Πέμπτη, 1 Μαΐου, 2025
ΑρχικήΑπόψειςΝήσος Ανυδρος: Ο Δημήτρης Αθανασούλης μας ταξιδεύει σε ένα νησί - μυστήριο

Νήσος Ανυδρος: Ο Δημήτρης Αθανασούλης μας ταξιδεύει σε ένα νησί – μυστήριο

|

Aγνωστη. Μεταξύ Αμοργού, Ιου, Ανάφης και Σαντορίνης, σχεδόν οι πάντες μέχρι σήμερα αγνοούσαν την ύπαρξη της νησίδας Ανυδρος.

Του Δημήτρη Αθανασούλη (#)

Ακατοίκητη. Από τις ελάχιστες, αν όχι η μοναδική στις Κυκλάδες νησίδα που σήμερα δεν φιλοξενεί ούτε κατσίκια.

Αλίμενη. Ακτές από επιβλητικούς, κάθετους βράχους που βυθίζονται και χάνονται μέσα στα βαθυγάλανα νερά του Αιγαίου.

Απρόσιτη. Υφαλοι μέσα στα βαθιά νερά που την περιβάλλουν, απειλούν όποιον επιχειρήσει να την πλησιάσει.

Ανυδρος. Χωρίς καμιά φυσική πηγή νερού, όσοι έμεναν στο νησί εκμεταλλεύονταν και την παραμικρή φυσική κοιλότητα στον βράχο για να συλλέξουν κάθε σταγόνα νερού που θα έπεφτε στη γη.

Ασειστος, όμως, δεν υπήρξε ποτέ λόγω της θέσης της στο τεκτονικό ρήγμα που προκαλεί τους σεισμούς στο κυκλαδικό αρχιπέλαγος. Ασημος πλέον δεν είναι, καθώς είναι το επίκεντρο των εκατοντάδων σεισμικών δονήσεων που έχουν αναστατώσει τα νησιά των νότιων και κεντρικών Κυκλάδων.

Οταν εκστρατεύσαμε το 2023 για να ερευνήσουμε τις αρχαιότητες της Ανύδρου, και είδαμε να ξεπροβάλλει ένας βράχος μέσα από τη θαλασσινή ομίχλη, η εικόνα μάς θύμισε τη «Μυστηριώδη Νήσο» του Ιουλίου Βερν. Οταν όλοι από την ομάδα του ερευνητικού προγράμματος ΕΚΥΝΗ (SCIP) της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων, σε συνεργασία με το Νορβηγικό Ινστιτούτο και το Carleton College (ΗΠΑ) αναρριχηθήκαμε στους κρημνούς για να φτάσουμε στα πλατώματα της νήσου, επιβεβαιώσαμε αυτό που μας έδειχναν οι στοχευμένες εναέριες λήψεις.

Η κουκκίδα γης στο απέραντο γαλάζιο του Αιγαίου κατείχε κομβική θέση στους θαλάσσιους δρόμους και, παρότι αφιλόξενη, τεκμηριώσαμε ότι χρησιμοποιήθηκε ως σταθμός και σημείο ελέγχου ήδη από τη νεολιθική και πρωτοκυκλαδική περίοδο. Εργαλεία οψιανού από τη Μήλο αλλά και το Γυαλί της Νισύρου προδίδουν την ένταξη της Ανύδρου στα δίκτυα επικοινωνίας του προϊστορικού Αιγαίου.

Από τα κτιριακά λείψανα ξεχωρίζουν ένας αμυντικός περίβολος και ένας πύργος που δεν αφήνουν αμφιβολίες για τον στρατιωτικό χαρακτήρα των εγκαταστάσεων, ορισμένες από τις οποίες χρονολογούνται στους γεωμετρικούς και αρχαϊκούς χρόνους, ενώ άλλες ανάγονται στους ελληνιστικούς και ρωμαϊκούς αλλά και στον πρώιμο Μεσαίωνα, πιθανόν σχετιζόμενες με την αραβοβυζαντινή αντιπαράθεση του 7ου αι. Ερείπια συγκροτημάτων με δωμάτια και υπόγειες θολωτές δεξαμενές για την περισυλλογή του βρόχινου νερού εξασφάλιζαν τη διαβίωση όσων τους έλαχε να μένουν εκεί.

Για την πνευματική τους ανάγκη είχαν ανεγείρει μια μικρή βυζαντινή εκκλησία, χτισμένη από ντόπιες πέτρες, που δύσκολα ξεχωρίζει από το βραχώδες ανάγλυφο της Ανύδρου. Οι εγκαταστάσεις αυτές θα λειτουργούσαν και ως σταθμός ανεφοδιασμού αλλά και ως καταφύγιο για όποιο πλοίο το έσπρωχναν εκεί οι δυνατοί άνεμοι του Αιγαίου. Θραύσματα αποθηκευτικών αγγείων από την Ανατολική Μεσόγειο που εντοπίσαμε στον χώρο επιβεβαιώνουν τη θέση της νήσου στα θαλάσσια δίκτυα μέχρι τον Μεσαίωνα. Πολλούς αιώνες αργότερα, η Ανυδρος ξανακερδίζει τη θέση της στον χάρτη ως σεισμογόνος δυστοπία.

* Ο κ. Δημήτρης Αθανασούλης είναι διευθυντής Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων. – Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα “Καθημερινή” 

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από τις σελίδες του Naxos Press - τώρα και στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ
Τελευταία νέα
Δημοφιλή

Νάξος: Σε εξέλιξη η 2η Λογοδοσία Νάξου και Μικρών Κυκλάδων (video)

Σε εξέλιξη η ειδική συνεδρίαση της 2ης λογοδοσίας του Δήμου Νάξου και Μικρών Κυκλάδων - Ποια είναι τα θέματα (video)

Περιβαλλοντικός Συναγερμός στην Πλάκα Νάξου: Αυθαίρετες Παρεμβάσεις Απειλούν το Οικοσύστημα

Καταγγελίες για σοβαρές παραβιάσεις στη ζώνη Natura 2000 φέρνει στη Βουλή η βουλευτής Σοφία Ασημακοπούλου – Απαιτούνται άμεσα μέτρα προστασίας και αποκατάστασης

30 Χρόνια μετά: Επιστρέφει το συνέδριο “Κέα – Κύθνος” τον Μάιο του 2025!

Ένα νέο διεθνές επιστημονικό συνέδριο θα πραγματοποιηθεί, αναδεικνύοντας την πρόοδο στην έρευνα, ανασκαφή και ανάδειξη των αρχαιολογικών θησαυρών της Κέας και της Κύθνου.

Πάρος – Δήμος: Φώτισε «μπλε» τον Μύλο στον λόφο της Αγίας Άννας

Ο Δήμος Πάρου φώτισε «μπλε» τον Μύλο στον λόφο της Αγίας Άννας δίπλα στο Δημαρχείο για την Παγκόσμια Ημέρα Ευχής

Γ. Πολυχρονάκος: Πρόταση για θέσπιση μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ στα νησιά

Πρόταση για θέσπιση μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ στα νησιά και ειδικό φορολογικό καθεστώς για νησιά με πληθυσμό έως 3.000 κατοίκους από τον Τομεάρχη Νησιωτικής Πολιτικής του ΠΑΣΟΚ Γιάννη Πολυχρονάκο

Στη Βοστώνη για τον εορτασμό της Εθνικής Επετείου της 25ης Μαρτίου ο Φ. Φόρτωμας

Ιδιαίτερη στιγμή του ταξιδιού, αποτέλεσε η συμμετοχή στην ετήσια παρέλαση για την Ελληνική Ανεξαρτησία, στο κέντρο της Βοστώνης

Γ. Λεονταρίτης: “Ο ναυταθλητισμός θα έπρεπε να είναι από τις πρώτες προτιμήσεις της νεολαίας των νησιών μας”

Ο χωρικός Αντιπεριφερειάρχης Κυκλάδων συγχαίρει τα παιδιά των Ναυτικών Ομίλων Σύρου και Πάρου για τις επιτυχίες τους

Στη Βαλένθια, στο Συνέδριο του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος ο Περιφερειάρχης

Στην διάρκεια των εργασιών του Συνεδρίου, παρόντος του Πρωθυπουργού της χώρας Κυριάκου Μητσοτάκη, βρέθηκαν οι ευρωπαϊκές προκλήσεις, όπως συλλογική ασφάλεια και άμυνα

Αντιπυρική Περίοδος 2025: Από αύριο (01/05) ξεκινάει και οι οδηγίες που δίνει η Πυροσβεστική Υπηρεσία Κυκλάδων

Η Διοίκηση Πυροσβεστικών Υπηρεσιών Νομού Κυκλάδων απευθύνει ισχυρή σύσταση στους πολίτες, ενόψει της νέας αντιπυρικής περιόδου – Η πρόληψη είναι η πρώτη μας άμυνα

Τάβλι – 11ο Πανναξιακό Πρωτάθλημα: Ο Παναγιώτης “Βράχος” Σορώκος νέος πρωταθλητής!

Το κονκλάβιο στο Βατικανό μπορεί να περιμένει – στη Νάξο έχουμε νέο βασιλιά του τάβλι και το όνομά του γράφτηκε με ζάρια και μαεστρία!

Νάξος – Αστυνομία: Σύλληψη έξι ατόμων για διακίνηση κοκαΐνης και κάνναβης

Συνελήφθησαν στη Νάξο από Αστυνομικούς του ΑΤ Νάξου έξι άτομα για διακίνηση κοκαΐνης και κάνναβης

Αλλοίωση αποτελέσματος στο Πανναξιακός – Θύελλα (1-1): Δεν δόθηκε καθαρό πέναλτι στο 90’!

Σε φάση εντός περιοχής, ο Μανούσος της Θύελλας έκανε ξεκάθαρο χέρι, με τον διαιτητή να υποδεικνύει φάουλ εκτός περιοχής — παρότι το σημείο της παράβασης ήταν ξεκάθαρα μέσα στη μεγάλη περιοχή.

Αμοργός – Νέα Πνοή: Κίνδυνος απαξίωσης της περιουσίας από το Π.Δ. 129/2025

Ο κίνδυνος απώλειας οικοδομησιμότητας στους οικισμούς κάτω των 2.000 κατοίκων προκαλεί αναστάτωση και έντονες αντιδράσεις στην Αμοργό - Δελτίο Τύπου από την παράταξη "Νέα Πνοή"

Blue Star Ferries – Πρωτομαγιά: Δεμένα τα πλοία, το “Blue Star Naxos” θα ταξιδέψει λίγο πριν τα μεσάνυχτα

Απεργία των πλοίων την Πρωτομαγιά με βάση την απόφαση της ΠΝΟ - Πως θα κινηθούν τα πλοία της Blue Star Ferries;

Κυκλάδες: Κατασκευαστικά παράδοξα σε Πάρο – Σέριφο προκαλούν αντιδράσεις

Δύο χαρακτηριστικές περιπτώσεις σε νησιά των Κυκλάδων οι οποίες προκάλεσαν τις αντιδράσεις των τοπικών κοινωνιών

Blue Star Naxos: Ο Cpt Πολυχρόνης Ραπτάκης μιλά για τη ζωή στη θάλασσα και τις δυσκολίες της ακτοπλοΐας (video)

Ο cpt Πολυχρόνης Ραπτάκης άνοιξε την καρδιά του στην κάμερα της ΕΡΤ3, περιγράφοντας τη μοναξιά του ναυτικού και τα προβλήματα των λιμενικών υποδομών. (video)

Νάξος: “Fast & Furious” στις Αμμοθίνες της Πλάκας

Επεισόδιο με όχημα μέσα σε προστατευόμενη περιοχή Natura 2000 στη Νάξο – Καταγγελία πολιτών και άμεση παρέμβαση της Αστυνομίας

Κίνηση για τη Προστασία των Νησίδων – Νάξος: “Όχι στη θυσία της Δονούσας”, έρχονται ενημερωτικές συναντήσεις

Δύο εκδηλώσεις στη Νάξο για την απειλή που συνιστούν τα πλωτά αιολικά στη Δονούσα και οι νέες ανεμογεννήτριες στο Αιγαίο - Πότε και Που ;

Blue Star Ferries: Τροποποίηση δρομολογίων σε πλοία προς Βόρειο Αιγαίο και Δωδεκάνησα

Με την ένταξη των ανέμων να αγγίζει και τα 9 μποφόρ έχουμε τροποποίηση δρομολογίων από τον Πειραιά προς Δωδεκάνησα και Βόρειο Αιγαίο