Κυριακή, 3 Αυγούστου, 2025
ΑρχικήΑπόψειςΚατ. Γιαννακά: Το μνημείο αγώνων για τη Δημοκρατία, η Γυάρος βορά στην...

Κατ. Γιαννακά: Το μνημείο αγώνων για τη Δημοκρατία, η Γυάρος βορά στην “αξιοποίηση”

|

«Αλίμενο νησί η Γυάρος, η έκτασή της είναι 17, 2 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Δώδεκα ναυτικά μίλια η περίμετρός του. Όλη την καρδιά μου πιάνει όταν οι μνήμες τη φέρνουν στο νου μου. Η σημαινόμενη έκταση της Γυάρου είναι όση κι η ευαισθησία της ανθρώπινης συνείδησης». Μανώλης Γλέζος

Της Κατερίνας Γιαννακά (*)

Καίτη Γιαννακά
Καίτη Γιαννακά

Αν και ακατοίκητο ερημονήσι,  με παντελώς εχθρικό φυσικό περιβάλλον για τον άνθρωπο, που ούτε να βρει καταφύγιο μπορεί εκεί, ούτε να εγκατασταθεί και να ζήσει, τα αυταρχικά καθεστώτα από το 1930 άρχισαν να το χρησιμοποιούν ως τόπο εξορίας των κομμουνιστών  αρχικά, κάθε προοδευτικού – δημοκρατικού πολίτη στη συνέχεια, που δεν έσκυβε το κεφάλι.

Έτσι στην  απογραφή του 1951 καταγράφηκαν στη Γυάρο 7.139 «κάτοικοι», κομμουνιστές, αριστεροί, αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης, ως πολιτικοί εξόριστοι του αυταρχικού εμφυλιοπολεμικού  καθεστώτος. Η Γυάρος μετατράπηκε σε μια απέραντη υπαίθρια φυλακή, όχι καταδίκων, αλλά πολιτικών κρατούμενων και εξόριστων από το 1947-1951, από το 1955-1961,  από το 1967-1968 και από τον Φεβρουάριο του 1974 μέχρι τις 24 Ιουλίου 1974.

Αυτοί οι πολιτικοί κρατούμενοι και όχι κατάδικοι, με έργα καταναγκαστικά έχτισαν στην υπαίθρια φυλακή της Γυάρου και ένα τεράστιο κτίριο – φυλακή, δουλεύοντας σε απάνθρωπες συνθήκες, κάτω από το μαστίγιο των δεσμοφυλάκων, υφιστάμενοι βασανιστήρια δίψας, πείνας, αϋπνίας, εγκλεισμού σε πειθαρχεία. Οι πολιτικοί κρατούμενοι της Γυάρου γράφουν σε υπόμνημά τους το 1952: «Η Ρωμαϊκή Σύγκλητος είχε αρνηθεί να επικυρώσει απόφαση εκτόπισης πολιτικών καταδίκων στη Γυάρο, με το σωστό αιτιολογικό ότι δεν είχε δικαίωμα να αναιρέσει τη ζωή ανθρώπων, οι οποίοι δεν είχαν καταδίκη σε θάνατο. Διότι η εκτόπιση στη Γυάρο ισοδυναμούσε με καταδίκη σε θάνατο…»

Το νησί του «διαβόλου», κολαστήριο ανθρώπινων ψυχών, νησί μαρτυρικό, χαρακτηρισμένο από την Πολιτεία «Ιστορικός τόπος» (2001), αποφάσισαν κυβέρνηση και οικονομικά συμφέροντα να το «αξιοποιήσουν». Αδιαφορώντας για το ιστορικό νησί, «το Νταχάου της Μεσογείου», διάλεξαν, όχι τυχαία, τούτες τις μέρες, 50 χρόνια από την αποκατάσταση της Δημοκρατίας και οριστικής κατάργησης του κολαστηρίου της Γυάρου, να ανακοινώσουν τη «σπουδαία αυτή επένδυση» σε ειδική τελετή στο Μέγαρο Μουσικής,  την Παρασκευή 28 Ιουνίου, παρουσία υπουργικού κλιμακίου.

Όλα αυτά τα επενδυτικά σχέδια γίνονται εν αγνοία της Τοπικής αυτοδιοίκησης του Δήμου Σύρου-Ερμούπολης, στον οποίο υπάγεται γεωγραφικά και διοικητικά το ιστορικό νησί της Γυάρου. Είναι γνωστοί οι πολύχρονοι αγώνες των δήμων, των κοινοτήτων και των μαζικών φορέων της Σύρου, για να χαρακτηριστεί  ολόκληρο το νησί της Γυάρου ιστορικός τόπος, γεγονός που έγινε νόμος του κράτους το 2001, οπότε ακυρώθηκε και η  απόφαση του Υπουργείου Άμυνας, που χρησιμοποιούσε από τα πρώτα χρόνια της Μεταπολίτευσης τμήμα του νησιού ως πεδίο Βολής του Πολεμικού Ναυτικού.

Κυκλάδες - Γυάρος
Κυκλάδες – Γυάρος

Από το 2001, με πρωτοβουλία του Υπουργείο Αιγαίου, εγκρίθηκε πρόγραμμα αναπαλαίωσης των υπαρχόντων κτιρίων (φυλακές), του νεκροταφείου και του δρόμου που οδηγεί σε αυτό και συντάχτηκαν οι σχετικές μελέτες. Στη διαδρομή προς το νεκροταφείο έχουν χαραχτεί πάνω σε βράχους τα ονόματα 18.000 προσώπων που εξορίστηκαν στη Γυάρο. Το 2011 όμως, με απόφαση του Κεντρικού Συμβουλίου Νεωτέρων Μνημείων του Υπουργείου Πολιτισμού, τροποποιήθηκε η απόφαση χαρακτηρισμού ως ιστορικού ολόκληρου του νησιού και διατηρήθηκε μόνο για ένα τμήμα του, έκτασης 2.500 στρεμμάτων, το οποίο συμπεριλαμβάνει τα κτίρια των φυλακών. Ο σκοπός  του αποχαρακτηρισμού ήταν η προώθηση σε αυτό επενδύσεων για αιολικά πάρκα.

Είναι γνωστό ότι στη θαλάσσια περιοχή γύρω από τη Γυάρο ζει το 15% του πληθυσμού της μεσογειακής φώκιας monachus monachus, η μεγαλύτερη ίσως αποικία του είδους παγκοσμίως. Ακόμα, άνω του 50% της θαλάσσιας περιοχής της Γυάρου καλύπτεται από οικότοπους προτεραιότητας και συγκεκριμένα, από μοναδικούς κοραλλιογενείς σχηματισμούς και λιβάδια ποσειδωνίας. Το χερσαίο περιβάλλον του νησιού φιλοξενεί μία μοναδική αποικία περίπου 2.000 ζευγαριών του σπάνιου θαλασσοπουλιού Μύχου και θεσμοθετήθηκε το 2019 ως θαλάσσια προστατευόμενη περιοχή  natura.

Ο ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ, τόσο τοπικά στις Κυκλάδες, όσο και γενικότερα, κόμμα της οικολογίας, της πράσινης ανάπτυξης, συμπαρατασσόμαστε με τα κινήματα πολιτών, με τους τοπικούς μαζικούς φορείς, με τους αγωνιστές της δημοκρατίας που βίωσαν την εξορία στη Γυάρο, ενάντια  σε κάθε σχέδιο όποιων συμφερόντων δήθεν αξιοποίησης της Γυάρου.

Απώτερος στόχος τους είναι η εξάλειψη και εξαφάνιση από την ιστορική μνήμη, κάθε τόπου αγώνων δημοκρατικών, κάθε τόπου μαρτυρίου, όπου χιλιάδες άνθρωποι βασανίστηκαν ή πέθαναν σε εποχές σκοτεινές, για τους κοινωνικούς αγώνες, για τις ιδέες τους. Ο αγώνας μας ενάντια σε αυτά τα σκοτεινά σχέδια, αποτελεί ελάχιστο σεβασμό στη μνήμη των 18.000 αγωνιστών, που άφησαν στα χώματα της Γυάρου την ψυχή τους, πολλοί από αυτούς ακόμα και τη ζωή τους.

Οι επιδιώξεις των αναθεωρητών της ιστορίας του τόπου μας, αγκαλιά με τη σκληρή νεοφιλελεύθερη ατζέντα θα βουλιάξουν στα βαθιά νερά του Αιγαίου.

(*) Κατερίνα Γιαννακά, μέλος της ΚΕ του Σύριζα ΠΣ Αναπληρώτρια Συντονίστρια στο τμήμα Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής

 


Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από τις σελίδες του Naxos Press - τώρα και στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ
Τελευταία νέα
Δημοφιλή

Πανναξιακός ΑΟΚ: Κρατάει το βασικό κορμό, μένουν οι Μάκαρης, Προδρόμου, Αρτσάνος, Κρανιάς

Ο Πανναξιακός «χτίζει» πάνω στην εμπειρία και τη σταθερότητα – Τέσσερις βασικοί παίκτες συνεχίζουν για τη νέα σεζόν στη National League 2.

Εντατικοί έλεγχοι πυρασφάλειας στα πλοία με εντολή Κικίλια

Διπλοί ετήσιοι έλεγχοι στα επιβατικά-οχηματαγωγά πλοία που εκτελούν δρομολόγια Ελλάδας–Ιταλίας, με ενίσχυση των μέτρων ενεργητικής και παθητικής πυρασφάλειας.

Η πόλη που νίκησε τα τροχαία – Ένας χρόνος χωρίς θύματα στο Ελσίνκι. Πως τα κατάφεραν

Με στοχευμένα μέτρα και αλλαγή νοοτροπίας, η φινλανδική πρωτεύουσα κατάφερε να μη χάσει καμία ανθρώπινη ζωή στους δρόμους της επί 12 μήνες.

Ιούλιος 2025: Δεύτερος θερμότερος μήνας στη Βόρεια και Στερεά Ελλάδα από το 2010

Σύμφωνα με τα στοιχεία του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών/meteo.gr, οι παρατεταμένοι καύσωνες και οι υψηλές θερμοκρασίες καθόρισαν τον φετινό Ιούλιο σε πολλές περιοχές της χώρας.

Μυθική “πτήση” Καραλή: Πανελλήνιο ρεκόρ στα 6,08μ., στην ελίτ του παγκόσμιου επί κοντώ (video)

Ο Εμμανουήλ Καραλής έγινε ο 4ος αθλητής στην ιστορία που ξεπερνά τα 6,08 μέτρα στο επί κοντώ – Θρυλικό άλμα μπροστά σε χιλιάδες θεατές στο Πανθεσσαλικό.

Άνδρος – Λειψυδρία: Τέσσερις μονάδες αφαλάτωσης και χρηματοδότηση 190.000 ευρώ

Με σχέδιο άμεσης παρέμβασης, το Υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής σε συνεργασία με τον Δήμο Άνδρου επιχειρεί να ανακουφίσει το νησί από την οξεία λειψυδρία, μέσα από μονάδες αφαλάτωσης και γεωτρήσεις.

Hellenic Highspeed: Επιχείρηση ανάσυρσης του καταπέλτη με εκσκαφέα στα Κατάπολα

Από το απόγευμα του Σαββάτου παραμένει ακινητοποιημένο το πλοίο – Επιχείρηση ανάσυρσης του καταπέλτη με εκσκαφέα στα Κατάπολα

Beach Party 2025 στον Αμμίτη για καλό σκοπό – Επιστρέφει πιο δυνατό από ποτέ!

Στις 5 Αυγούστου στην Παραλία Αμμίτης – Πολιτιστικοί Σύλλογοι ενώνουν δυνάμεις σε ένα καλοκαιρινό πάρτι με μουσική, φαγητό και φιλανθρωπική διάθεση

Σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης 39 Δήμοι της Ελλάδας λόγω λειψυδρίας, SOS από το Αιγαίο και την Κρήτη

Η Ελλάδα «στεγνώνει»: Δήμοι από το Αιγαίο μέχρι τη Θράκη ζητούν βοήθεια – Η ανεπάρκεια νερού γίνεται καθημερινή απειλή για πολίτες, γεωργία και τουρισμό

Νάντια Σαλτερή: «Ο Μητσοτάκης έχασε τους ψηφοφόρους του Κέντρου – Επιστρέφουμε με αίτημα Προανακριτικής»

Η Τομεάρχης Ισότητας του ΠΑΣΟΚ εξαπέλυσε σφοδρή επίθεση στη Ν.Δ. για την κάλυψη Βορίδη – Αυγενάκη και κατήγγειλε πολιτική υποκρισία και θεσμικό ευτελισμό.

«Γκαζιά στο χωριό, προσγείωση στον στύλο – Ένα ακόμα crash test στους δρόμους της Νάξου»

Όταν η τουριστική ταχύτητα συναντά την επαρχιακή… στενότητα: Τροχαίο έξω από το Γαλανάδο υπενθυμίζει τι σημαίνει "δρόμοι made in 1965".

Ο Tom Hanks στη Νάξο: Στιγμές απλότητας, χαμόγελα και μια σέλφι στην Απείρανθο

Ο χολιγουντιανός σταρ επισκέφθηκε τη Νάξο την Τετάρτη 30 Ιουλίου, ανακαλύπτοντας τη μαγεία του Σαγκρίου και της Απειράνθου – Ένα γεύμα, μια σέλφι και πολλές όμορφες αναμνήσεις

Νάξος: Η Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων βάζει “όρια” στην Πορτάρα, τέλος στην ανεξέλεγκτη πρόσβαση

Η Εφορεία Αρχαιοτήτων βάζει “όρια” στην Πορτάρα – Τέλος στην ανεξέλεγκτη πρόσβαση - Όταν ο σεβασμός δεν είναι αυτονόητος, η προστασία γίνεται μονόδρομος

Κυκλάδες: Γυρίζουν την πλάτη στα «χρυσά» νησιά, “χαμένη” και η Αμοργός, σταθερή η Νάξος

Υψηλές τιμές και οικονομική πίεση στρέφουν Έλληνες και ξένους σε εναλλακτικούς, οικονομικότερους προορισμούς

Hellenic Seaways: Το “HIGHSPEED 4” αντικαθιστά το “HELLENIC HIGHSPEED”, ποιος ο λόγος;

Αλλαγή πλοίου στη γραμμή Πειραιάς – Κυκλάδες – Κατάπολα – Επιστροφή, σύμφωνα με ανακοίνωση της Hellenic Seaways

Η Κέα λέει «όχι» στην τουριστική υπερβολή, το νησί αντέχει μέχρι 1.000 ακόμη κλίνες

Ο Δήμος Κέας ζητά επίσημη απαγόρευση για τα Σύνθετα Τουριστικά Καταλύματα – Στο τραπέζι το ζήτημα της φέρουσας ικανότητας και της ταυτότητας του νησιού

Πανελλαδικές 2025: «Πνοή» επιτυχίας για τους μαθητές της Νάξου

Μαθητές και μαθήτριες του φροντιστηρίου «ΠΝΟΗ» στη Νάξο διακρίνονται στις Πανελλαδικές εξετάσεις – Πού πέρασαν και τι βαθμούς συγκέντρωσαν

Hellenic Highspeed: Επιχείρηση ανάσυρσης του καταπέλτη με εκσκαφέα στα Κατάπολα

Από το απόγευμα του Σαββάτου παραμένει ακινητοποιημένο το πλοίο – Επιχείρηση ανάσυρσης του καταπέλτη με εκσκαφέα στα Κατάπολα

Τρεις Καπετάνιοι, μία θάλασσα, μία φωτογραφία από τα Κουφονήσια που λέει όσα δεν ειπώθηκαν ποτέ

Μια ξεχωριστή στιγμή στα Κουφονήσια με φόντο το Αιγαίο και την αθόρυβη καθημερινή ηρωικότητα τριών αυθεντικών ναυτικών, που έγιναν συνώνυμα με την ασφάλεια, τη συνέχεια και το φιλότιμο στα νησιά μας.

Αυτοδιοικητικές εκλογές: Καταργείται ο δεύτερος γύρος, εκλογές τον Νοέμβριο, Νέο όριο το 42% για εκλογή Δημάρχου

Η κυβέρνηση φέρνει ριζικές αλλαγές στον εκλογικό νόμο για δήμους και περιφέρειες – Τέλος ο δεύτερος γύρος, λιγότεροι υποψήφιοι και αλλαγές στη σταυροδοσία.