«Γροικώ, θωρώ, ανοιώθω» στην ντοπιολαλιά της Απειράνθου, σημαίνει ακούω, βλέπω και αισθάνομαι και στην ομώνυμη τριμερή πολιτιστική εμπειρία με την πρωτοβουλία «Μια βραδιά κάτω από την ελιά» -για άλλη μία χρονιά- τιμήθηκαν οι λέξεις σε κάθε μία από τις μουσικές βραδιές που διεξήχθησαν.
Η βιωματική τριλογία «ΓΡΟΙΚΩ, ΘΩΡΩ, ΑΝΟΙΩΘΩ», που έλαβε χώρα στο Κτήμα Κάμπονες της Νάξου, ολοκληρώθηκε με μεγάλη επιτυχία και το φεστιβάλ έφτασε στο τέλος του την Κυριακή 24 Σεπτεμβρίου, με τη συναυλία του Γιώργου Ξυλούρη: «Τέμπλα και ράβδος, κέντρουλας, μποξάδες, πυρηνάκι», όπου δόθηκε ιδιαίτερη βαρύτητα στον τόπο και το ιερό χώμα της Νάξου που δονείται εδώ και αιώνες από τα παραδοσιακά ακούσματα. Απρόσμενη εξέλιξη ήταν και η παρουσία του Λάμπη Ξυλούρη με το ούτι του.
Η Μαρία Πολυκρέτη, εμπνεύστρια της πολιτιστικής πρωτοβουλίας Μια βραδιά κάτω από την ελιά μιλάει στο ελc για όλα όσα έπιασαν τόπο στο φετινό φεστιβάλ «Γροικώ, Θωρώ, Ανoιώθω», την ανταπόκριση του κόσμου και την πιο ξεχωριστή στιγμή της στο Φεστιβάλ.
«Γροικώ, Θωρώ, Ανoιώθω» ήταν ο θεματικός άξονας του φετινού φεστιβάλ; Πείτε μας πώς η κάθε λέξη έπιασε τόπο στο φεστιβάλ.
Οι τρεις λέξεις είναι παρμένες από την ντοπιολαλιά της Απειράνθου και συμβολικά, στον κόσμο των ιδεών θα λέγαμε ότι εκφράζουν τον τρόπο με τον οποίο ο άνθρωπος έρχεται σε επαφή και γίνεται κοινωνός της Τέχνης. Και οι τρεις βρήκαν την ιδανική φυσική πραγμάτωσή τους κατά τη διάρκεια του Φεστιβάλ. Ακούσαμε αγαπημένους μουσικούς σκοπούς, παρακολουθήσαμε δρώμενα αλλά πάνω από όλα βιώσαμε, ανοιώσαμε ανάταση ψυχής και πνεύματος. Ανοιώσαμε τη γη να δονείται στα πατήματα των χορευτών, τα βουνά να αντηχούν τις ερμηνείες των καλλιτεχνών, τους ήχους και τους σκοπούς αρχαίων μουσικών οργάνων, τη Φύση να συμμετέχει και να πλαισιώνει με αρμονία κάθε δρώμενο.
Είστε ευχαριστημένη από την ανταπόκριση του κόσμου;
Ο κόσμος και πέρυσι και φέτος αγκάλιασε το φεστιβάλ. Φέτος είχα τη χαρά να υποδεχθώ ξανά στο κτήμα αγαπημένους φίλους αλλά και συντοπίτες μου Ναξιώτες τους οποίους γνώρισα για πρώτη φορά, όπως και Έλληνες από άλλα μέρη της χώρας. Αναπάντεχη και ιδιαίτερα ευχάριστη έκπληξη ήταν και η παρουσία ανθρώπων από το εξωτερικό, από τη Γαλλία και τη Γερμανία, οι οποίοι θέλησαν, όπως μου είπαν, να δουν από κοντά το κτήμα, τις αρχαίες ελιές και να γνωρίσουν τις παραδόσεις, τη μουσική παράδοση της Ελλάδας.
Το φεστιβάλ ήρθε για να μείνει και περιμένω ότι με την πάροδο του χρόνου σίγουρα η συμμετοχή θα είναι όλο και μεγαλύτερη.
Πώς το προσέγγισαν οι ντόπιοι, οι τουρίστες -Έλληνες και ξένοι;
Νομίζω ότι για τον καθένα από εμάς που συμμετείχαμε ήταν μια ξεχωριστή εμπειρία. Πάντα η Τέχνη και ο τρόπος που την βιώνουμε και μας αγγίζει είναι μια εσωτερική και απόλυτα προσωπική υπόθεση. Σε γενικές γραμμές θα πω ότι διέκρινα τη συγκίνηση, την ικανοποίηση, την αποδοχή στο βλέμμα των επισκεπτών μας. Είναι το κτήμα, τα αρχαία δέντρα, τα βουνά τριγύρω, το φεγγάρι που ανέτειλε, οι ερμηνείες των καλλιτεχνών όλα μαζί σε μια μέθεξη που δημιουργούν μια μαγεία. Και αυτό είναι κάτι που το εξέφρασαν και οι καλλιτέχνες και άνθρωποι από το κοινό.
Μοιραστείτε την πιο ξεχωριστή στιγμή του Φεστιβάλ.
Είναι πολλές… Κρατώ ιδιαίτερα μες στην ψυχή μου τη συγκίνηση που ένιωσε ο πατέρας μου με τον Γιώργη Ξυλούρη. Δεν μπόρεσε να συγκρατήσει τα δάκρυά του. Στο σπίτι μας μεγαλώσαμε ακούγοντας τη μουσική του Νίκου Ξυλούρη, ο πατέρας μου μας τραγουδούσε τον Ερωτόκριτο, για εκείνον η Μορφή του Νίκου Ξυλούρη είναι αγιασμένη. Η συγκίνηση, τα δάκρυα του πατέρα μου είναι κάτι που το κρατώ και θα μείνει με αγάπη μέσα μου.
Έχετε ήδη σκεφτεί για το επόμενο;
Πάντα σκέφτομαι το επόμενο πριν καλά καλά τελειώσει ό,τι διανύω… Είναι κάτι που με χαρακτηρίζει, θετικό και αρνητικό ταυτόχρονα αλλά προτιμώ να το βλέπω κυρίως ως θετικό. Έχω κάποιες ιδέες, βρισκόμαστε σε συζητήσεις, θα δώσω, όμως, τον απαραίτητο χρόνο για να μεστώσουν… Με την αγάπη όλα παίρνουν τον σωστό δρόμο. Κι αυτή η προσπάθεια γίνεται με πολύ αγάπη για τον τόπο μου και τους ανθρώπους του κι έτσι όλα παίρνουν τον δρόμο που πρέπει όταν πρέπει. Αυτό μου έχει δείξει η πορεία γενικά.
Τι σας αποκάλυψε για τον τόπο της Νάξου το φετινό φεστιβάλ «Γροικώ, Θωρώ, Ανoιώθω»;
Πάντα χαίρομαι να βλέπω, να γνωρίζω ανθρώπους που αγαπούν τον τόπο μας, που τιμούν και σέβονται όλα αυτά που μας διαμόρφωσαν, μας οδήγησαν στο σήμερα. Και κατά τη διάρκεια του φεστιβάλ είχα την ευκαιρία να συνομιλήσω για όλα αυτά που μας ενώνουν με φίλους Νάξιους αλλά και με ανθρώπους που γνώρισα για πρώτη φορά. Είναι σημαντικό να βρισκόμαστε όλοι μαζί, σε όμορφες στιγμές, σε στιγμές ανάτασης ψυχής και πνεύματος και να διαπιστώνουμε ότι εκείνα που μας ενώνουν και μας κινητοποιούν είναι και τα πιο ουσιαστικά.
Λίγα λόγια για την πρωτοβουλία «Μια βραδιά κάτω από την ελιά» και το φετινό φεστιβάλ «ΓΡΟΙΚΩ, ΘΩΡΩ, ΑΝΟΙΩΘΩ»
Η πολιτιστική πρωτοβουλία Μια βραδιά κάτω από την ελιά, αποτελεί έμπνευση της κ. Μαρίας Πολυκρέτη, δράση η οποία λαμβάνει χώρα κάθε χρόνο με διαφορετική θεματική προσέγγιση και προσκεκλημένους κάθε φορά ενώ παράλληλα η επιτυχία της φετινής διοργάνωσης προμηνύει ότι θα έρθουν πολλές ακόμη πρωτοβουλίες με επίκεντρο πάντα τον άνθρωπο, τον πλούσιο πολιτισμό που αυτός έχει δημιουργήσει και που οφείλει να θυμάται και να σέβεται.
Στο φεστιβάλ «ΓΡΟΙΚΩ, ΘΩΡΩ, ΑΝΟΙΩΘΩ» την Παρασκευή 22 Σεπτεμβρίου το μουσικό αναλόγιο «Άκουσε τη φωνή μου κι έλα» καθήλωσε το κοινό. Ένα δρώμενο της σκηνοθέτιδας Αικατερίνης Παπαγεωργίου αφιερωμένο στον εμβληματικό Νάξιο συγγραφέα Ιάκωβο Καμπανέλλη. Η Ελίζα Σκολίδη, ο Αλέξανδρος Βάρθης και ο Γιώργος Πατεράκης διαβάζοντας αυτούσια αποσπάσματα από το εμβληματικό αφηγηματικό έργο «Μάουτχάουζεν», ποιήματα και μονόπρακτα θεατρικά του έργα, συγκίνησαν όλους τους παρευρισκόμενους.
Το Σάββατο 23 Σεπτεμβρίου, ο διεθνούς φήμης εθνομουσικολόγος, βραβευμένος με Grammy, Cristopher King μαζί με τον μουσικοσυνθέτη Γιάννη Πανταζή ξεκίνησαν έναν διάλογο με τίτλο «Τσαμπούνα: Τα μελωδήματα της Νάξου», ο οποίος έδωσε πνοή στον πολιτισμό και τη μουσική κληρονομιά του νησιού. Οι νέοι σε ηλικία Νάξιοι καλλιτέχνες, Νίκος Μπαρδάνης (λαούτο) και Βαγγέλης Κριμιτζάς (τσαμπούνα), εκπροσώπησαν μαζί με τον γνωστό Λευτερογιάννη (φωνή) ενέπνευσαν το κοινό να συμμετέχει χορεύοντας στο «γλέντι» που αυθόρμητα δημιουργήθηκε.
Το φεστιβάλ έφτασε στο τέλος του την Κυριακή 24 Σεπτεμβρίου, με την συναυλία του Γιώργου Ξυλούρη. Μαζί του, ο Ανδρέας Αρβανίτης (λαγούτο, λύρα, ασκομαντούρα) και η Αγγελίνα Κλαυδιανού (κουπί, θιαμπόλι), όμως η σημαντικότερη απρόσμενη εξέλιξη ήταν η παρουσία του Λάμπη Ξυλούρη με το ούτι του. Οι τέσσερις μουσικοί προσέφεραν στους παρευρισκόμενους ένα όμορφο ταξίδι στον χρόνο και τον τόπο.
Σχετικά με το Κτήμα Κάμπονες
Το μεσαιωνικό κτήμα της οικογένειας Πολυκρέτη με την ονομασία Κάμπονες λειτουργούσε ως μεσαιωνικό ελαιοτριβείο ήδη από το 1570 και έχει ελιές ηλικίας 600 ως 2.500 ετών. Το κτήμα πέρασε στην οικογένεια Πολυκρέτη το 1901 από την οικογένεια Ενετών απογόνων του 5ου Δούκα της Νάξου Μισέλ Σανούδου. Τα τελευταία χρόνια, η οικογένεια της Μαρίας Πολυκρέτη υιοθετεί το μοντέλο “από το χωράφι στο πιάτο”, ενώ παράλληλα, χωρίς τη χρήση ηλεκτρισμού, παρέχει μια μοναδική γαστριμαργική εμπειρία στους φιλοξενούμενους.
Οι αγρότες αναμένουν ζημιές εκατομμυρίων ευρώ από την καταιγίδα Daniel, τη χειρότερη που έπληξε τη χώρα εδώ και σχεδόν έναν αιώνα. Περισσότεροι από 700 τόνοι βροχής ανά στρέμμα έπεσαν σε μόλις 12 ώρες στις 7 Σεπτεμβρίου — σχεδόν διπλάσιο από αυτό που συνήθως πέφτει στην Αθήνα σε έναν ολόκληρο χρόνο.
