Σάββατο, 26 Ιουλίου, 2025
ΑρχικήΑπόψειςΔ. Αθανασούλης: "Επάγγελμα αρχαιολόγος, κυνηγός μπουλντόζας"

Δ. Αθανασούλης: “Επάγγελμα αρχαιολόγος, κυνηγός μπουλντόζας”

|

Ανασκαφές με σπουδαίες ανακαλύψεις. Μουσεία με πρωτοποριακές αρχαιολογικές εκθέσεις. Ερευνα βιβλιοθήκης και βαρυσήμαντες επιστημονικές δημοσιεύσεις. Αυτά είναι τα όνειρα των πτυχιούχων Αρχαιολογίας μετά τις σπουδές τους.

Του Δημήτρη Αθανασούλη (#)

Πόσοι από αυτούς βρίσκουν τελικά μόνιμη δουλειά ως αρχαιολόγοι; Ενα ελάχιστο ποσοστό, που ίσως δεν ξεπερνά το 1% των πτυχιούχων Αρχαιολογίας στη χώρα μας. Ενα κάπως μεγαλύτερο ποσοστό αρχαιολόγων εργάζεται ως έκτακτο προσωπικό (συμβασιούχοι) στο κράτος και σε ιδιωτικά έργα, σε συνθήκες ακραίας εργασιακής επισφάλειας.

Οι «τυχεροί» που κάνουν το όνειρό τους πραγματικότητα και αναλαμβάνουν μόνιμη θέση αρχαιολόγου σε μια Εφορεία Αρχαιοτήτων έχουν θεωρητικά την ευκαιρία να κάνουν όλα όσα περιγράψαμε στην αρχή, μόνο που αυτή δεν είναι η κύρια απασχόλησή τους.

Καλούνται ταυτόχρονα να ασκήσουν την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς μέσω διοικητικών μέτρων, η οποία παράγει έναν τεράστιο γραφειοκρατικό όγκο, που απορροφά το 90%-100% του διαθέσιμου υπηρεσιακού χρόνου. Οι αρχαιολογικές έρευνες, οι δημοσιεύσεις και οι μουσειακές εκθέσεις γίνονται συνήθως το απόγευμα, σε απλήρωτες υπερωρίες και σε ερευνητικές άδειες.

Η προσγείωση στην πραγματικότητα της λειτουργίας της αρχαιότερης και μεγαλύτερης επιστημονικής υπηρεσίας του ελληνικού κράτους επιβάλλει οι αρχαιολόγοι να γνωρίζουν όχι μόνο την αρχαιολογική αλλά και την οικοδομική και περιβαλλοντική νομοθεσία.

Καλούνται να διεκπεραιώσουν χιλιάδες οικοδομικές υποθέσεις που βρίσκονται σε περιβάλλον μνημείων, ελέγχους «τακτοποιήσεων» αυθαιρέτων, λειτουργίας «καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος», να εγκρίνουν μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων.

Ταυτόχρονα, για να υλοποιήσουν μεγάλα αρχαιολογικά έργα μέσω ευρωπαϊκών προγραμμάτων, όπως αναστηλώσεις ή νέες μουσειακές εκθέσεις, ένας ακόμη τεράστιος γραφειοκρατικός φόρτος έρχεται να προστεθεί στον ήδη υπάρχοντα.

Ολα τα παραπάνω αποτελούν συμπλήρωμα της δουλειάς στο πεδίο: αυτοψίες στις οικοδομές που πολλές φορές καταλήγουν σε σήματα διακοπής εργασιών όταν γίνονται εκσκαφές χωρίς αρχαιολογική παρακολούθηση, οι οποίες εγκυμονούν σοβαρούς κινδύνους για την καταστροφή αρχαιοτήτων· έλεγχος οικοδομικών εργασιών σε ανακαινίσεις κτιρίων μεσαιωνικών οικισμών, όπως οι Χώρες στα Κυκλαδονήσια, που μπορεί να αλλοιώσουν το διατηρητέο ιστορικό δομημένο περιβάλλον· εκθέσεις αυτοψίας, καταθέσεις και μηνυτήριες αναφορές στην ημερήσια διάταξη.

Καθώς η εφαρμογή της αρχαιολογικής νομοθεσίας παράγει εύλογες καθυστερήσεις ή επιβάλλει την αλλαγή σχεδιασμών σε ένα δημόσιο ή ιδιωτικό έργο, ο αρχαιολόγος οφείλει να παράσχει κάθε δυνατή πληροφόρηση προς τους εκάστοτε εμπλεκομένους (άλλες κρατικές υπηρεσίες, τοπικές αρχές, ιδιώτες, μηχανικοί), ώστε να τεκμηριώνονται επαρκώς οι παρεμβάσεις υπέρ των αρχαιοτήτων, οι οποίες αυτονόητα μπορεί να προκαλούν δυσαρέσκεια στους ενδιαφερομένους.

Οταν ένας αρχαιολόγος ξεκινά την καριέρα του, στο ερώτημα «Τι είναι η αρχαιολογία; Επάγγελμα ή πάθος;» απαντά αβίαστα το δεύτερο, καθώς η εξερεύνηση του παρελθόντος και η ανακάλυψη της ανασκαφής ασκεί απαράμιλλη γοητεία, πολύ πέρα από την όποια επαγγελματική ικανοποίηση. Η ίδια ερώτηση, μετά κάποια χρόνια τριβής στην αρχαιολογική καθημερινότητα που περιγράψαμε παραπάνω, οδηγεί ακριβώς στην ίδια απάντηση. Μόνο που τώρα το πάθος του αρχαιολόγου δεν είναι γι’ αυτό που ανακάλυψε, αλλά γι’ αυτό που έσωσε από την καταστροφή.

Τι είναι άραγε αυτό που μεταμορφώνει επιστήμονες με πολλαπλούς μεταπτυχιακούς τίτλους και διδακτορικά ώστε αυτοί να αφοσιώνονται με τέτοιο πάθος σε ένα άχαρο, κατά κοινή ομολογία, και, μετά τα τελευταία γεγονότα, και επικίνδυνο κυνηγητό μπροστά από μπουλντόζες και καταπατητές; Η μόνη ερμηνεία που μπορώ να δώσω είναι ότι εμπνέονται από το κυρίαρχο πνεύμα και τη θεσμική μνήμη της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας, ενός φορέα με στιβαρή θεσμική υπόσταση που επιμένει να υπερασπίζεται ένα δημόσιο αγαθό, όπως η πολιτιστική κληρονομιά, και να επιβιώνει μέσα στον ωκεανό των ανάπηρων θεσμών του ελλαδικού παραδείγματος.

(*) Αρθρο του Δημήτρη Αθανασούλη – Διευθυντής της Εφορίας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων – στην εφημερίδα “Καθημερινή”


Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από τις σελίδες του Naxos Press - τώρα και στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ
Τελευταία νέα
Δημοφιλή

45 βαθμοί στη σκιά: Ο καύσωνας «ψήνει» τη Δυτική Ελλάδα – Ασφυκτική η κατάσταση και στην Αττική (πίνακας)

Από τη Σκάλα Μεσσηνίας έως την Αμφιλοχία, οι θερμοκρασίες σπάνε τα όρια – 24 σταθμοί κατέγραψαν πάνω από 42°C, σύμφωνα με το meteo.gr – Πού λειτουργεί το μελτέμι ως «καταβάτης»

Εθνική μάχη με τις φλόγες: Σπίτια καίγονται, χωριά εκκενώνονται σε 6 περιοχές της Ελλάδας

Αττική, Εύβοια, Μεσσηνία, Κύθηρα, Θεσσαλονίκη και τώρα και η Ήπειρος βρίσκονται στο έλεος της φωτιάς – Εικόνες απόλυτης καταστροφής, αγώνας επιβίωσης από πολίτες και Πυροσβεστική

Η Δονούσα και ο θησαυρός της: Η παραλία Κέδρος στις κορυφαίες παγκοσμίως

Ο Κέδρος της Δονούσας γοητεύει παγκόσμια, κατακτώντας μια θέση ανάμεσα στις ωραιότερες παραλίες του κόσμου σύμφωνα με το Forbes — ένας τόπος φυσικής μαγείας, ιστορίας και απόλυτης ηρεμίας.

Σ.Α.Ε.Κ. Νάξου στο Φιλώτι: Γεφυρώνοντας το σχολείο με την αγορά εργασίας

Ανώτερη Επαγγελματική Κατάρτιση στον τόπο μας με ειδικότητες που ανταποκρίνονται στις ανάγκες της Νάξου – Μια μοναδική ευκαιρία για νέους και νέες

Αμοργός – Γιορτή Ψημένης Ρακής: Μια νύχτα γεμάτη παράδοση, χορό και αρώματα του νησιού!

Το Σάββατο 26 Ιουλίου 2025 στα Κατάπολα η Αμοργός στήνει ένα γλέντι που μυρίζει ψημένη, ακούγεται σαν βιολί και χτυπάει κατευθείαν στην καρδιά του καλοκαιριού.

Η Νάξος έγινε ξανά πανεπιστημιακή πολιτεία, oλοκληρώθηκε το 22ο Θερινό Σχολείο «Μανώλης Μαρμαράς»

Για 22η συνεχή χρονιά, φοιτητές και επιστήμονες συνάντησαν τη γεωγραφία, τον πολιτισμό και τον τουρισμό στο πλαίσιο του Θερινού Σχολείου Νάξου – Φέτος με αφορμή τα 30 χρόνια του Τμήματος Γεωγραφίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου

Νίσυρος – Μήλος – Κίμωλος ενωμένες: Κατηγορηματικό “όχι” στη γεωθερμία υψηλής ενθαλπίας

Με ομόφωνη απόφαση της ΠΕΔ Νοτίου Αιγαίου, οι νησιωτικές κοινωνίες απαιτούν την εξαίρεση από κάθε σχεδιασμό εξόρυξης λιθίου, επικαλούμενες σοβαρούς κινδύνους για περιβάλλον, τουρισμό και δημόσια υγεία.

Διπλή θαλάσσια εμπειρία για παιδιά από το Naxos Water Sports με κολύμβηση & ιστιοπλοΐα!

Από 28 Ιουλίου έως 8 Αυγούστου, μικροί Ναξιώτες και επισκέπτες μαθαίνουν τα μυστικά της θάλασσας μέσα από δημιουργικά καλοκαιρινά προγράμματα.

Lennart Neubauer: Η μάχη στη Fuerteventura, ο τραυματισμός και η υπόσχεση επιστροφής

Ο παγκόσμιος πρωταθλητής από τη Νάξο πάλεψε με πόνο, έγραψε την υψηλότερη βαθμολογία του event και αποχαιρέτησε την Καναρία με ένα μεγάλο “θα επιστρέψω”.

«Ζωολογικός Ήχος»: Παιδιά, τραγούδια και φαντασία στον Πύργο Μπαζαίου με τον Γιώργη Χριστοδούλου

Μια γιορτή για μικρούς και μεγάλους με τα ωραιότερα παιδικά τραγούδια για ζώα στην ελληνική γλώσσα, έρχεται την Τετάρτη 30 Ιουλίου στο Φεστιβάλ Νάξου.

“Μαχαιριά” στο λιμάνι της Νάξου: Σοβαρό επεισόδιο βίας μεταξύ νεαρών εργαζομένων

Ένα μεσημέρι του Ιουλίου μετατράπηκε σε σκηνικό τρόμου για περαστικούς και ντόπιους, όταν διαπληκτισμός ανάμεσα σε δύο υπαλλήλους γραφείου ενοικίασης εξελίχθηκε σε αιματηρό περιστατικό.

Νάξος – «Τέλος στα πρόστιμα, Δήμαρχε – Πεζοδρόμηση τώρα»: Η κραυγή μίας πόλης που πνίγεται

Αδικημένοι επαγγελματίες κρεμούν πανό αγανάκτησης στην καρδιά της Νάξου και ζητούν κάτι απλό: Ίδιους όρους για όλους.

Δικαστική δικαίωση για τους κατοίκους του Καλοξύλου, ακυρώθηκε η άδεια λειτουργίας του νέου τυροκομείου της ΕΑΣ Νάξου

Μετά από μακροχρόνιο δικαστικό αγώνα, το Τριμελές Διοικητικό Εφετείο Πειραιά ακύρωσε την άδεια λειτουργίας του υπό ανέγερση τυροκομείου, δικαιώνοντας πλήρως τους περιοίκους

Όταν το GPS σε οδηγεί… σε αδιέξοδο: Τουρίστας σφήνωσε όχημα σε σοκάκι της Νάξου

Αμερικανός οδηγός ακολούθησε πιστά τις οδηγίες πλοήγησης και κατέληξε… στα στενά της Φουντάνας – Η φωτογραφία που έγινε viral και η ανάγκη για καλύτερη καθοδήγηση στους τουρίστες

Δονούσα: Ο τραυματισμός κοπέλας από ομπρέλα (!!!) αποκαλύπτει μια τρύπα στο σύστημα

Μια γυναίκα τραυματίστηκε σοβαρά σε απομονωμένη παραλία της Δονούσας και σώθηκε χάρη στην αλληλεγγύη ντόπιων και τουριστών — αλλά η πολιτεία έλειπε. Και την επόμενη φορά;

Αλυκό Νάξου: Κατεδαφίζεται το φάντασμα του ξενοδοχείου – Σώζεται το κεδροδάσος

Υπεγράφη η σύμβαση κατεδάφισης των ερειπίων στο Αλυκό – Ένα διαχρονικό «τραύμα» για τη Νάξο οδεύει προς θεραπεία μετά από δεκαετίες αδράνειας

Έκτακτα μέτρα στη Σέριφο λόγω υπερκατανάλωσης νερού – Απαγορεύσεις και πρόστιμα

Ο Δήμος Σερίφου καλεί τους πολίτες να περιορίσουν τη χρήση νερού λόγω αυξημένης κατανάλωσης και περιορισμένων αποθεμάτων – Πρόστιμα έως και 1.000€ για παραβάτες.

Κυκλάδες – Ανατροπή στο τουριστικό χάρτη: Νάξος και Πάρος ανεβαίνουν, Μύκονος και Σαντορίνη «κατεβαίνουν»

Το καλοκαίρι του 2025 φέρνει ανακατατάξεις στους δημοφιλείς νησιωτικούς προορισμούς – Η Νάξος και η Πάρος «λάμπουν» με αύξηση ζήτησης, ενώ Σαντορίνη και Μύκονος μετρούν απώλειες και ανησυχίες

Θλίψη στη Σχοινούσα: Το ύστατο χαίρε στη Ρίτα Μούρτζη από τον Σύλλογο Σχοινουσιωτών

Μια αγαπημένη παρουσία του νησιού έφυγε πρόωρα – Συγκινητικό μήνυμα αποχαιρετισμού και κάλεσμα για στήριξη στη μνήμη της

Νάξος -“Ξόβορα 2025”: Μουσικά σεμινάρια, χορός και παράδοση στην καρδιά της Απειράνθου

Από 26 έως 31 Ιουλίου, η Απείρανθος φιλοξενεί για τέταρτη χρονιά τα Ξόβορα — με δασκάλους τον Γ. Ζευγόλη, Ν. Αγγελόπουλο, Δ. Παππούλη και Στ. Γανωτή — σε ένα πενθήμερο γεμάτο μουσική, χορό, παραμύθι και εξορμήσεις