Ανατροπές στις τιμές της αγοράς, αλλά και στον ΕΝΦΙΑ φέρνουν οι εισηγήσεις των εκτιμητών ακινήτων για τις νέες αντικειμενικές αξίες. Σύμφωνα με τις εισηγήσεις τους, οι αντικειμενικές κινούνται με πολλές διαφορετικές ταχύτητες καταγράφοντας μεγάλες αποκλίσεις ακόμη και στον ίδιο δήμο – Παραδείγματα ανά περιοχές – O ρόλος του AirBnB
Ενώπιον πολύ δύσκολων πολιτικών αποφάσεων αναμένεται να βρεθεί το οικονομικό επιτελείο αναφορικά με τις νέες τιμές ζώνης, μετά και τις εισηγήσεις των εκτιμητών. Οπως προκύπτει από τα στοιχεία που συγκέντρωσε η εφημερίδα «Καθημερινή» και αφορούν εισηγήσεις που έχουν καταθέσει ορισμένοι από τους εκτιμητές σε σειρά περιοχών ανά την Ελλάδα, στη συντριπτική πλειονότητα των πόλεων και περιοχών της περιφέρειας, θα απαιτηθούν γενναίες αυξήσεις των τιμών ζώνης, προκειμένου αυτές να ευθυγραμμιστούν με τις εμπορικές αξίες στις οποίες πραγματοποιούνται πράξεις αγοραπωλησίες. Στην πλειονότητα των περιοχών, οι αυξήσεις κινούνται στο 20%-40%, ενώ δεν λείπουν και περιπτώσεις εισηγήσεων για άνοδο 100%, π.χ. στην Κρήτη.
Στον αντίποδα, στα δύο μεγάλα αστικά κέντρα της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης, η εικόνα είναι μεικτή. Για παράδειγμα, σε φθηνές περιοχές του λεκανοπεδίου της Αττικής, όπως το Πέραμα, το Κερατσίνι, τα Καμίνια κτλ., όπου οι αντικειμενικές τιμές έχουν παραμείνει σε επίπεδο αρκετά χαμηλότερο του ελάχιστου κατασκευαστικού κόστους για λόγους κοινωνικούς, προβλέπονται αυξήσεις των τιμών ζώνης. Στον αντίποδα, σε σημεία όπου οι τιμές είναι υψηλές, κυρίως στα βόρεια προάστια (π.χ. Φιλοθέη), η πορεία των εισηγούμενων τιμών ζώνης είναι αντίστροφη, καθώς οι τιμές πώλησης είναι πλέον αισθητά χαμηλότερες, ελλείψει ζήτησης και άλλων παραγόντων που θα μπορούσαν να κρατήσουν τις αξίες σε υψηλότερο επίπεδο. Για παράδειγμα, στον Λαιμό της Βουλιαγμένης, ελλείψει νέων κατασκευών και λόγω της σταθερά υψηλής ζήτησης (και λόγω Airbnb), η εισηγούμενη τιμή είναι αισθητά υψηλότερη της σημερινής τιμής ζώνης των 8.800 ευρώ/τ.μ., αγγίζοντας τις 12.000 ευρώ/τ.μ.
Σε άλλες περιοχές μεσαίου κόστους (π.χ. Μαρούσι, Βριλήσσια), προτείνονται επίσης μικρές αυξήσεις σε σχέση με την τελευταία αναθεώρηση του 2016. Επί της ουσίας, μεγάλο τμήμα των μειώσεων που έγιναν στις αντικειμενικές αξίες με την πιο πρόσφατη αναθεώρηση θα ακυρωθεί, εφόσον ληφθούν υπόψη οι τιμές ζώνης που εισηγούνται οι εκτιμητές. Θα πρέπει, πάντως, να τονιστεί ότι οι εν λόγω τιμές ζώνης και πάλι δεν αντικατοπτρίζουν σε καμία περίπτωση τις υφιστάμενες εμπορικές τιμές. Αυτό γιατί αφορούν θεωρητικές τιμές πώλησης νεόδμητων κατασκευών πρώτου ορόφου, τη στιγμή που στην αγορά οι πράξεις που γίνονται αφορούν, σε ποσοστό μεγαλύτερο του 90%, παλιά διαμερίσματα, συνήθως ηλικίας μεγαλύτερης των 30 ετών.
Ανάλογη εικόνα αύξησης εντοπίζεται και σε πληθώρα άλλων περιοχών ανά την επικράτεια, ιδίως σε παραθαλάσσιους οικισμούς τουριστικού ενδιαφέροντος. Σύμφωνα με τους εκτιμητές, σε περιοχές με αρκετά χαμηλές τιμές ζώνης, όπως για παράδειγμα τα νησιά των Κυκλάδων, οι αυξήσεις που καταγράφονται κυμαίνονται από 20% έως 40%. Διαφορές (προς τα πάνω) της τάξεως του 20%-30% καταγράφονται και στην ηπειρωτική Ελλάδα, επίσης σε σημεία με αυξημένη τουριστική κίνηση, όπου οι εξοχικές κατοικίες αποτελούν πόλο έλξης ακόμα και για επιχειρηματική εκμετάλλευση (βραχυχρόνια μίσθωση κτλ.). Χαρακτηριστικό παράδειγμα η περιοχή της Κορώνης, αλλά και το σύνολο των παραθαλάσσιων περιοχών της Μεσσηνίας και της Λακωνίας. Μικρότερες διαφορές, της τάξεως του 10%-20%, αναφέρονται για περιοχές της Εύβοιας (π.χ. Λουτρά Αιδηψού). Σημαντικό επίσης είναι να καταγραφεί και ότι σε πολλές περιοχές η τιμή ήταν ίδια σε όλες τις ζώνες, ανεξάρτητα από την εμπορικότητα, δηλαδή τα ορεινά σημεία είχαν παρόμοια τιμή με τα παραθαλάσσια, γεγονός που προκάλεσε προβληματισμό για πολλούς εκτιμητές.
Ζήτημα τέθηκε και για άλλες περιοχές, όπου η τελευταία συναλλαγή ακινήτου χρονολογείται από την προηγούμενη δεκαετία, με αποτέλεσμα να μην υπάρχουν επαρκή στοιχεία. Αλλο ένα στοιχείο που επισημαίνουν οι εκτιμητές που ανέλαβαν το έργο της διαμόρφωσης των νέων τιμών ζώνης, είναι ότι η χάραξη των ζωνών είναι μη ρεαλιστική σε αρκετές περιπτώσεις, καθώς αυτή χρονολογείται από το 1985, δηλαδή πριν από 33 χρόνια. Σύμφωνα με τον κ. Μπάμπη Χαραλαμπόπουλο, πρώην πρόεδρο του Ελληνικού Ινστιτούτου Εκτιμητικής, «η χάραξη των ζωνών πρέπει να αλλάξει, διότι από το 1985 μέχρι σήμερα έχει αλλάξει πλήρως η εικόνα σε πολλές περιοχές των αστικών κέντρων. Επίσης, προκειμένου να γίνει δικαιότερη η διαμόρφωση του ύψους των αντικειμενικών αξιών, θα πρέπει να αναθεωρηθούν και οι συντελεστές εμπορικότητας, που δεν έχουν καμία σχέση με τη σημερινή πραγματικότητα, όπου υπάρχει απαξίωση καταστημάτων, ενώ μένουν στα αζήτητα καταστήματα που βρίσκονται σε δευτερεύοντες άξονες», σημειώνει ο κ. Χαραλαμπόπουλος.
Και ο ρόλος του AirBnB
Και μέσα σε όλα έχουμε και το φαινόμενο AirBnB… Κι αυτό γιατί ακίνητα ξεχασμένα για χρόνια στα αζήτητα, μετά την εκρηκτική ανάπτυξη της βραχυχρόνιας μίσθωσης ακινήτων μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας έχουν γίνει περιζήτητα, με την ανάλογη προσαρμογή των τιμών. Το φαινόμενο διαπίστωσαν από πρώτο χέρι οι εκτιμητές ακινήτων, οι οποίοι επιφορτίστηκαν με την εισήγηση νέων τιμών ζώνης για 10.200 περιοχές και έχουν ήδη υποβάλει, για πολλές από αυτές, προτάσεις αυξημένων αντικειμενικών.
Στο κέντρο της Αθήνας, το Κουκάκι βρίσκεται στην πρώτη γραμμή προτίμησης, ενώ ξεχωρίζουν επίσης Πετράλωνα, Κεραμεικός, Γκάζι και Μετς. Στην περιφέρεια, η ζήτηση χτυπάει κόκκινο στη Μάνη και ευρύτερα στους νομούς Λακωνίας και Μεσσηνίας, ενώ μια ξεχωριστή κατηγορία αποτελεί η νησιωτική Ελλάδα. Χώρια από τα «φιλέτα» του τουρισμού, όπως η Μύκονος, η Σαντορίνη ή η Κέρκυρα, φαινόμενα έντονης άνθισης του Airbnb γνωρίζουν πολλά νησιά. Μια αναζήτηση για Airbnb διαμερίσματα στη Χίο βγάζει 224 καταχωρίσεις, στη Σύμη 124 σπίτια και στην Ιθάκη 75 ακίνητα. Στη Λακωνία, τα ακίνητα προς βραχυχρόνια ενοικίαση ξεπερνούν τα 300, όπως και στη Μεσσηνία.
Η προσαρμογή των αντικειμενικών αξιών είναι αλήθεια ότι προχωρά με πολλές δυσκολίες και καθυστερήσεις. Η προθεσμία για την υποβολή εισηγήσεων από τους εκτιμητές ακινήτων έληξε χθες και σύμφωνα με πληροφορίες, σήμερα αναμένεται να εκδοθεί απόφαση από το υπουργείο Οικονομικών με την οποία θα δίνεται ολιγοήμερη παράταση της προθεσμίας έως τις 22 Μαρτίου. Από τους 221 εκτιμητές, οι 36 δεν πρόλαβαν να ολοκληρώσουν το έργο τους και έτσι προέκυψε η ανάγκη παράτασης.
Οι τελευταίες διαθέσιμες πληροφορίες αναφέρουν ότι ήδη έχουν υποβληθεί προτάσεις για 9.000 περιοχές, σε σύνολο 10.200. Οι πληροφορίες αναφέρουν πως με βάση τις προτάσεις που έχουν ήδη υποβληθεί, προκύπτουν στη συντριπτική πλειοψηφία των περιοχών αυξομειώσεις της τάξεως του 10%-20% σε σχέση με τις ισχύουσες τιμές.
Υπάρχουν όμως και εξαιρέσεις από τον κανόνα. Σε λαϊκές συνοικίες με μεγάλη ανάπτυξη τα τελευταία χρόνια, δεν αποκλείονται εισηγήσεις αυξήσεων ακόμα και πάνω από 20%, όπως και μειώσεις πάνω από 20% σε περιοχές «πανάκριβες», στις οποίες η ζήτηση πλέον κυρίως λόγω ΕΝΦΙΑ έχει μειωθεί κατακόρυφα.
