Κυριακή, 1 Ιουνίου, 2025
ΑρχικήΝάξος & Μικρές ΚυκλάδεςΝάξος: Η "ξεχασμένη" σμύριδα έρχεται και πάλι στην επικαιρότητα

Νάξος: Η “ξεχασμένη” σμύριδα έρχεται και πάλι στην επικαιρότητα

|

Μπορεί ένα ελληνικό νησί να κρύβει στο υπέδαφός του έναν ορυκτό θησαυρό που δεν υπάρχει πουθενά αλλού στον πλανήτη; Και, μπορεί αυτό το, άγνωστο στο ευρύ κοινό, ορυκτό να (ξανα)μετατρέψει αυτό το νησί σε μοχλό μιας σημαντικής οικονομικής ανάπτυξης; Ο λόγος για τη Νάξο, η οποία διαθέτει κοιτάσματα σμύριδας, ενός πετρώματος που έχει εκατοντάδες βιομηχανικές και όχι μόνο χρήσεις (όπως για παράδειγμα η κατασκευή γυαλόχαρτου και λειαντικών προϊόντων), καθώς είναι ένα από τα σκληρότερα ορυκτά που απαντώνται στη φύση- αλλά το σημαντικότερο, “παράγει” μεταξύ άλλων ζαφείρια και ρουμπίνια!

Η εξόρυξή του, αναφέρει σε έκθεση του προς τις αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας ο στρατηγός  ε.α., εκπρόσωπος της εθελοντικής – ανεξάρτητης επιστημονικής ομάδος για τη Νάξο και επιχειρησιακός ερευνητής- οικονομολόγος, Τιμόθεος Βάσιλας (στη φωτογραφία ο ερευνητής κοντά στα ορυχεία σμύριδας της Νάξου), θα μπορούσε να αξιοποιηθεί αποφέροντας σημαντικά έσοδα στο ελληνικό Δημόσιο.

Η σμύριδα, είναι ορυκτό που αποτελείται κυρίως από κορούνδιο, ιδιαίτερα σκληρό συστατικό, που κατέχει την θέση 9 στην κλίμακα σκληρότητας Μohs. Αυτό σημαίνει ότι είναι το δεύτερο σκληρότερο υλικό που συναντάται στη φύση, μετά από το διαμάντι, ιδιότητα που το κάνει να έχει δεκάδες βιομηχανικές χρήσεις. Το σημαντικότερο όμως, είναι ότι το κορούνδιο, ανάλογα με το υλικό με το οποίο είναι αναμεμειγμένο, αλλάζει χρώμα και όνομα. Εάν περιέχει ακαθαρσίες χρωμίου θα εμφανίζεται κόκκινο και είναι γνωστό ως ρουμπίνι, ενώ το κορούνδιο που περιέχει ακαθαρσίες σιδήρου και τιτανίου θα φαίνεται μπλε και είναι γνωστό ως ζαφείρι. Εκτός από τα ζαφείρια και τα ρουμπίνια, το κορούνδιο είναι περιζήτητο και επειδή χρησιμεύει επίσης στην κατασκευή διαφόρων προϊόντων, όπως ημιαγωγών (μικροτσίπ), ηλεκτρονικών εξαρτημάτων και οπτικών ινών, λόγω της υψηλής θερμικής αγωγιμότητας και της οπτικής του διαφάνειας.

Έχουμε σμαράγδια, αλλά το… ξεχάσαμε

Η διατύπωση και μόνο της πρότασης, μοιάζει να είναι βγαλμένη από σενάριο ταινίας φαντασίας: Η Νάξος είναι και η μοναδική σμυριδοπαραγωγική περιοχή της Ευρώπης και μια από τις ελάχιστες στον κόσμο με υψηλής ποιότητας (δηλαδή με πολύ υψηλή περιεκτικότητα στο κορούνδιο που “γεννά” τους πολύτιμους λίθους, όπως ρουμπίνια και σμαράγδια) κοιτάσματα συγκεντρωμένα στο βορειοανατολικό τμήμα του νησιού. Αυτό, πρακτικά σημαίνει ότι στο νησί θα μπορούσε να εξορύσσεται το πέτρωμα και, μετά από επεξεργασία, να εξάγονται οι πολύτιμοι λίθοι.

Περιέργως όμως, αυτό δεν συμβαίνει. Όχι μόνο δεν παράγονται ρουμπίνια και σμαράγδια, αλλά και η σμύριδα δεν εξορύσσεται και δεν εξάγεται, με αποτέλεσμα η Τουρκία να επωφελείται και να εξάγει τη δική της -πολύ μικρότερης σκληρότητας, ωστόσο- σμύριδα. Και, όσο περίεργο και αν φαίνεται, αυτός ο ορυκτός πλούτος του νησιού, το έκανε διάσημο και πλούσιο από τα αρχαία χρόνια, αλλά στα σύγχρονα… ξεχάστηκε. Σκεφτείτε το: ποια χώρα θα είχε ορυχεία που μπορούσαν να παράγουν σμαράγδια, αλλά θα το… ξέχναγε με την πάροδο των χρόνων;

Αυτό το πέτρωμα και οι ιδιότητές τους δεν ήταν άγνωστα στην αρχαιότητα, αλλά και στα νεότερα χρόνια του ελληνικού κράτους. Για το ορυκτό, η Νάξος ήταν διάσημη -και πλούσια- στην αρχαιότητα, ενώ και όταν ο Ιωάννης Καποδίστριας ανέλαβε την τύχη του νεοσύστατου ελληνικού κράτους, αποφάσισε ότι την εκμετάλλευσή της θα την έχει μόνο το ελληνικό Δημόσιο. Σήμερα, στην περιοχή των ορυχείων που έχουν κλείσει, λειτουργεί μουσείο για τα ένδοξα εκείνα χρόνια.

Στην έκθεση του, ο κ. Βάσιλας αναφέρει ότι η απαξίωση των σημερινών χρόνων έχει οφελήσει την τουρκική σμύριδα, που είναι όμως πολύ κατώτερη ποιοτικά, καταγγέλλει κυκλώματα που εμπορεύονται παράνομα το ναξιακό ορυκτό και προτείνει λύσεις ώστε να ανασυγκροτηθεί ο ορυκτολογικός τομέας του νησιού που, όπως εξηγεί, θα συνεισφέρει τα μέγιστα στον προϋπολογισμό του κράτους. Όπως αναφέρεται στην έκθεση, «η Σμύρις η Ναξία (The Emery of Naxos) είναι ένα σημαντικότατο πέτρωμα, με σπάνια και ποικίλη ορυκτολογική σύσταση και κύριο συστατικό το κορούνδιο, που φτάνει σε μέση περιεκτικότητα περίπου το 60% και σε κάποιες περιπτώσεις έως και το 85%. Και είναι το δεύτερο σε σκληρότητα ορυκτό, μετά τον αδάμαντα, στην κλίμακα Mohs. Γι’αυτό το λόγο, η Ναξιακή Σμύριδα κατατάσσεται στην εμπορεύσιμη κατηγορία (σε σχέση με την τουρκική σμύριδα, της οποίας η περιεκτικότητα φθάνει μέχρι 47% και δεν είναι – ως έχει – εμπορεύσιμη και είναι κατάλληλη μόνο για δευτερεύουσες χρήσεις, με προφανώς χαμηλότερες συγκριτικές αξίες στη διεθνή αγορά).

Όμως, η Ναξιακή Σμύριδα δεν κυκλοφορεί πλέον στη διεθνή αγορά. Αντιθέτως, έχει εκτοπισθεί – λόγω αναστολής λειτουργίας των ορυχείων – και μόνο το ευγενέστερο παράγωγο αυτής κυκλοφορεί συγκεκαλυμμένα μέσω διαδικτύου, λόγω παρανομίας του διακινητή, με απροσμέτρητες απώλειες πλούτου για τη χώρα (πτωχοποίηση της περιοχής και τα λοιπά συνεπακόλουθα αρνητικά αποτελέσματα)”.

Σμύριδα
Σμύριδα

Η αλήθεια είναι ότι τα σμυριδορυχεία της Νάξου έφτασαν στην απαξίωση καθώς επικράτησε η τεχνητή σμύριδα και η ανάπτυξη των τεχνητών ανταγωνιστικών αποξεστικών/λειαντικών υλικών κάτι που έκανε το κόστος παραγωγής να υπερβαίνει την τιμή πώλησης των παραγομένων προϊόντων. Σημαντικοί ρόλο για το υψηλό κόστος και τη μειωμένη βιωσιμότητα της πρωτογενούς παραγωγής είναι το αυξημένο κόστος εξόρυξης όσο και κυρίως η μη επεξεργασία για την παραγωγή και εμπορία προϊόντων με υψηλότερη αξία- όπως οι πολύτιμοι λίθοι που αναφέραμε παραπάνω.

Με δεδομένο ότι επιστημονικές έρευνες προσδιορίζουν τα αποθέματα του ορυκτού σε μέγεθος που εξασφαλίζουν επιχειρησιακή βιωσιμότητα άνω των 100 ετών, οι συντάκτες της επιστολής προτείνουν στην κυβέρνηση να επενδύσει σε νέες επιστημονικές μεθόδους διαχωρισμού του ορυκτού από τα συστατικά του και κυρίως από το (περιζήτητο) κορούνδιο -αυτό που του δίνει και την ιδιότητα του σκληρού υλικού- και εμπλουτισμού τους. Και έτσι, τα σμυριδορυχεία θα μπορούσαν να επαναλειτουργήσουν φέρνοντας τεράστια κέρδη στο ελληνικό κράτος, ενώ θα αποτελέσει το έναυσμα για την εκμετάλλευση και άλλων ορυκτών που υπάρχουν σε αφθονία στη Νάξο, όπως το μάρμαρο (επίσης διάσημο από την αρχαιότητα) και ο τουρμαλίνης. Μπορούν τα ορυχεία της Νάξου να ξαναλειτουργήσουν και να πάρουν τη λάμψη που τους αξίζει;

φωτογραφία: Templar52

 


Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από τις σελίδες του Naxos Press - τώρα και στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ
Τελευταία νέα
Δημοφιλή

Νάξος: Η μουσική στήνει σκηνή στο Χαλκί, η Ευρωπαϊκή Γιορτή επιστρέφει για 12η χρονιά!

Ρυθμοί, χαμόγελα και παλμός στο πιο μελωδικό διήμερο του καλοκαιριού – 21 & 22 Ιουνίου, το Χαλκί γίνεται η καρδιά της μουσικής στη Νάξο.

Θαλάσσια Πάρκα: Η Ελλάδα ετοιμάζεται να χαρτογραφήσει την προστασία της θάλασσας

Λίγες ημέρες πριν από τη Διάσκεψη του ΟΗΕ για τους Ωκεανούς στη Νίκαια, η κυβέρνηση αναμένεται να ανακοινώσει δύο μεγάλες ζώνες προστασίας στο Αιγαίο και το Ιόνιο, με στόχο την ουσιαστική διαχείριση και τον έλεγχο των θαλάσσιων οικοσυστημάτων.

Νάξος – Μέλανες: Δύο (από τους τρείς) Κούρους αναμένεται να πάρουν το δρόμο για την υπό κατασκευή Νησίδα Μουσείων

Η απόφαση για τη μεταφορά δύο εκ των τριών ημίεργων Κούρων της Νάξου σε μουσειακό χώρο ανοίγει τον δρόμο για την προστασία και ανάδειξη μοναδικών μνημείων του αρχαίου ελληνικού κόσμου.

Κτικάδος Τήνου: Συγκίνηση στην ανάληψη καθηκόντων του νέου Εφημέριου π. Γεωργίου Παλαμάρη

Με βαθιά ανθρώπινη συγκίνηση, η ενορία του Τιμίου Σταυρού αποχαιρέτησε τον π. Γεώργιο Ανδριώτη και υποδέχτηκε τον νέο της εφημέριο, π. Γεώργιο Παλαμάρη, με τιμή, δάκρυα και ελπίδα.

Πανελλαδικές 2025: Συνεχίζονται τη Δευτέρα με μαθήματα προσανατολισμού

Αρχαία, Μαθηματικά και Βιολογία εξετάζονται αύριο στα ΓΕΛ – Με αισιοδοξία ξεκίνησε η φετινή εξεταστική περίοδος, σύμφωνα με τη Σοφία Ζαχαράκη

Σαντορίνη: Έκτακτη διαφημιστική καμπάνια στο Sky TV για την αποκατάσταση της εικόνας του νησιού

Η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου επενδύει 30.000 ευρώ σε καμπάνια στο Ηνωμένο Βασίλειο, εν μέσω προκλήσεων λόγω των σεισμικών φαινομένων

Σύρος: Μπαράζ δικών για τα αιολικά με επίκεντρο κατοίκους και αιρετούς της Τήνου

Περί τους 130 πολίτες, ανάμεσά τους ο δήμαρχος κι η έπαρχος, θα καθίσουν στο εδώλιο, αρχής γενομένης από την προσεχή Δευτέρα, επειδή αντιστάθηκαν με ειρηνικές διαμαρτυρίες στην ετσιθελική εγκατάσταση ανεμογεννητριών στο νησί και αντιμετωπίστηκαν με ξυλοδαρμούς από τα ΜΑΤ και μαζική αγωγή SLAPP

Φολέγανδρος: Αναβαθμισμένο και 24ωρης λειτουργίας το ελικοδρόμιο του νησιού

Ολοκληρώθηκαν οι εργασίες αναβάθμισης – Ένα από τα καλύτερα ελικοδρόμια στη νησιωτική Ελλάδα, σύμφωνα με τους πιλότους

Mission (Not) Possible: Νορβηγοί, με ενοικιαζόμενο αυτοκίνητο από Νάξο “πιάστηκαν” στα σύνορα

ζευγάρι τουριστών αποφάσισε να... κάνει εξαγωγή ενοικιαζόμενου αυτοκινήτου, αλλά το ταξίδι τους σταμάτησε λίγο πριν τη "μεγάλη έξοδο".

“Να βουίξει το Αιγαίο”: Το νέο τραγούδι του Γιάννη Βιτζηλαίου γεμίζει νησιώτικο ρυθμό το καλοκαίρι μας (video)

Θάλασσα, μελωδία και χορός ενώνονται στο νέο τραγούδι του Γιάννη Βιτζηλαίου που υπόσχεται να μας ταξιδέψει στα γαλανά νερά του Αιγαίου.

Νάξος – Χείμαρρος: Αποχαιρετισμός στον Γιάννη Ψαρρά, έναν άνθρωπο της προσφοράς

Η εξόδιος ακολουθία του 72χρονου θα τελεστεί σήμερα Δευτέρα 26 Μαΐου στον Ιερό Ναό Ζωοδόχου Πηγής στον Χείμαρρο – Θλίψη στο Τσικαλαριό

Νάξος: «Πώς ένα δημόσιο ακίνητο έγινε ιδιωτική “πλατεία”, η αλήθεια πίσω από την περίφραξη στον Λυώνα»

Σαφές μήνυμα από τον Δήμο Νάξου και Μικρών Κυκλάδων για την περίφραξη στον Λυώνα: παράνομη αυθαίρετη χρήση του χώρου, περίφραξη για λόγους ασφάλειας και αποκατάσταση της νομιμότητας

Πάρος: «Κλείνουμε πριν μας κλείσουν», η εστίαση σε απεργία στις 5 Ιουνίου

Σε συμβολικό λουκέτο προχωρούν οι παραλιακές επιχειρήσεις του νησιού – Αντίδραση απέναντι σε τιμωρητικές πολιτικές και κρατική απουσία - Το σχόλιο του Γιάννη Παπαδόπουλου

Νάξος: Έτοιμος ο νέος δρόμος που ενώνει Αγιο Προκόπιο με Κάπαρες (Πλάκα – Αγία Αννα)

Παραδόθηκε στην κυκλοφορία ο νέος οδικός άξονας που συνδέει τον Άγιο Προκόπιο με τις Κάπαρες, μειώνοντας τον χρόνο διαδρομής και αυξάνοντας την οδική ασφάλεια – Ευχαριστίες από τον πρόεδρο της κοινότητας Αγίου Αρσενίου

Παροναξία: “Ηλεκτρική” νύχτα με βροχόπτωση και …λάσπη (πίνακας)

Έντονα φαινόμενα, αστραπές και «λασποβροχές» χτύπησαν τα νησιά των Κυκλάδων – Τα ύψη υετού από το NaxosWeather (πίνακας)

Νάξος – Σύλλογος Μηχανικών: “Όχι σε οριζόντιους περιορισμούς, Ναι, σε στοχευμένο πλαίσιο για τις θερινές οικοδομικές εργασίες”

Ο Σύλλογος εκφράζει έντονο προβληματισμό για την αιφνιδιαστική πρόθεση του Δήμου να επιβάλει οριζόντιους περιορισμούς, χωρίς επαρκή διαβούλευση – Προτείνει στοχευμένο και ρεαλιστικό πλαίσιο που προστατεύει τόσο τον τουρισμό όσο και τον κατασκευαστικό κλάδο.

Νάξος – Μέλανες: Δύο (από τους τρείς) Κούρους αναμένεται να πάρουν το δρόμο για την υπό κατασκευή Νησίδα Μουσείων

Η απόφαση για τη μεταφορά δύο εκ των τριών ημίεργων Κούρων της Νάξου σε μουσειακό χώρο ανοίγει τον δρόμο για την προστασία και ανάδειξη μοναδικών μνημείων του αρχαίου ελληνικού κόσμου.

Κυκλάδες – Blue Star Ferries: Ξεκινούν τα θερινά δρομολόγια του “Blue Star 1”, πρωινό το “Blue Star Naxos”

Από την Κυριακή 1 Ιουνίου, το "Blue Star 1" αναλαμβάνει τη βραδινή αναχώρηση από Πειραιά, ενώ από Δευτέρα 2 Ιουνίου, το "Blue Star Naxos" ξεκινάει τα καθημερινά πρωινά του δρομολόγια προς Πάρο, Νάξο, Μικρές Κυκλάδες, Αμοργό και Αστυπάλαια.

Νάξος – Λυώνας: Όταν ο φράχτης γίνεται σύμβολο απομόνωσης και αντίστασης

Η περίφραξη στην παραλία του Λυώνα της Κορώνου και η οργισμένη αντίδραση των κατοίκων – Ένα πανό που φωνάζει πιο δυνατά από τις λέξεις.

Νάξος: Αναβολή στη συζήτηση για τις θερινές οικοδομικές εργασίες, παράταση διαβούλευσης έως 10 Ιουνίου

Δεν θα ισχύσει από φέτος η ρύθμιση για περιορισμούς στις κατασκευαστικές δραστηριότητες. Συνάντηση διαβούλευσης με οικοδόμους και νέα προθεσμία για προτάσεις.