Πλησιάζει η εορτή του Αγίου Φανουρίου (27 Αυγούστου), ο οποίος θεωρείται από τη λατρευτική παράδοση ως ο κατ’ εξοχήν άγιος που μπορεί να βοηθήσει στην ανεύρεση («φανέρωση») οποιουδήποτε χαμένου αντικειμένου..
Συνηθισμένο, οι γυναίκες (σ.σ. η αναφορά στην Κωμιακή της Νάξου) όταν χάσουν κάτι, να επικαλούνται τη βοήθειά του, τάζοντάς του μια φανουρόπιτα (κέικ με αλεύρι, μαύρες σταφίδες, ζάχαρη, λάδι, ξύσμα πορτοκαλιού κ.ά.) και να τη μοιράζουν για να συγχωρεθούν οι αμαρτίες της μάνας του Αγίου, που σύμφωνα με τη λαϊκή παράδοση ήταν αμαρτωλή.
Παλιά Σάββατα στο Πλατανάκι, ημέρα του ζυμωτού και του φούρνου, όπου οι νοικοκυρές της γειτονιάς από νωρίς το πρωί είχαν αρχίσει το “φουρνοπολέμισμα”, με τη σειρά η μία μετά την άλλη, στον τελευταίο εναπομείναντα φούρνο…
Απαραιτήτως, κάθε φορά, μαζί με τα ψωμιά της φαμίλιας, τις κουλούρες των παιδιών και το ταψί με τις ριγανάτες πατάτες στο τέλος, υπήρχε και η “πίτα τ’ Άη Φανούργου”, όπως χαρακτηριστικά έλεγαν..
Όλο και κάτι έχαναν, μέσα στα “στενόχωρα” σπίτια με τα πολλά πράγματα, αλλά και στα κελάρια ή το χωράφι, καμιά φορά…
Εντατικό ψάξιμο για μέρες, χωρίς αποτέλεσμα…
Το “τάξιμο” στον Άγιο, η τελευταία ελπίδα…
Και, ώ του θαύματος…!!! Σε χρόνο μηδαμινό, βρίσκονταν αυτό που είχε χαθεί…
Οπότε, η πίτα έπρεπε να φτιαχτεί και να μοιραστεί στη γειτονιά….
Στα παιδιά και όποιον άλλον, που θα περνούσε εκείνη την ώρα του μοιράσματος…
Η πίτα δεν ήταν είδος γλυκίσματος….
Ήταν ψωμί, από το ζυμωτό του Σαββάτου…
Με λίγο …’’σάμι’’ (σουσάμι), παραπάνω..
Δεν κοβόταν με μαχαίρι, αλλά με το χέρι….
“Πάρε, παιδί μου, να συχωρέσεις τη μάνα τ’ Άη Φανούργου…”
Κείμενο και φωτογραφίες του Γιώργου Κρητικού -κάτοικος της Κωμιακής..
