ΚΑΤΑΔΙΚΑΣΤΕΑ ΚΑΙ ΑΠΑΡΑΔΕΚΤΗ Η ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΚΑΣ (Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο) ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΤΩΝ ΚΟΥΡΩΝ ΑΠΟ ΤΟ ΦΛΕΡΙΟ ΜΕΛΑΝΩΝ-ΠΟΤΑΜΙΑΣ ΝΑΞΟΥ ΣΤΟ ΥΠΟ ΑΝΑΚΑΙΝΙΣΗ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΝΑΞΟΥ ΣΤΟ ΚΑΣΤΡΟ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ.
Κείμενο – Παρέμβαση: Νίκος Λεβογιάννης (#)
Με τη «νέα» συγκεντρωτική-σκοταδιστική “πολιτιστική” πολιτική της Εφορίας Αρχαιοτήτων Πλάκας Αθηνών (Κυκλάδων) του Επιτελικού κράτους Μητσοτάκη, η ενδοχώρα της Νάξου, τα χωριά της, κινδυνεύουν να χάσουν και τους πολιτιστικούς τους θησαυρούς.
Ο εκτεταμένος αρχαιολογικός χώρος του αρχαίου λατομείου στο Φλεριό Μελάνων Νάξου και οι πηγές από τις οποίες υδρευόταν η αρχαία πόλη της Νάξου, με το εμβληματικό έργο του υδραγωγείου Λύγδαμη, αναδείχτηκε και δημιουργήθηκε ένα μοναδικό εντυπωσιακό αρχαιολογικό πάρκο στη μαγευτική ομολογουμένως περιοχή του Φλεριού, με γενναία χρηματοδότηση μερικών εκατοντάδων χιλιάδων ευρώ των Περιφερειακών Επιχειρησιακών Προγραμμάτων Νοτίου Αιγαίου της ΕΕ (Γ΄ ΚΠΣ Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου 2002), με φορέα υλοποίησης το Πανεπιστήμιο Αθηνών (καθηγητής Βασίλης Λαμπρινουδάκης).
Το έργο ολοκληρώθηκε και παραδόθηκε στο κοινό το καλοκαίρι του 2010 και από τότε το επισκέπτονται εκατοντάδες χιλιάδες τουρίστες κάθε χρόνο. Το γεγονός αυτό αγνοείται ηθελημένα από το ΥΠΠΟ, το ΚΑΣ και την Εφορία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων, που εδρεύει στην… Πλάκα της Αθήνας και από εκεί σχεδιάζει, αποφασίζει και διατάσσει…
Δημοσιεύματα
Τα δημοσιεύματα του 2010 αναφέρονται στον σπουδαίο αρχαιολογικό χώρο του Φλεριού με κολακευτικά σχόλια:
«Ολοκληρώθηκαν οι εργασίες συντήρησης και ανάδειξης σημαντικών αρχαιολογικών μνημείων στη Νάξο και αναμένεται η επίσημη παραλαβή τους από τη Γενική Γραμματέα του Υπουργείου Πολιτισμού, κ. Λίνα Μενδώνη σε ειδική εκδήλωση που θα πραγματοποιηθεί στις 24 και 25 Ιουλίου 2010. Το έργο αποκατάστασης αφορά ένα σύνολο μνημείων, το οποίο αποτελείται από: το αρχαίο υδραγωγείο Μελάνων –Νάξου, ένα αρχαίο ιερό συνδεόμενο με τις πηγές του και τα γύρω αρχαία λατομεία, δύο κολοσσιαία ημίεργα αγάλματα κούρων στα λατομεία και τα ερείπια μιας παλαιοχριστιανικής βασιλικής στη διαδρομή του υδραγωγείου.
Το αρχαίο υδραγωγείο αποτελεί ένα σημαντικό τεχνικό έργο της αρχαιότητας. Κατασκευάσθηκε πριν από το τέλος του 6ου π.Χ. αιώνα με γραμμή κουμπωτών πηλοσωλήνων μήκους 11 χιλιομέτρων, τύπου ανάλογου με τα γνωστά αθηναϊκά υδραγωγεία της ίδιας εποχής.
Στους χρόνους της Ρωμαιοκρατίας η γραμμή των σωλήνων αντικαταστάθηκε με κτιστή αύλακα, που έμεινε σε χρήση μέχρι τον 8ο μ.Χ. αιώνα. Δώδεκα χαρακτηριστικά τμήματα του υδραγωγείου συντηρήθηκαν, προστατεύθηκαν και διαμορφώθηκαν σε επισκέψιμους χώρους με κατάλληλη πρόσβαση και πλούσια πληροφόρηση.
Η λατρεία στο ιερό των πηγών ξεκίνησε τον 8ο π.Χ. αιώνα με ένα μικρό μονόχωρο ναό. Τον 7ο και τον 6ο π.Χ. αιώνα προστέθηκαν δύο ακόμη ναϊκά οικοδομήματα. Το ιδιαίτερο ενδιαφέρον του είναι ότι δίπλα στη λατρεία μιας θεότητας του νερού και της ευφορίας σʼ αυτό λατρεύθηκαν δύο ήρωες, προστάτες των τεχνιτών που δούλευαν στα αρχαία λατομεία της ίδιας περιοχής.
Η δουλειά και τα αφιερώματά τους στο ιερό αποκαλύπτουν άγνωστες πτυχές του πρωτοπόρου έργου των Ναξίων μαρμαροτεχνιτών στην ανάπτυξη της ελληνικής αρχιτεκτονικής και γλυπτικής.
Από τα δύο κολοσσικά αγάλματα κούρων, ο ήδη επισκέψιμος κούρος του Φλεριού εντάχθηκε με απαλλοτρίωση σε έκταση που σώζει χαρακτηριστικές λατομίες, ώστε να συνειδητοποιεί ο επισκέπτης τη θέση του μέσα στο λατομείο. Ο δεύτερος κούρος, που βρίσκεται ψηλότερα στο βουνό, έγινε προσβάσιμος χάρη στην κατασκευή ενός πλακόστρωτου διαδρόμου.
Κοντά στο τελευταίο τμήμα του υδραγωγείου η έρευνα έδειξε ότι, τα περιορισμένα ερείπια χριστιανικού ναού του Αγίου Στεφάνου, ανήκαν σε μια μεγάλη παλαιοχριστιανική βασιλική μήκους 23,5 μ., με περισσότερες φάσεις στην ιστορία της. Ο χώρος απαλλοτριώθηκε, το σύνολο του μνημείου προστατεύθηκε από την καταστροφική γεωργική δραστηριότητα και με μερική αναστήλωση και κατάλληλη διαμόρφωση των ερειπίων η Νάξος απέκτησε ένα σπουδαίο μνημειακό χώρο της εποχής αυτής.
Για το μνημειακό σύνολο δημιουργήθηκαν δύο κέντρα ενημέρωσης επισκεπτών. Σε αίθουσα του παλαιού δημοτικού σχολείου Κουρουνοχωρίου, που παραχωρήθηκε για το σκοπό αυτό στο Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού, στεγάσθηκε μια συλλογή χαρακτηριστικών ευρημάτων από το ιερό των πηγών και το υδραγωγείο, όπου ο επισκέπτης μπορεί να αντλήσει περαιτέρω πληροφόρηση».
Διάλογος
Ο κύριος Αθανασούλης καλά θα πράξει να μην αγνοεί την τοπική κοινωνία, το λαό της Νάξου, τους φορείς και τους κατοίκους των ιστορικών χωριών των Μελάνων και της Ποταμιάς, στους οποίους ανήκει το μοναδικό πανελλαδικά αρχαιολογικό αυτό πάρκο. Η επίκληση της κλιματικής αλλαγής αποτελεί πρόσχημα.
Η προστασία των αρχαιολογικών χώρων και των εκθεμάτων τους γίνεται επί τόπου και όχι με την κατάργησή τους. Η μεταφορά των δύο κούρων στο μουσείο της Νάξου στο κάστρο, πλήττει ιστορικά, τουριστικά, οικονομικά, τα χωριά, ακυρώνει και καταργεί ουσιαστικά το αρχαιολογικό πάρκο του Φλεριού, που αναδείχτηκε και διαμορφώθηκε με χρήματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Προκαλεί όμως τεράστιο θέμα, ανοίγοντας ουσιαστικά την “κερκόπορτα” μεταφοράς στο αρχαιολογικό μουσείο Νάξου, μνημείων που βρίσκονται στην ύπαιθρο της Νάξου και είναι υποτίθεται εκτεθειμένα στην κλιματική αλλαγή.
Η Πορτάρα της Νάξου π.χ., σημαία του νησιού, πώς θα προστατευθεί αλήθεια;
Θα …μεταφερθεί και αυτή στο Μουσείο;;
Ελπίζω να μην περιλαμβάνεται και αυτή στα σχέδια του κυρίου Αθανασούλη.
Ο πύργος του Χειμάρρου απειλείται και αυτός; Θα μεταφερθεί;;;;
Αντί λοιπόν να προκαλείται αναστάτωση και αναταραχή, αντί να προκαλείται ανησυχία με τέτοιες εν κρυπτώ μάλιστα αποφάσεις συγκέντρωσης των μνημείων της Ναξιακής υπαίθρου στο κάστρο της Νάξου, μήπως να ξανασκεφθούν οι αρμόδιοι τα 161 κλεμμένα κυκλαδικά ειδώλια, που δωρίθηκαν από το ΥΠΠΟ και την κυβέρνηση στον αμερικανό αρχαιοκάπηλο που παράνομα τα είχε στην κατοχή του;
(*) Νίκος Λεβογιάννης: Συγγραφέας, πρώην υπουργός, ο οποίος με καταγωγή από τη Νάξο (Κωμιακή) καταγράφει την ιστορία του τόπου μας και έχει κερδίσει το δικαίωμα να καταθέτει την άποψή του
Λεβογιάννης προς Αθανασούλη: “Όλα στη Χώρα; Ακόμη και οι…κούροι:;;”
