Η κτηνοτροφία με τη πλάτη στον τοίχο… Η Νάξος έχει ισχυρό πρωτογενή τομέα αλλά είναι σε κίνδυνο.. Χάνονται τα προϊόντα (video)
Η Νάξος είναι το μεγαλύτερο σε έκταση αλλά και το πιο εύφορο νησί των Κυκλάδων. Κατοικήθηκε από τη μέση παλαιολιθική εποχή και ήδη από την εποχή του χαλκού όσοι έμεναν εκεί θεωρούνταν από τους πιο πλούσιους.
Σήμερα, ένα μεγάλο μέρος των 18.000 κατοίκων ασχολείται με την κτηνοτροφία. Ωστόσο και αυτοί δεν εξαιρούνται από την ζοφερή πραγματικότητα που παρουσιάζειη ακρίβεια και το αυξημένο κόστος παραγωγής των τελευταίων μηνών.
Οπως αποκαλύπτει ο πρόεδρος της Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών Νάξου Δημήτρης Καπούνης, 11 κτηνοτροφικές μονάδες έχουν βάλει λουκέτο στο νησί μέσα στο 2022 ενώ έξι ακόμα τουλάχιστον βαδίζουν προς αυτήν την κατεύθυνση το προσεχές διάστημα, αν δεν αλλάξει κάτι δραματικά.
«_Η κτηνοτροφία στη Νάξο και γενικά στη νησιωτικότητα εκπέμπει SOS. Υπάρχουν τεράστια προβήματα όσον αφορά την ενέρεγια, τα πετρέλαια, τις ζωωτροφές, τα λιπάσματα. Ο κτηνοτρόφος δεν μπορεί να ανταπεξέλθει στο λειτουργικό κόστος. Σε εύλογο χρονικό διάστημα δεν θα υπάρχει ούτε γάλα στην αγορά στην Ελλάδα, ούτε κρέας, ούτε πατάτες και γενικά ό,τι έχει σχέση με τον πρωτογενή τομέα_» λέει ο πρόεδρος της ΕΑΣ Νάξου.
Οπως εξηγεί ο πρόεδρος της ΕΑΣ Νάξου, ένας κτηνοτρόφος αγόραζε το καλαμπόκι 200 ευρώ/τόνο και πλέον η τιμή του έχει υπερδιπλσιαστεί. Τα λιπάσματα από 370 ευρώ/τόνος έχουν τριπλασιαστεί. Το ρεύμα που απαιτείται για μια γεώτρηση προκειμένου ο παραγωγός να βγάλει νερό κόστιζε 7-8 ευρώ την ώρα και πλέον φτάνει τα 28 ευρώ. Το δε πετρέλαιο ξεπερνά τα 2 ευρώ το λίτρο.
Ολα αυτά έχουν ως συνέπεια τα ζώα να μην σιτίζονται όπως θα έπρεπε. «_Εχουμε μειώσει λίγο το ζωικό κεφάκαιο και αυτο που κρατάμε το κρατάμε με νυχια και με δόντια. Δεν το ταΐζουμε όπως πρέπει, δεν μπορούμε να το συντηρήσουμε για να φάει αυτό που πρέπει να φάει. Το ταΐζουμε δυο – τρεις φορές τη μέρα απο λίγο ενώ θα έπρεπε πάλι δυο τρεις φορές αλλά περισσότερο_», λέει ο κτηνοτρόφος Γιαννης Βαβουλας.
Από την στιγμή που το κόστος συντήρησης ενός ζώου έχει εκτοξευθεί, ξεπερνώντας για παράδειγμα τις 3.000 ευρώ για την περίπτωση μιας αγελάδας, οι κτηνοτρόφοι προτιμούν να τις πουλήσουν και μάλιστα σε νεαρή ηλικία παρά να τις μεγαλώνουν με σκοπό να αντλήσουν το γάλα τους. «Δουλεύουμε μέρα νυχτα και δεν μπορούμε να ζήσουμε. Η κατάσταση είναι δράμα. Αν δεν αλλάξει κάτι, δεν θα αργήσει η ώρα που θα τα πουλήσουμε», λέει ο γαλακτοπαραγωγός Γιαννης Κάγκανης.
Οπως δηλώνουν οι κτηνοτρόφοι της Νάξου, είναι πλέον ασύμφορο οικονομικά να μεγαλώνεις ένα ζώο με στόχο την αναπαραγωγή του. Είναι προτιμώτερος ο σφαγιασμός του για να πουληθεί το κρέας του.Ο κτηνοτρόφος Γιώργος Μαργαρίτης αποκαλύπτει: «Ολα τα νέα ζώα πάνε για μαχαίρι. Δεν κρατάμε τίποτα γιατί δεν έχουμε φαγητά. Δεν μας συμφέρει να δημιουργήσουμε καινούριες μάνες. Μία νεα μάνα στοιχίζει 3.000 ευρώ. Είναι απαγορευτικό».
Ο Γιαννης Βασουλας προσθέτει: «Ειμαι 30 χρόνια κτηνοτρόφος, έχω δει και πολύ καλές εποχές και μέτριες, αλλά αυτό το πράγμα ενάμισι χρόνο τώρα δεν μπορούμε να το διαχειριστούμε. Δεν ξέρω αν σε έναν μηνα θα υπάρχουν αυτα τα ζωα που έχουμε».
Με μια πρόχειρη εκτίμηση, ο πρόεδρος της ΕΑΣ Νάξου υποστηρίζει ότι μέσα σε ένα μόλις χρόνο, το ζωικό κεφάλαιο στο νησί έχει πάει από τα 130.000 κεφάλια σε κάτω από 100.000 και η συρρίκνωση συνεχίζεται.
Μεγάλες πιέσεις υφίστανται τόσο η αιγοπροβατοτροφία όσο και η αγελαδοτροφία, με αποτέλεσμα η ημερήσια παραγωγή γάλακτος να μειώνεται διαρκώς.
Υπολογίζεται ότι στο τέλος του 2022 θα έχουμε 20 τόνους γάλακτος από 40 τόνους πριν από έναν χρόνο, δηλ. η μείωση είναι της τάξεως του 50% και ενώ η παραγωγή άγγιζε πους 54 τόνους γάλακτος δυο χρόνια πριν.
Ο τυροκόμος Γιάννης Κάβουρας αναρωτιέται: «Οταν δεν φέρνει ο γαλακτοπαραγωγος γάλα, τι θα τυροκομώ; Νερό; Κια ο καταναλωτής τι θα πάρει; Το προϊόν είναι ήδη ακριβό λόγω της ενεργειακής κρίσης που ανέβασε τα πάντα. Πρέπει να επιδοτηθεί ο ευρωπαίος παραγωγός για να μπορέσει να διατηρήσει το ζωικό του κεφάλαιο, αλλά και το ράφι για να μπορέσει να αγοράσει ο καταναλωτής το προϊόν. Γιατί όσο και να ρίξει την τιμήξ το κάθε εργοστάσιο, τα λειτουργικά έξοδα είναι πάρα πολλά, δεν βγαίνει και όλοι έχουν ρίξει τα λειτουργικά έξοδά τους».
Σε κίνδυνο τίθεται πλέον η περίφημη γραβιέρα Νάξου. Ως Προϊον με Ονομασίας Προέλευσης, πρέπει να φτιάχνεται με συνδυασμό μόνο τοπικών προϊόντων, δηλαδή από γάλα αγελάδας, κατσίκας και προβάτου της Νάξου. Αυτό βέβαια σημαίνει πως όσο μειώνονται οι ποσότητες του γάλακτος, τόσο μειώνεται και η παραγωγή του τυριού. Η Νάξος παρήγαγε συνήθως περίπου 1.250 τόνους γραβιέρας ΠΟΠ ετησίως που μεταξύ άλλων εξάγονται σε Γαλλία, Γερμανία, Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής και Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
Η συνολική φετινή παραγωγή εκτιμάται ότι θα είναι μειωμένη κατά 30% και για να περιοριστεί η ζημιά σε αυτό που αποκαλείται και ως «ναυαρχίδα του νησιού», οι τυροκόμοι της Νάξου έχουν περιορίσει τις εξαγωγές και επικεντρώνονται στην ελληνική αγορά.
Με πληρφορίες από τη σελίδα euronews.gr / Aris Messinis (AFP) Photo Credit
