Εκτάσεις σε Μύκονο, Σαντορίνη, Τήνο, Σίφνο (Κυκλάδες) και Κάλυμνο, Κω, Ρόδο (Δωδεκάνησα) θα δουν εκτίναξη τιμών γιατί έχουμε ορθολογισμό με βάση τις αντικειμενικές αξίες… Τα νέα δεδομένα που έρχονται και στον ΕΝΦΙΑ
Η ώρα του ορθολογισμού έφτασε. Ομως, θα είναι προς τα επάνω… .Κατά τουλάχιστον 100 δισ. ευρώ εκτιμάται ότι θα αυξηθεί από το νέο έτος η φορολογητέα αξία της ακίνητης περιουσίας των Ελλήνων, ξεπερνώντας ακόμη και το φράγμα των 700 δισ. ευρώ. Με την ένταξη περίπου 3.500 γεωγραφικών περιοχών στο σύστημα αντικειμενικών αξιών και το ποσοστό κάλυψης του αντικειμενικού συστήματος να φτάνει πλέον στο 98% του πληθυσμού –η ένταξη και του υπόλοιπου 2% έχει ήδη δρομολογηθεί με στόχο να γίνει μέσα στο 2022–, θα είναι η πρώτη φορά που ο ΕΝΦΙΑ θα επιβληθεί σε τόσο «διευρυμένη» φορολογική βάση.
Με βάση, μάλιστα, όσα ανέφερε πρόσφατα ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας εκτιμάται ότι σε 6.000-7000 περιοχές η «άσκηση» προσαρμογής των αντικειμενικών βγάζει αυξήσεις, σε περίπου 3.000-4.000 περιοχές έρχονται μειώσεις, ενώ εντάσσονται στο σύστημα και 3.000 νέες περιοχές.
Ειδικά ο κ. Σταϊκούρας είχε σημειώσει ότι οι 3.478 αφορούν σε νέες εντάξεις και οι 165 σε επεκτάσεις υφιστάμενων ζωνών. «Από τις 165 νέες εντάξεις, στις 133 ζώνες θα υπάρξει σημαντική αύξηση κατά 40%. Στις 3.478 νέες ζώνες, θα έχουμε και αύξηση τιμής, αλλά στις περισσότερες θα υπάρχει μείωση» εξήγησε. Διευκρίνισε ότι η στη μεγάλη πλειοψηφία ο ΕΝΦΙΑ θα είναι ίδιος ή μειωμένος, εκτός από τις περιοχές που ήταν εκτός προσδιορισμού» είπε και προσέθεσε:
«Συνολικά έχουμε συμφωνήσει ότι δεν θα υπάρχει αύξηση του φόρου, θα είναι δικαιότερη κατανομή του, θα είναι κοινωνικά δικαιότερα κατανεμημένος και ανάλογα με τα δημοσιονομικά περιθώρια θα επιδιώξουμε το 2022 να υλοποιήσουμε και την τελευταία εκκρεμότητα που είχαμε στον ΕΝΦΙΑ, την περεταίρω μείωση του κατά 8%» ανέφερε ο κ. Σταίκούρας, ώστε να ολοκληρωθεί η προεκλογική δέσμευση για συνολική μείωση του φόρου κατά 30%
Ιδιος εισπρακτικός στόχος
Με τους ισχύοντες συντελεστές υπολογισμού του ΕΝΦΙΑ, τα φυσικά και νομικά πρόσωπα θα καλούνταν να πληρώσουν μέσα στο 2022 περισσότερα από 3 δισ. ευρώ σε κύριο και συμπληρωματικό φόρο. Ωστόσο, επειδή ο εισπρακτικός στόχος και για την επόμενη χρονιά θα παραμείνει στα 2,6 δισ. ευρώ περίπου, το οικονομικό επιτελείο θα έχει έξι μήνες στη διάθεσή του προκειμένου να αποφασίσει με ποιον τρόπο θα ανακατανείμει φορολογικά βάρη της τάξεως των 350-400 εκατ. ευρώ.
Με «όπλα» την τροποποίηση των συντελεστών υπολογισμού του ΕΝΦΙΑ, την αλλαγή της κλίμακας υπολογισμού του συμπληρωματικού φόρου αλλά και τη μεταβολή των εκπτωτικών συντελεστών που θεσπίστηκαν το 2019, το οικονομικό επιτελείο θα κληθεί να ανακατανείμει φορολογικά βάρη εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ. Εκατομμύρια φορολογούμενοι, ακόμη και ιδιοκτήτες ακινήτων σε περιοχές όπου η τιμή ζώνης θα αυξηθεί κατά 10%-20%, θα κληθούν να πληρώσουν λιγότερο ΕΝΦΙΑ μέσα στο 2022. Αντίθετα, ιδιοκτήτες ακινήτων σε περιοχές όπου θα γίνουν μεγάλες αυξήσεις των αντικειμενικών αξιών –ο κατάλογος που θα ανακοινωθεί μέσα στην επόμενη εβδομάδα θα φέρει αυξήσεις ακόμη και 40%– θα επιβαρυνθούν περισσότερο το 2022 συγκριτικά με το 2020 και το 2021.
Η αποτίμηση της ακίνητης περιουσίας των Ελλήνων με βάση τις νέες αντικειμενικές αξίες που θα δημοσιευτούν μέσα στην εβδομάδα θα γίνει από την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων. Λόγω της επέκτασης του συστήματος αντικειμενικών αξιών σε νέες περιοχές αλλά και της προσπάθειας εξίσωσης των αντικειμενικών αξιών με τις εμπορικές –η οποία φέρνει περισσότερες αυξήσεις στις τιμές ζώνης συγκριτικά με τις μειώσεις–, η συνολική αξία των ακινήτων που έχουν στην ιδιοκτησία τους φυσικά και νομικά πρόσωπα θα φτάσει στο υψηλότερο επίπεδο που έχει καταγραφεί ποτέ.
Το 2015, που έγινε η πρώτη «αποτίμηση», τα ακίνητα των φυσικών προσώπων κοστολογούνταν προς 550 δισ. ευρώ και των νομικών προσώπων προς περίπου 150 δισ. ευρώ επιπλέον. Ακολούθησαν οριζόντιες μειώσεις στις φορολογητέες αξίες λόγω της πολυετούς ύφεσης, με αποτέλεσμα η συνολική αξία των ακινήτων να υποχωρήσει κατά πολλές δεκάδες δισ. ευρώ. Ωστόσο, τώρα η «διόρθωση» αλλά και η διεύρυνση του συστήματος αναμένεται να φέρει τη συνολική φορολογητέα αξία στο υψηλότερο επίπεδο, άνω των 700 δισ. ευρώ. Πρόκειται για τη λεγόμενη «διεύρυνση φορολογικής βάσης», για την οποία κάνει λόγο και η έκθεση των θεσμών στο πλαίσιο της 10ης μεταμνημονιακής αξιολόγησης που δόθηκε στη δημοσιότητα την προηγούμενη εβδομάδα.
Οι ελαφρύνσεις
Η μεγαλύτερη φορολογητέα αξία επιτρέπει στο υπουργείο Οικονομικών να υλοποιήσει την προεκλογική δέσμευση της σημερινής κυβέρνησης για μεσοσταθμική μείωση του ΕΝΦΙΑ κατά 30%. Από το 2019 έχουν ενεργοποιηθεί εκπτωτικοί συντελεστές του κύριου και συμπληρωματικού ΕΝΦΙΑ, που μειώνουν τον ΕΝΦΙΑ μεσοσταθμικά κατά 22%. Στην πράξη, οι ιδιοκτήτες ακινήτων αξίας κάτω των 100.000 ευρώ κερδίζουν έκπτωση που κυμαίνεται από το 25% έως το 30%, οι ιδιοκτήτες ακινήτων αξίας από 100.000 έως και ένα εκατ. ευρώ έχουν έκπτωση 20% και οι (λίγοι) ιδιοκτήτες με περιουσία άνω του ενός εκατ. ευρώ διασφαλίζουν μείωση 10%.
Αυτοί οι μειωτικοί συντελεστές θα αυξηθούν το 2022. Η μέση μείωση θα φτάσει στο 30%, ενώ για τις μικρότερες περιουσίες η έκπτωση θα είναι της τάξεως του 40%-45% (πιθανώς και 50%, καθώς το δημοσιονομικό κόστος από τη μείωση του ΕΝΦΙΑ σε αυτά τα επίπεδα είναι μικρό). Η «μεσαία ιδιοκτησία» –οι έχοντες περιουσία από 100.000 έως και ένα εκατ. ευρώ– θα διασφαλίσει έκπτωση 30%, ποσοστό που στέλνει και ένα «πολιτικό μήνυμα» λόγω της σχετικής προεκλογικής δέσμευσης. Το «κοκτέιλ των αλλαγών» (αυξομειώσεις τιμών ζώνης και αυξήσεις εκπτωτικών συντελεστών) θα αποτυπωθεί στο εκκαθαριστικό του ΕΝΦΙΑ της επόμενης χρονιάς.
Με την αλλαγή των συντελεστών θα επιδιωχθεί ο αριθμός των ιδιοκτητών που θα δουν μείωση φόρου να είναι μεγαλύτερος από τον αριθμό των ιδιοκτητών που θα επιβαρυνθούν. Οσοι δουν μείωση στην τιμή ζώνης του ακινήτου τους μέσα στην επόμενη εβδομάδα θα πρέπει να θεωρούν ως δεδομένο ότι και το εκκαθαριστικό του 2022 θα φέρει λιγότερο φόρο. Ακόμη όμως και αυτοί που θα δουν αύξηση στην τιμή ζώνης κατά 10%-20% θα μπορούν επίσης να προσβλέπουν σε μείωση του φορολογικού βάρους .
Πάντως, περιοχές όπου εντάσσονται στο αντικειμενικό σύστημα και, άρα, οι τιμές και οι φόροι θα ανέβουν είναι σε περιοχές με έντονο επενδυτικό ενδιαφέρον..
Σύμφωνα με όσα έχουν ήδη διαρρεύσει πρόκειται για τις εξής περιοχές:
- στην Αττική: οι παράλιες περιοχές έως τα Λεγρενά και το Σούνιο, Χάρακας, Δασκαλειό, Κακιά Θάλασσα, Λιμανάκια Κερατέας κ.ά.
- στην Αίγινα: η Πέρδικα και η Σουβάλα
- στο Αιγαίο: εκτάσεις σε Μύκονο, Σαντορίνη, Τήνο, Σίφνο, Χίο, Σάμο, Κάλυμνο, Κω και Ρόδο
- στην Αχαΐα: Διακοπτό, Αιγείρα, , Σελιανίτικα, Ψαθόπυργος, Βραχναίικα κ.ά.
- στην Ηλεία: Κυλλήνη, Ανδραβίδα, Αρχαία Ολυμπία
- στο νομό Θεσσαλονίκης: ο Λαγκαδάς
- στη Χαλκιδική: όλες οι παραλιακές περιοχές, Ποσείδι, Νέα Καλλικράτεια έως παραλία Διονύσου κ.α.
- στο Νομό Τρικάλων: Περτούλι, Ελάτη, Καστράκι, Φαρκαδώνα
- στην Άρτα: Τζουμέρκα, Κομμένο, Κομπότι
- στη Ζάκυνθο: Βολίμες, Κερί, Καλαμάκι, Βασιλικός
- στην Κεφαλονιά: Ληξούρι, Σάμη, Φισκάρδο, Βασιλικιάδες, Βαθύ Ιθάκης
- στην Κέρκυρα: Λευκίμμη, Παλαιοκαστρίτσα, Κασσιόπη, Στρογγύλη
- στη Λευκάδα: Πόρτο Κατσίκι, Καλαμίτσι, Αγ. Νικήτας
Στο φόντο αυτό και με δεδομένες ότι οι μεταβιβάσεις και οι γονικές παροχές γίνονται όλο το 2021 με τις παλιές τιμές αναμένεται να υπάρξει έντονη κίνηση σε συμβολαιογράφους ώστε να ολοκληρωθούν οι διαδικασίες πριν έλθουν τα νέα «χαράτσια».
