Μια πολλά υποσχόμενη για τη βιωσιμότητα των θαλασσών και των νησιών μας ημερίδα πραγματοποιήθηκε στις 15 Ιανουαρίου 2024 στην Αθήνα στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας ΑΜΟΡΓΟΡΑΜΑ. Στην ημερίδα παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στο κοινό η μελέτη του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών με ορίζοντα τη θεσμοθέτηση περιοχών περιορισμού της αλιείας που θα συνεισφέρει  στο φλέγον ζήτημα της μεγάλης μείωσης των ιχθυοαποθεμάτων στις θάλασσές μας αλλά και της βιοποικιλότητας.

Το ΑΜΟΡΓΟΡΑΜΑ ξεκίνησε πριν μια δεκαετία όταν οι αλιείς της Αμοργού είδαν τα δίχτυα τους να αδειάζουν και αποφάσισαν ότι πρέπει να δράσουν εδώ και τώρα. Έτσι άρχισαν να χτίζουν το όραμά τους για καθαρές θάλασσες γεμάτες ψάρια.

Η πρωτοποριακή αυτή πρωτοβουλία κέρδισε την απόλυτη στήριξη της τοπικής κοινωνίας του νησιού αλλά σταδιακά και της πολιτείας, με αποκορύφωμα τη σύναψη μνημονίου συνεργασίας το 2022 των άμεσα εμπλεκόμενων φορέων (Επαγγελματικός Σύλλογος Αλιέων Αμοργού, Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Cyclades Preservation Fund, Blue Marine Foundation) και αρμόδιων αρχών και υπουργείων (Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Γενική Γραμματεία Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής, Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, Δήμος Αμοργού).

Σήμερα, αίτημα των Αμοργιανών αλιέων είναι να απαγορευτεί το ψάρεμα περιμετρικά της Αμοργού τους μήνες Απρίλη και Μάη – που είναι οι κρίσιμοι μήνες αναπαραγωγής αρκετών ειδών – αλλά και να αποκλειστούν μακροχρόνια από την αλιεία τρεις ζώνες – στα Κατάπολα, τη Νικουριά και τη Γραμβούσα – ώστε να επιτευχθεί η αναγέννηση των ιχθυοπληθυσμών και η προστασία των οικοσυστημάτων.

Στην ημερίδα αποτελεσμάτων του έργου «Αλιευτική Μελέτη Νήσου Αμοργού» ο επικεφαλής της έρευνας, Επίκουρος Καθηγητής του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Δρ Στέφανος Καλογήρου, παρουσίασε τα αποτελέσματα της δωδεκάμηνης έρευνας, η οποία κατατέθηκε τον Δεκέμβριο του 2023 στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων με συγκεκριμένες προτάσεις διαχείρισης.

Ο Επίκουρος Καθηγητής Δρ Άγγελος Λιοντάκης, με τη σειρά του, ανέδειξε τις κοινωνικές και οικονομικές προεκτάσεις που φέρει το ΑΜΟΡΓΟΡΑΜΑ, τονίζοντας την κρισιμότητα της αλιείας για τον ιστορικό χαρακτήρα του νησιού, την πολιτιστική κληρονομιά αλλά και για την επισιτιστική ασφάλεια της κοινωνίας και τον τουρισμό. Επιπλέον, ο Δρ Δημήτρης Πουρσανίδης από το Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας παρουσίασε την οικολογική κατάσταση των βιοτόπων εντός των περιοχών μελέτης ενώ ανέδειξε και την παρουσία ξενικών ειδών.

«Τα επιστημονικά στοιχεία επιβεβαιώνουν όσα διεκδικούν οι αλιείς. Το ΑΜΟΡΓΟΡΑΜΑ θα αποτελέσει πρότυπο για άλλες περιοχές» υπογράμμισε η αντιπρύτανης του Γεωπονικού Πανεπιστημίου, κα Ελένη Μήλιου.

Στην ημερίδα, τον λόγο έλαβε, μεταξύ άλλων, ο πρώην υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, κ. Σίμος Κεδίκογλου, χαρακτηρίζοντας τις διεκδικήσεις του ΑΜΟΡΓΟΡΑΜΑΤΟΣ ως μια συνθήκη “win-win-win”. «Εγώ θα βοηθήσω με κάθε τρόπο αλλά και οι διάδοχοί μου [στο υπουργείο] το στηρίζουν εξίσου» ήταν τα λόγια του κ. Κεδίκογλου.

Στη συνέχεια, η κα Αγγελική Καλλαρά από τη Γενική Διεύθυνση Αλιείας έδωσε συγχαρητήρια στους Αμοργιανούς και δήλωσε ότι «Εμείς είμαστε εδώ. Θα εξετάσουμε την έρευνα του Γεωπονικού Πανεπιστημίουκαι θα βρεθεί ο δρόμος για να υλοποιηθούν όσα έχετε ονειρευτεί».

Στο ίδιο υποστηρικτικό πνεύμα κινήθηκε και ο κ. Γιώργος Κατής από την Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης Προγράμματος “Αλιεία, Υδατοκαλλιέργεια & Θάλασσα”, επικροτώντας τη σημασία ενός εγχειρήματος συμμετοχικής διακυβέρνησης, όπως είναι το ΑΜΟΡΓΟΡΑΜΑ, που έχει επιπλέον τη θερμή υποστήριξη της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, του Δημάρχου Αμοργού κ. Ελευθέριου Καραΐσκου και ευρύτερα της τοπικής κοινωνίας του νησιού.

Στην εκδήλωση διαβάστηκε χαιρετισμός του ΓΓ Νησιωτικής Πολιτικής και Αιγαίου κ. Μανώλη Κουτουλάκη, ενώ το παρών έδωσε και η Πρόεδρος της Επιτροπής Περιβάλλοντος της Βουλής και συντονίστρια του Our Oceans Conference 2024,  κα Διονυσία- Θεοδώρα Αυγερινοπούλου, ξεκαθαρίζοντας ότι “Το ΑΜΟΡΓΟΡΑΜΑ είναι πλήρως εναρμονισμένο με τις ευρωπαϊκές οδηγίες, τους διεθνείς αλλά και τους πολιτικούς μας στόχους»

«Διεκδικούμε ένα καλύτερο αύριο για τα παιδιά μας. Πώς θα κοιτάξουμε τις επόμενες γενιές στα μάτια» ήταν τα συγκινητικά λόγια του προέδρου των αλιέων Αμοργού, κ. Μιχάλη Κρόσμαν, ενώ στο κοινό παρευρέθηκαν άνδρες και γυναίκες ψαράδες, νεαροί και γηραιότεροι, που ταξίδεψαν από την Αμοργό.

Στο χαιρετισμό του ο Δήμαρχος Αμοργού Ελευθέριος Καραΐσκος ανέφερε, «Η σημερινή ημερίδα και η παρουσία όλων μας εδώ  έχει ξεχωριστή σημασία και ιδιαίτερο νόημα για την Αμοργό.

Διότι αυτή η απόφαση των αλιέων της Αμοργού να υλοποιήσουν το Αμοργόραμα, ένα ολοκληρωμένο σχέδιο που είχαν συλλάβει εδώ και πάνω από μία δεκαετία για να καταστήσουν βιώσιμο το επάγγελμα τους, εξελίχθηκε σε μια δυνατή συμμαχία μεταξύ της πολιτείας, της επιστημονικής κοινότητας, της κοινωνίας των πολιτών και των αλιέων με κοινό στόχο την προστασία της παράκτιας αλιείας μέσα από την προστασία του περιβάλλοντος και της θάλασσας . Με παράλληλα οφέλη για την παράδοση, την γαστρονομία, την τουριστική ανάπτυξη του νησιού μας.

Είμαστε υπερήφανοι για το Αμοργόραμα. Ως τοπική κοινωνία, βρεθήκαμε στο πλευρό των αλιέων του νησιού μας από την γέννηση του, και μαζί φροντίσαμε να μαθευτεί παντού αλλά και να ενισχυθεί οικονομικά ώστε να καταστεί μια βιώσιμη πρωτοβουλία. Παράλληλα σε άριστη συνεργασία με όλους τους φορείς που αγκάλιασαν στην πορεία την πρωτοβουλία αυτή, υπογράψαμε στην Αμοργό το Μνημόνιο Συνεργασίας τον Σεπτέμβριο του 2022.

Ένα μνημόνιο που η πορεία υλοποίησης του μας φέρνει σήμερα εδώ με την παρουσίαση της επιστημονικής μελέτης.

Θέλω να ευχαριστήσω και να συγχαρώ το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο, τον Στέφανο Καλογήρου και την ομάδα του για την εξαιρετική τους εργασία αλλά και την αγάπη τους για την Αμοργό.

Το Blue Marine Foundation και το CycladesPreservation Fund τα δύο ιδρύματα που χρηματοδότησαν την εκπόνηση της μελέτης και που στηρίζουν τον Σύλλογο των Αλιέων στο σύνολο των δραστηριοτήτων του.

Και βέβαια το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης για την υιοθέτηση της δράσης. Ένα μεγάλο ευχαριστώ οφείλουμε σε δυο πολιτικούς που έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην πορεία του Αμοργοράματος μέχρι σήμερα.  

Τον  Κώστα Σκρέκα που ως  Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας ταξίδεψε στην Αμοργό τον Ιούνιο του 2021 και γνώρισε από κοντά το Αμοργόραμα.

Και το κ. Σίμο Κεδίκογλου που ως Υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων υπέγραψε το Μνημόνιο Συνεργασίας, πίστεψε με όλες τις δυνάμεις στην αξία του προγράμματος και συνέβαλε τα μέγιστα να δρομολογηθεί η θεσμοθέτηση και η χρηματοδότηση των μέτρων από ευρωπαϊκούς πόρους. Αλλά και να αποκτήσει διεθνή χαρακτήρα. Σε συνεργασία και με την αρμόδια επιτροπή της Βουλής στην οποία προεδρεύει η κυρία Αυγερινοπούλου την οποία επίσης ευχαριστούμε.

Πιστεύω, ότι επιτεύχθηκε μέχρι σήμερα ήταν αποτέλεσμα πρωτίστως αυτής της καλής συνεργασίας όλων των φορέων γύρω από την πρόταση των αλιέων. Μόνο μέσα από αυτήν την συνεργασία και την στήριξη των αλιέων οι οποίοι έχουν δικαιωματικά και τον πρώτο λόγο στην πορεία του προγράμματος, οι επόμενες φάσεις αυτή της θεσμοθέτησης και κυρίως αυτή της εφαρμογής θα είναι εξίσου επιτυχημένες.

Σας καλώ λοιπόν όλους να συνεχίσουμε σε αυτόν τον δρόμο.

Για να κρατήσουμε ζωντανές και καθαρές τις θάλασσες μας.

Για να καταστήσουμε βιώσιμη την παραδοσιακή παράκτια αλιεία και να ξαναδώσουμε ζωή και μέλλον στις παραδοσιακές αλιευτικές κοινότητες.  

Για να κάνουμε το όραμα των αλιέων της Αμοργού πράξη!!!»