Τόπος: Καστράκι- Νάξος.
Ημέρα: Μεγάλη Παρασκευή 2025
Ένας εμπνευσμένος, απλός, σεμνός άνθρωπος ήταν εκείνος που χιλιάδες άνθρωποι τον εμπιστεύθηκαν και αυτό το Πάσχα και ήρθαν να νιώσουν τον Επιτάφιο Θρήνο της χριστιανικής παράδοσης. Το όνομά του Κυριάκος Σαλτερής.
Του Γιώργου Καρνέζη
Η τελετουργία της Μεγάλης Παρασκευής στο Καστράκι γίνεται όλο και πιο γνωστή στα ελληνικά και στα διεθνή μέσα ενημέρωσης. Η επίδραση της Μεγάλης Παρασκευής στο Καστράκι έχει μέσα της μια τόσο μεγάλη έλξη, ώστε να επιτελείται κάθε χρόνο αυτό το γεγονός, με τον κόσμο να κατακλύζει κατά χιλιάδες τη διαδρομή από την Παναγία τη Γρηγορούσα έως την παραλία με τον Εσταυρωμένο να κοιτάζει στα μάτια τους παρευρισκομένους σε όποιο σημείο και αν ευρίσκονται.
Η αθρόα προσέλευση χιλιάδων επισκεπτών στην περιφορά του Επιταφίου εντός των κυμάτων της θάλασσας εμπεριέχει ένα μυστήριο! Αυτό το μυστήριο αποκωδικοποιείται με λίγες λέξεις: Απλότητα, μεγαλείο, αποκατάσταση του ωραίου , εκείνου της αλήθειας της ψυχής.
Η λαμπρή φύση στο νοτιοδυτικό μέρος του νησιού της Νάξου είναι παράλληλη με τη βαθιά πίστη του Κυριάκου Σαλτερή αλλά και με την αντίληψή του να προσεγγίζει την παράδοση, τις πνευματικές αξίες δια μέσου της αισθητικής επιτέλεσης των σκέψεών του. Η σθεναρή προσωπικότητα του Κυριάκου διακρίνεται στην αρχιτεκτονική, στις δομικές κατασκευές, στη χαρακτική, στη μουσική, σε καλλιτεχνικές κατασκευές, στον αρμονικό βίο του με τη Φύση και κυρίως στην πολιτισμική του προσφορά στην κοινωνία της Νάξου.
Ό,τι ωραίο γράφτηκε τις τελευταίες ημέρες για τον αξιαγάπητο, σεμνό, ανυπόκριτο, λαϊκό καλλιτέχνη της Νάξου, ο Κυριάκος Σαλτερής δεν το γνωρίζει. Οι καθημερινές αδιάκοπες , δημιουργικές ασχολίες του δεν του δίνουν τον απαραίτητο χρόνο, ώστε να έχει ενημέρωση για τα κείμενα που έχουν γραφτεί γι’ αυτόν στα ΜΜΕ και στο διαδίκτυο.
Ο Κυριάκος Σαλτερής είναι δημιουργός! Όλα γύρω του γίνονται ιδέες που θα περάσουν στον χρόνο της επιτέλεσης. Η όλη εικόνα του Εσταυρωμένου που φιλοτέχνησε με τα χέρια του, το ίδιο και ο Επιτάφιος από θαλάσσια ξύλα και η πένθιμη περιφορά στο Καστράκι, στη διάρκεια της οποίας αποδίδει με σουβλιάρι το μοιρολόι, αποτελούν ένα δείγμα του αισθαντικού χαρακτήρα του απέναντι στο θείο και σε όλους εμάς που παρακολουθήσαμε και εφέτος την επιτέλεση του τελετουργικού.
Ο Κυριάκος Σαλτερής, Πρόεδρος του Πολιτιστικού Εξωραϊστικού Συλλόγου Πολιχνίου « Η Αγία Παρασκευή», αποτελεί τον κορυφαίο του Χορού στη δημόσια θρησκευτική περιφορά του Επιταφίου στο Καστράκι και ας μη φαίνεται- ή δε θέλει να φαίνεται, ακόμη και να αποστασιοποιείται από τα φώτα της δημοσιότητας. Ένα από τα αριστουργήματά του βρίσκεται ακριβώς έξω από το εξωκλήσι της Αγίας Παρασκευής στο Πολίχνι Καστρακίου.
Είναι ένα πέτρινο κηροπήγιο που εντυπωσιάζει τους πάντες, μαζί με την πέτρινη, σκαλισμένη μορφή της Αγίας, έργο και αυτό των χεριών του. Δημιουργήθηκε από τον καλλιτέχνη, έπειτα από παράκληση της εκκλησιαστικής επιτροπής, ώστε οι πιστοί να ανάβουν τα κεράκια τους στον αύλειο χώρο του Ναού, καθώς εντός του Ναού υπήρχε κίνδυνος πυρκαγιάς από τον πολύ περιορισμένο χώρο του. Το έργο είναι μεγάλης αισθητικής αξίας για τη Νάξο!
Το κείμενό μου για τον Σαλτερή πιστεύω πως είναι κουραστικό για τους αναγνώστες, ποτέ, όμως, τα έργα του δημιουργού Κυριάκου Σαλτερή, μέλους της ηρωικής οικογένειας του παππού Αντώνη Σαλτερή που αντιστάθηκαν γενναία στον κατακτητή κατά την κατοχή της Νάξου.
Παραθέτω με σεβασμό ως επίλογο για τον Κυριάκο Σαλτερή ένα απόσπασμα από το βιβλίο της μεγάλης Ανθρωπολόγου Νάντιας Σερεμετάκη « Αναγνωρίζοντας το καθημερινό»: « Στην Ανθρωπολογία, παραστατική επιτέλεση, performence, είναι η παρέμβαση στις δομές της καθημερινής ζωής που απελευθερώνει κρυμμένο νόημα από τις κοινωνικές και υλικές σχέσεις. Η επιτέλεση, λοιπόν, ως πρακτική της καθημερινής ζωής είναι η ποίηση, διότι διακρίνεται και απομακρύνεται από το δεδομένο, από αυτό που προσλαμβάνεται ως «φυσικό» και αφήνεται ανεξερεύνητο».
Αυτός είναι ο Κυριάκος Σαλτερής! Και του αφιερώνω το τελευταίο σχόλιο της Ανθρωπολόγου.
