Στην ογκομέτρηση της υποθαλάσσιας χωματερής στην Ανδρο προχώρησαν επιστήμονες από το ΕΛΚΕΘΕ, με τη βοήθεια του ερευνητικού σκάφους «Αλκυών». Στις μετρήσεις τους θα βασιστεί το υπουργείο Περιβάλλοντος, ώστε να προϋπολογίσει και να δημοπρατήσει το σύνθετο έργο της ανάσυρσης των σκουπιδιών από τον βυθό. Πρόκειται για μια μοναδική στα ελληνικά χρονικά επιχείρηση, η οποία αν πραγματοποιηθεί σωστά μπορεί να αναδειχθεί ως παράδειγμα αποκατάστασης περιβαλλοντικής ζημιάς.

Τον Φεβρουάριο του 2011, ύστερα από μια σφοδρή νεροποντή, το μεγαλύτερο μέρος της χωματερής της Ανδρου στη θέση Σταυροπέδα έπεσε στη θάλασσα. Ηταν μια αναπόφευκτη κατάληξη για τον χώρο, στον οποίο από τη δεκαετία του ’70 θάβονταν ή καίγονταν παράνομα όλα τα σκουπίδια του νησιού. Τις επόμενες εβδομάδες τα σκουπίδια της Ανδρου ταξίδεψαν σε όλο το Αιγαίο, φθάνοντας, σύμφωνα με αναφορές, μέχρι και τις ακτές της Τουρκίας.

Το περιστατικό ξεχάστηκε έως το 2019. Εθελοντές δύτες της οργάνωσης Aegean Rebreath ανακάλυψαν τυχαία τις αποθέσεις της βυθισμένης χωματερής και αποτύπωσαν με ενδεικτικές λήψεις το μέγεθος της καταστροφής. Η είδηση έγινε διεθνής, όταν το ίδιο καλοκαίρι αναφέρθηκε στην υποθαλάσσια χωματερή ο ηθοποιός Λεονάρντο ντι Κάπριο, με ανάρτησή του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Τα χρόνια που ακολούθησαν η Aegean Rebreath πίεσε προς όλες τις κατευθύνσεις, προκειμένου να εξεταστεί σοβαρά η ανάσυρση των απορριμμάτων από τον βυθό. «Με χαρά βλέπουμε ότι πλέον έχει ξεκινήσει μια σοβαρή παρέμβαση από την κεντρική κυβέρνηση», λέει ο επικεφαλής της οργάνωσης, Γιώργος Σαρελάκος. «Οι μετρήσεις του ΕΛΚΕΘΕ θα δώσουν όλη την απαραίτητη πληροφορία, ώστε να γίνει μια επιχείρηση μοναδική για τη χώρα μας, αλλά και την Ευρώπη».

Οι επιστήμονες του ΕΛΚΕΘΕ ξεκίνησαν εργασίες στην περιοχή με το ερευνητικό σκάφος «Αλκυών» λίγο μετά το Πάσχα και ολοκλήρωσαν την Κυριακή 12 Μαΐου. Επιστημονικός υπεύθυνος και συντονιστής των εργασιών είναι ο Γιάννης Μόρφης. «Μέχρι σήμερα στο ΕΛΚΕΘΕ έχουμε πολλές φορές κληθεί να μετρήσουμε τον όγκο που θα πρέπει να εκσκαφεί σε εργασίες εκβάθυνσης λιμένων. Είναι η πρώτη φορά που καλούμαστε να κάνουμε κάτι ανάλογο για απορρίμματα. Στόχος είναι να βρούμε πόση είναι η έκταση που κάλυψαν στον βυθό και να υπολογίσουμε τον όγκο των απορριμμάτων που πρέπει να απομακρυνθούν».

Οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν μια μέθοδο που ονομάζεται βαθυμετρία με πολυδεσμικό βυθόμετρο υψηλής συχνότητας. «Το αποτέλεσμα θα είναι μια τρισδιάστατη αποτύπωση του πυθμένα και μια ακριβής οριοθέτηση της περιοχής επέμβασης», λέει ο κ. Μόρφης.

Η μελέτη του ΕΛΚΕΘΕ αναμένεται να παραδοθεί σε τρεις μήνες από σήμερα στο υπουργείο Περιβάλλοντος, το οποίο και θα αναλάβει να φέρει εις πέρας τη σύνθετη επιχείρηση. «Με βάση τη μελέτη του ΕΛΚΕΘΕ οι υπηρεσίες μας θα εκτιμήσουν τον βέλτιστο τρόπο απομάκρυνσης των απορριμμάτων και το κόστος της επιχείρησης», λέει ο γενικός γραμματέας Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων Μανώλης Γραφάκος. «Πλέον έχουμε καθαρή εικόνα: η υποθαλάσσια χωματερή καταλαμβάνει 60-65 στρέμματα στον βυθό, φθάνοντας μέχρι βάθος 40 μέτρων και 4 στρέμματα στην ακτή. Μείζον στοίχημα είναι η επιχείρηση να πραγματοποιηθεί μέσα στο επόμενο έτος. Πάντως πρόκειται για ένα πολύ σύνθετο έργο γιατί δεν αφορά απλά την ανάσυρση σκουπιδιών, αλλά περιλαμβάνει και τη διαχείρισή τους, καθώς και τα μέτρα για να μην επηρεαστεί ο βυθός της ευρύτερης περιοχής από την επιχείρηση». «Θα πρέπει να υπάρξει και παρακολούθηση της περιοχής μετά την ανάσυρση των απορριμμάτων, δηλαδή η αποκατάσταση του περιβάλλοντος», εκτιμά ο κ. Σαρελάκος.

Χωρίς εγκαταστάσεις

Κατά τα λοιπά, η Ανδρος παραμένει χωρίς εγκαταστάσεις διαχείρισης απορριμμάτων, «δεματοποιώντας» για περισσότερο από μια δεκαετία τα απορρίμματά της στον χώρο της παλιάς χωματερής. «Ο διαγωνισμός για το νέο ΧΥΤΥ και την κατασκευή μονάδας επεξεργασίας απορριμμάτων και βιοαποβλήτων (στην περιοχή Πλούσκα) έχει ολοκληρωθεί και υπάρχει οριστικός ανάδοχος», λέει ο κ. Γραφάκος. «Είναι θέμα ημερών να ολοκληρωθεί ο έλεγχος της σύμβασης από το Ελεγκτικό Συνέδριο και να υπογραφεί η σύμβαση. Πιστεύω ότι τον Σεπτέμβριο θα ξεκινήσουν επιτέλους οι εργασίες».

Με πληροφορίες από τη σελίδα kathimerini.gr