Ενα χρόνο μετά το παρουσία της οργάνωσης “Σώστε τις παραλίες της Νάξου” ήρθε η στιγμή της επίσημης συνάντησης με τον Δήμαρχο Δημήτρη Λιανό. Μία συνάντηση που έγινε μετά το πέρας της συλλογής υπογραφών σχετικά με τις καταγγελίες για ισοπεδωτικές εργασίες κατ’ επανάληψη, αφαίρεση βιοτικών στοιχείων του αιγιαλού και διαμορφώσεις ακτών με βαρέα τροχοφόρα, εκσκαπτικά και ισοπεδωτικά μηχανήματα.
Τι έγινε στη συνάντηση; Οι πολίτες κατέθεσαν τα αιτήματά τους και τον καλύτερο τρόπο διαχείρισης ενώ από τη πλευρά του ο Δήμαρχος δεσμεύτηκε για αλλαγές. Ανάμεσά τους; δε θα επαναληφθούν οι παράνομες εργασίες καθαρισμού των ακτών με βαριά τροχοφόρα μηχανήματα και ότι ο καθαρισμός των ακτών θα αλλάξει αρμοδιότητα και θα περάσει στον Αντιδήμαρχο Καθαριότητας από τον Αντιδήμαρχο Τουρισμού, όπως και ότι θα συσταθεί Επιτροπή Περιβάλλοντος για τη γνωμοδότηση και λύση των ποικίλων προβλημάτων περιβάλλοντος.
Αναλυτικά η ανακοίνωση της οργάνωσης “Σώστε τις Παραλίες της Νάξου”
Στο μεγαλύτερο νησί των Κυκλάδων, τη Νάξο, παραγωγικό και εύφορο εδώ και αιώνες, η βιομηχανία του τουρισμού που έχει εγκατασταθεί τις τελευταίες δεκαετίες υπερκαταναλώνει τους πόρους του νησιού. Όλο και περισσότεροι πολίτες βαράνε συναγερμό “Σώστε το νησί”!
Το φιάσκο του κρατικού μηχανισμού αποκαλύφθηκε
Ας πάμε ένα χρόνο πίσω. Οι πολίτες της Νάξου πέρυσι τον Ιούλιο ενώθηκαν στο Κίνημα “Σώστε τις Παραλίες της Νάξου” για να ζητήσουν επιτακτικά να προστατευτούν οι παραλίες του νησιού από την υπερεκμετάλλευσή τους και συνεπώς καταστροφή τους. Κατέθεσαν τον Αύγουστο του 2023 ογκώδη φάκελο στην Εισαγγελία Πρωτοδικών Νάξου και άλλους φορείς χωρίς να έχουν πάρει ως τώρα απάντηση για την αναφορά και τα αιτήματά τους. Ενώ οι αρχές στη Νάξο δείχνουν διαχρονική ολιγωρία με την καταπάτηση των επιχειρηματιών στις παραλίες του νησιού και τη χλεύη του κρατικού μηχανισμού από τους παραβάτες, και φέτος παρά τις καταγγελίες εκατοντάδων πολιτών δεν υπάρχουν έλεγχοι για την επιβολή της νομιμότητας. Μπορεί κάποιοι επιχειρηματίες να έχουν λίγο μειώσει ελάχιστα την κατάληψη της παραλίας σε σχέση με πέρυσι, όμως βαριές παραβάσεις και καταπατήσεις χωρίς άδεια παραμένουν ανενόχλητες.
Η Κυβέρνηση θέλησε να λύσει το πρόβλημα της ατιμωρησίας με νομοθετική πρωτοβουλία του Υπουργείου Οικονομικών, ψηφίζοντας το Νόμο «Όροι αξιοποίησης της δημόσιας περιουσίας στις παραθαλάσσιες περιοχές και άλλες διατάξεις» αυτό το χειμώνα, μετά από δημόσια διαβούλευση μόλις δύο εβδομάδων. Οι πολίτες της Νάξου που από πέρυσι το καλοκαίρι δεν έχουν σταματήσει τις δράσεις σχολίασαν πως η Κυβέρνηση επέλεξε και πάλι “να μην αγγίξει το κύριο πρόβλημα των ακτών που προέρχεται από την [παράκτια] εκτός σχεδίου δόμηση, τη διάνοιξη παράνομων παραλιακών δρόμων, τη μεγάλη καθυστέρηση ολοκλήρωσης του χωροταξικού και περιβαλλοντικού σχεδιασμού, των Ειδικών Περιβαλλοντικών Μελετών και την έλλειψη μελετών φέρουσας ικανότητας με συμμετοχή των τοπικών πληθυσμών” και για την εξυπηρέτηση των συλλογικών αναγκών. Αλλά να αρκεστεί “να εστιάσει στην διαχείριση της ήδη αποτυχημένης και καταχρηστικής εκμετάλλευσης παραλιών και αιγιαλών”, όπως ανέφεραν στα ανοιχτά σχόλια τους στη δημόσια διαβούλευση του νομοσχεδίου που επετράπη μόνο για δύο εβδομάδες.
Παράνομες και καταστροφικές οι εργασίες του Δήμου Νάξου και Μικρών Κυκλάδων στις παραλίες του νησιού
Φτάνοντας στο αποκορύφωμα της θερινής σεζόν που ο υπερτουρισμός και η ανθρώπινη παρέμβαση και κακοδιαχείριση στο περιβάλλον του νησιού στερεύει τις στέρνες, ξεραίνει τα μποστάνια και γεμίζει τις πισίνες με τους υδροβόρους καλλωπιστικούς κήπους οι πολίτες συνεχίζουν τον δρόμο τους με καθημερινές καταγγελίες για τις παραλίες, το νερό, τις υποδομές, τα σκουπίδια. Παντού πολίτες του νησιού συσπειρώνονται και ζητούν ένα “save Naxos”, σώστε τις παραλίες δηλαδή, το νερό, τον πρωτογενή τομέα, το περιβάλλον, την πόλη, το νησί. 05 Αυγούστου οι καταγγελίες των πολιτών κορυφώθηκαν με την κατάθεση πολυσέλιδης αναφοράς για τις εργασίες του Δήμου Νάξου και Μικρών Κυκλάδων στις παραλίες του νησιού.
243 πολίτες καταγγέλλουν τον Δήμο Νάξου & Μικρών Κυκλάδων για ισοπεδωτικές εργασίες κατ’ επανάληψη, αφαίρεση βιοτικών στοιχείων του αιγιαλού και διαμορφώσεις ακτών με βαρέα τροχοφόρα, εκσκαπτικά και ισοπεδωτικά μηχανήματα.
Τα μέλη του κινήματος “Σώστε τις Παραλίες της Νάξου” αιτούνται συγκεκριμένα την άμεση και κατεπείγουσα ανάκληση όλων των αποφάσεων επέμβασης στις ακτές του Δήμου Νάξου & Μικρών Κυκλάδων, οι οποίες έχουν ανατεθεί σε ιδιωτική εταιρεία και περιλαμβάνονται παράνομες ενέργειες σε 17 παραλίες, έκτασης 187,5 στρεμμάτων ανάμεσά τους και 9 παραλίες εντός δικτύου Natura 2000, όπως:
- Ισοπέδωση των παραλιών, διαμόρφωση της ακτογραμμής
- Απομάκρυνση λίθων και φύλλων Ποσειδωνίας
- Αναμόχλευση της άμμου σε βάθος 20 εκατοστών και διάστρωση της άμμου για την απρόσκοπτη προσπέλαση από τους λουόμενους.
Οι παραλίες που αναφέρονται στην απόφαση του Δήμου είναι 17 με συνολική έκταση 187,5 στρεμμάτων. Μέσα σε αυτές είναι πολυσύχναστες παραλίες, αλλά και λιγότερο τουριστικές, Natura 2000, και τρεις που έχουν κηρυχθεί απάτητες.
Σύμφωνα με το νομοθετικό πλαίσιο για τη Διατήρηση της Βιοποικιλότητας ορίζεται ότι «δεν επιτρέπεται η κίνηση μηχανοκίνητων οχημάτων εκτός οδικού δικτύου σε οικολογικά ευαίσθητες εκτάσεις όπως ο αιγιαλός» αλλά και τον νόμο για την Προστασία του Περιβάλλοντος που ορίζει ότι για δραστηριότητες που ενδέχεται να προκαλέσουν σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον απαιτείται η διεξαγωγή Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) και η έκδοση Απόφασης Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ). Επιπλέον, ο νέος νόμος 5092/2024 «Όροι αξιοποίησης της δημόσιας περιουσίας στις παραθαλάσσιες περιοχές» θέτει ρητά ότι «οποιαδήποτε μεταβολή του αιγιαλού χωρίς άδεια ή καθ’ υπέρβαση αυτής ή με άδεια που εκδόθηκε παράνομα, ανεξαρτήτως ζημίας ή βλάβης, τιμωρείται με φυλάκιση και χρηματική ποινή».
Νόμιμος και βιώσιμος καθαρισμός των παραλιών
Οι καθαρισμοί των παραλιών πρέπει να γίνονται χειρωνακτικά, όπως προβλέπει η νομοθεσία. Οι πολίτες ζητούν γι’ αυτό στην γραπτή αναφορά τους
- Πρόσληψη εποχικού προσωπικού για την καθαριότητα των παραλιών
2. Τοποθέτηση κατά μήκος των ακτών σε επίκαιρα και εμφανή σημεία ευανάγνωστων πινακίδων που αποτρέπουν τη ρίψη απορριμμάτων στις παραλίες
3. Τοποθέτηση δοχείων απορριμμάτων σε ικανό αριθμό και χωρητικότητα κατά μήκος των παραλιακών ακτών
4. Τακτική αποκομιδή των απορριμμάτων από τους κάδους κατά μήκος των ακτών πριν υπερπληρωθούν, διότι σε αντίθετη περίπτωση τα απορρίμματα παρασύρονται από τον άνεμο στη θάλασσα
5. Τακτικό έλεγχο και συντήρηση των κοινόχρηστων εγκαταστάσεων υγιεινής (αποδυτήρια, αποχωρητήρια, ντουζιέρες κτλ) στις πολυσύχναστες πλαζ
6. Ενθάρρυνση και υποστήριξη πρωτοβουλιών πολιτών για τη συγκρότηση ομάδων καθαρισμού ακτών και θαλάσσιων χώρων από απορρίμματα.
7. Συνεχή έλεγχο και κυρώσεις για παράνομη διάθεση λυμάτων ή αποβλήτων ιδιωτών σε θάλασσα και ακτές.
Ο Δήμαρχος Νάξου υπόσχεται συμμόρφωση
Κατά την κατάθεση των αιτημάτων των πολιτών προς το Δήμο Νάξου και Μικρών Κυκλάδων 05 Αυγούστου οι πολίτες συνομίλησαν με το Δήμαρχο Δημήτρη Λιανό επί μία ώρα. Ο Δήμαρχος διαβεβαίωσε ευθύς εξαρχής ότι δε θα επαναληφθούν οι παράνομες εργασίες καθαρισμού των ακτών με βαριά τροχοφόρα μηχανήματα, όπως έχουν αποφασιστεί. Οι πολίτες χαιρέτισαν αυτή τη δήλωση ζήτησαν να ανακληθεί ή τροποποιηθεί η ειλημμένη απόφαση και να επικοινωνηθεί δημοσίως η πρόθεση συμμόρφωσης με τη νομοθεσία σε όλες τις ακτές.
Επιπλέον κατέθεσαν και προφορικά τις προτάσεις τους και την επιθυμία συνεργασίας τους στην εξεύρεση λύσης καθαρισμού για τις παραλίες. Ο Κος Λιανός ενημέρωσε από την πλευρά του ότι ο καθαρισμός των ακτών θα αλλάξει αρμοδιότητα και θα περάσει στον Αντιδήμαρχο Καθαριότητας από τον Αντιδήμαρχο Τουρισμού, όπως και ότι θα συσταθεί Επιτροπή Περιβάλλοντος για τη γνωμοδότηση και λύση των ποικίλων προβλημάτων περιβάλλοντος.
Η ενημερωτική συζήτηση συνεχίστηκε και έκλεισε με ανταλλαγή πληροφοριών και απόψεων για τις αυθαιρεσίες επιχειρηματιών στις παραλίες, τη δυσκολία του Δήμου να επιβάλλει πρόστιμα, την αντίθεση των Δήμων στον καινούργιο Νόμο του για την αξιοποίηση των παραλιών που τους αφαιρεί αρμοδιότητες, όπως και τη γενική ακαταλληλότητα της κεντρικής διοίκησης και πολιτικής αγνοώντας τις τοπικές συνθήκες του πολυνησιωτικού Δήμου Νάξου και Μικρών Κυκλάδων.
Ο Κος Λιανός συμφώνησε ότι η κάλυψη των παραλιών με ομπρελοξαπλώστρες κ.α. πρέπει να μειωθεί και άλλο. Ο Δήμαρχος ενημέρωσε στη συνέχεια και για τη λειψυδρία και τις σχετικές ενέργειες του Δήμου.
Τέλος, οι πολίτες και ο Δήμαρχος συμφώνησαν στην επιτακτική ανάγκη εκπόνησης μελετών κατάλληλων να δείξουν το κόστος και το όφελος του τουρισμού στην τοπική οικονομία, κοινωνία και περιβάλλον, όπως αυτές θα ήταν οι μελέτες φέρουσας ικανότητας, έτσι ώστε να μπορέσουν οι φορείς μαζί με τους πολίτες να σχεδιάσουν μαζί το βιώσιμο αύριο μετά τον υπερτουρισμό, που ορίζεται από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Τουρισμού (UNWTO) ως «η επίδραση του τουρισμού σε έναν προορισμό ή τμήματά του, που επηρεάζει υπερβολικά την αντίληψη ποιότητας ζωής των πολιτών και την ποιότητα των εμπειριών των επισκεπτών με ιδιαιτέρως αρνητικό τρόπο».
————————————————–
Η καταγγελία των πολιτών για την ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΘΙΣΜΑΤΩΝ, ΑΛΕΞΗΛΙΩΝ κλπ. ΣΤΙΣ ΠΑΡΑΛΙΕΣ ΤΗΣ ΝΑΞΟΥ (Αύγουστος 2023): https://savenaxosbeaches.weebly.com/alphanualphaphiomicronrho940-kappaalphataualphagammagammaepsilonlambda943alpha-alpha973gammaomicronupsilonsigmatauomicronsigmaf-2023.html
Η αναφορά των πολιτών για τους “ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΥΣ” του Δήμου με παράρτημα οπτικοακουστικού υλικού (Αύγουστος 2024): https://savenaxosbeaches.weebly.com/upsilonpiomicrongammarhoalphaphiomicronupsilonmuepsilon-gammaiotaalpha-tauiotasigma-iotasigmaomicronpiepsilondeltaomegasigmaepsiloniotasigma-pialpharhoalphalambdaiotaomeganu.html
