Η τρίτη Κυριακή (23.3.2025) της Μεγάλης Τεσσαρακοστής (Γ’ Νηστειών) ονομάζεται Κυριακή της Σταυροπροσκυνήσεως και εορτάζεται κάθε χρόνο 28 ημέρες πριν το Πάσχα. Σήμερα, Κυριακή της Σταυροπροσκυνήσεως, τιμάται ο Σταυρός, το σύμβολο της χριστιανικής Πίστης, καθώς βρισκόμαστε στη μέση της Μεγάλης Σαρακοστής.
Η Εκκλησία μάς προβάλλει τον Σταυρό του Χριστού, προκειμένου οι πιστοί να αντλήσουν δύναμη και να συνεχίσουν τον πνευματικό αγώνα τους και την τήρηση της αυστηρής νηστείας στην πορεία προς το Πάσχα.
Εξάλλου, ο Σταυρός υπενθυμίζει ότι μετά τον Γολγοθά και την Σταύρωση ακολουθεί η Ανάσταση, επομένως, δίνει παρηγοριά και ελπίδα στους πιστούς ενόψει της Μεγάλης Εβδομάδας των Παθών του Κυρίου.
Μετά την Δοξολογία στον Όρθρο, ο ιερέας εξέρχεται από τη βόρεια πύλη του ιερού, κρατώντας πάνω από το κεφάλι του τον Σταυρό πάνω σε δίσκο στολισμένο με άνθη (βιολέτες και δεντρολίβανο) και με τρία αναμμένα κεριά, τα οποία συμβολίζουν τις τρεις υποστάσεις του Θεού.
Κατά την διάρκεια της λιτανευτικής πομπής, κάνει τρεις περιφορές γύρω από το τραπέζι που βρίσκεται στο μέσο του ναού και αποθέτει το δίσκο με τον Σταυρό.
Στη συνέχεια θυμιάζει κυκλικά τρεις φορές τον Σταυρό, ψάλλοντας το τροπάριο «Σῶσον Κύριε τὸν λαόν σου».
Ο ιερέας γονατίζει πρώτος και προσκυνά τον Σταυρό και εκείνη την στιγμή ψάλλεται το τροπάριο «Τὸν Σταυρόν σου προσκυνοῦμεν Δέσποτα, καὶ τὴν ἁγίαν σου Ἀνάστασιν δοξάζομεν».
Έπειτα, οι ψάλτες και οι πιστοί προσέρχονται και προσκυνούν τον Σταυρό με ευλάβεια.
Παράλληλα, στο ευαγγελικό ανάγνωσμα αυτής της Κυριακής ακούγεται η εντολή του Χριστού: «όστις θέλει οπίσω μου ακολουθείν, απαρνησάσθω εαυτόν και αράτω τον σταυρόν αυτού και ακολουθήτω μοι» (Μάρκ. 8,34), που σημαίνει ότι οι πιστοί καλούνται να αντιμετωπίσουν αγόγγυστα όλες τις δοκιμασίες της ζωής με υπομονή και Πίστη.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Σταυρός παραμένει στο κέντρο του ναού καθ’ όλη τη διάρκεια της εβδομάδας, οπότε στο τέλος κάθε ακολουθίας γίνεται προσκύνησή του από τους εκκλησιαζόμενους.
Μετά το πέρας της Θείας Λειτουργίας, ο ιερέας μοιράζει στους πιστούς τα λεγόμενα σταυρολούλουδα ως ευλογία, τα οποία φυλάσσουν στο εικονοστάσι των σπιτιών τους, όπως τα άνθη του Επιταφίου.
Σύμφωνα, τέλος, με απόφαση της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος, η Γ΄ Εβδομάδα των Νηστειών είναι αφιερωμένη στις Ιερατικές Κλήσεις, για να τονιστεί η σπουδαιότητα που έχει το κάλεσμα του Θεού στο μυστήριο της Ιερωσύνης.
Παλαιότερα, το απόγευμα της Κυριακής της Σταυροπροσκύνησης, που λέγεται και Μεσοσαράκοστο, τα παιδιά γύριζαν τα σπίτια και ζητούσαν αυγά και ξύλα για το Πάσχα, τραγουδώντας τους στίχους:
Χαίρε Τίμιε Σταυρέ
χαρά των προφητών
να μας δώσεις εν’ αυγό
για να φύγω από δω.
Ευχαριστούμε την κα Γεωργία Μαργαρίτη για τις φωτογραφίες από τον Ιερό Ναό Παντανάσσης Νάξου
