Σημαντικές παρεμβάσεις βρίσκονται προ των πυλών για το λιμάνι των Καταπόλων της Αμοργού, που αποτελεί και το κεντρικό λιμάνι του νησιού, με σκοπό τη λειτουργικότητά του και τη βελτίωση των υπηρεσιών σε όλα τα επίπεδα. Συγκεκριμένα, σε πρόσφατη συνεδρίαση της Δημοτικής Επιτροπής, εγκρίθηκε κατά πλειοψηφία η μελέτη λιμενικών εγκαταστάσεων του λιμανιού των Καταπόλων, όπως υποβλήθηκε από τον ανάδοχο της μελέτης «Υδροεξυγιαντική Α.Ε.».

Λ. Καραΐσκος: “Οι σημερινές και μελλοντικές ανάγκες, έχοντας κατά νου μια ήπια τουριστική ανάπτυξη του νησιού, είναι τελείως διαφορετικές”

Ο δήμαρχος Αμοργού, Λευτέρης Καραΐσκος, μίλησε στην “Κοινή Γνώμη”, για τη σημερινή κατάσταση του λιμανιού και τις ανάγκες του, τονίζοντας, ότι, “το λιμάνι των Καταπόλων Αμοργού είναι το κεντρικό λιμάνι του νησιού της Αμοργού το οποίο εξυπηρετεί την ακτοπλοϊκή σύνδεση του νησιού, εμπορικά πλοία, αλιευτικά σκάφη, τουριστικά σκάφη ιδιωτικά και επαγγελματικά, ημερόπλοια και προγραμματίζεται επίσης και η λειτουργία υδατοδρομίου. Οι σημερινές λιμενικές υποδομές διαμορφώθηκαν πριν από 50 χρόνια όταν είχαμε 3 προσεγγίσεις πλοίων την εβδομάδα και 5 αυτοκίνητα σε όλο το νησί. Οι σημερινές και μελλοντικές ανάγκες, έχοντας κατά νου μια ήπια τουριστική ανάπτυξη του νησιού, είναι τελείως διαφορετικές. Το 2023 διακινήθηκαν από το Λιμάνι των Καταπόλων 138.207 επιβάτες 5.133 οχήματα 1.011 μηχανάκια και 452 φορτηγά και λεωφορεία σε σύνολο 770 ακτοπλοϊκών δρομολογίων. Χάρη στην υπεράνθρωπη προσπάθεια του προσωπικού του Λιμενικού Σώματος δεν έχουμε θρηνήσει θύματα όταν πάνω από 1.000 επιβάτες στοιβάζονται κάθε Σάββατο μεσημέρι το καλοκαίρι στον προβλήτα μαζί με εκατοντάδες οχήματα, φορτηγά και μηχανάκια”.

“Είναι απαραίτητη η άμεση δημιουργία λιμενικών υποδομών που θα εξασφαλίζουν ασφαλή πρόσβαση στον χερσαίο και θαλάσσιο χώρο”

Όσο για τα έργα που ετοιμάζονται και για ποιο λόγο θεωρούνται απαραίτητα, ο κ. Καραΐσκος, ανέφερε, ότι, “είναι απαραίτητη η άμεση δημιουργία λιμενικών υποδομών που θα εξασφαλίζουν ασφαλή πρόσβαση στον χερσαίο και θαλάσσιο χώρο πλοίων, επιβατών και οχημάτων, λειτουργική, σύγχρονη και ανθρώπινη, με κατάλληλους χώρους αναμονής και υγιεινής, με χωροθετημένες περιοχές αναμονής και κίνησης επιβατών, οχημάτων, τουριστικών λεωφορείων, με μικρούς χρόνους αναμονής των πλοίων λόγω της δυνατότητας ταυτόχρονης προσέγγισης ακόμα και τριών πλοίων και με βελτίωση της κυκλοφορίας σε όλο το παραλιακό μέτωπο. Ο σχεδιασμός που πραγματοποιείται εναρμονίζεται πλήρως με τον παραδοσιακό οικισμό των Καταπόλων του οποίου κομμάτι είναι και το λιμάνι, αναβαθμίζοντας τον οικισμό, προσφέροντας μεγαλύτερη ασφάλεια στους κατοίκους και επισκέπτες των Καταπόλων και διαμορφώνοντας και ένα καλύτερο περιβάλλον για την άσκηση της επιχειρηματικής δραστηριότητας”.

“Παράλληλα η ακτογραμμή των Καταπόλων παραμένει αδιατάρακτη ενώ για τις παρεμβάσεις της θέσης υδροπλάνου γίνεται αναπλήρωση ιζήματος στην παραλία Κάτω Ακρωτήρι. Η οριστική μελέτη που παραλήφθηκε προέκυψε από την εξέταση και αξιολόγηση 6 εναλλακτικών προτάσεων όπως κατατέθηκαν σε δύο συνελεύσεις, στην διαδικτυακή διαβούλευση και τις προτάσεις των ακτοπλόων. Εκκρεμούν ακόμα η αρχιτεκτονική μελέτη, η μελέτη Η/Μ και η μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Με την ολοκλήρωση του φακέλου μελετών θα προχωρήσουμε άμεσα στην αδειοδότηση του έργου το οποίο θα χρηματοδοτηθεί από το Τομεακό Πρόγραμμα του Υπουργείου Ναυτιλίας, ενώ πρόσφατα συμπεριλήφθηκε στα έργα που θα ωριμάσουν από την Μονάδα Συμβάσεων Στρατηγικής Σημασίας του ΤΑΙΠΕΔ” τόνισε στο κλείσιμο της επικοινωνίας, ο δήμαρχος Αμοργού.

Υφιστάμενη κατάσταση

Στις νότιες ακτές του όρμου Καταπόλων στα δυτικά της νήσου Αμοργού, υπάρχει λιμενική εγκατάσταση που συνίσταται από ένα μόλο και κρηπιδώματα της δεκαετίας του ’80 για την εξυπηρέτηση των πλοίων της ακτοπλοΐας, των ημερόπλοιων, φορτηγών πλοίων ανεφοδιασμού, ερασιτεχνικών σκαφών, καθώς και του βοηθητικού σκάφους αποβίβασης των τουριστών του κρουαζιερόπλοιου το οποίο αγκυροβολεί αρόδο. Ανατολικά του μόλου εκτείνεται κρηπιδωμένη ακτή που υποστηρίζει την παραλιακή οδό μήκους 180 μ. περίπου. Τα κρηπιδώματα χρησιμοποιούνται για την πρόσδεση τουριστικών και αλιευτικών σκαφών αλλά και για την πρυμνοδέτηση του πλοίου «Σκοπελίτης» το οποίο εκτελεί δρομολόγια μεταξύ των κοντινών νησιών. Δυτικά του κεντρικού μόλου του λιμένα υφίστανται κρηπιδώματα μήκους 110 μέτρων, επίσης για την πρόσδεση μικρών σκαφών. Στο δυτικότερο τμήμα των εγκαταστάσεων έχει διαμορφωθεί μικρός μόλος (Κάτω Ακρωτήρι) και πρίσμα προστασίας από λιθορριπή φυσικών ογκολίθων και δυτικότερα εκτείνεται κολυμβητική παραλία.

Στον βορειοανατολικό μυχό του όρμου στη θέση Ξυλοκερατίδι, έχει διαμορφωθεί το νέο αλιευτικό καταφύγιο, ενώ μεταξύ του λιμένα και του αλιευτικού καταφυγίου εκτείνεται η αμμώδης κολυμβητική παραλία των Καταπόλων. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Λιμενικού Σταθμού Αμοργού, η ναυτική κίνηση έχει αυξηθεί κατά τα τελευταία χρόνια. Ο αριθμός των ελλιμενιζόμενων σκαφών ανέρχεται περίπου σε 45-50 επαγγελματικά σκάφη και 60-65 ερασιτεχνικά σκάφη. Κατά την καλοκαιρινή περίοδο υπάρχει και ικανός αριθμός ερασιτεχνικών σκαφών αναψυχής. Το βάθος του θαλάσσιου πυθμένα έμπροσθεν του κρηπιδότοιχου του λιμένα κυμαίνεται από περίπου -6,50μ. από Μ.Σ.Θ. στην δυτική γωνία έως τα -6,70μ. στο ανατολικότερο άκρο, ενώ η θάλασσα βαθαίνει απότομα απομακρυνόμενοι από το κρηπίδωμα προς τα βόρεια.

Οι ελλείψεις που παρουσιάζονται

Σύμφωνα με τα νεότερα στοιχεία της ναυτιλιακής κίνησης από και προς τον κύριο λιμένα της νήσου Αμοργού, η οποία παρουσιάζεται ιδιαίτερα αυξημένη κατά τα τελευταία χρόνια, διαπιστώθηκε πως οι υπάρχουσες υποδομές στον λιμένα των Καταπόλων, είναι ανεπαρκείς. Για τον λόγο αυτό, κρίνεται απαραίτητη η αναβάθμιση των λιμενικών εγκαταστάσεων. Στην έκθεση, αρχικά, γίνεται περιγραφή της υπάρχουσας κατάστασης της περιοχής του λιμένα Καταπόλων και των θαλάσσιων και καιρικών συνθηκών που επικρατούν.

Ακολούθως, γίνεται εκτενής περιγραφή των προτεινόμενων διατάξεων για την αναβάθμιση – επέκταση των λιμενικών εγκαταστάσεων για την εξυπηρέτηση της παρούσας και της μέλλουσας κίνησης στον λιμένα Καταπόλων συμπεριλαμβανομένων κάποιων κρουαζιερόπλοιων με ειδικά χαρακτηριστικά, αλλά και την υποδοχή και νεότερων μέσων συγκοινωνίας όπως τα υδροπλάνα. Θα πρέπει να διαμορφωθούν κατάλληλα κρηπιδώματα για την παραβολή και πρυμνοδέτηση των πλοίων της ακτοπλοΐας τα οποία πλέον έχουν εκσυγχρονισθεί και έχουν αυξημένες απαιτήσεις εγκαταστάσεων υποδοχής, ενώ έχουν επίσης προστεθεί μερικά από τα μεγαλύτερα και νεότερα σκάφη που δραστηριοποιούνται στο Αιγαίο πέλαγος, όπως τα τύπου καταμαράν. Επιπλέον, θα πρέπει να γίνει κατάλληλη διαμόρφωση του χερσαίου χώρου του λιμένα με κατασκευή κτιρίων αναμονής των επιβατών και κτιρίου ελέγχου για τη λειτουργία συστήματος εισόδου – εξόδου επιβατών τρίτων χωρών, που βρίσκονται εκτός Συνθήκης Schengen. Στην εγκατάσταση θα προβλεφθεί, επίσης, η δυνατότητα πλαγιοδέτησης υδροπλάνου και θα εξοπλισθεί με τον απαραίτητο τεχνικό εξοπλισμό, τις αναγκαίες παροχές σε επισκέπτες και χρήστες του λιμένα.

Τέλος, θα γίνουν οι αναγκαίες διαμορφώσεις για την ακώλυτη και ασφαλή κυκλοφορία των οχημάτων και των πεζών κατά την από/επιβίβαση στα πλοία της ακτοπλοΐας, καθιστώντας τον λιμένα Καταπόλων ικανό να εξυπηρετεί τις αυξημένες θαλάσσιες διασυνδέσεις του νησιού κατά την επόμενη πεντηκονταετία. Για την εκπόνηση της μελέτης έγιναν επισκέψεις για επί τόπου αυτοψία και φωτογράφηση των υφιστάμενων έργων στον όρμο Καταπόλων. Επίσης, έγινε δημόσια διαβούλευση στα Κατάπολα τον Απρίλιο του 2024, επί πέντε εναλλακτικών σχεδίων που είχαν συνταχθεί.