Εκεί στο γιγαντιαίο μονόλιθο της Μεσογείου, που μόνο το Γιβραλτάρ τον κερδίζει σε ύψος, σ’ εκείνη την κορυφή του κόσμου, η ψυχή του ανθρώπου, περήφανη και αρπαχτική σαν τον μαυροπετρίτη της Ανάφης… συνομιλούσε πάντοτε με το Θεό. Παλιά με τον Αιγλήτη, τώρα με το Χριστό. Και με τη Μητέρα Του τη Θεογεννήτρα.Την Παναγία την Καλαμιώτισσα!
«Εγώ ειμί το φως του κόσμου.
Ανάφη δώς μου
Το φως του Κόσμου»
Και η μικρή Ανάφη…έδωκε το φως του Κόσμου. Πρώτα με τον Αιγλήτη της, τον Απόλλωνα, που στάθηκε στα Φτενά μια μαύρη και ανταριασμένη νύχτα ξεχύνοντας Φως, για να σώσει κάποιους…Αργοναύτες λέγονταν θαρρώ. Στο άγριο και φουρτουνιασμένο Κρητικό πέλαγος είχανε χαθεί, που τελειώνει εκεί ακριβώς στα Φτενά, τις δύο μικρές νησιδούλες νότια της Ανάφης, όπου γεννά όλος ο Αρτέμης των Κυκλάδων!!! Εκεί ανάμεσα στα κρωξίματα των γλάρων και τις σπαρακτικές οιμωγές των αρτέμηδων, το θαλασσοπούλι που κλαίει σαν το μωρό τις νύχτες…εκεί στάθηκε ο Απόλλωνας.
Έπειτα τα χρόνια διάβηκαν και άναψαν τα πυρσεία των Φρυκτωριών, του ιδιότυπου συστήματος επικοινωνιών που είχαν πρώτα οι Μινωίτες και κράτησε μέχρι το Βυζάντιο. Ο άνθρωπος ανέβαινε τότε στις πιο ψηλές κορφές του και άναβε φωτιές!!!! Δεν είχε άλλο τρόπο. Και από τις απέναντι κορυφές το βλέπανε και άναβαν και εκείνες. Μια αλυσιδωτή αντίδραση από φλεγόμενες κορυφές έστελνε το μήνυμα μέχρι την Βασιλεύουσα, την Πόλη. Έτσι λοιπόν οι φρυκτωρίες ή καμινοβίγλες της Ανάφης καίγανε και μεταλαμπαδεύανε το Φως στον κόσμο. Δύο ήτανε, η πρώτη στη Βίγλα (586 μ.) και η άλλη στην κορυφή του Καλάμου (460 μ.). Μοναχοί τις προσέχανε. Αυτοί ήταν οι φύλακες του Φωτός που ξέχυνε στον Κόσμο η Ανάφη.
Ο Κάλαμος!!! Ποιος από σας γνωρίζει τον Κάλαμο άραγε. Ρωτήστε εμένα που είμαι μαγεμένη… Τόσο ψηλός όσο ένας Γίγαντας…ρίχνει τη σκιά του στο Πέλαγος και τρομάζει τα γλαροπούλια μα όχι το μαυροπετρίτη! Το αρπαχτικό γεράκι της Ελεονόρας που φωλιάζει στις πιο απάτητες και σκιερές γωνιές του, περιμένοντας ως λεία τα αποδημητικά του Σεπτέμβρη. Πριν αποδημήσει και ο ίδιος με τα μωρά του για τη μακρινή Μαδαγασκάρη.
Εκεί στο γιγαντιαίο μονόλιθο της Μεσογείου, που μόνο το Γιβραλτάρ τον κερδίζει σε ύψος, σ’ εκείνη την κορυφή του κόσμου, η ψυχή του ανθρώπου, περήφανη και αρπαχτική σαν τον μαυροπετρίτη της Ανάφης… συνομιλούσε πάντοτε με το Θεό. Παλιά με τον Αιγλήτη, τώρα με το Χριστό. Και με τη Μητέρα Του τη Θεογεννήτρα.Την Παναγία την Καλαμιώτισσα!
Έτσι την ονομάσανε γιατί η εικόνα Της βρέθηκε αναρτημένη πάνω σε ένα καλάμι στην κορυφή του Καλάμου! Φοβερό ε; Μα το πιο φοβερό ήταν ότι αυτή η εικόνα είχε πείσμα…Το πρωί την κατεβάζανε στους πρόποδες του βουνού και το επόμενο πρωί Εκείνη ξανανέβαινε…έτσι σαν παραμύθι, που είναι όμως πέρα για πέρα αληθινό, οι Αναφιώτες κατάλαβαν που ήθελε το σπίτι Της. Στα 460 πιο δύσβατα και δυσθεώρητα μέτρα που αγγίζουν τα σύννεφα σχεδόν! Εκεί οι πρώτοι Φρύκτες ή καμινοβιγλάτορες του Καλάμου, με εντολή Σταυροπηγιακή κατευθείαν από το Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης, θα μπήξουν το ιερό σύμβολο του Σταυρού στα θεμέλια και με τη δύναμη των Αναφαίων, με τα γαϊδουράκια κουβαλητές στο δύσβατο και ανηφορικό μονοπάτι, θα χτίσουν τον πρώτο μεγαλόπρεπο Ναό Της!
Η Παναγία η Καλαμιώτισσα ορθώθηκε και ευλόγησε πρώτη φορά το Πέλαγος γύρω στο 1000 μ.Χ. και ενόσω οι φρυκτωρίες της Ανάφης ακόμα καίγανε. Πάνω στα ερείπια του Αιγλήτη και των ενετικών οχυρών. Να παντρεύει αρμονικά δυο κόσμους παράταιρους και να δίνει το φως. Έκτοτε θα καταστραφεί και θα ανεγερθεί οχτώ περίπου φορές και λόγω του δύσβατου της περιοχής και των ακραίων κεραυνικών φαινομένων στο υψόμετρο αυτό, ως Μονή θα εγκαταλειφθεί.
«το Φως του Κόσμου…Ανάφη δώς μου»
Η Παναγία η Καλαμιώτισσα της Ανάφης εορτάζει αύριο το Γενέσιο Της 8 Σεπτεμβρίου και πλήθος πιστών συρρέει στο νησί Της. Για να αποδεχτεί την πρόκληση να ανέβει στην κορυφή του Καλάμου και να πάρει την ευλογία από την Καπετάνισσα του. Την Καπετάνισσα όλων των Κυκλάδων…
«Θεοτόκε Παρθένε Καλαμιώτισσα, Κυκλάδων σκέπη προστάτις, φρουρέ και καταφυγή, και Ανάφης εξαιρέτως μέγα καύχημα…»
Υπατία
Ο τίτλος και οι πρώτοι στίχοι είναι από το τραγούδι «Μια Καλαμιώτισσα» και «Σπουδή στο Φως» του Δημήτρη Σφακιανάκη / Χρόες Ηρακλείου. Οι τελευταίοι στίχοι είναι από το Απολυτίκιο του παρακλητικού κανόνα που έγραψε για την Παναγία Καλαμιώτισσα ο Χαράλαμπος Μπούσιας.
Πηγή : αρχεία του Γεώργιου Ηλιόπουλου, περήφανου τέκνου της Ανάφης, και Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία. Φωτογραφίες : Στρατής Μανωλάκης , Μαρία Βεκρή
