Δευτέρα, 5 Μαΐου, 2025
ΑρχικήΝάξος & Μικρές ΚυκλάδεςΝάξος - Κυριακή των Βαϊων: Θριαμβευτική είσοδος του Ιησού στην Ιερουσαλήμ

Νάξος – Κυριακή των Βαϊων: Θριαμβευτική είσοδος του Ιησού στην Ιερουσαλήμ

|

Κυριακή των Βαϊων … Θριαμβευτική είσοδος του Ιησού στην Ιερουσαλήμ, «καθήμενος επί πώλου όνου». «Ωσαννά, ευλογημένος ο ερχόμενος εν ονόματι Κυρίου», αναφωνούσε το πλήθος, που τον υποδέχθηκε με «τα βαΐα των φοινίκων»…

Από την Κυριακή των Βαΐων αρχίζει ουσιαστικά η λεγόμενη Μεγάλη Εβδομάδα ή Εβδομάδα των Παθών. Σύμφωνα με το χριστιανικό εορτολόγιο, η Κυριακή των Βαΐων, καθιερώθηκε να ονομάζεται η προηγούμενη Κυριακή της εορτής της Ανάστασης.

Κατά την ημέρα αυτή εορτάζεται η ανάμνηση της θριαμβευτικής εισόδου του Ιησού Χριστού στα Ιεροσόλυμα όπου, κατά τους συγγραφείς των Ιερών Ευαγγελίων, οι Ιουδαίοι τον υποδέχθηκαν κρατώντας βάια ή βάγια (κλάδους φοινίκων) και απλώνοντας στο έδαφος τα ρούχα τους ζητωκραύγαζαν «Ὡσαννά, εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος ἐν ὀνόματι Κυρίου».

Σε πολλά μέρη του χριστιανικού κόσμου, αντί για φύλλα δάφνης, μοιράζονται φύλλα ελιάς ή άλλων δέντρων και κλαριά φοινίκων, που είναι σύμφωνο με τα Ευαγγέλια. Η έκφραση «μετά βαΐων και κλάδων», που υποδηλώνει τη θριαμβευτική υποδοχή κάποιου ή κάποιων, έχει αναφορά σε αυτή τη θρησκευτική εορτή.

Κατά τους πρώτους αιώνες του Χριστιανισμού η εορτή της ανάμνησης αυτής τελούνταν μαζί με την ανάσταση του Λαζάρου. Αργότερα η δεύτερη μετατέθηκε κατά μία ημέρα πριν, το λεγόμενο Σάββατο του Λαζάρου.

Σήμερα, η Κυριακή αυτή τόσο στην Ανατολική όσο και στη Δυτική Εκκλησία θεωρείται ως αρχή των Αγίων Παθών. Παρά το χαρμόσυνο χαρακτήρα της, αρχικά η κατάλυση ψαριών, λαδιού και κρασιού την ημέρα αυτή θεωρήθηκαν ασυμβίβαστα προς την ιερότητα της Μεγάλης Εβδομάδας και της ακολουθούμενης νηστείας, προσαρμόζοντας αυτή ανάλογα.

Και στην παλαιότερη ενορία της πόλης της Νάξου, την Παντάνασσα στο κέντρο της Νάξου, το τυπικό πραγματοποιήθηκε όπως ορίζεται με τον Αιδεσιμώτατο Πρωτοπρεσβύτερο Κωνσταντίνο Λιανό να μοιράζει τα βάγια στους πιστούς…

Η παραπάνω ανάμνηση τιμάται ιδιαίτερα με εξέχουσα υμνολογία και μεγαλοπρεπή λειτουργία, στο τέλος της οποίας διανέμονται βάγια που έχουν προηγουμένως ευλογηθεί κατά την ακολουθία του όρθρου.

Το βράδυ στις εκκλησίες ψάλλεται κατ’ οικονομίαν ο όρθρος της Μεγάλης Δευτέρας, όπου τιμάται ο Ιωσήφ ο Πάγκαλος και γίνεται αναφορά στο γεγονός της ξηρανθείσης συκής.

Τα έθιμα της αναπαράστασης

Σύμφωνα με το el.wikipedia.org, στις πρώτες εκκλησίες εορταζόταν η μνήμη αυτή με αναπαράσταση του γεγονότος. Συγκεκριμένα, στους Αγίους Τόπους κατά τον 4ο αιώνα ο επίσκοπος ξεκινώντας με πομπή από το Όρος των Ελαιών εισερχόταν στα Ιεροσόλυμα επί «πώλου όνου» περιστοιχιζόμενος από τον κλήρο, ενώ οι πιστοί προπορεύονταν κρατώντας κλάδους φοινίκων.

Στους δε βυζαντινούς χρόνους τελούνταν ο λεγόμενος «περίπατος του Αυτοκράτορα», όπου η πομπή ξεκινούσε από τα ανάκτορα στην οποία συμμετείχε ο αυτοκράτορας κρατώντας την εικόνα του Χριστού πλαισιωμένος από το ιερατείο, όπου και κατέληγε στην Αγιά Σοφιά. Της αυτοκρατορικής αυτής πομπής ηγούνταν ο λαμπαδάριος ο οποίος έψελνε «Ἐξέλθατε ἔθνη καὶ θεώσασθε σήμερον τὸν βασιλέα τῶν οὐρανῶν…».

Σύμφωνα με τη μαρτυρία του Βαλσαμώνα, στο τέλος της εορτής αυτής ο μεν Αυτοκράτορας διένεμε ιδιόχειρα βάγια και σταυρούς, ο δε Πατριάρχης κεριά για τη Μεγάλη Εβδομάδα.

Το βυζαντινό αυτό έθιμο παρέλαβαν και τηρούσαν με ευλάβεια και οι Τσάροι της Ρωσίας, τους οποίους ακολουθούσε ο κλήρος ξεκινώντας από το Κρεμλίνο και καταλήγοντας στο μητροπολιτικό ναό. Στην Ελλάδα αντ’ αυτών διατηρείται μόνο η διανομή των βαγιών από τους ιερουργούς των εκκλησιών.

Νηστεία

Αναφορικά με τη νηστεία της ημέρας αυτής υπάρχει μια διαφοροποίηση στο ζήτημα του αν καταλύεται ψάρι ή όχι. Η γνώμη του Θεόδωρου του Στουδίτη είναι ότι την Κυριακή των Βαΐων «τρώγεται ψάρι», επειδή θεωρείται Δεσποτική εορτή. Για τον Άγιο Νικόδημο τον Αγιορείτη μόνο μία ημέρα της Μεγάλης Σαρακοστής τρώγεται ψάρι, δηλαδή την ημέρα του Ευαγγελισμού.

Είναι χαρακτηριστική η θέση των Aποστολικών Διαταγών όταν λένε: «Μετά από αυτές (δηλαδή τις εορτές των Χριστουγέννων και των Θεοφανείων), να τηρείτε τη νηστεία της Τεσσαρακοστής, η οποία περιλαμβάνει ανάμνηση της ζωής του Κυρίου και της νομοθεσίας. Να κρατιέται αυτή η νηστεία πριν από το Πάσχα, αρχίζοντας από τη Δευτέρα και συμπληρούμενη την Παρασκευή.

Μετά από αυτές αφού σταματήσετε τη νηστεία, να αρχίζετε την αγία εβδομάδα του Πάσχα, νηστεύοντες κατ’ αυτήν όλοι με φόβο…» Είναι ενδεικτικοί οι όροι “αφού σταματήσετε τη νηστεία” και “να αρχίζετε”, οι οποίοι δείχνουν ότι μια νηστεία τελειώνει και μία άλλη αρχίζει. Αυτή που τελειώνει είναι η νηστεία της Μεγάλης Σαρακοστής και αυτή που αρχίζει είναι η νηστεία της Μεγάλης Εβδομάδας. άρα η εορτή αυτή βρίσκεται ανεξάρτητα ανάμεσα σε δύο νηστείες. Η θέση της λοιπόν δίνει το δικαίωμα να ομιλούν περί καταλύσεως κατ’ αυτήν την ημέρα ψαριού ή ακόμα και αυγού.

Λαογραφία 

# Στο χωριό Πετροκέρασα Χαλκιδικής φιλοξενείται κάθε χρόνο (τουλάχιστον από το 1768) τμήμα του Τιμίου Σταυρού που έρχεται από τη Μονή Ξηροποτάμου του Αγίου Όρους. Το Τίμιο Ξύλο φυλάσσεται στην εκκλησία του Προφήτη Ηλία την Κυριακή των Βαΐων και τη Μεγάλη Δευτέρα, προσελκύοντας πλήθος πιστών. Το έθιμο γίνεται σε ανάμνηση της σωτηρίας του χωριού από θανατηφόρα αρρώστια, πιθανώς πανώλη.

# Την Κυριακή των Βαΐων, στην Κέρκυρα, γίνεται η μεγάλη λιτανεία του σκηνώματος του Αγίου Σπυρίδωνα με τη συνοδεία των φιλαρμονικών της πόλης, σε ανάμνηση της απαλλαγής του νησιού από τη φοβερή πανώλη που το 1629 χτύπησε αλύπητα τους Κερκυραίους.

# Στα βάγια, που μοιράζονται στην εκκλησία, ο λαός αποδίδει μαγική δύναμη, γι’ αυτό τα φυλάσσει στο εικονοστάσι του σπιτιού ως πρόχειρο μέσο κατά της βασκανίας.

# Την ημέρα αυτή συνηθίζονται τα βαγιοχτυπήματα, να χτυπά δηλαδή ο ένας τον άλλο με βάγια, στη βάση της αρχέγονης αντίληψης για τη μετάδοση με τον τρόπο αυτό της δύναμης του χλωρού κλαδιού σε αυτόν που δέχεται το χτύπημα.

Με πληροφορίες από τη σελίδα SanSimera.gr  (ευχαριστούμε την κα Μαργαρίτη για τις Φωτογραφίες από την Ιερό Ναό Παντανάσσης Νάξου)


Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από τις σελίδες του Naxos Press - τώρα και στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ
Τελευταία νέα
Δημοφιλή

Isea: Καταγγελία για παράνομη αλίευση προστατευόμενου καρχαρία Mako στην Κέα

Ο Ρυγχοκαρχαρίας Isurus oxyrinchus είναι αυστηρά προστατευόμενο είδος – Το περιστατικό καταγγέλθηκε στις λιμενικές αρχές για άμεση διερεύνηση

Κίνηση Προστασία Νησίδων: “Αντίσταση” από τις τοπικές (Νάξου) κοινωνίες στην εγκατάσταση ανεμογεννητριών

Με επιτυχία πραγματοποιήθηκε η πρώτη ενημερωτική εκδήλωση στο Χαλκί της Νάξου για τις επιπτώσεις των αιολικών πάρκων – Συνεχίζεται η δράση της “Κίνησης για την Προστασία των Νησίδων”

“Smart Islands”: 2ο Παγκόσμιο Συνέδριο στο Καστελόριζο (20 – 21 Σεπτεμβρίου)

Το 2ο Παγκόσμιο Συνέδριο «Smart Islands» στο Καστελόριζο 20 – 21 Σεπτεμβρίου

Avaton 1739: Η γαστρονομική εμπειρία στην καρδιά του Κάστρου της Νάξου

Ένα all-day café & wine bar που συνδυάζει την ιστορία, την παράδοση και τη σύγχρονη κυκλαδίτικη γαστρονομία, με φόντο την πανοραμική θέα της Χώρας.

Νάξος – Φιλώτι (Oxford School): Όταν η γνώση συναντά τον σεβασμό και την ευαισθησία

Ένα απόγευμα με περιεχόμενο και ουσία από το Oxford School – Κέντρο Ξένων Γλωσσών της Μαράκη Κατερίνας, με θέμα τη σημασία των ορίων και την επιβράβευση της εκπαιδευτικής προσπάθειας

Καλοκαιρινή εξόρμηση Raptor Club Greece στη Νάξο το τριήμερο του Αγίου Πνεύματος

Για πρώτη φορά οι ιδιοκτήτες των εντυπωσιακών pick-up επιλέγουν Κυκλάδες και ξεκινούν από τη Νάξο, με ένα τριήμερο χαλάρωσης, εξερεύνησης και απολαυστικής οδήγησης

Κίμωλος: Στα “κρυφά διαμάντια” της Ελλάδας για το 2025 σύμφωνα με τους Times του Λονδίνου

Οι Βρετανοί αναζητούν αυθεντικές εμπειρίες και η Κίμωλος γίνεται ξανά επίκεντρο, με το Χωριό να ξεχωρίζει για την απλότητα, την ηρεμία και την πολιτιστική του ταυτότητα

Πάρος: Νέα προσωρινή στέγη για το ΚΕΠ

Προσωρινή μεταφορά λειτουργίας του ΚΕΠ Παροικίας λόγω ανακαίνισής του

Πρόταση Ημέρας: Ριγκατόνι με σάλτσα φέτας

Δευτέρα και μακαρόνια στο τραπέζι μας... Ριγκατόνι με σάλτσα φέτας

Εκτακτο: Διακοπή ηλεκτρικού ρεύματος σε περιοχές της πόλης Νάξου

Διακοπή ηλεκτρικού ρεύματος σε περιοχές της πόλης Νάξου σήμερα Δευτέρα 5 Μαϊου

Νάξος – Κινητοποίηση στη ΔΟΥ: Διαμαρτυρία επαγγελματιών για το ψηφιακό πελατολόγιο (video)

Επιχειρηματίες και επαγγελματίες από τη Νάξο διαμαρτύρονται για ένα μέτρο που χαρακτηρίζουν άδικο και ανεφάρμοστο – «Επιβαρύνει αδικαιολόγητα τις μικρές επιχειρήσεις», δηλώνει ο Κ. Φαρκώνας.

Κουφονήσι: Μπαίνει νέο πλοίο; από 3 Ιουνίου το πρωινό δρομολόγιο του Blue Star Naxos

Ενημέρωση από τον ΣΤΕΚ για τις φετινές συνδέσεις, τις ανησυχίες των επαγγελματιών και τις επερχόμενες ανακοινώσεις της Hellenic Seaways – Blue Star Ferries σχετικά με την ακτοπλοϊκή σύνδεση του Κουφονησίου

Κίνηση για τη Προστασία των Νησίδων – Νάξος: “Όχι στη θυσία της Δονούσας”, έρχονται ενημερωτικές συναντήσεις

Δύο εκδηλώσεις στη Νάξο για την απειλή που συνιστούν τα πλωτά αιολικά στη Δονούσα και οι νέες ανεμογεννήτριες στο Αιγαίο - Πότε και Που ;

Μ. Καπίρης: Ως “Κλοπή” χαρακτηρίζει το ΠΔ που απαγορεύει την οικοδόμηση σε μικρούς οικισμούς

Σφοδρή αντίδραση από τον περιφερειακό Σύμβουλο Μιχάλη Καπίρη για το ΠΔ που "παγώνει" την οικοδόμηση σε οικόπεδα ακόμα και εντός νόμιμων οικισμών κάτω των 2.000 κατοίκων

Τάβλι – 11ο Πανναξιακό Πρωτάθλημα: Ο Παναγιώτης “Βράχος” Σορώκος νέος πρωταθλητής!

Το κονκλάβιο στο Βατικανό μπορεί να περιμένει – στη Νάξο έχουμε νέο βασιλιά του τάβλι και το όνομά του γράφτηκε με ζάρια και μαεστρία!

Νάξος: Ο Προφήτης Ηλίας “ζητά βοήθεια” – Ένα μνημείο κινδυνεύει να σωπάσει

Ο ιστορικός ναός στην Παλιά Χώρα στέκει πληγωμένος από τον χρόνο και τη σιωπή, καθώς οι προσπάθειες αποκατάστασής του παραμένουν στάσιμες για πάνω από μία δεκαετία.

Διήμερο Πολιτισμού στη Νάξο με τα “Αξοπατήματα” και το 5ο Γυμνάσιο Κοζάνης

Η μουσική, ο χορός και τα έθιμα ενώνουν Κοζάνη και Νάξο σε ένα γιορτινό διήμερο πολιτιστικών ανταμωμάτων

Στ. Φουτάκογλου: Το περίπτερο της πλατείας πρώην Δημαρχείου, που φεύγει σιωπηλά (!!!)

Μνήμες, άνθρωποι, ιστορίες δεκαετιών γύρω από ένα μικρό περίπτερο που αποτέλεσε σταθερό σημείο αναφοράς για γενιές Χωραϊτών - Η τοποθέτηση του Στράτου Φουτάκογλου

Δονούσα – Μια νησίδα μνήμης και ταυτότητας: Παρουσιάζεται το Ιστορικό Αρχείο του νησιού

Αφηγήσεις, φωτογραφίες, ντοπιολαλιά και γενεαλογικά ίχνη συνθέτουν το πολιτιστικό αποτύπωμα της Δονούσας, μέσα από ένα ψηφιακό αρχείο που τιμά το χθες και εμπνέει το αύριο.

Νάξος – Λιμεναρχείο: Αλλαγές σε στάθμευση και στάση οχημάτων στην χερσαία ζώνη από την 1η Μαϊου

Έκκληση από το Λιμεναρχείο Νάξου για συνεργασία προς τους οδηγούς ενόψει της θερινής περιόδου και της αυξημένης κυκλοφορίας στο κέντρο της πόλης - Τι αλλάζει από την 1η Μαϊου