεν μπορεί να περιέχει 2,5 κουτάκια για παράδειγμα.
– Τέλειο παράδειγμα! Πες μου τι είναι ψυχή;
– Ψυχή είναι ο πιο αντικειμενοστραφής κώδικας που γράφτηκε ποτέ! Μια λούπα (loop) δηλ. Μια εντολή που ξεκινά από το βήμα 1 και επαναλαμβάνει συνέχεια τον εαυτό της! Τα πάντα είναι γραμμένα σε μορφή κώδικα. Ακολουθίες εντολών γραμμένη σε γλώσσα προγραμματισμού.
– Τι λες τώρα; Η ψυχή μας τρέχει σαν κώδικας σε υπολογιστή; Και ο πρώτος κώδικας; Πως γράφτηκε; Το βήμα 1 δηλ.
– Μα στην κοιλιά της μαμάς μας. Οι βιοχημικές αντιδράσεις της μαμάς δίνουν τον πρώτο κώδικα στο παιδί που θα επαναλαμβάνεται εις το διηνεκές και θα καθορίζει ακόμα και το αν θα του αρέσουν τα αλμυρά στην μετέπειτα ζωή του… κάθε εμπειρία θα πατάει σε προηγούμενη εμπειρία που προκύπτει πάντα από τον κώδικα που τρέχει αντικειμενοστραφώς δηλ κυκλικά και αυτό δημιουργεί Μνήμη. Το αν θα μου αρέσει η Ελένη π.χ. θα εξαρτηθεί από το αν μου είχε αρέσει στο παρελθόν κάποια που να μοιάζει στην Ελένη.
– Αυτό το αντικειμενοστραφώς δεν το πιάνω πολύ καλά. Αλλά μια που είπες για την Ελένη πες μου για τον Έρωτα!
– Ουπς… Δεν γνωρίζω για τον Έρωτα! Δεν ξέρω γιατί ο άνθρωπος ερωτεύεται…
Και εδώ μάλλον βρήκα την αχίλλειο πτέρνα του φυσικού μας. Ματάκια που σπιθίζουν αλαζονικά βουτηγμένα στη γνώση χιλιετηρίδων που παράχθηκε σύμφωνα με τα λεγόμενά του αντικειμενοστραφώς πάνω στο κυκλικό και αέναο των ανακαλύψεων του ανθρώπου που κάποτε φορούσε προβιές ζώων… ίσαμε να βρεθεί εκείνο το φαρμακερό βέλος που θα τον σωριάσει ξαφνικά στο πάτωμα για να σηκωθεί ύστερα πάλι πιο ψηλός από ότι ήταν πρώτα…
– Η ανθρωπότητα προχωρά με άλματα να ξέρεις. Μένει στάσιμη φαινομενικά για καιρό (βλέπε μεσαίωνας) διάφορες ζυμώσεις και διεργασίες επιτελούνται σιωπηλά και ξάφνου κάνει ένα γιγάντιο άλμα! Και τώρα είμαστε μπροστά σε ένα τέτοιο άλμα.
– Άρα ο άνθρωπος είναι ένας Νάνος που κάνει γιγάντια άλματα… και ποιο το άλμα που αναμένουμε τώρα στην εποχή μας;
– Ρομποτική….
– Διακρίνω ένα πάθος στις απόψεις σου και μια απολυτότητα μαζί Γιάννη. Τι θα γίνει αν σου βρω ένα επιχείρημα που θα καταρρίπτει όλα όσα είπες πριν;
– Μα αυτό περιμένω Μαρία… αυτό μόνο.
Σας οφείλω και μια συνομιλία με μοριακό βιολόγο μήπως και αποτρέψω μερικούς ακατάλληλους γενετικά γάμους…
Την αγάπη μου
Υπατία
Υ.Γ. : Στη φωτογραφία ο φυσικός Ιωάννης Ορφανός εν δράσει. Μόλις 27 ετών τελειώνει το διδακτορικό του «Φωτόνια και laser» στο Ηράκλειο της Κρήτης και έχει κάνει ήδη αρκετές δημοσιεύσεις σε έγκριτα επιστημονικά περιοδικά. Ελπίζω να με συγχωρέσει για τυχόν ανακρίβειες κατά την μεταφορά της συνομιλίας μας στη νήσο Ανάφη.
