Δευτέρα, 26 Μαΐου, 2025
ΑρχικήΝάξος & Μικρές ΚυκλάδεςΝάξος - Κυριακή των Βαϊων: Θριαμβευτική είσοδος του Ιησού στην Ιερουσαλήμ

Νάξος – Κυριακή των Βαϊων: Θριαμβευτική είσοδος του Ιησού στην Ιερουσαλήμ

|

Κυριακή των Βαϊων … Θριαμβευτική είσοδος του Ιησού στην Ιερουσαλήμ, «καθήμενος επί πώλου όνου». «Ωσαννά, ευλογημένος ο ερχόμενος εν ονόματι Κυρίου», αναφωνούσε το πλήθος, που τον υποδέχθηκε με «τα βαΐα των φοινίκων»…

Από την Κυριακή των Βαΐων αρχίζει ουσιαστικά η λεγόμενη Μεγάλη Εβδομάδα ή Εβδομάδα των Παθών. Σύμφωνα με το χριστιανικό εορτολόγιο, η Κυριακή των Βαΐων, καθιερώθηκε να ονομάζεται η προηγούμενη Κυριακή της εορτής της Ανάστασης.

Κατά την ημέρα αυτή εορτάζεται η ανάμνηση της θριαμβευτικής εισόδου του Ιησού Χριστού στα Ιεροσόλυμα όπου, κατά τους συγγραφείς των Ιερών Ευαγγελίων, οι Ιουδαίοι τον υποδέχθηκαν κρατώντας βάια ή βάγια (κλάδους φοινίκων) και απλώνοντας στο έδαφος τα ρούχα τους ζητωκραύγαζαν «Ὡσαννά, εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος ἐν ὀνόματι Κυρίου».

Σε πολλά μέρη του χριστιανικού κόσμου, αντί για φύλλα δάφνης, μοιράζονται φύλλα ελιάς ή άλλων δέντρων και κλαριά φοινίκων, που είναι σύμφωνο με τα Ευαγγέλια. Η έκφραση «μετά βαΐων και κλάδων», που υποδηλώνει τη θριαμβευτική υποδοχή κάποιου ή κάποιων, έχει αναφορά σε αυτή τη θρησκευτική εορτή.

Κατά τους πρώτους αιώνες του Χριστιανισμού η εορτή της ανάμνησης αυτής τελούνταν μαζί με την ανάσταση του Λαζάρου. Αργότερα η δεύτερη μετατέθηκε κατά μία ημέρα πριν, το λεγόμενο Σάββατο του Λαζάρου.

Σήμερα, η Κυριακή αυτή τόσο στην Ανατολική όσο και στη Δυτική Εκκλησία θεωρείται ως αρχή των Αγίων Παθών. Παρά το χαρμόσυνο χαρακτήρα της, αρχικά η κατάλυση ψαριών, λαδιού και κρασιού την ημέρα αυτή θεωρήθηκαν ασυμβίβαστα προς την ιερότητα της Μεγάλης Εβδομάδας και της ακολουθούμενης νηστείας, προσαρμόζοντας αυτή ανάλογα.

Και στην παλαιότερη ενορία της πόλης της Νάξου, την Παντάνασσα στο κέντρο της Νάξου, το τυπικό πραγματοποιήθηκε όπως ορίζεται με τον Αιδεσιμώτατο Πρωτοπρεσβύτερο Κωνσταντίνο Λιανό να μοιράζει τα βάγια στους πιστούς…

Η παραπάνω ανάμνηση τιμάται ιδιαίτερα με εξέχουσα υμνολογία και μεγαλοπρεπή λειτουργία, στο τέλος της οποίας διανέμονται βάγια που έχουν προηγουμένως ευλογηθεί κατά την ακολουθία του όρθρου.

Το βράδυ στις εκκλησίες ψάλλεται κατ’ οικονομίαν ο όρθρος της Μεγάλης Δευτέρας, όπου τιμάται ο Ιωσήφ ο Πάγκαλος και γίνεται αναφορά στο γεγονός της ξηρανθείσης συκής.

Τα έθιμα της αναπαράστασης

Σύμφωνα με το el.wikipedia.org, στις πρώτες εκκλησίες εορταζόταν η μνήμη αυτή με αναπαράσταση του γεγονότος. Συγκεκριμένα, στους Αγίους Τόπους κατά τον 4ο αιώνα ο επίσκοπος ξεκινώντας με πομπή από το Όρος των Ελαιών εισερχόταν στα Ιεροσόλυμα επί «πώλου όνου» περιστοιχιζόμενος από τον κλήρο, ενώ οι πιστοί προπορεύονταν κρατώντας κλάδους φοινίκων.

Στους δε βυζαντινούς χρόνους τελούνταν ο λεγόμενος «περίπατος του Αυτοκράτορα», όπου η πομπή ξεκινούσε από τα ανάκτορα στην οποία συμμετείχε ο αυτοκράτορας κρατώντας την εικόνα του Χριστού πλαισιωμένος από το ιερατείο, όπου και κατέληγε στην Αγιά Σοφιά. Της αυτοκρατορικής αυτής πομπής ηγούνταν ο λαμπαδάριος ο οποίος έψελνε «Ἐξέλθατε ἔθνη καὶ θεώσασθε σήμερον τὸν βασιλέα τῶν οὐρανῶν…».

Σύμφωνα με τη μαρτυρία του Βαλσαμώνα, στο τέλος της εορτής αυτής ο μεν Αυτοκράτορας διένεμε ιδιόχειρα βάγια και σταυρούς, ο δε Πατριάρχης κεριά για τη Μεγάλη Εβδομάδα.

Το βυζαντινό αυτό έθιμο παρέλαβαν και τηρούσαν με ευλάβεια και οι Τσάροι της Ρωσίας, τους οποίους ακολουθούσε ο κλήρος ξεκινώντας από το Κρεμλίνο και καταλήγοντας στο μητροπολιτικό ναό. Στην Ελλάδα αντ’ αυτών διατηρείται μόνο η διανομή των βαγιών από τους ιερουργούς των εκκλησιών.

Νηστεία

Αναφορικά με τη νηστεία της ημέρας αυτής υπάρχει μια διαφοροποίηση στο ζήτημα του αν καταλύεται ψάρι ή όχι. Η γνώμη του Θεόδωρου του Στουδίτη είναι ότι την Κυριακή των Βαΐων «τρώγεται ψάρι», επειδή θεωρείται Δεσποτική εορτή. Για τον Άγιο Νικόδημο τον Αγιορείτη μόνο μία ημέρα της Μεγάλης Σαρακοστής τρώγεται ψάρι, δηλαδή την ημέρα του Ευαγγελισμού.

Είναι χαρακτηριστική η θέση των Aποστολικών Διαταγών όταν λένε: «Μετά από αυτές (δηλαδή τις εορτές των Χριστουγέννων και των Θεοφανείων), να τηρείτε τη νηστεία της Τεσσαρακοστής, η οποία περιλαμβάνει ανάμνηση της ζωής του Κυρίου και της νομοθεσίας. Να κρατιέται αυτή η νηστεία πριν από το Πάσχα, αρχίζοντας από τη Δευτέρα και συμπληρούμενη την Παρασκευή.

Μετά από αυτές αφού σταματήσετε τη νηστεία, να αρχίζετε την αγία εβδομάδα του Πάσχα, νηστεύοντες κατ’ αυτήν όλοι με φόβο…» Είναι ενδεικτικοί οι όροι “αφού σταματήσετε τη νηστεία” και “να αρχίζετε”, οι οποίοι δείχνουν ότι μια νηστεία τελειώνει και μία άλλη αρχίζει. Αυτή που τελειώνει είναι η νηστεία της Μεγάλης Σαρακοστής και αυτή που αρχίζει είναι η νηστεία της Μεγάλης Εβδομάδας. άρα η εορτή αυτή βρίσκεται ανεξάρτητα ανάμεσα σε δύο νηστείες. Η θέση της λοιπόν δίνει το δικαίωμα να ομιλούν περί καταλύσεως κατ’ αυτήν την ημέρα ψαριού ή ακόμα και αυγού.

Λαογραφία 

# Στο χωριό Πετροκέρασα Χαλκιδικής φιλοξενείται κάθε χρόνο (τουλάχιστον από το 1768) τμήμα του Τιμίου Σταυρού που έρχεται από τη Μονή Ξηροποτάμου του Αγίου Όρους. Το Τίμιο Ξύλο φυλάσσεται στην εκκλησία του Προφήτη Ηλία την Κυριακή των Βαΐων και τη Μεγάλη Δευτέρα, προσελκύοντας πλήθος πιστών. Το έθιμο γίνεται σε ανάμνηση της σωτηρίας του χωριού από θανατηφόρα αρρώστια, πιθανώς πανώλη.

# Την Κυριακή των Βαΐων, στην Κέρκυρα, γίνεται η μεγάλη λιτανεία του σκηνώματος του Αγίου Σπυρίδωνα με τη συνοδεία των φιλαρμονικών της πόλης, σε ανάμνηση της απαλλαγής του νησιού από τη φοβερή πανώλη που το 1629 χτύπησε αλύπητα τους Κερκυραίους.

# Στα βάγια, που μοιράζονται στην εκκλησία, ο λαός αποδίδει μαγική δύναμη, γι’ αυτό τα φυλάσσει στο εικονοστάσι του σπιτιού ως πρόχειρο μέσο κατά της βασκανίας.

# Την ημέρα αυτή συνηθίζονται τα βαγιοχτυπήματα, να χτυπά δηλαδή ο ένας τον άλλο με βάγια, στη βάση της αρχέγονης αντίληψης για τη μετάδοση με τον τρόπο αυτό της δύναμης του χλωρού κλαδιού σε αυτόν που δέχεται το χτύπημα.

Με πληροφορίες από τη σελίδα SanSimera.gr  (ευχαριστούμε την κα Μαργαρίτη για τις Φωτογραφίες από την Ιερό Ναό Παντανάσσης Νάξου)


Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από τις σελίδες του Naxos Press - τώρα και στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ
Τελευταία νέα
Δημοφιλή

Ενδοκυκλαδικά: Το “Αρτεμις” δεν προσέγγισε το λιμάνι της Σίφνου λόγω καιρικών συνθηκών

Ισχυροί άνεμοι εμπόδισαν την πρόσδεση του πλοίου στις Καμάρες – Αναπροσαρμογή δρομολογίου και μέριμνα από την πλοιοκτήτρια εταιρεία για την εξυπηρέτηση επιβατών και οχημάτων

Πάρος: «Διακομιδές ντροπής»: Δύο ημέρες ταλαιπωρίας για ηλικιωμένη ασθενή που ταξίδεψε στη Σύρο (!!!)

Σφοδρή κριτική από τον Κώστα Αργουζή για την άρνηση ενεργοποίησης του υγειονομικού ελικοπτέρου Πάρου – Τι καταγγέλλει για την αλυσιδωτή διακομιδή και το κόστος για κράτος και ασθενή

Γ. Παπαδόπουλος: “Μειωμένη κατανάλωση και έλλειψη προσωπικού, αλλάζουν τα δεδομένα στην εστίαση”

Ο πρόεδρος του Σωματείου Μαζικής Εστίασης Νάξου και περιφερειάρχης της ΠΟΕΣΕ στο Νότιο Αιγαίο μιλά για τις νέες τουριστικές συνήθειες, τις προσαρμογές των επιχειρήσεων και την πίεση που δέχεται ο κλάδος ενόψει καλοκαιριού.

ΕΣΚ Κυκλάδων: Πρωταθλητής Κυκλάδων U14 για δεύτερη σερί χρονιά ο Πανναξιακός

Μεγάλη νίκη για τον Πανναξιακό επί του Μαρπησσαϊκού στον τελικό (67-55) και δυναμικό φινάλε στο μικρό τελικό με buzzer beater της Μυκόνου επί του Περιστεριώνα

Νάξος – Αεροδρόμιο: Ακυρώθηκαν τέσσερις πτήσεις σήμερα λόγω καιρικών συνθηκών

Λόγω κακών καιρικών συνθηκών ακυρώθηκαν πέντε πτήσεις σήμερα από και προς Αθήνα με βάση το αεροδρόμιο της Νάξου

Σίφνος: Το «Άρτεμις» έδεσε με θύελλα αλλά δεν αποβίβασε επιβάτες (video)

Αποφασιστική στάση από τον cpt Στέλιο Περιστεράκη υπό ακραίες καιρικές συνθήκες – Επέλεξε την ασφάλεια των επιβατών, αποφεύγοντας πιθανό ατύχημα

Μήλος – “Champion Jet 2”: Σκηνές αγωνίας λόγω καιρικών συνθηκών, έσπασε κάβος

Δύο αποτυχημένες προσπάθειες πρόσδεσης, σπάσιμο κάβου και κλίση 35 μοιρών – Καθυστέρηση στην αποβίβαση για λόγους ασφαλείας

Νάξος – Κωμιακή (Αγιος Κωνσταντίνος): Ένα πανηγύρι γεμάτο ψυχή και μυρωδιές καλοκαιριού (video)

Εκεί όπου η παράδοση ανθίζει όπως οι ασπαρθιές – Μνήμες και συναισθήματα από μια μοναδική γιορτή στο χωριό της καρδιάς μας

Τι έχουν να πουν οι «Πέντε» στα παιδιά του 2025;

Ο Γιάννης Βασαλάκης γράφει για τους "Πέντε Φίλους".. Ενα κόμικ που έγραψε τη δική του ιστορία κάποιες δεκαετίες πριν και .. Οι περιπέτειες που μεγάλωσαν ολόκληρες γενιές αλλάζουν μορφή για να γοητεύσουν μία νέα γενιά αναγνωστών

Πρόταση Ημέρας: Χοιρινά φιλετάκια κρασάτα με μανιτάρια και δεντρολίβανο

Η πρόταση της ημέρας από τον Γαστρονόμο και με την διάθεση ότι το συγκεκριμένο πιάτο μπορεί να λειτουργήσει και ως ιδανικός μεζές...

Νάξος – “Ο Χάρης”: Για 4η συνεχόμενη χρονιά στα καλύτερα εστιατόρια της Ελλάδας

Στις Εγγαρές της Νάξου, η παράδοση γίνεται γεύση και η γεύση… βραβείο. Το FNL Awards τίμησε ξανά τη μαγειρική ψυχή μιας οικογενειακής ταβέρνας

Οι Πυξ Λαξ έρχονται στη Νάξο, πότε και που;

Την Δευτέρα 11 Αυγούστου στο 1ο Γυμνάσιο Νάξου – Μουσική, μνήμες και νέες αγάπες με το συγκρότημα-σύμβολο της ελληνικής ροκ σκηνής

Ακινητοποίηση του «Super Express» στην Πάρο

Ακινητοποίηση του «Super Express» στην Πάρο λόγω μηχανικής βλάβης – Μεταφέρθηκαν οι επιβάτες

Νάξος – Δ. Λιανός: “Προτεραιότητα η έξυπνη διαχείριση του νερού, ξεκινούν εργασίες στο φράγμα Τσικαλαριού” (video)

Ο Δήμαρχος Νάξου και Μικρών Κυκλάδων Δημήτρης Λιανός ανακοινώνει την επαναλειτουργία υλοποίησης του τρίτου φράγματος στο νησί και υπογραμμίζει την ανάγκη βιώσιμων λύσεων για το νερό στον νησιωτικό χώρο (video)

Πάρος: Ένα νησί στο όριο της αντοχής του

Οι κάτοικοι εκπέμπουν SOS για τον υπερτουρισμό, την άναρχη δόμηση και την απώλεια της ταυτότητας του νησιού

Εκτακτο: Σεισμός 6 R ανοιχτά της Κρήτης, αισθητός σε όλο το Νότιο Αιγαίο

Σεισμική δόνηση μεγάλης διάρκειας λίγο μετά τις 6 το πρωί, με επίκεντρο το κρητικό πέλαγος

FNL Best Restaurant Awards 2025: Τα Κυκλαδίτικα αστέρια της γαστρονομίας που ξεχώρισαν φέτος (πίνακας)

Τιμητική Παρουσία των Κυκλάδων στα FNL Best Restaurant Awards 2025 - Τα Κυκλαδίτικα αστέρια της γαστρονομίας που ξεχώρισαν φέτος

Νάξος: «Έφυγε» ο Αντώνης Καρούσης, θλίψη στην Κωμιακή για τον αγαπητό συγχωριανό

Ο ήσυχος και αγαπητός Αντώνης Καρούσης, με ρίζες στην Κωμιακή και παρουσία στην Αθήνα, έφυγε λίγο πριν επιστρέψει στο χωριό του – Η εξόδιος ακολουθία τελείται σήμερα

ΔΕΔΔΗΕ – Νάξος: Πολύωρη πρωινή (20/05) διακοπή ηλεκτρικού ρεύματος, που και πότε;

Πολύωρη πρωινή διακοπή ηλεκτρικού ρεύματος αύριο Τρίτη 20 Μαϊου σε περιοχές της Νάξου - Που και πότε

Η Νάξος πρωταγωνίστρια στο “Φτάσαμε” με τον Ζερόμ Καλούτα (video)

Η εκπομπή του ΕΡΤ+ επισκέπτεται το μεγαλύτερο νησί των Κυκλάδων και μας ταξιδεύει σε γεύσεις, παραδόσεις, τοπία και πρόσωπα της Νάξου, μέσα από τα μάτια και το γιουκαλίλι του Ζερόμ Καλούτα.