Η Μεγάλη Τετάρτη αντιπροσωπεύει την ημέρα κατά την οποία, σύμφωνα με την πίστη, ο Ιησούς Χριστός πήγε στον Ναό στην Ιερουσαλήμ και είχε μια σειρά από διαλέξεις και συζητήσεις με τους Φαρισαίους και τους Σαδουκαίους.

Τι γιορτάζουμε και τι συμβολίζει η Μ. Τετάρτη

Η Μεγάλη Τετάρτη είναι γνωστή ως η ημέρα της «Συμβολής», καθώς οι Απόστολοι συναντήθηκαν για να συμβουλευτούν για το πώς θα προετοιμαστούν για το Πάσχα και να ανταλλάξουν ιδέες σχετικά με την θρησκευτική τελετουργία.

Συνολικά, η Μεγάλη Τετάρτη είναι μια ημέρα σκέψης και προετοιμασίας για την άφιξη του Πάσχα, καθώς οι Χριστιανοί σκέφτονται τη θυσία του Ιησού Χριστού και ετοιμάζονται να τον υποδεχτούν και να τιμήσουν την ανάστασή του.

Την Μεγάλη Τετάρτη το πρωί πραγματοποιείται η Προηγιασμένη Θεία Λειτουργία, ενώ το απόγευμα ή το βράδυ διεξάγεται το Μυστήριο του Αγίου Ευχελαίου. Κατά τη διάρκεια αυτού του μυστηρίου, ο παπάς αναγνωρίζει επτά Ευαγγέλια και εκφράζει επτά ευχές, προκειμένου να ευλογήσει ένα λάδι που χρησιμοποιείται για τη θεραπεία ψυχικών και σωματικών ασθενειών.

Ο Ευαγγελιστής Ματθαίος περιγράφει το γεγονός της Μεγάλης Εβδομάδας, κατά την οποία μια αμαρτωλή γυναίκα άλειψε τα πόδια του Χριστού με μύρο, επειδή είχε μετανιώσει για τα αμαρτήματά της και έδειξε μεγάλη αγάπη και πίστη στον Κύριο. Ο Ιησούς βρισκόταν στο σπίτι του Σίμωνα του λεπρού όταν η γυναίκα εμφανίστηκε και έκανε την πράξη αυτή. Αν και μερικοί μαθητές θεώρησαν την πράξη ως σπατάλη, ο Ιησούς την υπερασπίστηκε και είπε πως αυτό που έκανε η γυναίκα ήταν σωστό, αφού με το μύρο τον ετοίμασε για την ταφή του. Αργότερα, ο Ιούδας πήγε στους Αρχιερείς και τους ρώτησε τι θα του δώσουν για να τους παραδώσει τον Χριστό και αυτοί υποσχέθηκαν να του δώσουν τριάντα αργύρια.

Ο Ιερός Χρυσόστομος υποστηρίζει ότι δύο ήταν οι γυναίκες που άλειψαν με μύρο τον Κύριο. Οι τρεις πρώτοι Ευαγγελιστές, όπως σημειώνει το saint.gr, αναφέρουν μια και την ίδια γυναίκα, που πήρε την ονομασία πόρνη. Ο Ευαγγελιστής Ιωάννης όμως κάνει λόγο για άλλη γυναίκα, αξιοθαύμαστη και σεμνή, τη Μαρία την αδελφή του Λαζάρου, που άλειψε τα άχραντα πόδια Του σκουπίζοντας τα με τις τρίχες των μαλλιών της.

Το απόγευμα γίνεται η Ακολουθία του Ευχελαίου και η τελετή του Νιπτήρος που είναι και ο Όρθρος της Μεγάλης Πέμπτης που αναφέρεται σε τέσσερα γεγονότα. Τον Ιερό Νιπτήρα, το πλύσιμο δηλαδή των ποδιών των μαθητών από τον Ιησού Χριστό, τον Μυστικό Δείπνο, την Προσευχή του Κυρίου στο Όρος των Ελαιών και την προδοσία του Ιούδα, δηλαδή την αρχή των Παθών του Χριστού.

Κατά τη διάρκεια του Μυστηρίου του Μεγάλου Ευχελαίου, διαβάζονται επτά Ευαγγέλια και επτά Ευχές. Ευλογείται έτσι το λάδι με το οποίο ο ιερέας «σταυρώνει» τους πιστούς στο μέτωπο, στο πηγούνι, στα μάγουλα και στις παλάμες.

Τα έθιμα

Κατά τη διάρκεια της τελετής του Ευχελαίου στις εκκλησίες, ο ιερέας συνήθως σταυρώνει τους πιστούς με λάδι στο μέτωπο, τα μάγουλα, το πρόσωπο και τα χέρια. Σε ορισμένες περιοχές, όπως στον Πόντο, αυτή η τελετή πραγματοποιείται και στα σπίτια. Στα αντικείμενα που ευλογούνται κατά τη διάρκεια του Ευχελαίου αποδίδεται μια ξεχωριστή θεία ιδιότητα και δύναμη.

Στην περιοχή των Κοτυωρών, ο ιερέας τη Μεγάλη Τετάρτη κάνει τον γύρο των σπιτιών για να πραγματοποιήσει το Ευχέλαιο. Σε κάθε σπίτι υπάρχουν έτοιμα ωμά αυγά, αλεύρι και αλάτι. Ο ιερέας ευλογεί τα αυγά και τη Μεγάλη Πέμπτη, αφού τα αυγά έχουν βαφτεί, τα πηγαίνουν μαζί με το “ευλογημένο” αλεύρι και το αλάτι στην εκκλησία καλυμμένα με πανί.

Στη Σπάρτη, κάθε πρωί τρώνε ένα κομμάτι από το αλεύρι αυτό. Τότε παρασκευάζεται και η νέα ζύμη, το προζύμι της χρονιάς.

Στην Κύπρο, η τελετή του ευχελαίου γίνεται την Μεγάλη Τετάρτη στο απόγευμα στις εκκλησίες. Οι πιστοί που παρευρίσκονται στην τελετή κρατούν ένα λευκό μαντήλι στο χέρι και μόλις ο ιερέας αρχίσει να σταυρώνει με λάδι τους πιστούς, αυτοί κλίνουν το κεφάλι και αφήνουν το λευκό μαντήλι στο πρόσωπο τους. Το λευκό μαντήλι συμβολίζει τον τάφο του Χριστού και την αναστήλωσή του.

Στη Βόρεια Ελλάδα, υπάρχει ένα ξεχωριστό έθιμο που σχετίζεται με την τελετή του ευχελαίου. Οι πιστοί του Άη Γιώργη, μιας και η γιορτή του συμπίπτει με την Μεγάλη Τετάρτη, πηγαίνουν στην εκκλησία κρατώντας καραβόπανα και παραδοσιακές φορεσιές. Μετά την τελετή του ευχελαίου, οι πιστοί στολίζουν τα καραβόπανα τους με φρέσκα λουλούδια και τα φέρνουν στον ναό του Άη Γιώργη, όπου και τα κρεμούν.

Τι τρώμε στη Μεγάλη Τετάρτη

Σήμερα μπορεί να είναι μια μέρα που έχετε αποφασίσει να απέχετε από το λάδι. Για το κύριο γεύμα σας, προτείνουμε τα όσπρια, όπως τα φασόλια, οι φακές και τα ρεβίθια, τα οποία μπορούν να παρασκευαστούν με ή χωρίς λάδι, χωρίς να επηρεάζεται το γευστικό αποτέλεσμα, αρκεί να χρησιμοποιήσετε τη φαντασία σας. Συνδυάστε τα με ψωμί ή ρύζι, ελιές ή ταραμά και σαλάτα. Αξίζει να σημειωθεί ότι, όταν συνδυάζετε τα όσπρια με κάποια πηγή αμύλου, όπως το ψωμί ή το ρύζι, προσθέτετε υψηλής βιολογικής αξίας πρωτεΐνη στο γεύμα σας.