Δευτέρα, 23 Ιουνίου, 2025
ΑρχικήΑπόψειςΚατ. Γιαννακά: Το μνημείο αγώνων για τη Δημοκρατία, η Γυάρος βορά στην...

Κατ. Γιαννακά: Το μνημείο αγώνων για τη Δημοκρατία, η Γυάρος βορά στην “αξιοποίηση”

|

«Αλίμενο νησί η Γυάρος, η έκτασή της είναι 17, 2 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Δώδεκα ναυτικά μίλια η περίμετρός του. Όλη την καρδιά μου πιάνει όταν οι μνήμες τη φέρνουν στο νου μου. Η σημαινόμενη έκταση της Γυάρου είναι όση κι η ευαισθησία της ανθρώπινης συνείδησης». Μανώλης Γλέζος

Της Κατερίνας Γιαννακά (*)

Καίτη Γιαννακά
Καίτη Γιαννακά

Αν και ακατοίκητο ερημονήσι,  με παντελώς εχθρικό φυσικό περιβάλλον για τον άνθρωπο, που ούτε να βρει καταφύγιο μπορεί εκεί, ούτε να εγκατασταθεί και να ζήσει, τα αυταρχικά καθεστώτα από το 1930 άρχισαν να το χρησιμοποιούν ως τόπο εξορίας των κομμουνιστών  αρχικά, κάθε προοδευτικού – δημοκρατικού πολίτη στη συνέχεια, που δεν έσκυβε το κεφάλι.

Έτσι στην  απογραφή του 1951 καταγράφηκαν στη Γυάρο 7.139 «κάτοικοι», κομμουνιστές, αριστεροί, αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης, ως πολιτικοί εξόριστοι του αυταρχικού εμφυλιοπολεμικού  καθεστώτος. Η Γυάρος μετατράπηκε σε μια απέραντη υπαίθρια φυλακή, όχι καταδίκων, αλλά πολιτικών κρατούμενων και εξόριστων από το 1947-1951, από το 1955-1961,  από το 1967-1968 και από τον Φεβρουάριο του 1974 μέχρι τις 24 Ιουλίου 1974.

Αυτοί οι πολιτικοί κρατούμενοι και όχι κατάδικοι, με έργα καταναγκαστικά έχτισαν στην υπαίθρια φυλακή της Γυάρου και ένα τεράστιο κτίριο – φυλακή, δουλεύοντας σε απάνθρωπες συνθήκες, κάτω από το μαστίγιο των δεσμοφυλάκων, υφιστάμενοι βασανιστήρια δίψας, πείνας, αϋπνίας, εγκλεισμού σε πειθαρχεία. Οι πολιτικοί κρατούμενοι της Γυάρου γράφουν σε υπόμνημά τους το 1952: «Η Ρωμαϊκή Σύγκλητος είχε αρνηθεί να επικυρώσει απόφαση εκτόπισης πολιτικών καταδίκων στη Γυάρο, με το σωστό αιτιολογικό ότι δεν είχε δικαίωμα να αναιρέσει τη ζωή ανθρώπων, οι οποίοι δεν είχαν καταδίκη σε θάνατο. Διότι η εκτόπιση στη Γυάρο ισοδυναμούσε με καταδίκη σε θάνατο…»

Το νησί του «διαβόλου», κολαστήριο ανθρώπινων ψυχών, νησί μαρτυρικό, χαρακτηρισμένο από την Πολιτεία «Ιστορικός τόπος» (2001), αποφάσισαν κυβέρνηση και οικονομικά συμφέροντα να το «αξιοποιήσουν». Αδιαφορώντας για το ιστορικό νησί, «το Νταχάου της Μεσογείου», διάλεξαν, όχι τυχαία, τούτες τις μέρες, 50 χρόνια από την αποκατάσταση της Δημοκρατίας και οριστικής κατάργησης του κολαστηρίου της Γυάρου, να ανακοινώσουν τη «σπουδαία αυτή επένδυση» σε ειδική τελετή στο Μέγαρο Μουσικής,  την Παρασκευή 28 Ιουνίου, παρουσία υπουργικού κλιμακίου.

Όλα αυτά τα επενδυτικά σχέδια γίνονται εν αγνοία της Τοπικής αυτοδιοίκησης του Δήμου Σύρου-Ερμούπολης, στον οποίο υπάγεται γεωγραφικά και διοικητικά το ιστορικό νησί της Γυάρου. Είναι γνωστοί οι πολύχρονοι αγώνες των δήμων, των κοινοτήτων και των μαζικών φορέων της Σύρου, για να χαρακτηριστεί  ολόκληρο το νησί της Γυάρου ιστορικός τόπος, γεγονός που έγινε νόμος του κράτους το 2001, οπότε ακυρώθηκε και η  απόφαση του Υπουργείου Άμυνας, που χρησιμοποιούσε από τα πρώτα χρόνια της Μεταπολίτευσης τμήμα του νησιού ως πεδίο Βολής του Πολεμικού Ναυτικού.

Κυκλάδες - Γυάρος
Κυκλάδες – Γυάρος

Από το 2001, με πρωτοβουλία του Υπουργείο Αιγαίου, εγκρίθηκε πρόγραμμα αναπαλαίωσης των υπαρχόντων κτιρίων (φυλακές), του νεκροταφείου και του δρόμου που οδηγεί σε αυτό και συντάχτηκαν οι σχετικές μελέτες. Στη διαδρομή προς το νεκροταφείο έχουν χαραχτεί πάνω σε βράχους τα ονόματα 18.000 προσώπων που εξορίστηκαν στη Γυάρο. Το 2011 όμως, με απόφαση του Κεντρικού Συμβουλίου Νεωτέρων Μνημείων του Υπουργείου Πολιτισμού, τροποποιήθηκε η απόφαση χαρακτηρισμού ως ιστορικού ολόκληρου του νησιού και διατηρήθηκε μόνο για ένα τμήμα του, έκτασης 2.500 στρεμμάτων, το οποίο συμπεριλαμβάνει τα κτίρια των φυλακών. Ο σκοπός  του αποχαρακτηρισμού ήταν η προώθηση σε αυτό επενδύσεων για αιολικά πάρκα.

Είναι γνωστό ότι στη θαλάσσια περιοχή γύρω από τη Γυάρο ζει το 15% του πληθυσμού της μεσογειακής φώκιας monachus monachus, η μεγαλύτερη ίσως αποικία του είδους παγκοσμίως. Ακόμα, άνω του 50% της θαλάσσιας περιοχής της Γυάρου καλύπτεται από οικότοπους προτεραιότητας και συγκεκριμένα, από μοναδικούς κοραλλιογενείς σχηματισμούς και λιβάδια ποσειδωνίας. Το χερσαίο περιβάλλον του νησιού φιλοξενεί μία μοναδική αποικία περίπου 2.000 ζευγαριών του σπάνιου θαλασσοπουλιού Μύχου και θεσμοθετήθηκε το 2019 ως θαλάσσια προστατευόμενη περιοχή  natura.

Ο ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ, τόσο τοπικά στις Κυκλάδες, όσο και γενικότερα, κόμμα της οικολογίας, της πράσινης ανάπτυξης, συμπαρατασσόμαστε με τα κινήματα πολιτών, με τους τοπικούς μαζικούς φορείς, με τους αγωνιστές της δημοκρατίας που βίωσαν την εξορία στη Γυάρο, ενάντια  σε κάθε σχέδιο όποιων συμφερόντων δήθεν αξιοποίησης της Γυάρου.

Απώτερος στόχος τους είναι η εξάλειψη και εξαφάνιση από την ιστορική μνήμη, κάθε τόπου αγώνων δημοκρατικών, κάθε τόπου μαρτυρίου, όπου χιλιάδες άνθρωποι βασανίστηκαν ή πέθαναν σε εποχές σκοτεινές, για τους κοινωνικούς αγώνες, για τις ιδέες τους. Ο αγώνας μας ενάντια σε αυτά τα σκοτεινά σχέδια, αποτελεί ελάχιστο σεβασμό στη μνήμη των 18.000 αγωνιστών, που άφησαν στα χώματα της Γυάρου την ψυχή τους, πολλοί από αυτούς ακόμα και τη ζωή τους.

Οι επιδιώξεις των αναθεωρητών της ιστορίας του τόπου μας, αγκαλιά με τη σκληρή νεοφιλελεύθερη ατζέντα θα βουλιάξουν στα βαθιά νερά του Αιγαίου.

(*) Κατερίνα Γιαννακά, μέλος της ΚΕ του Σύριζα ΠΣ Αναπληρώτρια Συντονίστρια στο τμήμα Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής

 


Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από τις σελίδες του Naxos Press - τώρα και στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ
Τελευταία νέα
Δημοφιλή

Εικονική περιήγηση στον ναό του Απόλλωνα μέσω επαυξημένης πραγματικότητας (vid)

Η τεχνολογία φέρνει στο φως τον αρχαίο ναό του 6ου αιώνα π.Χ., προσφέροντας στους επισκέπτες μια μοναδική εμπειρία περιήγησης και σύνδεσης με την ιστορία του κυκλαδικού πολιτισμού.

Η Τέχνη που ενώνει τα νησιά: Έρχεται η 3η Χορευτική Σύμπραξη Κυκλάδων στη Νάξο;

Μαθητές από 7 νησιά της Περιφέρειας ανεβαίνουν στη σκηνή με ψυχή, ταλέντο και φαντασία — Μια γιορτή πολιτισμού με επίκεντρο τον χορό και τη συνεργασία

Από την ταράτσα του Πύργου Μπαζαίου: Μια κραυγή για τη γη της Νάξου

Ένα βλέμμα στον πλούτο και την παρακμή της ναξιώτικης γης μέσα από τα μάτια ενός επισκέπτη – Μήνυμα αφύπνισης και ευθύνης

Κυκλάδες: Ισχυροί άνεμοι στο επίκεντρο και πάλι η Τήνος, τι καιρό θα κάνει τη Δευτέρα (πίνακας)

Ριπές που άγγιξαν τα 95 km/h την Κυριακή – Πού θα παραμείνουν τα 8 μποφόρ και τι προβλέπει η ΕΜΥ για τις Κυκλάδες τη Δευτέρα 23 Ιουνίου

Χίος σε πύρινο κλοιό: Τρία ανεξέλεγκτα μέτωπα – Εκκενώσεις, διακοπές ρεύματος και ενισχύσεις από όλη τη χώρα

Μεγάλη φωτιά στη Χίο: Εκκενώνονται διαδοχικά περιοχές – Εκατοντάδες πυροσβέστες στη μάχη – Έρευνες για εμπρησμό από τη ΔΑΕΕ

ΚΚΕ Νάξος: Συλλαλητήριο (22/06) ενάντια στην εμπλοκή της Ελλάδας στον πόλεμο στη Μέση Ανατολή

Διαμαρτυρία στην Πλατεία Μανδηλαρά απόψε στις 7:00 μ.μ., με αίτημα την άμεση απεμπλοκή της χώρας από τις πολεμικές εξελίξεις στο Ιράν

Μια βραδιά ιστορικής μνήμης και διαλόγου στην Απείρανθο με τον συγγραφέα Δημήτρη Βεριώνη

Παρουσιάστηκε το βιβλίο "Θάνατοι στη Χούντα" παρουσία του συγγραφέα και πλήθους κόσμου στο Πολιτιστικό Κέντρο του χωριού

Νάξος – Χαλκί: Ο “Αντίλαλος” δίνει φωνή στις γυναίκες του Χατζιδάκι και του Θεοδωράκη

Το φωνητικό σύνολο «Αντίλαλος» παρουσιάζει απόψε μια μουσική παράσταση-φόρο τιμής στους δύο μεγάλους Έλληνες δημιουργούς και στις γυναίκες-ηρωίδες των τραγουδιών τους

Αμοργός: Το “μαργαριτάρι του Αιγαίου” που κλέβει την καρδιά των Γάλλων

Αυθεντική, ήρεμη και μακριά από την πολυκοσμία, η Αμοργός αναδεικνύεται σε διαμάντι του ελληνικού καλοκαιριού μέσα από τα μάτια των γαλλικών ΜΜΕ

Στον αυτόματο πιλότο το ΕΚΑΒ στις Κυκλάδες, έκκληση για μόνιμες λύσεις πριν να είναι αργά

Καλοκαίρι με εκατομμύρια επισκέπτες και 2-3 διασώστες ανά νησί – Οι Κυκλάδες σε κρίσιμο σταυροδρόμι για την υγεία και την ασφάλεια κατοίκων και τουριστών.

Συνεχής Ενημέρωση: Μεγάλη Πυρκαγιά στην Ορεινή Νάξο, επίκεντρο τη Ράχη του Προφήτη Ηλία στη Μονή (video)

Εναέρια και επίγεια μέσα μάχονται με τις φλόγες στη ράχη της Μονής – Από όχημα που πήρε φωτιά η πιθανή αιτία της πυρκαγιάς (video)

Εκτακτο: Φωτιά σε εξέλιξη στον Κυνίδαρο

Επιχειρούν επίγειες και εναέριες δυνάμεις – Συνδρομή από υδροφόρες των ΟΤΑ για την κατάσβεση της δασικής πυρκαγιάς

«Μπαμπά, τι φαΐ θα φάμε σήμερα;». Το νέο σπιτικό στέκι στη Χώρα Νάξου με καρδιά και ουσία

Όταν η καθημερινή ερώτηση του παιδιού γίνεται γευστική απάντηση για όλη την οικογένεια.

Naxos Meat: Μια νέα επιχειρηματική σελίδα για τη Νάξο, στήριγμα στην τοπική παραγωγή

Η οικογένεια Βασαλάκη επενδύει στον πρωτογενή τομέα, ενισχύοντας το ντόπιο προϊόν με ποιότητα και όραμα

“O Χαρχαλιάς”: Η νέα ταβέρνα στη Μέση Ποταμιά που μαγειρεύει με καρδιά και μνήμες

Στην πράσινη καρδιά της Νάξου, μια αυθεντική ταβέρνα σερβίρει γεύσεις που μυρίζουν πατρίδα, με σεβασμό στην τοπική παράδοση και ζεστή φιλοξενία που σε κάνει να νιώθεις σαν στο σπίτι σου.

Νάξος: Όταν τα σκουπίδια… μιλούν, μήνυμα με σακούλες σε ασυνείδητο οδηγό

Παρκάρισμα "καρφί" δίπλα στους κάδους και η πιο ευφάνταστη απάντηση των κατοίκων: δύο σακούλες σκουπιδιών στο καπό αυτοκινήτου. Νάξος, έχεις ταλέντο!

Όταν τα Raptor συνάντησαν τη Νάξο – Μια τριήμερη εξόρμηση γεμάτη περιπέτεια και Κυκλαδίτικη ψυχή

Με 18 οχήματα και 70 μέλη, το Raptor Club Greece εξερεύνησε τις ομορφιές της Νάξου σε ένα μοναδικό Summer Tour γεμάτο εικόνες, προκλήσεις και φιλοξενία

Ηρώ Μουκίου: «Στη Νάξο βρήκα ξανά τη γαλήνη, όπως στη ζωγραφική και τη θάλασσα»

Η αγαπημένη ηθοποιός μιλά στον Νίκο Σκορδιαλό για τον ρόλο της στη σειρά «Άγιος Έρωτας», την επιστροφή της στην τηλεόραση, την αγάπη της για τη ζωγραφική και τη βαθιά σχέση της με την πίστη και τη νέα γενιά.

Αμοργός – Σεισμός: “Ήρεμη η εικόνα”, λέει ο Γεράσιμος Παπαδόπουλος

Η δόνηση σημειώθηκε νότια-νοτιοδυτικά της Αρκεσίνης, με εστιακό βάθος 15,6 χλμ – Δεν αλλάζει η εικόνα ύφεσης στην περιοχή, επισημαίνουν οι σεισμολόγοι

Τραγωδία στο Κουφονήσι: 88χρονη ανασύρθηκε νεκρή από τη θάλασσα

Χωρίς τις αισθήσεις της ανασύρθηκε ηλικιωμένη γυναίκα από τη θαλάσσια περιοχή «Άμμος» στο Κουφονήσι. Ο θάνατός της διαπιστώθηκε στο Ιατρείο Κουφονησίου. Προανάκριση από το Λιμεναρχείο Νάξου.