Δευτέρα, 23 Ιουνίου, 2025
ΑρχικήΝάξος & Μικρές ΚυκλάδεςΝάξος: Η "ξεχασμένη" σμύριδα έρχεται και πάλι στην επικαιρότητα

Νάξος: Η “ξεχασμένη” σμύριδα έρχεται και πάλι στην επικαιρότητα

|

Μπορεί ένα ελληνικό νησί να κρύβει στο υπέδαφός του έναν ορυκτό θησαυρό που δεν υπάρχει πουθενά αλλού στον πλανήτη; Και, μπορεί αυτό το, άγνωστο στο ευρύ κοινό, ορυκτό να (ξανα)μετατρέψει αυτό το νησί σε μοχλό μιας σημαντικής οικονομικής ανάπτυξης; Ο λόγος για τη Νάξο, η οποία διαθέτει κοιτάσματα σμύριδας, ενός πετρώματος που έχει εκατοντάδες βιομηχανικές και όχι μόνο χρήσεις (όπως για παράδειγμα η κατασκευή γυαλόχαρτου και λειαντικών προϊόντων), καθώς είναι ένα από τα σκληρότερα ορυκτά που απαντώνται στη φύση- αλλά το σημαντικότερο, “παράγει” μεταξύ άλλων ζαφείρια και ρουμπίνια!

Η εξόρυξή του, αναφέρει σε έκθεση του προς τις αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας ο στρατηγός  ε.α., εκπρόσωπος της εθελοντικής – ανεξάρτητης επιστημονικής ομάδος για τη Νάξο και επιχειρησιακός ερευνητής- οικονομολόγος, Τιμόθεος Βάσιλας (στη φωτογραφία ο ερευνητής κοντά στα ορυχεία σμύριδας της Νάξου), θα μπορούσε να αξιοποιηθεί αποφέροντας σημαντικά έσοδα στο ελληνικό Δημόσιο.

Η σμύριδα, είναι ορυκτό που αποτελείται κυρίως από κορούνδιο, ιδιαίτερα σκληρό συστατικό, που κατέχει την θέση 9 στην κλίμακα σκληρότητας Μohs. Αυτό σημαίνει ότι είναι το δεύτερο σκληρότερο υλικό που συναντάται στη φύση, μετά από το διαμάντι, ιδιότητα που το κάνει να έχει δεκάδες βιομηχανικές χρήσεις. Το σημαντικότερο όμως, είναι ότι το κορούνδιο, ανάλογα με το υλικό με το οποίο είναι αναμεμειγμένο, αλλάζει χρώμα και όνομα. Εάν περιέχει ακαθαρσίες χρωμίου θα εμφανίζεται κόκκινο και είναι γνωστό ως ρουμπίνι, ενώ το κορούνδιο που περιέχει ακαθαρσίες σιδήρου και τιτανίου θα φαίνεται μπλε και είναι γνωστό ως ζαφείρι. Εκτός από τα ζαφείρια και τα ρουμπίνια, το κορούνδιο είναι περιζήτητο και επειδή χρησιμεύει επίσης στην κατασκευή διαφόρων προϊόντων, όπως ημιαγωγών (μικροτσίπ), ηλεκτρονικών εξαρτημάτων και οπτικών ινών, λόγω της υψηλής θερμικής αγωγιμότητας και της οπτικής του διαφάνειας.

Έχουμε σμαράγδια, αλλά το… ξεχάσαμε

Η διατύπωση και μόνο της πρότασης, μοιάζει να είναι βγαλμένη από σενάριο ταινίας φαντασίας: Η Νάξος είναι και η μοναδική σμυριδοπαραγωγική περιοχή της Ευρώπης και μια από τις ελάχιστες στον κόσμο με υψηλής ποιότητας (δηλαδή με πολύ υψηλή περιεκτικότητα στο κορούνδιο που “γεννά” τους πολύτιμους λίθους, όπως ρουμπίνια και σμαράγδια) κοιτάσματα συγκεντρωμένα στο βορειοανατολικό τμήμα του νησιού. Αυτό, πρακτικά σημαίνει ότι στο νησί θα μπορούσε να εξορύσσεται το πέτρωμα και, μετά από επεξεργασία, να εξάγονται οι πολύτιμοι λίθοι.

Περιέργως όμως, αυτό δεν συμβαίνει. Όχι μόνο δεν παράγονται ρουμπίνια και σμαράγδια, αλλά και η σμύριδα δεν εξορύσσεται και δεν εξάγεται, με αποτέλεσμα η Τουρκία να επωφελείται και να εξάγει τη δική της -πολύ μικρότερης σκληρότητας, ωστόσο- σμύριδα. Και, όσο περίεργο και αν φαίνεται, αυτός ο ορυκτός πλούτος του νησιού, το έκανε διάσημο και πλούσιο από τα αρχαία χρόνια, αλλά στα σύγχρονα… ξεχάστηκε. Σκεφτείτε το: ποια χώρα θα είχε ορυχεία που μπορούσαν να παράγουν σμαράγδια, αλλά θα το… ξέχναγε με την πάροδο των χρόνων;

Αυτό το πέτρωμα και οι ιδιότητές τους δεν ήταν άγνωστα στην αρχαιότητα, αλλά και στα νεότερα χρόνια του ελληνικού κράτους. Για το ορυκτό, η Νάξος ήταν διάσημη -και πλούσια- στην αρχαιότητα, ενώ και όταν ο Ιωάννης Καποδίστριας ανέλαβε την τύχη του νεοσύστατου ελληνικού κράτους, αποφάσισε ότι την εκμετάλλευσή της θα την έχει μόνο το ελληνικό Δημόσιο. Σήμερα, στην περιοχή των ορυχείων που έχουν κλείσει, λειτουργεί μουσείο για τα ένδοξα εκείνα χρόνια.

Στην έκθεση του, ο κ. Βάσιλας αναφέρει ότι η απαξίωση των σημερινών χρόνων έχει οφελήσει την τουρκική σμύριδα, που είναι όμως πολύ κατώτερη ποιοτικά, καταγγέλλει κυκλώματα που εμπορεύονται παράνομα το ναξιακό ορυκτό και προτείνει λύσεις ώστε να ανασυγκροτηθεί ο ορυκτολογικός τομέας του νησιού που, όπως εξηγεί, θα συνεισφέρει τα μέγιστα στον προϋπολογισμό του κράτους. Όπως αναφέρεται στην έκθεση, «η Σμύρις η Ναξία (The Emery of Naxos) είναι ένα σημαντικότατο πέτρωμα, με σπάνια και ποικίλη ορυκτολογική σύσταση και κύριο συστατικό το κορούνδιο, που φτάνει σε μέση περιεκτικότητα περίπου το 60% και σε κάποιες περιπτώσεις έως και το 85%. Και είναι το δεύτερο σε σκληρότητα ορυκτό, μετά τον αδάμαντα, στην κλίμακα Mohs. Γι’αυτό το λόγο, η Ναξιακή Σμύριδα κατατάσσεται στην εμπορεύσιμη κατηγορία (σε σχέση με την τουρκική σμύριδα, της οποίας η περιεκτικότητα φθάνει μέχρι 47% και δεν είναι – ως έχει – εμπορεύσιμη και είναι κατάλληλη μόνο για δευτερεύουσες χρήσεις, με προφανώς χαμηλότερες συγκριτικές αξίες στη διεθνή αγορά).

Όμως, η Ναξιακή Σμύριδα δεν κυκλοφορεί πλέον στη διεθνή αγορά. Αντιθέτως, έχει εκτοπισθεί – λόγω αναστολής λειτουργίας των ορυχείων – και μόνο το ευγενέστερο παράγωγο αυτής κυκλοφορεί συγκεκαλυμμένα μέσω διαδικτύου, λόγω παρανομίας του διακινητή, με απροσμέτρητες απώλειες πλούτου για τη χώρα (πτωχοποίηση της περιοχής και τα λοιπά συνεπακόλουθα αρνητικά αποτελέσματα)”.

Σμύριδα
Σμύριδα

Η αλήθεια είναι ότι τα σμυριδορυχεία της Νάξου έφτασαν στην απαξίωση καθώς επικράτησε η τεχνητή σμύριδα και η ανάπτυξη των τεχνητών ανταγωνιστικών αποξεστικών/λειαντικών υλικών κάτι που έκανε το κόστος παραγωγής να υπερβαίνει την τιμή πώλησης των παραγομένων προϊόντων. Σημαντικοί ρόλο για το υψηλό κόστος και τη μειωμένη βιωσιμότητα της πρωτογενούς παραγωγής είναι το αυξημένο κόστος εξόρυξης όσο και κυρίως η μη επεξεργασία για την παραγωγή και εμπορία προϊόντων με υψηλότερη αξία- όπως οι πολύτιμοι λίθοι που αναφέραμε παραπάνω.

Με δεδομένο ότι επιστημονικές έρευνες προσδιορίζουν τα αποθέματα του ορυκτού σε μέγεθος που εξασφαλίζουν επιχειρησιακή βιωσιμότητα άνω των 100 ετών, οι συντάκτες της επιστολής προτείνουν στην κυβέρνηση να επενδύσει σε νέες επιστημονικές μεθόδους διαχωρισμού του ορυκτού από τα συστατικά του και κυρίως από το (περιζήτητο) κορούνδιο -αυτό που του δίνει και την ιδιότητα του σκληρού υλικού- και εμπλουτισμού τους. Και έτσι, τα σμυριδορυχεία θα μπορούσαν να επαναλειτουργήσουν φέρνοντας τεράστια κέρδη στο ελληνικό κράτος, ενώ θα αποτελέσει το έναυσμα για την εκμετάλλευση και άλλων ορυκτών που υπάρχουν σε αφθονία στη Νάξο, όπως το μάρμαρο (επίσης διάσημο από την αρχαιότητα) και ο τουρμαλίνης. Μπορούν τα ορυχεία της Νάξου να ξαναλειτουργήσουν και να πάρουν τη λάμψη που τους αξίζει;

φωτογραφία: Templar52

 


Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από τις σελίδες του Naxos Press - τώρα και στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ
Τελευταία νέα
Δημοφιλή

Εικονική περιήγηση στον ναό του Απόλλωνα μέσω επαυξημένης πραγματικότητας (vid)

Η τεχνολογία φέρνει στο φως τον αρχαίο ναό του 6ου αιώνα π.Χ., προσφέροντας στους επισκέπτες μια μοναδική εμπειρία περιήγησης και σύνδεσης με την ιστορία του κυκλαδικού πολιτισμού.

Η Τέχνη που ενώνει τα νησιά: Έρχεται η 3η Χορευτική Σύμπραξη Κυκλάδων στη Νάξο;

Μαθητές από 7 νησιά της Περιφέρειας ανεβαίνουν στη σκηνή με ψυχή, ταλέντο και φαντασία — Μια γιορτή πολιτισμού με επίκεντρο τον χορό και τη συνεργασία

Από την ταράτσα του Πύργου Μπαζαίου: Μια κραυγή για τη γη της Νάξου

Ένα βλέμμα στον πλούτο και την παρακμή της ναξιώτικης γης μέσα από τα μάτια ενός επισκέπτη – Μήνυμα αφύπνισης και ευθύνης

Κυκλάδες: Ισχυροί άνεμοι στο επίκεντρο και πάλι η Τήνος, τι καιρό θα κάνει τη Δευτέρα (πίνακας)

Ριπές που άγγιξαν τα 95 km/h την Κυριακή – Πού θα παραμείνουν τα 8 μποφόρ και τι προβλέπει η ΕΜΥ για τις Κυκλάδες τη Δευτέρα 23 Ιουνίου

Χίος σε πύρινο κλοιό: Τρία ανεξέλεγκτα μέτωπα – Εκκενώσεις, διακοπές ρεύματος και ενισχύσεις από όλη τη χώρα

Μεγάλη φωτιά στη Χίο: Εκκενώνονται διαδοχικά περιοχές – Εκατοντάδες πυροσβέστες στη μάχη – Έρευνες για εμπρησμό από τη ΔΑΕΕ

ΚΚΕ Νάξος: Συλλαλητήριο (22/06) ενάντια στην εμπλοκή της Ελλάδας στον πόλεμο στη Μέση Ανατολή

Διαμαρτυρία στην Πλατεία Μανδηλαρά απόψε στις 7:00 μ.μ., με αίτημα την άμεση απεμπλοκή της χώρας από τις πολεμικές εξελίξεις στο Ιράν

Μια βραδιά ιστορικής μνήμης και διαλόγου στην Απείρανθο με τον συγγραφέα Δημήτρη Βεριώνη

Παρουσιάστηκε το βιβλίο "Θάνατοι στη Χούντα" παρουσία του συγγραφέα και πλήθους κόσμου στο Πολιτιστικό Κέντρο του χωριού

Νάξος – Χαλκί: Ο “Αντίλαλος” δίνει φωνή στις γυναίκες του Χατζιδάκι και του Θεοδωράκη

Το φωνητικό σύνολο «Αντίλαλος» παρουσιάζει απόψε μια μουσική παράσταση-φόρο τιμής στους δύο μεγάλους Έλληνες δημιουργούς και στις γυναίκες-ηρωίδες των τραγουδιών τους

Αμοργός: Το “μαργαριτάρι του Αιγαίου” που κλέβει την καρδιά των Γάλλων

Αυθεντική, ήρεμη και μακριά από την πολυκοσμία, η Αμοργός αναδεικνύεται σε διαμάντι του ελληνικού καλοκαιριού μέσα από τα μάτια των γαλλικών ΜΜΕ

Στον αυτόματο πιλότο το ΕΚΑΒ στις Κυκλάδες, έκκληση για μόνιμες λύσεις πριν να είναι αργά

Καλοκαίρι με εκατομμύρια επισκέπτες και 2-3 διασώστες ανά νησί – Οι Κυκλάδες σε κρίσιμο σταυροδρόμι για την υγεία και την ασφάλεια κατοίκων και τουριστών.

Συνεχής Ενημέρωση: Μεγάλη Πυρκαγιά στην Ορεινή Νάξο, επίκεντρο τη Ράχη του Προφήτη Ηλία στη Μονή (video)

Εναέρια και επίγεια μέσα μάχονται με τις φλόγες στη ράχη της Μονής – Από όχημα που πήρε φωτιά η πιθανή αιτία της πυρκαγιάς (video)

Εκτακτο: Φωτιά σε εξέλιξη στον Κυνίδαρο

Επιχειρούν επίγειες και εναέριες δυνάμεις – Συνδρομή από υδροφόρες των ΟΤΑ για την κατάσβεση της δασικής πυρκαγιάς

“O Χαρχαλιάς”: Η νέα ταβέρνα στη Μέση Ποταμιά που μαγειρεύει με καρδιά και μνήμες

Στην πράσινη καρδιά της Νάξου, μια αυθεντική ταβέρνα σερβίρει γεύσεις που μυρίζουν πατρίδα, με σεβασμό στην τοπική παράδοση και ζεστή φιλοξενία που σε κάνει να νιώθεις σαν στο σπίτι σου.

«Μπαμπά, τι φαΐ θα φάμε σήμερα;». Το νέο σπιτικό στέκι στη Χώρα Νάξου με καρδιά και ουσία

Όταν η καθημερινή ερώτηση του παιδιού γίνεται γευστική απάντηση για όλη την οικογένεια.

Naxos Meat: Μια νέα επιχειρηματική σελίδα για τη Νάξο, στήριγμα στην τοπική παραγωγή

Η οικογένεια Βασαλάκη επενδύει στον πρωτογενή τομέα, ενισχύοντας το ντόπιο προϊόν με ποιότητα και όραμα

Νάξος: Όταν τα σκουπίδια… μιλούν, μήνυμα με σακούλες σε ασυνείδητο οδηγό

Παρκάρισμα "καρφί" δίπλα στους κάδους και η πιο ευφάνταστη απάντηση των κατοίκων: δύο σακούλες σκουπιδιών στο καπό αυτοκινήτου. Νάξος, έχεις ταλέντο!

Όταν τα Raptor συνάντησαν τη Νάξο – Μια τριήμερη εξόρμηση γεμάτη περιπέτεια και Κυκλαδίτικη ψυχή

Με 18 οχήματα και 70 μέλη, το Raptor Club Greece εξερεύνησε τις ομορφιές της Νάξου σε ένα μοναδικό Summer Tour γεμάτο εικόνες, προκλήσεις και φιλοξενία

Ηρώ Μουκίου: «Στη Νάξο βρήκα ξανά τη γαλήνη, όπως στη ζωγραφική και τη θάλασσα»

Η αγαπημένη ηθοποιός μιλά στον Νίκο Σκορδιαλό για τον ρόλο της στη σειρά «Άγιος Έρωτας», την επιστροφή της στην τηλεόραση, την αγάπη της για τη ζωγραφική και τη βαθιά σχέση της με την πίστη και τη νέα γενιά.

Αμοργός – Σεισμός: “Ήρεμη η εικόνα”, λέει ο Γεράσιμος Παπαδόπουλος

Η δόνηση σημειώθηκε νότια-νοτιοδυτικά της Αρκεσίνης, με εστιακό βάθος 15,6 χλμ – Δεν αλλάζει η εικόνα ύφεσης στην περιοχή, επισημαίνουν οι σεισμολόγοι

Τραγωδία στο Κουφονήσι: 88χρονη ανασύρθηκε νεκρή από τη θάλασσα

Χωρίς τις αισθήσεις της ανασύρθηκε ηλικιωμένη γυναίκα από τη θαλάσσια περιοχή «Άμμος» στο Κουφονήσι. Ο θάνατός της διαπιστώθηκε στο Ιατρείο Κουφονησίου. Προανάκριση από το Λιμεναρχείο Νάξου.