Με έντονη προσωπική και πολιτική τοποθέτηση, η Κατερίνα Γιαννακά, μέλος του Εθνικού Συμβουλίου και του Τομέα Ναυτιλίας & Νησιωτικής Πολιτικής του Κινήματος Δημοκρατίας, απαντά εκτενώς στο πρόσφατο άρθρο του κ. Γιώργου Καρνέζη για τη μεταφορά των Κούρων του Φλεριού.
Η κ. Γιαννακά υπερασπίζεται με σθένος την ανάγκη διατήρησης των Κούρων in situ, τονίζοντας τον ρόλο της τοπικής κοινωνίας ως φυσικού θεματοφύλακα των μνημείων και καταγγέλλει ως «προσβλητικές» τις γενικεύσεις και «κενολογίες» του κ. Καρνέζη.
Υποστηρίζει πως η πολιτιστική αξία των Κούρων δεν περιορίζεται σε μουσειακή ανάδειξη αλλά πηγάζει από τη ζωντανή τους σχέση με τον τόπο, την ιστορία και τους ανθρώπους.
Μέσα από μια τοποθέτηση βαθιάς γνώσης και συναισθήματος, καλεί σε ενότητα και συνέχιση του αγώνα για την ακύρωση κάθε σχεδίου μεταφοράς.
Η απάντησή της δημοσιεύεται αυτούσια παρακάτω.
«Φίλε της Νάξου…» προκαλείτε
Ως «φίλος» της Νάξου, όπως επιθυμεί να μας συστηθεί, κύριος Γεώργιος Καρνέζης και αυτόκλητος «προστάτης» των κούρων του Φλεριού, αμπελοφιλοσοφεί περί «αισθητικής», «πολιτισμικής αναγέννησης», «άμεσης αλληλεπίδρασης και ώσμωσης», «παγκοσμιότητας» και άλλες αερολογίες, η προκλητική και προσβλητική του συμπεριφορά, τόσο σε εμένα προσωπικά, αλλά κυρίως στους Ναξιώτες συνολικά, στους μαζικούς φορείς του νησιού, στους επιστήμονες, στους απλούς ανθρώπους, χρήζει σκληρής απάντησης, που δεν μου ταιριάζει να τη δώσω κατεβαίνοντας στο έσχατο σκαλί «ξεδιαντροπιάς» του.
«Φίλε της Νάξου» σε ποια Νάξο αναφέρεστε; Μόνο εσείς γνωρίζετε. Πάντως όχι της Νάξου της Πορτάρας, των κούρων, του Πύργου Χειμάρρου, του βυζαντινού πάρκου Τραγαίας, της Δροσιανής, του μπάλου, της βλάχας, του μπιτζηλαιαδίστικου.
Ποιες είναι οι ασχήμιες που αναφέρετε υβρίζοντας τους Ναξιώτες;
Πού αλλού θα βρείτε τόσο πλούτο πολιτισμικό στα χωριά, στις εξοχές, στα βουνά;
Πού αλλού θα συναντήσετε την Απείρανθο, ένα χωριό-ανοιχτό Μουσείο πολιτισμού πανάρχαιου, βυζαντινού, σύγχρονου, σημερινού, καθημερινού;
Πού αλλού θα περπατήσετε στον υπαίθριο βυζαντινό Μυστρά του λεκανοπεδίου της Τραγαίας;
Πού αλλού θα βρεθείτε τα δυο απέραντα αρχαία λατομεία του Φλεριού και του Απόλλωνα, στα οποία γεννήθηκε η μαρμαρογλυπτική, η σπουδαιότερη τέχνη της ελληνικής αρχαιότητας; Παραμένουν αυτά ακόμη ως σήμερα λειτουργικά, παρά τα 2700 χρόνια ύπαρξής τους και συναντάς εκεί ολοζώντανη τη διαδικασία επεξεργασίας του μαρμάρου μέχρι να πάρει ανθρώπινη μορφή.
Για ποια κινητά έργα μιλάτε, όταν αυτά είναι μέρος μιας μοναδικής ενιαίας διαδικασίας, που μόνο τον ήχο της σμίλης δεν ακούς;
Αγνοεί ο «φίλος» και «αυτόκλητος προστάτης» του Ναξιώτικου πολιτισμού, ότι ο αρχαιολογικός χώρος στο Φλεριό είναι ένα πάρκο αρχαιολογικό, που δημιουργήθηκε, αναδείχτηκε και έγινε επισκέψιμο, με εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ από την ΕΕ, έργο σπουδαίο, που ολοκληρώθηκε το 2010 και δεν θα γινόταν, αν δεν υπήρχαν εκεί οι δύο κούροι.
Μέρος εκείνου του έργου είναι και η προστασία των κούρων από οτιδήποτε μπορεί να τους βλάψει και βέβαια από όλα τα σαθρά στην πλειοψηφία τους επιχειρήματα της Υπουργού Πολιτισμού (πυρκαγιές, ανθρώπινες παρεμβάσεις κ.λπ.), επιχειρήματα μπας και διασώσει την δεδομένη ακύρωση της απόφασης μεταφοράς τους.
Η σύγκριση των κούρων με τα γλυπτά της Ακρόπολης είναι ένα απατηλό επιχείρημα, απλά για να προκαλέσει δέος σε όσους δεν γνωρίζουν το λόγο μεταφοράς τους στο Μουσείο της Ακρόπολης, ελλείψει άλλων σοβαρών επιχειρημάτων.
Τα γλυπτά της Ακρόπολης και η προστασία τους δεν είναι πρόβλημα τωρινό, ούτε εν όψει της κλιματικής αλλαγής. Έχει να κάνει με τη ρύπανση της ατμόσφαιρας της Αττικής, που δεν οφείλεται στην κλιματική αλλαγή, είναι πολύ παλιά, όπως και οι συζητήσεις για την προστασία τους. Δεν απομακρύνθηκαν τα έργα αυτά όμως από την Ακρόπολη. Αρχικά μεταφέρθηκαν στο Μουσείο της Ακρόπολης πάνω στον βράχο και στη συνέχεια στο σημερινό σύγχρονο μουσείο της Ακρόπολης πάλι εκεί δίπλα, σε πλήρη αρμονία και θέαση με τον ιερό βράχο.
Το ίδιο πρέπει να γίνει, για την όποια προστασία τους και με τους κούρους, μέσα στον οργανωμένο αρχαιολογικό χώρο, χωρίς μεγάλη δαπάνη και κίνδυνο να υποστούν ακόμη και καταστροφές ανυπέρβλητες κατά τη μεταφορά τους στο μουσείο της Χώρας, πιθανότητα ομολογημένη από την ίδια την Υπουργό Πολιτισμού.
Δεν θα μεταφερθούν οι κούροι, υποστηρίζει ο αδαής κύριος Καρνέζης, στο Μουσείο της Νάξου, αλλά στη «νησίδα μουσείων». Ποια η διαφορά, «φίλε της Νάξου»; Σε μια αίθουσα του Μουσείου θα μπουν, αυτό είπε ο κύριος Αθανασούλης. Σας εντυπωσιάζει ο καινοφανής και άνευ ουσίας όρος «νησίδα μουσείων»;
Δημαγωγία χαρακτηρίζει ο «φίλος της Νάξου» την άποψη ότι «Επιχειρούν να στερήσουν από τους ναξιώτες την καθημερινή επαφή με αυτά τα δημόσια αγαθά, με τα οποία συμβιώνουν μέσα στους αιώνες και τις χιλιετίες, εμπνέονται από αυτά και συνεχίζουν να δημιουργούν πολιτισμό».
Ναι, «φίλε της Νάξου», ζουν αιώνες οι γενιές των Ναξιωτών με τα μνημεία του πολιτισμού, που οι ίδιοι δημιούργησαν και δημιουργούν. Κάθε μέρα τα βλέπουν, βρίσκονται στο διάβα τους και φυσικά ποτέ δεν θα τα δουν ως τουρίστες, απλά γιατί τα νιώθουν κομμάτι της καθημερινότητάς τους, σαν να είναι τα παιδιά, αδέλφια, εγγόνια, οι γείτονές τους, δεν τα αποχωρίζονται ούτε τα βλέπουν ως αξιοθέατα.
Την βυζαντινή εικόνα της εκκλησίας του χωριού τους την προσκυνούν, της ανάβουν το καντήλι, δεν την θεωρούν είδος προς θέαση, ούτε έχουν ανάγκη να ακούσουν ξεναγούς, αρχαιολόγους και πολύ περισσότερο τις δικές σας ανιστόρητες απόψεις.
Η γιαγιά Κορρεδίνα, πρόσωπο υπαρκτό, όταν βρέθηκε τυχαία στο μουσείο, δεν χάρηκε καθόλου, όταν αντίκρυσε τα κυκλαδικά ειδώλια μέσα στις βιτρίνες, απλά λυπήθηκε και άρχισε να θρηνεί για τις δικές της χαμένες μαρμάρινες κούκλες, τα κυκλαδικά ειδώλια, που ήταν οι δικές της παιδικές κούκλες, που έβρισκε μέσα στα πεζούλια, εκεί στις μακρινές εξοχές της βόρειας Νάξου και έπαιζε μαζί τους, τις έπλενε, τις χτένιζε, τις στόλιζε, τους τραγουδούσε, τις τάιζε, τις νανούριζε, κοιμόταν μαζί τους αγκαλιά.
Η Χώρα έχει τα μουσεία της, προϊστορικό, βυζαντινό (καθυστερημένης αξιοποίησης μετά από 80 χρόνια της δωρεάς του πύργου της Γλέζας από τον λογοτέχνη Πέτρο Γλέζο) και του άλλου ερειπωμένου για 100 χρόνια πυργόσπιτου (δωρεά του Φαρμακοποιού και βουλευτή Δημήτρη Προμπονά), που επιτέλους θα γίνει και αυτό μουσείο.
Τρία μουσεία απλά, η περιβόητη «νησίδα μουσείων», τα οποία δεν επαρκούν για να εκτεθούν τα χιλιάδες ευρήματα από ανασκαφές 50 και πάνω ετών, που βρίσκονται σε αποθήκες. Εκεί θέλουν να μεταφέρουν τους δύο κούρους.
Αγνοεί ο «παντογνώστης φίλος της Νάξου», ότι πήραν πίσω άρον άρον την αστεία αναφορά μεταφοράς και του 11μετρου κούρου του Απόλλωνα. Μόνο ως ανέκδοτο ή πρωταπριλιάτικο αστείο μπορεί να θεωρηθεί αυτό.
Αλήθεια δεν έχει πάρει χαμπάρι ο «φίλος της Νάξου» ότι πήραν ουσιαστικά πίσω και την αρχική αναφορά για μεταφορά των δύο κούρων και μιλούν πια για έναν;
Τι πιστεύει τελικά, ότι θα πάρουν και τον ένα, και μάλιστα τον «κούρο τον Έλληνα»;
Ο επωνυμούμενος «φίλος της Νάξου», αυτόκλητος προστάτης των μνημείων ενός τόπου, στον οποίο είναι επισκέπτης, αντί να υβρίζει όλους τους Ναξιώτες, γιατί όλοι ενωμένοι αντιδρούν στην βεβήλωση που επιχειρείται, θα μείνει με την ελπίδα ή την επιθυμία (για ποιο λόγο άραγε;) να δει τους κούρους σε μια σκοτεινή αίθουσα-φυλακή του μουσείου, αποκομμένους από τον φυσικό τους χώρο. Τέτοιες μεγάλες κινήσεις δεν μπορούν να προχωρήσουν χωρίς τη συναίνεση της τοπικής κοινωνίας και η τοπική κοινωνία ολόκληρης της Νάξου αντιδρά και μάλιστα με αποφασιστικότητα.
Εσείς μείνετε με τις κενολογίες και τις αοριστολογίες σας περί «περιοδολόγησης και «περίθαλψης» των κούρων… Εμείς όλοι θα συνεχίσουμε τον αγώνα μας, για να ακυρώσουμε αυτή την απαράδεκτη απόφαση.
Τον πολιτισμό τον δημιουργούν οι απλοί άνθρωποι εκεί που ζουν και δρουν, στα χωριά στα πανηγύρια, στα έθιμά τους, εκεί που ζουν και γεννοβολούν, στα ερείπια των μνημείων, στα αριστουργήματά του, κινητά, ακίνητα, ημιτελή, ερείπια, μα ζωντανά, αντάμα με τα αριστουργήματα της κυκλαδίτικης φύσης. Εκεί γεννιέται, επιβιώνει και αναπαράγεται ο πολιτισμός, «φίλε της Νάξου…»
Κατερίνα Γιαννακά, μέλος του Εθνικού Συμβουλίου και του Τομέα Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής του Κινήματος Δημοκρατίας
