Ιούνιος 2025 και οι απασχολούμενοι στα σμυριδωρυχεία της Νάξου αδημονούν αφού κι εφέτος – όπως εδώ και πάρα πολλά έτη – η ημερομηνία ενάρξεως των εργασιών εξορύξεως της σμύριδας, αγνοείται…
Κείμενο: Γιάννης Βλαχάκης (Ραπόρτο)
Πέρσι, η ποσότητα της εξορυγμένης σμύριδας ανήλθε στους 2.500 τόνους. Κατόπιν τούτου, η εγκριθείσα σχετική πίστωση των (μόλις) 160.000 ευρώ, δεν ήταν αρκετή για να καλύψει τα ασφαλιστικά δικαιώματα των σμυριδορυκτών…
– Για τα ορυχεία, το σμυρίγλι, τους σμυριδορύκτες/σμυριδεργάτες και την ασφάλισή τους, ο λόγος…
Τα 240 ένσημα, οι 6 τόνοι και το σμυρίγλι των 8.500 τόνων…
Για την πλήρη ασφαλιστική/υγειονομική κάλυψη (με 240 ένσημα/έτος) από το κράτος, όλων όσοι καταγίνονται με την εξόρυξη της (ονομαστής) «ναξίας ακόνης», απαιτείται η εξόρυξη τουλάχιστον 6 τόνων, επισημαίνουν οι του σωματείου σμυριδορυκτών.
«Επιθυμία των σμυριγλάδων είναι να βγάζουν ακόμη και 8.500 τόνους, ετησίως», υπογραμμίζει ο τ. πρόεδρος του σωματείου τους, Μιχάλης Πάσουλας. Να σημειωθεί ότι από τα τέλη του 2023 τα ορυχεία σμύριδας περιήλθαν από το «μεγάλο αφεντικό» (που για επτά δεκαετίες ήταν το Ελληνικό Δημόσιο) στην κυριότητα του Δήμου Νάξου και Μικρών Κυκλάδων.
Να επισημανθεί επίσης ότι, πριν ο ημέτερος δήμος «πάρει το πάνω χέρι» στην υπόθεση σμυριδωρυχεία, το ποσό της ετήσιας πιστώσεως για την εξόρυξη 8.000 τόνων – κατά πώς υποστηρίζουν σμυριδεργάτες- ήταν 480.000 ευρώ.
Τέλος, να αναφερθεί ότι, προ δύο ετών, επιδιώχθηκε να γίνουν (και έγιναν) στους καταλόγους σμυριδορυκτών νέες εγγραφές – αποκλειστικά και μόνο – Ναξίων. Και συγκεκριμένα των μόνιμων κατοίκων της Κορώνου, της Μέσης, της Κεραμωτής, του Σκαδού, της Απειράνθου και του Δανακού – οι οποίοι ετησίως και επί σειρά ουκ ολίγων δεκαετιών, κατέθεταν «ψυχή και σώμα» για την λειτουργία των σμυριδωρυχείων σε (μια) περίοδο μεγάλης οικονομικής υφέσεως για την χώρα μας. Ας σημειωθεί ότι, οι επίμαχες εγγραφές απορρίφθηκαν. Γεγονός που, ποικιλοτρόπως, σχολιάζεται ακόμη και σήμερα.
Στο Δια Ταύτα, τώρα: Αν και η δεύτερη εβδομάδα του Ιουνίου είναι, ήδη, εδώ, η ημερομηνία ενάρξεως των εργασιών για την εξόρυξη του σμυριγλιού… αγνοείται.
Στο μεταξύ, οι σμυριγλάδες δεν κρύβουν λόγια: «Ούτε που ξέρουμε, πότε θ’ ανοίξουν τα ορυχεία. Ένας θεός ξέρει… Αν μάθετε εσείς, να μας το πείτε.»
Να αυξηθεί το ποσό για τις εργοδοτικές-ασφαλιστικές εισφορές…
Τον Νοέμβριο του 2023 «έφυγε» προς τα γραφεία των υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Θεόδωρου Σκυλακάκη, Γ.Γ. Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών, Αριστοτέλη Αϊβαλιώτη και αν. υπουργού Εσωτερικών, Θεόδωρου Λιβάνιου, από τον Δήμο Νάξου και Μικρών Κυκλάδων η παρακάτω επιστολή, με θέμα «Παρατηρήσεις επί του σχεδίου τροπολογίας για την μεταφορά του προνομίου του Δημοσίου στον Δήμο Νάξου και Μικρών Κυκλάδων» (Αριθμ. πρωτ. 20953).
«Ο Δήμος Νάξου και Μικρών Κυκλάδων, ως εκ του Νόμου αρμόδιος για την υποστήριξη των επαγγελματικών και εργατικών δικαιωμάτων των δημοτών του και τη φροντίδα της οικονομικής ανάπτυξης στη χωρική του περιφέρεια, βρίσκεται στο πλευρό των σμυριδορυκτών Νάξου, οι οποίοι πλήττονται, όχι μόνο από τη σοβούσα οικονομική κρίση, αλλά και από την απόφαση της Πολιτείας να καταργήσει στην ουσία τη μεταλλευτική δραστηριότητα εξόρυξης σμύριδας και αναζητεί τρόπους επίλυσης του ζητήματος τόσο σε νομοθετικό επίπεδο όσο και σε επίπεδο διαχείρισης και συντονισμού των συναρμόδιων υπηρεσιών», σημείωνε μεταξύ άλλων, ο δήμαρχος Νάξου και Μικρών Κυκλάδων, Δημήτρης Λιανός.
Και πρόσθετε: «Στην περίπτωση της καθολικής μεταφοράς της αρμοδιότητας στον Δήμο μας, θα πρέπει να συμπεριληφθούν τα παρακάτω:
– Οι λοιπές βοηθητικές εγκαταστάσεις που ανήκουν στο Δημόσιο (γραφείο σμυριδωρυχείων, αποθήκης και χώροι εναπόθεσης σμύριδας, κτηριακές εγκαταστάσεις, εναέριος μεταφοράς σμύριδας κ.λπ.) θα πρέπει να μεταβιβαστούν κι’ αυτά στον Δήμο.
– Θα πρέπει να γίνει καταγραφή ύπαρξης τυχόν οικονομικών απαιτήσεων τρίτων (συμβάσεις παραχώρησης σμύριδας) κατά του Ελλ. Δημοσίου και να προβλεφθεί νομοθετικά ότι αυτά δεν θα βαρύνουν το νέο διάδοχο σχήμα.
– Επίσης, θα πρέπει να οριστεί μεγαλύτερο χρονικό διάστημα πέραν του 2026, για το οποίο η δαπάνη για το σμυριδεργατικό δικαίωμα και τις εργοδοτικές-ασφαλιστικές εισφορές κατ’ έτος θα βαρύνει τον προϋπολογισμό του Υπουργείου (για τα έτη 2021 και 2022 είχαν δεσμευθεί 420.000 ευρώ κατ’ έτος σύμφωνα με το γ) και δ) σχετ.). Το ποσό θα πρέπει να αυξηθεί, διότι όπως καταγράφεται στο β σχετ., οι εισφορές ανά έτος είναι κυμαινόμενες, ανάλογα με την ποσότητα σμύριδας που εξορύσσεται.
Επίσης, θα πρέπει για το έτος 2023 να γίνει άμεσα το άνοιγμα των ορυχείων Νάξου από το Υπουργείο λόγω περιορισμένου χρόνου, όπως έγινε και το 2022 σύμφωνα με το δ) σχετ., ώστε να μην απολεσθούν τα δικαιώματα των σμυριδορυκτών και η μεταφορά των δικαιωμάτων στον Δήμο να ισχύσει από 1/1/2024 και μετέπειτα.
Κλείνοντας, είμαστε στη διάθεσή σας εφόσον υπάρξει οποιαδήποτε πρόταση κατά τη διάρκεια συζήτησης του θέματος στη Βουλή.»
